Showing posts with label Telugu.. Show all posts
Showing posts with label Telugu.. Show all posts

Monday, December 13, 2021

కవిత్వ ప్రయోజనము : - కర్లపాలెం హనుమంతరావు




విత్వ ప్రయోజనము :

- కర్లపాలెం హనుమంతరావు


అభినవగుప్తుడు లెక్క ప్రకారం వాఙ్మయుం  ప్రభుసమ్మితం , మిత్రసమ్మితం, కాంతాసమ్మితం.  


వేదాయి  ప్రభునమ్మిఅలు . పురాణములు మిత్ర సమ్మితాలు.  కావ్యాలు  కాంతాసమ్మితాలు . 


కాంతాసమ్మితాలు  అంటే స్వాధీనపతిక సాథ్వీమణి తన రూప లావగ్యాలతో భర్తను వశపరుచుకునే పద్ధతి. ఆమె భర్తకు ఆ సందర్భంలో చేసే ఉపదేశం కావ్యం అవుతుంది, ఆ కావ్యం పరమార్ధం హృదయానందం. 



తరువాతి  కాలంలో ఈ కావ్య ప్రయోజనాల జాబితాను భరతుడు అనే మరో అక్షణికుడు ధర్మకామాలు, ఉత్సాహం , హితోపదేశం , విశ్రామజనకత్వం లాంటి వాటితో పెంచేశాడు.  

ఆ విశ్రామజనకత్వ'మే క్రమంగా  'ఆనంద' రూపంలో కలసిపోయింది.  


భామహుడు అనే మరో లాక్షణికుడు కావ్య ప్రయోజనాలకు ఆనందానికి అదనంగా కలిపాడు. 


 దండి  - సాహిత్యానికి  సామాజిక జీవన చిత్రణం  ప్రయోజనమన్నాడు.  


ఆనందవర్ధనుడయితే  తనకు ముందున్న  లాక్షణికులు కావ్యప్రయోజనాలుగా చెప్పుకొచ్చిన  ప్రీతి, కీర్తి, హితోపదేశాలలో  ఒక్క మనోప్రీతిని మాత్రమే కావ్యప్రయోజనంగా ఒప్పుకున్నాడు.  అభినవగుప్తుడూ కావ్యప్రయోజనాలన్నిం టిలోనూ ' ప్రీతిరేవ ప్రధానమ్' అన్నాడు. 


మమ్మటుడు ప్రాచీనాలంకారికులు కావ్యప్రయోజనాలుగా చెప్పుకొచ్చినవాటివన్నంటినీ ఒక జాచితాకి కుదిస్తూ  వాటన్నింటిలో   సద్యఃపర నిర్వృతి, ఉపదేశం ఎన్నదగినవి అన్నాడు .


ఇక పాశ్చాత్యుల దగ్గరికొస్తే,  ఆనంనం, ఉపదేశాలనే ప్రధానమైన  కావ్యప్రయోజనాల తీసుకున్నారు. 


వర్డ్సువర్తుది  ఆనందమే ప్రధానమనే వాదన . డ్రైడెన్, బ్లేక్ లు అ అందంతో పాటు నీతిబోధకం కూడా  అయివుండాలని అభిప్రాయపడ్డారు.   మిల్టన్ అయితే కేవలం నీతిబోధే  ప్రధానం అన్నాడు.   ఎడ్గర్ ఎలన్ పో కవిత్వధర్మం-   ఆనందానికి  సత్యంతో నిమిత్తంలేని ఆనంద అనుసంధానం.    ఫిలిప్ సిడ్నీకి  కవిత్వప్రయోజనాలకు  ఆనందసందేశాలు రెండూ ముఖ్యమే.  


చివరికి బ్రాడ్లీ మహానుభావుడు కావ్యప్రయోజనాలు ఏంటా అని తర్కించుకుంటూ కూర్చంటే అసలు కవిత్వమే పలచబడి పోతుంది  పొమ్మని కొట్టేశాడు . 


 ఆస్కార్ వైల్డ్  మరీ దారుణం. కళలన్నీ నీతిబాహ్యాలని ఈసడించుకుంటాడు .   నీతి అనేది మిడిమిడి జ్ఞానం ఉన్నవాళ్లకే తప్పించి మేథావులకు అక్కర్లేదని  ఆయన వాదన. 


పాశ్చాత్యులకు .. ప్రాచ్యులకు మధ్య తేడా ఒక్కటే! నీతిబోధ విషయంలో ఏకీభావం ఉన్నా .. నీతి బాహ్యం  విషయంలో  మాత్రం మరీ పడమటి అలంకారికుల్లాగా ప్రాచ్య మేధావులు  పోలేదు . 


నిజానికి అందంగా అల్లినంత మాత్రాన ఏ కావ్యమూ ఉత్తమమైనది కాలేదు . ముద్దుపళని  ' రాధికా సాంత్వనం ' ఇందుకో ఉదాహరణ. ఆ కావ్యం చదివే సమయంలో హృదయం  ఓ రకమైన ఆనంద డోలికల్లో ఊగవచ్చు .  కానీ, మొత్తంగా చూసుకుంటే ఆ అనుభూతి సభ్యతా సంస్కారాలకు అనువుగా ఉండదు. 


నీతిబాహ్యమైన వస్తువే  రమణీయంగా ఉంటుందని అనుకుంటే పేక్స్పియర్ ' క్లియోపాట్రా ' గానీ,  అభిజ్ఞాన  శాకుంతలం ' శకుంతల ' గానీ అనుభోగ్యాలు అవాలి . అదెంత మాతం సమ్మతం కాదు ' అంటారు దువ్వూరి రామిరెడ్డి ఒక సందర్భంలో. 


కావ్యాలలో నీతిప్రస్తావన  కూడా అనవసరమేనరి బ్రాడ్లీ చేసిన వాదనా సమంజసంగా లేదు. సదుద్దేశాలను ఉపదేశిస్తుండ బట్టే న్యూ టెస్టిమెంట్ గానీ పిల్ గ్రిమ్స్  ప్రొగ్రెస్  కానీ వాల్టేర్, బైరన్, స్విఫ్ట్ రచనలు గానీ రామాయణ భారతాదులు గానీ కాళిదాసు రఘువంశ చరిత్రగానీ చదివేటప్పుడు ఆత్మానందం కలిగిస్తాయి . అయినా వాటిని 'కావ్యాలు  అనటానికి లేదు. .  అందులో కవిత్వమే లేదు ' అని బుకాయించగలమా? వాటిలో ఉత్తమ పరమార్ధాన్ని ప్రబోధించే ఉపదేశాలు ఉన్నాయి. చదివే సమయంలో ఆ పరమార్ధం గ్రహింపుకు రావడం వల్ల పాఠకులలో కలిగే ఆత్మానందమే ఇక్కడ కావ్యప్రయోజనం. అలాంటి ఉత్తమ పరమార్థాలు లోపించనందువల్లనే ' ఏన్సియంట్ మారినర్ , శుక సప్తశతి. తారాశశాంకం లాంటివి కావ్యాలే అయినా ఉత్తమ కావ్యాలు కాలేవు. 


ఇకపోతే, డ్రైడెన్ చెప్పినట్లు ఆనందసందేశాలు ఉన్న కావ్యాలలో ఆనందం ప్రథమం .. ఆ తరువాతే సందేశం  అన్న సిద్ధాంతమూ ఎన్నదగినదేమే . 

సంస్కృతలాక్షణికులలో అభినవగుప్తుడు లాంటి వాళ్లు కూడా  'తథాపి ప్రీతిరేవ ప్రధానమ్' అని ఇట్లాంటి  అభిప్రాయాన్నే వెలిబుచ్చినట్లు ఇందాకే చెప్పుకున్నాం కదా! 


' తైతరీయోపనిషత్ భృగవల్లి ' ఆనందం'  తాలూకు మహిమను గూర్చి  వివరిస్తూ అంటుందీ  .. 


'ఆనందాద్ధ్యేవ ఖల్విమాని భూతాని జాయంతే

ఆనందాద్ధ్యేవ  జాతాని జీవంతి 

ఆనందం ప్రయాం త్యభిసంవిశంతి.' 


  ఆ ఆనందం తాలూకు అనుభూతిని  ఉత్తమాభిరుచి గల పాఠకులకు  కలిగిస్తో  క్రమక్రమంగా  వాళ్లను కర్తవ్యం  దిశగా తీసుకువెళ్లడమే కవిత్వ ప్రక్రియ  పరమ ప్రయోజనం. 

పేరుకు పోయిండే మాలిన్యం మొత్తాన్ని   ప్రక్షాళన చేసి మనిషి మనసును శరత్కాల కాసారం లాగా మార్చేసే మంతశక్తి  ఆనందం సొంతం .  ఆ ఆనందం ఆత్మకు సిద్ధింప చేస్తూనే  సంఘానికి ఉపయుక్తమయే కర్తవ్యాన్ని ప్రబోధించడమే అంతిమంగా ఏ కావ్యానికయినా, కవిత్వానికయినా ఉండవలసిన ప్రధాన ప్రయోజనం . 


- కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

13 - 12 -2021 

బోథెల్; యూ . ఎస్.ఎ


( ఆధారం: డా॥ సి.నారాయణ రెడ్డి గారి ' ఆధునికాంధ్ర కవిత్వము  - సంప్రదాయములు ; ప్రయోగములు )  





 

Saturday, December 11, 2021

సింహళ పాలకుల ఆంధ్రాభిమానం - దురభిమానం -కర్లపాలెం హనుమంతరావు

 సింహళ పాలకుల ఆంధ్రాభిమానం - దురభిమానం 

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు


12 , 13 వ శతాబ్దాలనాటి మాట. ఇప్పటి శ్రీలంక అప్పట్లో సింహళం.   పోలన్నరువా దాని రాజధాని.  అప్పటి శిలాశాసనాలు, 'మహావంశ' వంటి  రాజవంశజుల చారిత్రక గ్రంథాలే కాకుండా, బుద్ధుడి దంత చిహ్నాలు సింహళానికి కళింగ నుంచే తరలిన దాఖలాలు  కూడా  వత్తాసుకు రావడం  వల్ల .. సింహళ  పాలకులు కళింగ వంశానికి చెందిన వాళ్లు కావచ్చనే భావన బలపడింది . 

నాటి పాలకుల మొదటి తరపు పాలకుడు ' శ్రీవిజయ'  వంగీయుడు అని  కొన్ని వాదనలు ముందుకు వచ్చినా . . కాదు, కళింగుడేనని  తరువాతి కాలంలో తేలడంతో కళింగ సిద్ధాంతానికి మరింత  ఊతమిచ్చినట్లయింది.

 ఏడో శతాబ్దంలో ఓ కళింగ ప్రభువు యుద్ధంలో ఓడి అశ్రయం కోసం సింహళంలోని  ఒకానొక బౌద్ధవిహారం దాకా వచ్చినట్లు  'మహావంశ' గ్రంథం చెప్పనే చెబుతున్నప్పుడు  పాలకుల కళింగ వంశాన్ని గురించిన వాదనలు కొనసాగడం కాలం వృథాచేసుకోవడమే!     

 పదహారేళ్ళ పాటు ఘనంగా పాలించిన  నాలుగో తరం  నాయకుడు మహీంద్రుడు పెళ్లాడింది కూడా కళింగ కన్యనే. ఆ జంట ఫలం ( ఐదవ)  మహీంద్రుడు అనూరాధపురం రాజధానిగా పాలన చేసినట్లు                          శా సనాల సాక్ష్యం అందుకు తోడుగా ఉంది . 

ఇచ్చిపుచ్చుకోవడాలు ఉన్నప్పటికీ  తొమ్మిదో శతాబ్ద౦ దాకా సింహళ వ్యవహారాలలో ఆంధ్రుల   జోక్యం ఉన్నట్లు కనిపించదు.  పదో శతాబ్దంలో దక్షిణ సింహళంలోని  కొంత భాగం చోళుల అధీనంలోకి  వచ్చినప్పటి నుంచే  ఆ దేశ వ్యవహారాలలో చోళుల చొరవ ఎక్కువయినట్లు చరిత్ర చెప్పే  మాట నమ్మదగ్గదే . 

కళింగులు, సింహళీయులు ఇద్దరికీ ఒకటవ కుళోత్తమ తుంగుడు శత్రువు. ఆ ఉమ్మడి శత్రువును తరిమికొట్టే  నిమిత్తం  కళింగ రాకుమార్తె త్రిలోకసుందరిని  ఒకటవ విజయశ్రీ  పెళ్లాడినట్లు  చెబుతారు.    ఇటు కళింగదేశంలోని 'గంగ' వంశంలో కూడా ఈ తరహా పేర్లే  వినబడతాయి.  కాబట్టి విజయసింహుడికి ఆ వంశజుల   బాలికతో వివాహమైందని ఊహించుకోవడంలో తప్పేమీ  లేదు . యుద్ధాల నిమిత్తం జరిగే పెళ్లిళ్లు  రాచరిక వ్యవహారాలలో మామూలే.  

వధువు త్రిలోకసుందరి తన బంధుబలగంతోనే అత్తారింట్లో అడుగు పెట్టింది.   మనావంశ కథనం ప్రకారం మధుకన్నవ, బాలక్కర, భీమరాజు,  చిన్నచెల్లెలు సుందరి సింహళ దేశంలోకి అట్లా అడుగుపెట్టిన చుట్టాలూ పక్కాలే.    విజయసింహుడి  బిడ్డకు  తాతగారి పేరు  'మధుక మార్నవ' దాఖలవడం కూడా అందుకో ఉదాహరణ .  మధుక మార్నవ   భార్య సుందర మహాదేవి.  మార్నవ మహారాజు   పరిపాలన  క్రీ.శ 1116 నుంచి  17 సంవత్స రాలపాటు  సాగినట్లు చరిత్ర చెబుతున్నది  . 

ఇప్పుడు ' దిబుంలగాల' గా చెప్పుకునే అప్పటి 'యుదంబగిరి' లో   విజయ  బాహుడు అనే సింహళాధీశుడు  ఒక గుహ కట్టించి దానికి  'కళింగ గుహ' అని పేరు పెట్టినట్లు  శిలాశాసనాల సాక్ష్యం ఉంది. ఆ వంశంలోని రెండవ గజబాహుడికి ఆంధ్రులపై ప్రీతి   జాస్తి అని ప్రతీతి .  అతని   16 ఏళ్ల పాలనాకాలంలోనే  (1137 -53)  ఆంధ్ర, సింహళాల మధ్య  బంధం మరంత.  బలపడినట్లు  చరిత్ర కథనం . అతగాని    ఆంధ్రాభిమానం గిట్టని పరాక్రమబాహుడు అనే మరో రాజు రాజ్యాన్ని కబళించాడు.  తమాషా ఏమిటంటే, నిస్సంతు అయినందువల్ల అంత్యకాలంలో ఆయనే  ఆంధ్రదేశపు విజయబాహువు అనే బంధువుకు రాజ్యాన్ని అప్పగించవలసి రావడం ! ఆ అప్పగింతకు వ్యతిరేకంగా చెలరేగిన వ్యతిరేకత    విజయుడు అనే సేనాని కృషి కారణంగా  సద్దుమణిగింది .   ఆయన  ఓ గొల్లవారిపిల్ల  ప్రేమలో చిక్కి ప్రాణాలు  పోగొట్టుకున్నాడు. ఆ  పిమ్మట   పీఠమెక్కినవాడు    నిస్సమ్మకమల్లుడు. ఆయన తండ్రి జయగోపరాజు. తల్లి పార్వతీమహాదేవి . 

నిస్సమ్మకమల్లుడు పదహారణాల ఆంధ్రుడు. ఆ ఆంధ్రాభిమాని     తొమ్మిది ఏళ్ళ పాలనను  స్వర్ణయుగంగా సింహళ సమాజం ఇప్పటికీ చెప్పుకుంటుంది.  అస్తవ్యస్త  వ్యవస్థకు ఒక కట్టుబాటు ఏర్పాటుచేసి అంకితభావంతో దానిని అమలుచేసిన గొప్ప పాలకునిగా  అతనికి చరిత్రలో  గుర్తింపు ఉంది. 

నిస్సమ్మకమల్లుడు సింహళ దేశీయులకు  సుఖశాంతులు, సుభద్రత అంటే ఎట్లా ఉంటాయో రుచి చూపించిన మొదటి  పాలకుడాయన. అయినా అతని పట్ల 'మహావంశ'   చిన్నచూపు చూసింది .   కేవలం తొమ్మిదంటే తొమ్మిది వాక్యాలతోనే    ఆ రాజు ప్రాశస్త్యం తగు సమాచార లేమి  కారణమని  సమర్ధించుకున్నా ఈ వివక్ష ఆంధ్రుల పాలిటి దురదృష్టమే! ద్రవిడ దేశం మీదకు దాడికి వచ్చినప్పుడు   రామేశ్వరంలో ఆంధ్ర ధ్వజం నాటిన ఆ తెలుగు వీరుడి   ప్రతి పలుకు, ప్రతి  చర్యా  ఆంధ్ర విలక్షణతతో  తేజరిల్లడం గొప్ప విశేషం .  పదహారణాల ఆంధ్రుడయినప్పటికీ   ఆ నిస్సమ్మకమల్లుని  ఆంధ్ర  రికార్డులు సైతం పట్టించుకొనకపోవడాన్ని మనం  ఎట్లా సమర్ధించుకోవడం? ! 


పరాయిగడ్డ పై ప్రముఖ రాజధాని పోలన్నరువును  నాడే  నిర్మించిన ఘనత   నిస్సమ్మకమల్లునిది! దేశం ముమ్మూలలా  విస్తృతంగా సంచారం చేస్తూ  దేవాలయాలు, పూజామందిరాలు ఇబ్బడి ముబ్బడిగా నిర్మించిన ప్రజారంజక పాలకుడా మహారాజు.  రస్తాలూ, తటాకాలు వంటి ప్రజోపయోగకరమైన వనరుల అభివృద్ధి పై  సైతం ఆ ప్రభువుకు నిర్లక్ష్యం లేకపోవడం ఈనాటి పాలకులకు  ఆదర్శనీయం కావాలి. 


బౌద్ధ మతానుయాయిగా బౌద్ధ సంఘాలలోని దురాచార నిర్మూలన కోసమై   యథాశక్తి ఆ రాజు చేసిన కృషి సర్వమతాల సమ్మతం  విశేషంగా సాధించింది .   

 నిస్సమ్మకమల్లుని ప్రతి పలుకూ , ప్రతి చర్యా అతనిలోని  పదహారణాల ఆంధ్రత్వానికి అద్దం పడుతుంది. ఆయనకూ నేటి  మన పాలకుల తరహాలోనే  తన పరిధిలోని  వస్తుసంపదకు  'కళింగ' నామధేయం అద్దడంలో అపరిమిత , శ్రద్ధ. అర్థాంగి సుభద్రను  'కళింగ సుభద్ర'గా ప్రసిద్ధం చేసిన ఆంధ్రాభిమాని  నిస్సమ్మకమల్లుడు.  ఇప్పటి పోలన్నరువా అతని కాలంలో 'కళింగపురం'. నాణేల మీదంటే  'కళింగ లామతేజస' అని ముద్రింపచేశాడు ;  సరే, తోటలను సైతం  కళింగ ఉద్యానవనాలుగా స్థిరపరచడమేమిటి! ఆ ప్రభువుకు   ఆంధ్ర మూలాల పట్ల గల  గాఢాభిమానానికి చెప్పకోదగ్గ  గొప్ప తార్కాణాలు ఇట్లాంటివి ఇంకెన్నో ! 

కళింగాధీశుడు ఉమవర్మ వేయించిన తామ్రశాసనంలో  నిస్సమ్మకమల్లుని ' సింహపురి నివాసం  '  ప్రస్తావన కనిపిస్తుంది .   అమరావతి, నాగార్జున పర్వత ప్రాంతమంతా ఒకనాడు బౌద్ధమత ప్రాభవంతో వెలుగులీనడం అందరికీ తెలిసిన చరిత్రే. సింహళం మొదటి తరం పాలకులలోని ఒకటవ శ్రీ విజయుడు బహుశా కృష్ణాతీరం నుంచే  సింహళ దేశానికి తరలిపోయి ఉండవచ్చని ఒక ఊహ. ఆ సింహపురి ఇప్పటి నెల్లూరు కాదు.  సింహవాహనం పైన దర్శనమిచ్చే బెజవాడ. అదే శ్రీ దుర్గాంబాదేవి కనుసన్నులలో మెలిగే  విజయవాడ అయినా అయే అవకాశం కద్దు. అనంతర కాలంలో కళింగ రాజుల ప్రాభవం చెప్పుకోదగినంతగా లేని కారణంగ  ఆ ఆంధ్రరాజు నిస్సమ్మకమల్లుని చరిత్ర మరుగున పడే అవకాశం కాదనలేనిది! 


ఏది ఏమైనా ఊహపోహలు చరిత్ర కాలేదు కదా !    పరిశోధకులు మాత్రమే ఇతమిత్థంగా  నిగ్గు తేల్చదగ్గ అంశాలు నిస్సమ్మకమల్లుని చుట్టూతా  చాలానే ఉన్నట్లు చరిత్రకారులు చెబుతున్న మాట. 

నిరంతరం స్వయంగా పర్యవేక్షణ పనులలో పాలుపంచుకుంటూ ప్రజలతో మమేకమైన ఆ ప్రభువు   సుపరిపాలనా దక్షత   సింహళ చరిత్ర ఖజానాలో .. తరాలు గడిచినా తరగనంతగా జమపడివున్న ధన సంపద.  విదేశీ గడ్డ అయినా స్వజాతి ఔన్నత్యాన్ని కీర్తించిన ఆ పాలకుని వ్యక్తిత్వం సర్వదా  అభినందనీయం. ఈనాటి మన తెలుగువారందరికీ ఆదర్శనీయం. , ఆచరణీయం కూడా. 


-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

బోధెల్ ; యూ.ఎస్.ఎ

21 -06 -2019


Friday, December 10, 2021

వ్యాసం పాడ 'నా' తెలుగుపాట - యూ . ఎ. నరసింహమూర్తి ( నేటి తెలుగు - నుంచి ) సేకరణ : - కర్లపాలెం హనుమంతరావు

 


వ్యాసం

పాడ 'నాతెలుగుపాట

యూ . నరసింహమూర్తి

నేటి తెలుగు - నుంచి ) 

సేకరణ : - కర్లపాలెం హనుమంతరావు



వ్యాసం 

పాడ 'నా' తెలుగుపాట

- యూ . ఎ. నరసింహమూర్తి 

( నేటి తెలుగు - నుంచి ) 

సేకరణ : - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 


' గంగ తల నుండి కావేరి కాళ్లదాక వెలిగె   దిఓ్మోహనమ్ముగా తెలుగు కీర్తి' అంటూ కించి గానం చేశాడు రాయప్రోలు. సమాచార సాంకేతిక పరిజ్ఞానం విస్తరించే నాటికి కీర్తి ఖండఖండాంతరాలకు వ్యాప్తమౌతున్నట్లు కీర్తించే అవకాశం కళాకారులకు ఉచింది. కళాకారులతో గొప్ప చిక్కుంది. వాళ్లకు నచ్చితే ఆకాశానికెత్తేస్తారు. నచ్చకపోతే పాతాళానికి అణచేస్తారు. విజయవాడలో రేడియో స్టేషను ప్రారంభిస్తే గాని పాడనని భీష్మించుకుని కూర్చున్నాడు గురువు. ఒకానొక ప్రభుత్వం తెలుగుదేశంలో అంతరించేదాకా తెలుగునాట గొంతువిప్పనని ప్రతిజ్ఞ చేశాడొక శిష్యుడు.  ఎంతో తపస్సు చేస్తేగాని తెలుగుదేశంలో పుట్టడం, తెలుగుభాష మాట్లాడటం అనే వరం సిద్ధించదని పూర్వం అప్పయ్యయ్య దీక్షితులన్నమాట. ఆ తెలుగు జిల్లాలలో  పుట్టడమే మహా పాపఖర్మం అనేక విధాల' అన్నాడు గుడిపాటి వేంకటచలం. ' ఆ తెలుగుగాలి మురికిని కొంతన్నా కడిగేస్తుంది అరుణాచలం' అని కూడా అన్నాడాయన. అయినా ఆయన తెలుగుభాషను మాత్రం లలేదు. దాని సొగసుల్ని కాదనలేదు.


' మనవాళ్లుట్టి వెధవవాయ్ లోయ్' అన్న గిరీశం మాటలో గురజాడ గొంతుకూడా కలిసే ఉంది. అది మన పాత సంస్కారాన్ని గురించి విసిరిన విసురులా కనిపిస్తుంది. పూర్వుల తెలుగుతనాన్ని కాపాడుకోలేక పోయామన్న చింత చాలా మందికుంది. తెలుగువారిలో తెలుగుతనం చచ్చిపోయి ఎన్నో ఏండ్లయిపోయింది, అది ఎప్పుడో ఉండేది కూడా.  మన తెలుగుపిల్లలెరుగరు. ' కలిమికి ఆంగ్లము - తెలివికి సంస్కృతము బా   జా జాతీయతకు హిందీ, 'నీ తెలుగెవ్వరి పాలు చేసి తిరిగెదవాంధ్రా!' అని నేను దశాబ్దాల కిందటే ప్రశ్నించాను' అని వేలూరి శివరామశాస్త్రి వాపోయారు.  ఆ యన వచనంలో చెప్తే విశ్వనాథవారు  ' అచ్చ సంస్కృతి తెలియని యాంధ్రజాతి - యాధునిక మిది పలుత్రోవలై వించు' అంటూ పద్యంలో పరామర్శించారు. తెలుగువారి ప్రాచీన వైభవాన్ని ఘనంగా కీర్తించిన  విశ్వనాథ  ' వాల్మీకి రెండు విధములుగ నదృష్టవంతుడు. ఒకటి ఆంధ్రదేశమున పుట్టకపోవుట ; రెండు - అప్పటికింకను ఆంగ్లేయులు మనదేశమున నడుగుపెట్టకపోవుట' అంటూ తెలుగుదేశంలో పుట్టడమే నేరమన్న అభిప్రాయాన్ని వెల్లడించారు. ' ఏ ప్రాచీన నిక్షేపమైనా చేజారిపోయిన తరువాత బిక్కమొగం పెట్టేవాడు తెలుగువాడు' అంటూ ఇటీవలి మధురాంతకం రాజారాం కూడా అనడం ఆలోచించదగ్గది.


అన్నింటిలోను మనం గొప్పవాళ్లమేనని గప్పాలు కొట్టినరోజులు కొన్ని ఉన్నాయి. అందుకు భిన్నంగా ' సర్వ విషయాలలోను  మన వాళ్లు తీసికట్టే తమలోతాము గోతులు తవ్వుకోవడంలో తప్పించి| అంటారు శ్రీ పాద సుబ్రహ్మణ్యశాస్త్రి.  తెలుగుతనాన్ని అత్యంతగా ప్రేమించిన ఆ మహనీయుడు 'వేషం విషయమై మన తెలుగువారికిప్పుడు శ్రద్ధాలేదు. సంప్రదాయ గౌరవమూలేదు. అనుకరణ పరాయణత్వం తప్ప' అని తెలుగు వేషభాషలు అంతరించిపోతున్నందుకు చింతించారు. ఆఖరికి తెలుగు వాళ్లకు హోటళ్లు నడపడం కూడా చేతకాదని ఆయన అభిప్రాయం. ' రావలసిన వాళ్లను ఆకర్షించకపోవడమే గాదు, వచ్చినవాళ్లనైనా ఆదరించలేడు తెలుగు యజమాని' అంటూ తెగబడి చెప్పాడాయన. ఆంధ్రదేశంలో పుట్టడం వలన చాలా నష్టం ఉందని అభిప్రాయపడిన వాళ్లలో ఆయనా ఉన్నాడు. ' వారు ఆంధ్రులు కాక మరే జాతివారయినా అయివుంటే బతికి వుండినప్పుడూ, పరమపదించాక గూడా వారినాజాతీయులు బహువిధాల పూజించుకుని వుందురు' అంటూ వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రి గురించి ఆయన గ్రహించకపోలేదు. ' ఈ తెలుగు సినిమాలకు - బ్రాఁతిగఁ గొనిపోకు పిల్లవానిని వీడున్ బూతులను నేర్చుకొనియెను - చేతో మర్యాదలేని చీదరమాటల్' అంటూ విశ్వనాథ వారెప్పుడో చెప్పారు. పాతికేళ్ల కాలంలో తెలుగు సినిమాలలోని  సమస్త విషయాలు ఎంత బరితెగించి పోయాయో ఆయనగాని చూసివుంటే ఇంకా ఇంకా ఏమనేవారో! ' ఆంధ్రులకు దేశాభిమానం లేదు. భాషాభిమానం అంతకన్నా లేదు' అన్నాడు ఆత్రేయ. ' తెలుగావకాయ ఘాటెక్కింది - తెలుగు గోంగూర పులుపెక్కింది' అంటూ 1939లో కాటూరి వారొక హాస్యరచన చేశారు. ఆయన చెళ్లపిళ్ల వెంకటశాస్త్రి పదవీ విరమణ సందర్భంలో "ఆంధ్రదేశస్థ సర్వాంగ్లభాషా కళాశాలలకున్ కనులు చల్లబడెనే' అంటూ పద్యాలు రాశారు. చెళ్లపిళ్ల వంటివాడు ఒక హైస్కూలులో తెలుగు పండితుడుగా పదవీ విరమణ చేయవలసిన దుర్గతి ఆంధ్రదేశంలో ఉందన్నది ఆయన విచారం. తెలుగువారి పత్రికాపోషణ మీద కూడా విలువైన అభిప్రాయాలున్నాయి. ' ప్రబుద్ధాంధ్ర సంపాదకుడు నెలకు ఇరవై రోజుల చొప్పున ప్రెస్సు బిల్లూ, పేపరు బిల్లూ పూర్తిగా చెల్లించలేకపోతూ ఉండడం దేశీయుల గాఢనిద్రకు నిదర్శనం' అని సాక్షాత్తు గిడుగువారే అన్నారు. అది ఆసరాగా చేసుకుని శ్రీపాదవారు ' తెలుగువాడిప్పుడు భావదాస్యంలో మగ్గిపోయి ఆత్మగౌరవం యెరక్కుండావున్నాడు. పామునోట్లో కప్ప కబళించే

దోమలా  ఉన్నాడు" అంటూ వాపోయారు.


ఇంకా ప్రసిద్ధులెందరో వ్యతిరేకాభిప్రాయాలు వెల్లడిచేసినవారున్నారు. అందులో కొన్ని వ్యక్తిగత కారణాల వల్ల, కొన్ని ఛాందసత్వంవల్ల, కొన్ని మార్పును అంగీకరించలేక పోవడం వల్ల, కొన్ని అవగాహన లోపంవల్ల వెల్లడైన భావాలు కావచ్చు. కాని అన్నీ అలాంటివి కావు. ఆంధ్రులు ఆరంభశూరులు, అనుకరణప్రియులు, అనేకత్వ లక్షణం కలవారు అనే విమర్శ పూర్వం నుంచీ ఉంది.


గోదావరి గట్టున కూర్చొని తెలుగుభారతం రాయడానికి నన్నయ్య ఎన్నో సంస్కృత సభల్లో సాముగరిడీలు చేయలసి వచ్చింది. పాల్కురికి సోమనాథుడు "తెలుగు మాటలనంగవలదు' అని బతిమలాడవలసి వచ్చింది, శ్రీనాథుడు తన భాషను సమర్థించుకోవలసి వచ్చింది. తెలుగువేషం మార్చుకోవలసి వచ్చినందుకు శ్రీనాథుడెంతో బాధపడ్డాడు. కాని మరాఠీవారి పాలనలో, మహమ్మదీయుల ఏలుబడిలో మన పేరు ఊరు, వేషం - భాష మార్చుకోవడం ఒక సంస్కారంగా మారింది. ఇంగ్లీషు వాళ్లు వచ్చిన తరవాత వైఖరిని గూర్చి చెప్పుకోవడం గొంగళిలో తింటూ వెంట్రుకలేరుకోవడమే కాగలదు. ఎప్పుడూ ఒక పరాధీనత మనకు, మన భాషకు, మన సంస్కృతికి తప్పడంలేదు. పరాధీనతను పల్లెత్తకుండా అంగీకరించేవారు ఎందరో ఉంటారు. స్వేచ్ఛాప్రియులు కొందరే ఉంటారు. అందులో ఆంధ్రదేశం తనను వెలివేసిందన్న బాధతో ఆంధ్రదేశాన్నే వెలివేసిన మహారచయిత ఒకడు. పరాధీనత అనే భావాన్నే భరించలేక స్వేచ్ఛకోసం మాతృ దేశాభిమానంతో ఆంధ్రదేశంలో అడుగుపెట్టిన అగ్గిపిడుగింకొకడు.


' కొన్ని గడియలకు  ఓఢ్రరాష్ట్రీయచ్ఛాయ అలుముకుంటుందనగా నేను పర్లాకిమిడి విడిచిపెట్టి మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలోకి వచ్చేస్తాను. పర్లాకిమిడిలో రైలెక్కుతాను. పాతపట్నం వెళ్లి ఏటిలో స్నానంచేసి... పర్లాకిమిడి మళ్లీ మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో చేరితే తప్ప బతికి వుండగా నేనా ఊళ్లో అడుగుపెట్టనని కంకణం కట్టుకుని రైలెక్కుతాను' అన్నారు గిడుగువారు. మూడు లక్షలమంది ఆంధ్రులకు అన్యాయం జరిగే సందర్భంలో ఆయన ఈ మాట అనవలసి వచ్చింది. అందులో ఆయన స్వార్థమేమీలేదు. ఛాందసం లేదు. అవగాహన లోపంలేదు. అచ్చమైన తెలుగుతనం మూర్తీభవించిన మహదావేశం అందులో ఇమిడి ఉంది. ఆ మహావేశమర్థించి ఆంధ్రులార? చల్లుడక్షతలు నేడు' అన్న రాయప్రోలు మాటను ఇలాంటి సందర్భాలలో పునశ్చరణ చేసుకోవలసి వస్తుంది. కళాకారులు కాలాన్ని కట్టిపడేస్తారు. వాళ్లను కించపరిస్తే ఆమచ్చ కలకాలం మిగిలిపోతుంది. వాళ్లు నాణేన్ని పైకెగరేసి బొమ్మంటే బొమ్మే పడుతుంది. బొరుసంటే బొరుసే పడుతుంది. వారి ఉదాత్త హృదయాంతరాలలో మారుమోగినప్పుడు మాత్రమే తెలుగుపాట రక్తికట్టగలదు.


- యూ . ఎ. నరసింహమూర్తి 

( నేటి తెలుగు - నుంచి ) 

సేకరణ : - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

                    10 - 12-2021 

                     బోథెల్ ; యూ . ఎస్ . ఎ 


Saturday, February 27, 2021

కొకుగారి 'అమాయకురాలు కథ చదివిన తరువాత కలిగిన నా స్పందన -కర్లపాలెం హనుమంతరావు



వెంకటేశ్వర్లు, భ్రమర చిన్నప్పటినుంచి స్నేహితులు. వెంకటేశ్వర్లుకి పదహేడో ఏట భ్రమర మీద వికారం మొదలవుతుంది. ఆ వికారం పేరు ప్రేమ అనుకోవడానికి లేదు. కాంక్ష పుట్టనిదే ప్రేమ కలగదన్న జ్ఞానం ఇంకా వంటబట్టని వయసు వెంకటేశ్వర్లుది. భ్రమర మీద  అలాంటి ఊహ ఏదీ లేకపోవడం మూలాన అతగాడిలోనే ఒక రకమైన అయోమయం. భ్రమర పని మరీ అన్యాయం. ఇంకా రజస్వల కూడా కాని పసిది. ఈ విషయాలన్నీ ఎలా తడతాయి?

భ్రమరకు పెళ్లి ఖాయమైందని తెలిసి వెంకటేశ్వర్లులో అదేమిటో అర్థం కాని చిరాకు మొదలవుతుంది. 'తాను భ్రమరని పెళ్ళి చేసుకోవాలనుకుంటున్నాడా?' అని అతనికే ఏదో ఒక మూలన అనుమానం. అలాగైతే అలాగని వెళ్ళి తండ్రిని అడిగేయచ్చు కానీ.. ఆ తండ్రిగారి మనస్తత్వం పూర్తిగా మరీ చాలా పాత కాలంనాటి ముక్కిపోయిన సరుకు. పిల్లలకేది కావాలో నిర్ణయించాల్సింది పెద్దలేనని అతని అభిప్రాయం. పిల్లలకు సంబంధించిన విషయాలేవీ పిల్లలతో చర్చించనక్కర్లేదని, ఒక వేళ వాళ్ళ ఇష్టాలేమన్నా చెవిలో పడితే దానికి పూర్తి విరుద్ధంగా చేయడంలోనే పిల్లల క్షేమం దాగి ఉందని దృఢంగా నమ్మేవాడు. కనక వెంకటేశ్వర్లు తెగించి తండ్రితో ఏదీ చెప్పదలుచుకోలేదు. కానీ అతి కష్టంమీద.. చనువున్న అమ్మ దగ్గర మనసులోని మాట బైట పెట్టేడు. వెంకటేశ్వర్లుది, భ్రమరది ఒకే కులం. బ్రాహ్మలే ఐనా శాఖలూ ఒకటే అవడంతో చిక్కు వచ్చిపడింది. 'నోరు మూసుకోమని తల్లి మందలించేసరికి ఇక పెళ్లి ఆలోచన ముందుకు సాగదని తెలిసి మనసుతో ముసుగు యుద్ధం మొదలు పెట్టేడు. భ్రమర పెళ్ళికి వుండకుండా వెళ్ళిపోయాడు. ఎవరు అడిగినా ఉండలేదు.. ఆఖరికి భ్రమరే వచ్చి అడిగినా మెట్టు దిగిరాలేదు.

భ్రమర పెళ్ళికి ఉండమని అడగడంలో ప్రత్యేకమైన ఆసక్తి ఏదీ లేదనుకుంది కానీ.. ఏదో ఉందని కొద్దిగా మనసు మూలలో ఉందేమో..ఏమో.. మరీ పసిది.. ఎలా ఆలోచిస్తున్నదే అప్పటికి రచయిత బైటపెట్టలేదు మరి.

కాలక్రమంలో భ్రమర పెద్దమనిషి కావడమూ..కాపురానికి పుట్టింటికి వెళ్ళిపోవడమూ.. అందరు సంసార స్త్రీలకు మల్లేనే మెట్ట వేదాంతం వంటబట్టించుకోవడమూ అయింది. పుట్టింటికని వచ్చినప్పుడు వెంకటేశ్వర్లుతో ఒకసారి ఈ వేదాంత పైత్యం వెళ్లబెడుతుంది కూడా.'ఊహల్లోనే ఏ సుఖమైనా.. వాస్తవంలో అవేమీ ఉండనే ఉండవు' అని వెంకటేశ్వర్లు మనసులో మళ్లీ వికారం మొదలవడానికి కారకురాలవుతుంది.

భ్రమర కాపురం మూణ్ణాళ్ళ ముచ్చటవుతుంది. భర్త క్షయ వ్యాధితో రెండేళ్ళన్నా గడవకుండానే బాల్చీ తన్నేయడంతో భ్రమర పుట్టింటికొచ్చేస్తుంది. ఇంట్లో వాళ్ళ బలవంతమేమీ లేకుండానే గుండూ చేయించుకుంటుంది. ఆమె వద్దంటే బలవంత పెట్టేవాళ్లెవరూ లేకపోయినా అలా ఎందుకు వికారంగా తయారవాలోనని వెంకటేశ్వర్లు చాలా చిరాకు పడిపోతాడు. ఎదురింట్లో ఉన్నా ఒక్కసారన్నా ఆమెను చూడటానికి వెళ్ళే ప్రయత్నం చేయడు. భ్రమరకు అది కష్టంగా అనిపిస్తుంది. సిగ్గు విడిచి వెంకటేశ్వర్లు తల్లి దగ్గర తన బాధ బైటపెట్టుకుంటుంది కూడా. వెంకటేశ్వర్లు తల్లి పాతకాలం మనిషి. నవీన భావాల లోతుపాతులు పట్టించుకునేపాటి తెలివితేటలు తక్కువనే అనుకోవాలి. అందుకే వెంకటేశ్వర్లు ముందు భ్రమర గోడు బైట పెడుతుంది. వెంకటేశ్వర్లు భ్రమర శిరోముండనం చేయించుకుని తనకు అన్యాయం చేసినట్లు కోపం పెంచుకోనున్న మనిషాయ. భ్రమరను కలవడానికి వెళ్లనే వెళ్ళడు. పైపెచ్చు తన మనసులోని కచ్చను కూడా తల్లి దగ్గర వెళ్లగక్కుతాడు. ఆ తల్లి యథాప్రకారం ఈ మాటలు భ్రమరకు అమాయకంగా చేరవేస్తుంది.

భ్రమరలో ఆలోచనలు మొదలవుతాయి. తన తప్పు కొద్ది కొద్దిగా తెలిసివస్తున్నట్లనిపిస్తుంది. వెంకటేశ్వర్లు  తన పెళ్ళికి ముందు పడ్డ చిరాకంతా నెమరు వేసుకుంటే తన దోషం తెలిసివస్తుంది.

ఏదైతేనేమి  భ్రమర మళ్లీ జుత్తు పెంచుకోవడం మొదలు పెడుతుంది. చీరలు జాకెట్లు  కూడా వాడుతుందని తెలుస్తుంది వెంకటేశ్వర్లుకి.

అప్రెంటిస్ పూర్తయి ఒక లాయరు గారి దగ్గర అసిస్టెంటుగా కుదురుకున్న తరువాత వెంకటేశ్వర్లుకి సంబంధాలు రావడం మొదలవుతాయి. రెండు లంకలున్న మంచి జమీందారీ సంబంధం ఖాయమూ అవుతుంది.

పిన్నిగారి వూరికని వెళ్ళిన భ్రమరకు ఈ విషయం తెలిసి ముళ్ళమీదున్నట్లయి పోతుందక్కడ. నెల్లాళ్ళుందామని వచ్చిన పిల్ల తట్టా బుట్టా సర్దుకుని లేచిపోతుంటే ఆ పిన్నిగారు అవాక్కయిపోతుంది.

బండిని నేరుగా వెంకటేశ్వర్లు ఇంటిముందే ఆపించి సామానుతో సహా లోపలికి పోతుంది భ్రమర. వెంకటేశ్వర్లు, భ్రమర చాలాకాలం తరువాత ఒకరికొకరు ఎదురవుతారు. భ్రమరను చూసి వెంకటేశ్వర్లుకు మతి పోయినంత పనవుతుంది. ఆ క్షణంలో తను అప్పటిదాకా అనుకుంటూ వచ్చిన 'ఉచ్చిష్టం' ఊహ గుర్తుకే రాదు. పెదాలుకూడా సన్నగా వణుకుతాయి కాని మనసులోని మాటను ధైర్యంగా బైటపెట్టలేని పిరికితనం ఎప్పటిలా అలాగే  ఉంటుంది చెక్కుచెదరకుండా. అక్కడికీ భ్రమరే కాస్త సాహసం చేసి నర్మగర్భంగా మాట విడుస్తుంది కూడా.'వెంకటేశ్వర్లూ! నీ పెళ్ళి అని తెలిసి ఉండలేక వచ్చేశా' అంటూ. వెంకటేశ్వర్లులోని పిరికి మనిషి స్పందించడు. భ్రమర తెచ్చుకున్న పెట్టే బేడాతో తిరిగి సొంత ఇంటికే వెళ్ళి పోతుంది. వెంకటేశ్వర్లు తండ్రి దగ్గర ఏదో చెప్పాలనుకుంటాడు కానీ.. తీరా అతను చూసే అసహ్యపు చూపులు గుర్తుకొచ్చి నోరు పెగలదు. ఏదో సందర్భంలో భ్రమరను కలవాలని వచ్చిన వెంకటేశ్వర్లుకి ఆమె గదిలో ఏడుస్తూ కూర్చుని ఉండటం.. గదంతా అసహ్యంగా ఆమె కత్తిరించుకున్న జుత్తు వెంట్రుకలతో నిండి వుండటమూ చూసి వెనక్కి వచ్చేస్తాడు.

వెంకటేశ్వర్లు పెళ్ళి అవుతుంది. భ్రమరను తలుచుకుందామని అనుకున్నప్పుడల్లా జుత్తులేని ఒక  ఒంటరి ఆడదాని ఏడుపు వికారపు మొహం గుర్తుకొచ్చి తలుచుకోవడమే మానేస్తాడు.

 

ఇది నిజానికి ఒక ప్రేమ కథ. వెంకటేశ్వర్లు, భ్రమర ఒకరినొకరు ఇష్టపడ్డ మాట నిజం. మొదట్లో అది ఇష్టమని తెలీక కొంత.. తెలిసినాక ఏ రకమైన ఇష్టమో తేల్చుకోలేక అయోమయంలో పడి కొంత తంటాలు పడ్డారు ఇద్దరూ. భ్రమరకన్నా ఆ ఇబ్బంది ఎక్కువగా వెంకటేశ్వర్లే పడ్డాడు. ఏ దశలోనూ కాస్తంతన్నా సాహసం చూపించలేని పిరికివాడికి ప్రేమ దక్కేది ఎలా? భ్రమర తనను కాకుండా వేరే ఎవరినో ఎంచుకున్నదని ముందులో కొంత.. శాఖాంతరం కాకపోవడం మీద కొంత.. ఎలా ఎవరిమీదో.. వేటిమీదో కంటికి కనబడని వాళ్ళమీదా.. కారణాలమీదా పెట్టి మానసిక తృప్తి పొందాడే కాని.. మనసులో నిజంగా ఉన్నదేమిటో.. దాన్ని సాధించడానికి చేయాల్సినదేమిటో ఎప్పుడూ యోచన చేయని నిష్క్రియాపరుడైన ప్రేమికుడు వెంకటేశ్వర్లు. భ్రమర అతనికన్నా ఎన్నో రెట్లు మెరుగు. పసిదనం వదిలి ఊహ వచ్చిన దశలో భర్తతో కాపురానికి మెట్టవేదాంతంతో సర్దుకునే పరిపక్వత చూపించింది. వెంకటేశ్వర్లు మనసు అర్థమయి.. తన మనసు తనకు అర్థమవడం మొదలయిన తరువాత వీలైనంత సాహసం చేయడానికి కూడా వెనకాడ లేదు. పాపం.. ఆడదై పుట్టడం.. వెంకటేశ్వర్లు వంటి పిరికివాడు తటస్థపడడం వల్ల విఫల ప్రేమికురాలైంది భ్రమర.

ప్రేమించుకున్న జంటను విడదీయడానికి సంఘం తరుఫు నుంచి ఎప్పుడూ ఏవేవో అభ్యంతరాలు.. కుట్రలూ ఉంటూనే ఉంటాయి. వాటిని తోసిరాజని ప్రేమను పండించుకునే సాహసికులు కొందరైతే.. చాలామంది తమ మానసిక దౌర్బల్యంతో యుద్ధం చేయడం మాని సంఘాన్ని తప్పుపట్టేసి సెల్ఫ్ సింపతీతో సంతృప్తి పడే సర్దుబాటు చూపిస్తారు అని చెప్పదలుచుకున్నట్లుంది ఈ 'అమాయకురాలు' కథలో కొడవటిగంటి వారు.  నిత్యహరితమైన సమస్య!ఎంతో చెయ్యి తిరిగుంటే తప్ప ఇలాంటి కథను ఎన్నుకుని కడదేర్చడం కుదరదు.

ఎప్పటిలాగానే కుటుంబరావు గారు సంఘదురాచారాలని.. మానసిక డొల్లుతనాన్ని తనదైన నిశ్శబ్ద శైలిలో చాలా బలంగా ధ్వనించిన తీరుతో గొప్ప కథై కూర్చుంది అమాయకురాలు కథ. కథనం ఆయన మిగతా అన్ని కథల ధోరణిలోనే చాప కింద నీరులాగా ఆలోచనాపరుల మనసులను ముంచెత్తుతుంది.

ఎప్పుడో పంథొమ్మిది వందల ముప్పైతొమ్మిదో ఏట రాసిన కథ. వైధవ్యం..శిరోముండనం వంటి దురాచారాలు లేని ఈ కాలంలో కూడా  మానసిక కోణంనుంచి కొకుగారు కథను ఆవిష్కరించిన తీరు కథను ఎప్పటికీ పచ్చిగా.. తడిగానే ఉంచుతుంది.

కొకుగారు కథనంలో వాడే పలుకుబళ్ళు,  వాక్యాలలోని ముళ్ళు.. ఎప్పటిలాగానే ఆయన అభిమానులను కథ అంతటా అలరిస్తుంటాయి.

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

బోథెల్, యూఎస్ఎ

(అంతర్జాల పత్రిక వాకిలి లొ ప్రచురితం)

Friday, February 26, 2021

కళ్యాణమస్తు! -కథానిక -కర్లపాలెం హనుమంతరావు

 






 

ఉదయం ఐదింటికల్లా మెలుకువ వచ్చింది మాధవరావుగారికి ఎప్పట్లానే. కోడలు గదిలోకి తొంగి చూస్తే నానీ గాఢనిద్రలో కనిపించాడు. యశోద వాషింగ్ రూము నుంచి వచ్చిన తరువాత వాకింగ్ కని వెళ్లి   తిరిగొస్తూ తెచ్చుకున్న న్యూస్ పేపర్లనో మూల  గిరాటేసి, పాల ప్యాకెట్లు వంటగది ప్లాట్ ఫారం మీద పెట్టి  కాలకృత్యాల పని పూర్తి చేసుకుని వచ్చాడు. కోడలు కలిపిచ్చిన కమ్మని కాఫీ ఆస్వాదిస్తూ పేపర్లోని వార్తలు  చూస్తూండగా 'నానీగాడు లేస్తాడేమో! చూస్తుండండి మామయ్యా!' అంటూ తను స్నానాల గదిలోకి దూరింది. వాళ్లమ్మ బాత్ రూంలో ఉన్నప్పుడో, బట్టలు మార్చుకుంటున్నప్పుడో లేచి 'అమ్మ కావాలీ' అంటూ ఆరున్నొక్క రాగాలు అందుకుంటాడు ఆ భడవా! సముదాయించడం రాక తను సతమతమయిపోతాడు. నవ్వే పిల్లలను ఆడించడం తెలుసు కానీ, ఏడ్చే బిడ్డలని ఓదార్చే సహనం మాధవరావుగారికి మొదట్నుంచీ లేదు. ఈ ఏడు పదుల వయసులో కొత్తగా ఇప్పుడెక్కణ్ణుంచి అరువు తెచ్చుకోడం! ఆర్నెల్ల కిందటి వరకు ఆ పనులన్నింటికి వాడి బామ్మ వరలక్ష్మమ్మ ఉండేది ఇంట్లో!

నానీగాడీ రోజు మధ్యలో నిద్ర లేవలేదు. ఆ అమ్మాయే వాడిని లేపి తయారు చేసింది.  ఇద్దరూ ఆదరాబాదరాగా బైలుదేరే సమయానికి ఎనిమిది గంటలు దాటనే దాటింది. 'టాటా.. తాతయ్యా!' అంటూ అమ్మ చెప్పినట్లే చిలక పలుకులు పలుకుతూ వాళ్లమ్మ చిటికెన వేలు పట్టుకుని బుడిబుడి అడుగులతో స్కూలు బ్యాగు భుజాన వేసుకుని నానీ వెళుతుంటే అలాగే చూస్తూ నిలబడిపోయారు  మాధవరావుగారు.  నానీ బస్సెక్కడం, యశోద ఆటో ఎక్కడం చూసి ఇంటో కొచ్చారు మాధవరావుగారు. ఇది రోజూ ఉండే దినచర్య.

కోడలు బ్యాంకులో పనిచేస్తోంది. అది కొడుకు మనోహర్ పనిచేసిన బ్యాంకే. కంపాష్యినేట్ గ్రౌండ్స్ మీద యశోదకు దక్కింది. రెండేళ్ల కిందట బ్యాంక్ స్టాఫ్ సాగర్ పిక్నక్ కని వెళ్ళినప్పుడు ప్రమాదవశాత్తూ నదిలో జారిపడ్డ కొలీగ్ ను రక్షించబోతూ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాడు ఒక్కగానొక్క కొడుకు మనోహర్. ఆ దిగులుతోనే ఆరోగ్యం చెడగొట్టుకున్న భార్య ఆర్నెల్ల కిందట అనుకోని జాండీస్ తీవ్రత వల్ల ఈ లోకానికి దూరమైంది. 'విధి తన కుటుంబంతో ఆడుతున్న చదరంగంలో ప్రస్తుతానికి మిగిలి ఉన్న పావులు తను, యశోద.. పసిబిడ్డ నానీ!' అనుకుంటారెప్పుడూ మాధవరావుగారు. యశోద ఏమనుకుంటుందో ఎప్పుడూ బైటికి చెప్పదు. ఈ ఆటలోకి ఇప్పుడు కొత్తగా వచ్చి చేరిన పావు బాలరాజు.

బాలరాజు యశోద పనిచేసే బ్యాంకులోనే పనిచేస్తున్నట్లు ఒకసారి యశోదే చెప్పినట్లు గుర్తు. ఓ రోజు ఏదో అనుకోని బంద్ కారణంగా బ్యాంకు పని మధ్యలోనే ఆగిపోతే ఆటోలు అవీ ఇక రావని .. ఈ బాలరాజు బైక్ మీదనే ఇంటికొచ్చింది యశోద. చీకటి పడక  ముందే ఇంటికి వచ్చేయ్యాలన్న ఆమె ఆత్రాన్ని వేరే కోణంలో చూడలేదు  అప్పట్లో మాధవరావుగారు. ఆ తరువాతా అతను ఏదో ఒక మిష మీద ఇంటికి రావడం, యశోద తన సహజమైన బిడియానికి మించి కాస్తంత ఎక్కువగానే  అతనితో  చనువుగా మసలడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. ఎంత ఆడా మగా అయినా ఒకే చోట ఒకే తరహా పనిచేస్తున్నప్పుడు సాధారణంగానే ఆ మూవ్ మెంట్సులో ఒక రకమైన ఈజ్ నెస్  ఉంటుందన్నది మాధవరావుగారి వంటి విధ్యాధికులకు అర్థమవని విశేషమేమీ కాదు. కానీ ఎన్ని చదువులు చదివి, ఎంత సంస్కారవంతమైన జీవితానికి అలవాటు పడ్డా, మానవసంబంధాలు ఒక్కో సందర్భంలో అందరినీ మామూలు మనుషులకు మల్లేనే ఆలోచనలో పడదోస్తాయేమో. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీని అతనికి దగ్గరగా తిరగడానికి తల్లయి ఉండీ యశోద ప్రోత్సహిస్తున్నట్లు అనుమానం వచ్చినప్పటి బట్టి మాధవరావుగారిలో చిన్న అసహనం బైలుదేరిన మాట నిజం. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీకి ఏవేవో ఆటవస్తువులు తెచ్చివ్వడమూ, వాటిని తీసుకోమని తల్లి యశోద ప్రోత్సహిస్తుండటంతో మాధవరావులో ఈ అసహనం మరంత బలంగా పెరిగిపోసాగింది. అతన్నేమైనా ఆడిగితే కోడలు నొచ్చుకుంటుందేమోనన్న జంకు ఒక్కటే మాధవరావుగారు పళ్లబిగువున నిగ్రహించుకోవడానికి  కారణం.

కానీ, ఈ సారి నానీ పుట్టినరోజు సందర్భంలో బాలరాజు ఆఫీసుకు సెలవు పెట్టి మరీ ఇంటికి వచ్చి సాయంకాలం దాక అన్ని ఏర్పాట్లూ స్వయంగా దగ్గరుండి చూసుకోవడంతో మాధవరావుగారు నిగ్రహం కోల్పోయారు. పార్టీ ముగిసి పదింటికి  అతగాడు ఇంటికి పోయిన తరువాత కోడలు పిల్లను సహజమైనంత మృదువుగానే అడిగాడాయన 'అస్తమానం అతను ఇక్కడిక్కడే తిరుగుతుంటాడు! ఇంటి దగ్గర పిల్లలు ఎదురుచూడరా అమ్మా? కనీసం కట్టుకున్న పెళ్లామయినా ఏమీ అనదా?'  

'తనకి భార్య లేదు మామయ్యగారూ! మన మనోహర్ సేవ్ చేయబోయి చనిపోయింది ఆమెను గురించే! అదృష్టం బాగుండి అప్పటికామెకు పిల్లలు లేరు' అంది యశోద. ఆ సమయంలో కోడలు మొహం చూసి 'ఛఁ! ఎందుకడిగినా?' అని అనిపించింది మాధవరావుగారికి.

ఆ రోజు నుంచి మామా కోడళ్ల మధ్యన కనిపించని ఓ సన్నని అడ్డుపొరేదో నిలబడ్డట్లయిపోయింది ఇంటి వాతావరణంలో.

'అమ్మాయిని అలా ఆడిగి హర్ట్ చేసినట్లున్నానేమోరా!' అని తన చిన్ననాటి  ఆప్తస్నేహితుడు గంగాధరంగారి దగ్గర వాపోయాడో రోజు మాధవరావుగారు.

గంగాధరంగారు మాధవరావుగారి మల్లేనే గవర్నమెంటు సర్వీసులో ఉన్నప్పటికీ రిటైర్ మెంటుకు సగం గడువింకా  మిగిలుండగనే తప్పుకుని సినిమా పరిశ్రమలోని తమ సన్నిహితుల దగ్గర  వారి కోసమై పనులవీ చేస్తున్నారు. మాధవరావుగారు ఎమ్మే., ఇంగ్లీష్. ఏదైనా ఇంగ్లీష్ హాలివుడ్, వరల్డ్ మూవీస్ లాంటి వాటిని తెలుగులోకి తర్జుమా చేయించుకోవలసి వచ్చినప్పుడు ఆ డివిడిలు(ఎక్కువ పైరేటెడే ఉంటాయి.. ఇట్లాంటి వ్యవహారాలలో.. ఆన్ లైన్లో చూసే అవకాశం ఉండదు) మాధవరావుగారికి అప్పగించి పోతుంటారు. ఆ రోజూ అట్లాగే వచ్చి మిత్రుడి బలవంతం మీద భోజనానికని ఉండిపోయారు.

భోజనం మధ్యలో మిత్రుడి మనసులోని నలుగుడంతా విని 'నీ కోడలు సంగతి మా అందరి కన్నా నీకే ఎక్కువ తెలిసుండాలి కదరా! మనోహరం ఇష్టపడ్డాడని కోడలుగా తెచ్చుకున్నారు నువ్వూ, వరలక్ష్మమ్మా! ఏనాడూ మీరు ఆ పిల్లను ఓ  పేరూ ఊరూ లేని  పేదింటి పిల్లలా చులకన చేసినట్లు నా దాకా అయితే రాలేదు. అసలే ప్రేమించి చేసుకున్న భర్త దూరమై లోలోపల  కుమిలిపోతున్నదా పిల్ల। ఆ డిప్రెషన్  నుంచి బైటపడేందుకు సాయపడాల్సిన పెద్దరికం నీది.  తండ్రిలాంటి  నీ నుంచి ఇట్లా   అనుమానంగా సందేహం బైటపడ్డం సహజంగానే సున్నితమైన ఆమెను కుంగదీస్తుంది కదరా! సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి అడుగుతున్నానబ్బాయ్! నీ పర్శనల్ మేటర్సులో జోక్యం చేసుకునే  అధికారం కూడా ఉందన్న భావనతో! ఇంకా మూడు పదులైనా నిండని ఆ అమ్మాయి జీవితం అనుకోని ఓ దురదృష్ట సంఘటన మూలాన ఎల్లకాలం అట్లాగే మోడువారినట్లుండాల్సిందేనా? అదే ప్రమాదంలో మరి మన వాడే మిగిలి.. తన భార్యను పోగొట్టుకునుంటే? ..'

షాక్ అయినట్లు చూసారు మాధవరావుగారు ఈ ఎదురు చూడని ప్రశ్నకు. వెంటనే సర్దుకుని 'నా సంగతి ఎట్లా ఉన్నా.. ముందు వరలక్ష్మి  నానీకి ఒక తల్లి కావాలని తన్నుకులాడేదిరా.. కచ్చితంగా!' అన్నారు.

'నీ సంగతి చెప్పవోయ్! ప్రస్తుతం అదే కదా వాస్తవం?' మిత్రుడు రెట్టించి అడగడంతో ఇహ తప్పించుకునే దారి లేకపోయింది మాధవరావుగారికి. 'మనమెన్ననుకున్నా.. ఇంకా లోకం మగవాడినీ, ఆడదానినీ ఒకే దృష్టితో మన్నించే సంస్కారం అలవరుచుకోలేదనుకుంటారా గంగా! మనోహరాన్ని ఎలాగూ తిరిగి తెచ్చుకోలేను. నానీని కూడా..'

ఎమోషనలవుతున్న మాధవరావుగారి భుజం తట్టి 'కంట్రోల్ యువర్ సెల్ఫ్! ఒక రకంగా నువ్వన్నదీ నిజమేలే! చెప్పడం తేలికే నాకైనా.. ఎవరికైనా! ఓకే.. లీవిట్ టు ది టైమ్.. మ్యాన్.. ఫర్ ది టైమ్ బీయింగ్! వీలైతే యశోదమ్మతో నేనూ ఓ సారి మాట్లాడేందుకు ట్రై చేస్తాలే! ఈ విషయం కాక పోయినా.. మీ భోజనాల గురించి. ఇంతింత ఉప్పులూ.. కారాలా ఈ వయసులో నీకు భోజనంలో!' అంటూ భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు వాతావరణాన్ని మరంత తేలికపరుస్తూ.  'బీపీలూ, షుగర్లూ ఎంట్రీ అయే ముందు వార్నింగ్ బెల్లులేవీ కొట్టిరావు.. నీకు తెలీని విషయాలా ఇవన్నీ!' అంటూ అక్కడికా టాపిక్ డైవర్ట్ చేసేశారు గంగాధరంగారు.

ఆ సారి పిల్లాడికి దసరా సెలవులు వచ్చినప్పుడు 'ఒకసారి మా పిన్నిని చూసి వస్తాను మామయ్యగారూ! చాలా రోజుల బట్టీ మంచాన బడి తీసుకుంటోంది. బాబయ్యను కూడా చూసి చాలా రోజులయింది. నానిగాడికి కాస్త ఆటవిడుపుగా ఉంటుంది రమ్మంటున్నారు ' అంది యశోద.

పెళ్లయి ఈ ఇంటికి వచ్చిన తరువాత ఎన్నడూ తలుచుకున్నట్లు ఎరగని ఈ పిన్నమ్మ, బాబయ్యలు యశోదకు ఇప్పుడెందుకు గుర్తుకొచ్చారో అర్థమవనంత అజ్ఞానంలో లేరు మాధవరావుగారు. ఇదీ ఒకందుకు మంచిదేమోలే అనిపించింది ఆయనకు. అందరూ మనసులు కూడ దీసుకోవడానికి కొంత సమయం అవసరమే అనిపిస్తోంది. కాకపోతే నానీని చూడకుండా అన్ని రోజులు ఉండడమే  మొదటిసారి చేదు అనుభవం తనకు.

ఆలోచిస్తున్నట్లు కనిపించిన మాధవరావుగారిని చూసి 'మీకు వంటకూ దానికీ ఇబ్బంది లేకుండా ఏర్పాటవీ చేస్తానన్నారు గంగాధరం మామయ్యగారు’ అంది యశోద.

తన కన్నాముందు గంగాధరంతోనే కోడలు ఈ ఊరుకెళ్లే విషయం చర్చించడం కూడా కొత్త అనుభవం అనిపించింది మాధవరావుగారికి!

గంగాధరం పంపించిన ఆడమనిషిని ఒక అబ్బాయి ఇంటికి తెచ్చి దించిపోయాడు మర్నాడు పొద్దున్నే. యశోదే దగ్గరుండి ఆమెకు  అన్నీ ఏవి ఎక్కడున్నాయో.. ఏ టైముకు ఏమేమి సిధ్ధంచేసి ఉంచాలో..    సాయంత్రం దాకా తన దగ్గరుంచుకుని శ్రద్ధగా చూపించడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. పొద్దుపోయాక పొద్దున దింపిపోయిన అబ్బాయే వచ్చి బండి మీద తీసుకువెళ్లిపోయాడు.

'మగవాళ్లెవరూ దొరకలేదుట్రా గంగా నీకు? నా ప్రాణం మీదకు ఓ ఆడమనిషిని దింపి పెట్టావూ?' అంటూ మాధవరావుగారు ఫ్రెండుతో  ఫోనులో నిష్ఠురాలకు దిగినప్పుడు 'అందుకే అన్నది ఆ రోజు.. ఉప్పు కారాలు కొద్దిగా తగ్గించుకు తినాలని. టెంపరరీగా కుక్ లు, అందునా ఇంటి కొచ్చి వండిపెట్టేవాళ్లు అంత తొందరగా దొరుకుతార్రా మాధవా ఈ రోజుల్లో? యశోదమ్మ మొదటిసారి ఏదో నోరు విడిచి అడిగిందనే కాని నాకు ఇన్ని తంటాలు! అదీ నాకు తెలిసిన వాళ్ళు ఎవరి  ద్వారానో వత్తిడి తేకపోతే ఈ మహాతల్లైనా  లొంగివుండును కాదు! మరీ ఇబ్బందిగా ఉంటే మా ఇంటికి వచ్చి ఉండు మిత్రమా ఈ నాలుగు రోజులూ! ఎక్కడా ఎడ్జస్ట్ కాలేనంటే ఇహ ఒక్కటే దారి.. మళ్లీ నీ కోడలమ్మను వెంటనే వెనక్కు రమ్మని ఫోన్ కొట్టుకో అబ్బీ' అని భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు.

---

యశోద వెళ్లి మూడు రోజులయింది. అలవాటైన మనుషులు ఇంట్లో లేకపోతే ఎంత వెలితిగా ఉంటుందో మొదటిసారి అనుభవానికి వస్తోంది మాదవరావుగారికి. నానీగాడు పదే పదే గుర్తుకు వచ్చే బాధ నుంచి తప్పించడానికా అన్నట్లు గంగాధరంగారొచ్చి ఒక డివిడి ఇచ్చిపోయారు తెలుగుసేతకు.

రాత్రి భోజనం  ముగించుకొని ఆ డివిడి చూస్తూ కూర్చున్నారు మాధవరావుగారు. అదో కొరియన్  మూవీ. సెక్సీ సీన్లు కాస్తంత ఎక్కువగానే వచ్చిపోతున్నాయి. నీతిమంతుడైన ఓ  బ్యాంక్ అధికారి మాఫియా లీడర్ ఎన్ని సార్లు, ఎన్ని రకాలుగా వత్తిడి తెచ్చినా రుణమిచ్చేందుకు ససేమిరా అంటుంటాడు. ఓ రోజు బ్యాంకు పని ముగించుకుని ఇంటికి బైలుదేరిన అతగాడు  దారిలో కుండపోతగా  కురిసిన వర్షం మూలకంగా బండి మొండికేస్తే గుర్తు తెలియని వ్యక్తి ఎవరో ఆఫర్ చేసిన లిఫ్ట్ అంగీకరించి చిక్కుల్లో పడడం చిత్రం కథ.  బండి డ్రైవర్ వయసులో ఉన్న ఒక స్త్రీ అని ఆమె ఇంటికి వెళ్లిన తరువాత గాని ఆ బ్యాంకాఫీసరుకు తెలిసిరాదు.   బలవంతం మీద ఆమెతో శృంగారం చేసే సన్నివేశాలు పదే పదే రిపీట్ అవుతుండటంతో మూడ్ పాడయి మాధవరావుగారు మధ్యలోనే  ప్లేయర్ ఆఫ్ చేసేశారు. అట్లాగే  సోఫాలో నిస్త్రాణగా పడుకుండిపోయారు

...

తలుపు గడియ టకటకా ఆగకుండా  మోగుతుండే సరికి  గభాలున మెలుకువొచ్చేసింది మాధవరావుగారికి. టైమ్ చూసుకుంటే ఎనిమిది పది! ఇంతాలస్యంగా ఎప్పుడూ పడుకున్నది లేదు ఇంతకు ముందు.  గబగబా సోఫా దిగిపోయి వెళ్లి తలుపుతీశారు. వంటపని చూసుకునే అమ్మాయి. తన పేరు వెంకటేశ్వరి అని చెప్పినట్లు గుర్తు మొదటి రోజు దింపిపోయిన మనిషి. నడి వయసు కూడా ఇంకా దాటని వెంకటేశ్వరికి భర్త ఉన్నాడో, లేడో.. ఉన్నా వదిలేసిపోయాడో ఆ వివరాలేవీ తనకు తెలియవు. పరాయి ఇళ్లకొచ్చి వంట చేసిపెట్టడమే జీవనోపాధిగా ఎంచుకున్నది అంటే బలమైన కారణమే ఉండుండాలి  ఏ స్త్రీ కైనా ఈ దేశంలో. పేరుకు వంటమనిషి అనే గానీ, శుభ్రంగా ఉంటుంది వ్యక్తి. శుచిగా వండుతుంది. మర్యాదగా మసులుకుంటుంది. వారం రోజులు వండి పెట్టిపోయే మనిషి మీద అంత ధ్యాస పెట్టటం అవసరమా? రాత్రి చూసిన సినిమా దృశ్యాల ప్రభావమా? మనసు పెడదారి పట్టడం లేదు కదా! అని తనను తాను హెచ్చరించుకున్నారు మాధవరావుగారు.  

మూడ్ మార్చుకునే నిమిత్తం గుడి కెళ్లాలని నిశ్చయించుకుని స్నానాదికాలు ముగించుకున్న తరువాత.. అల్పాహారం ఏదో  అయిందనిపించి.. బైటికొచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

'గుడి కెళుతున్నానమ్మా! తిరిగొచ్చేదెప్పుడో చెప్పడం కష్టం. కనీసం రెండు మూడు గంటలైనా పట్టొచ్చు.  పని ముగించుకుని నువ్వెళ్లి పోవచ్చు! నా కోసం ఎదురుచూడకుండా   తలుపులు అవీ జాగ్రత్తగా లాగి మాత్రం పో!' అని హెచ్చరించారు బైటికొచ్చే ముందు మాధవరావుగారు. ఫ్లాట్ కు ఆటోమేటిక్ డోర్ లాకింగ్ సిస్టం ఉంది.. తనకూ యశోదకూ ఇబ్బంది కలగకుండా!

 

గుళ్లో శర్మగారు కనిపించి ఏవో ముచ్చట్లు పెట్టారు. 'వచ్చే పౌర్ణమి నాడు స్వామివారి సన్నిధానంలో వంద మంది పేద యువతులకు సామూహిక కళ్యాణాలు జరిపించాలని సంకల్పం! తమ లాంటి పెద్దల పూనికా తోడయితే  శుభకార్యం మరంత శోభాయమానంగా జయప్రదమవుతుందని ఆశ' అన్నారాయన.

‘మంచి పనుల్లో భాగం పంచుకోడం ఎవరికి మాత్రం చేదు శర్మగారూ!  చెక్ బుక్కుల్లాంటివేవీ వెంట తెచ్చుకోలేదు. మీ వాళ్లని ఇంటికి పంపించండి! ఉడుతా భక్తి సేవించుకొనే  అదృష్టం గౌరవంగా భావిస్తాను!' అని చెప్పి వచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

ఆధ్యాత్మిక వాతావరణంలో  ఓ మూడు గంటలు గడిపేసరికి   మనసు మళ్లీ ప్రశాంతమైన మూడ్ లోకి వచ్చేసింది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతుంటే.. ఇంటి దారిపట్టారు మాధవరావుగారు.

 

ఇంటి తలుపు లాక్ చేసుంది. అంటే వెంకటేశ్వరి వెళ్లిపోయిందన్న మాట. పర్సులో నుంచి తాళం చెవి తీసి డోర్ ఓపెన్ చేసి లోపలికొచ్చారు. బెడ్ రూమ్ తలుపు వారగా వేసి ఉండటంతో  నెమ్మదిగా నెట్టారు మాధవరావుగారు. సగం తెరుచుకున్న తలుపు దభాలుమని మళ్ళీ మూసుకుపోయింది. ఆ కంటి రెప్పపాటు వ్యవధానంలోనే గదిలో నిన్న తాను సగం చూసి వదిలేసిన సినిమా శృంగార సన్నివేశాలు నడుస్తున్నట్లు అర్థమయింది మాధవరావుగారికి.

గభాలున వెనక్కి వచ్చేసి మెయిన్ పవర్ స్విచ్ టప్ మని ఆఫ్ చేశారాయన.  గుండెలు గుబగుబలాడుతుండగా అక్కడే ఉన్న సోఫాలో కూలబడిపోయారో రెండు నిముషాలు. తేరుకుని  బెడ్ రూం వంక చూస్తే బార్లా తెరిచిన తలుపుల గుండా బెడ్ మీద వెంకటేశ్వరి లోపలి దుస్తులతో పాటు ఆమెను దించేందుకు పద్దాకా వచ్చే కుర్రవాడివి కూడా.. కలగాపులగంగా! రెండే రెండు నిమిషాలలో వాళ్లిద్దరూ సీన్ నుంచి అలా గాయబ్ కావడం మరీ ఆశ్చర్యం కలిగించింది మాధవరావుగారికి.

భోజనం కూడా చెయ్యకుండా ఎంతసేపు అలా కూర్చుండిపోయారో తెలీదు! శర్మగారి విరాళాల మనిషొస్తే ఓ వెయ్యి  నూటపదహార్లకు చెక్కు రాసిచ్చి పంపించారు.  ఫ్రిజ్ లోని ఓ ఆపిల్ పండు కోసుకు తిని అట్లాగే పడుకుండిపోయారు నిస్త్రాణగా. ఆ బెడ్ రూమ్ లోకి అసలు వెళ్లబుద్ధికాలేదు.

 

సాయంకాలం వంటచేయడానికి వెంకటేశ్వరి రాలేదు. రాదని కూడా తెలుసు. వస్తే.. గిస్తే తనే పెట్టాల్సినవి నాలుగూ పెట్టి తిప్పి పంపించేద్దామని అనుకున్నాడు. కానీ, ఆ అవకాశం అతనికి దక్కలేదు.

తనే ఇంత ఎసరు స్టౌ మీదకు ఎక్కించుకుని యశోద చేసి ఉంచిన పచ్చళ్లతో కలిపి తింటుంటే ఎవరో పిలిచినట్లు వచ్చారు గంగాధరరావుగారు. 'మాధవా! నీ పనమ్మాయి నాకు ఫోన్ చేసి ఇక వంట చెయ్యడానికి వెళ్లడం కుదరదని గంట కొట్టినట్లు చెప్పేసిందిరా బాబూ! 'అదేమిటే! ఆ సంగతేదో నేరుగా ఆయనకే చెప్పొచ్చుగా?' అనడిగితే ఏమందో తెలుసా?'

'ఏమందంటా?' మాధవరావుగారి మాటల్లో వెటకారం.

'వద్దులే! ఆది మనలాంటి పెద్దమనుషులు వినాల్సిన మాట కాదు. ముఖ్యంగా నీ లాంటి మర్యాదస్తులు! అసలన్నింటికీ ఆ దరిద్రపు డి.వి.డి నే కారణమనుకుంటా! అదట్లాంటిదని నిజంగా నాకూ తెలీదురా! ఇది నాకిచ్చిన డైరక్టర్ని ముందు నాలుగు కడిగొస్తా!' అంటూ బైటికెళ్లబోయాడు.

మాధవరావుగారు అమాంతం భోజన్ పళ్లెం ముందు నుంచి లేచొచ్చి ‘ముందా పిల్ల నా గురించి ఏం కూసిందో చెప్పి  చావు!' అనరిచారు కోపంగా!

'కూల్ డౌన్ మ్యాన్! ప్రత్యేకంగా ఏమనలేదులేరా నాయనా! అందరూ అనుకుంటన్నదే తనూ అన్నట్లుంది. 'ఇంత వయసొచ్చినా ఇంకా ఇంట్లో  బూతు బాగోతాలుండే సినిమాలు చూస్తున్నాడయ్యా! ఆడముండని. ఒంటిగా ఆ ఇంట్లో పనిచెయ్యాలంటే గుండె దడగాఉంది. లక్ష రూపాయలు పొయ్యిగాక.. ఇంక నేనా కొంపకు పొయ్యేది కల్ల!' అనేసిందిరా! అసలు తప్పంతా నాదే! ఈ డివిడి బొత్తిగా  పచ్చిబూతని తెలీక తెచ్చిచ్చినందుకు ముందు  నా చెప్పుతో నన్నునేను కొట్టుకోవాలి!' అంటూ చేయి విడిపించుకుని వెళ్లిపోయారు గంగాధరంగారు.

మాధవరావుగారు కొడుకు పోయినప్పుడు కూడా ఇంతగా విలవిల్లాడలేదు. ఆ పూటకిక తిండీ తిప్పలు కడుపులోకి పోయేది కల్లే!

 చాప కిందేసుకుని  అలాగే పడుకుండిపోయారు మాధవరావుగారు. మెల్లగా తత్వం తలకెక్కడం మొదలుపెట్టింది.

మనసు లోతుల్లో  ఆలోచనలు సుళ్లుతిరుగుతున్నాయిప్పుడు. 'వెంకటేశ్వరి చిన్నపిల్ల. వయసు తోడు కోసం అలమటించే ఈడు. ప్లేయర్ లో తాను పొరపాటున వదిలేసి పోయిన డివిడి కంటబడినట్లుంది. మతి చెడి వాడిని పిలిపించుకుంది. అనుకోకుండా తను వచ్చేయడంతో కథిలా అడ్డం తిరిగింది. ఆమె ఎట్లా పోతే తన కేమి గాని.. ఆమె కన్నా వయసులో చాలా చిన్నది యశోద!  భర్త పోయి.. మగతోడు లేక.. దొరికే అవకాశం లేక.. బాధ పంచుకునే దారి లేక.. నట్టింట్లో తన కళ్ల ముందు తచ్చర్లాడుతున్నది ఇంత కాలం బట్టి!  ఆ పిచ్చి తల్లి మానసిక క్షోభను గురించి ఇంత కాలం ఇంత సహజమైన కోణంలో తాను ఎందుకు ఆలోచించలేకపోయినట్లు! ఇది   అమానుషం కాదూ!

యశోదమమ్మ మరో పెళ్లి చేసుకుని వెళ్లిపోతే మనవడు తనకు దూరమవుతాడన్న స్వార్థ బుద్ధి  తనది. రేపు తనూ వెళ్లిపోతే అదే మనవణ్ణి పెంచి ప్రయోజకుడిని చేయవలసిన  ఒక  అసహాయ వంటరి స్త్రీ ఈ తుంటరి సమాజానికి  ఎదుర్కుంటూ ఆత్మగౌరవంతో  మనగలుగుతుందా?

గంగాధరం వచ్చిన ప్రతిసారి ఇంటి వంటకాలలోని ఉప్పూ కారాలను గురించి నర్మగర్భంగా హెచ్చరించినా తన బుద్ధి అటు మళ్లనే లేదు! ఈ ఉప్పూ కారాలు వంటికి దిట్టంగా పట్టబట్టేకదా యాభై ఏళ్లు పై బడ్డ తన శరీరాన్ని  ఒక కాల్పనిక  చిత్రంలోని కాసిన్ని శృంగార సన్నివేశాలు రాత్రంతా అంతలా వెంటాడి వేధించింది! ఇక వయసులో ఉండి, ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్ల మీద ఇంకెంత తీవ్రంగా ప్రభావం చూపిస్తాయో.. ఇదిగో.. ఈ వెంకటేశ్వరి ఉదంతమే ఇప్పుడు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం! కూతురు వంటి కోడలు విషయంలో తనింత కాలం చేస్తూ వచ్చిన తప్పు స్పష్టంగా కంటి ముందు కనిపిస్తోందిప్పుడు!  తప్పు జరుగుతున్నది తన పక్షం నుంచే కాబట్టి ఆ తప్పును సరిదిద్దకోవలసిన బాధ్యత కూడా ముందు తనతోనే ఆరంభమవాలి' అనుకున్న తరువాత కానీ, మాధవరావుగారికి కంటి నిండా కునుకు రాలేదు.

సాయిబాబా గుళ్లో తొందరలో జరగబోయే 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమం కళ్ల ముందు మెదిలింది కలలో!

మర్నాడే బాలరాజు నంబరు కనుక్కుని 'ఒకసారి వచ్చి కలవమ'ని కోరారు మాధవరావుగారు.

'యశోదను చేసుకొనేందుకు నా కెలాంటి అభ్యంతరం లేదు గానీ.. యశోదను ఒప్పించే బాధ్యత కూడా మీరే తీసుకోవాలి అంకుల్!' అన్నాడు బాలరాజు.

'అదేంటీ! మా కోడలుకీ నువ్వంటే ఇష్టమేగా!' అని ఆశ్చర్యపోయారు మాధవరావుగారు.

'ఇష్టం వేరు.. పెళ్లి వేరురా.. పిచ్చోడా! యశోద చేసుకుంటానంటే  'రడీ' అనేందుకు ఎంత మంది సిద్ధంగా ఉన్నారో ముసలి డొక్కువి నీకేం తెలుసు? కానీ ఆమె ఇద్దరు పిల్లలే ఆమెకు  పెద్ద సమస్య' అన్నారు అప్పుడే వచ్చిన గంగాధరంగారు హాస్య ధరోణిలో.  

'ఇద్దరా! ఒక్క నానీగాడే గదరా! వాడంటే ఈ బాలరాజు క్కూడా ఇష్టమేనాయ?' మాధవరావుగారి మాటల్లో మళ్లీ ఆశ్చర్యం.

'నానీ రెండో పిల్లాడబ్బాయ్! పెద్ద మొండి పిల్లవాడివి యశోద దృష్టిలో నువ్వే! నీ కన్నా ముందు నీ కోడలు పెళ్లి ప్రస్తావన నేను తెచ్చినప్పుడు ఏమందో తెలుసా? 'నానీ ఎలాగో నాతోనే ఉంటాడు. అత్తయ్యగారు, మనోహరం లేని మామయ్యగారికి నానీకి లాగా నేనే ఇప్పుడన్నీ! నాతో పాటు నా ఇద్దరు పిల్లల్నీ దగ్గరకు తీసుకుంటానంటేనే నేనే పెళ్లి ప్రస్తావన గురించైనా అలోచించేది' అని ఖరాఖండిగా షరతు పెట్టిందిరా  నిన్ను మించిన మొండి నీ కోడలు. ఆ షరతులన్నీ ముందు చెప్పే ఈ భార్యలేని బాలరాజును, భర్తను మిస్సవుతున్న మన యశోదమ్మను ఒకటి చెయ్యాలనుకున్నా నేను. యశోదమ్మకు చెప్పి చెప్పి ఎట్లాగో ఒప్పించగలిగా కానీ..  పుడకలాగా 'నా నానీనో' అంటూ  నువ్వే యశోద పానకంలో అడ్డుపడుతూ వచ్చావు ఇప్పటి వరకు.

'అందరికీ 'ఓ..కే అయినా నా ఒక్కడి అబ్జెక్షనే అడ్డమయిందంటావు?' అన్నారు మాధవరావుగారు నిష్ఠురంగా!

'మామయ్యగారు మనస్ఫుర్తిగా ఓకే అంటేనే.. నేనే పెళ్లికైనా ఆలోచించేది' అంటూ  ఇంకో కండిషన్ కూడా పెట్టేసిందియ్యా  బాబూ నీ జగమొండి కోడలు. నిన్ను వప్పించడానికే ఇంత పెద్ద కథ నడిపించాల్సి వచ్చిందిప్పుడు' అన్నారు గంగాధరంగారు భళ్లున నవ్వేస్తూ.

'కథా! ఏం కథా' నోరెళ్లబెట్టారు మాధవరావుగారు.

'నీకే అంత తెలుస్తుందిలే! పద! శర్మగారు నిన్ను దగ్గరుండి 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమానికి వెంటబెట్టుకురమ్మన్నారు! బాలరాజుక్కూడా బ్యాంకు టైము దాటిపొతుంది' అన్నారు గంగాధరంగారు బాలరాజు వైపు సాభిప్రాయంగా చూస్తూ. బాలరాజు మాధవరావుగారి కాళ్లకు నమస్కారం చేసి వెళ్లిపోయాడు.  

సాయిబాబా గుళ్లో జరిగే ‘కళ్యాణమస్తు’ కార్యక్రమంలో  పీటల మీద కూర్చున్న కాబోయే దంపతుల్లో వెంకటేశ్వరి.. ఆమె పక్కన మొన్న గదిలో నుంచి తప్పించుకున్న అబ్బాయి!  నోరువెళ్లబెట్టేసిన  మాధవరావుగారి చెవులో సన్నగా ఊదాడు గంగాధరరావుగారు 'ఈ జంటా మన యశోదా బాలరాజుల్లా ఒకళ్ల నొకళ్లు ఇష్టపడిన పిల్లలే! వరుడు నేను పనిచేసే ఓ సినిమా కంపెనీలో అసిస్టెంట్ డైరక్టర్. వెంకటేశ్వరికి అదే కంపెనీ కేటరింగ్ సెక్షన్లో పని. నీ ఇంటి బెడ్ రూమ్ సీన్ కు ముందే ఇద్దరూ  రిజిష్టర్డ్లీ మ్యారేజ్డ్ కపుల్! ఇద్దరి తరుఫునా పెద్దలు లేరు.  వెంకటేశ్వరి తృప్తి కోసం ఈ సంప్రదాయపు పెళ్లి. ఎట్లాగూ పెళ్లయిన జంటే కదా.. ఓ మంచి పని కోసం.. ఒక పూట ఓ పది నిముషాల పాటు ఉత్తుత్తి శృంగార సన్నివేశంలో నటించాలని ప్రాధేయపడ్డా! వెంకటేశ్వరి ససేమిరా అంది. కాని.. పిల్లాడు మాత్రం పెద్దమనసుతో చెప్పినట్లే చేశాడు!  నువ్వు కానీ అట్లా ఠకీమని  పవర్  కట్ చేయకుండా లోపలికి వెళ్లుంటే గదిలో వెంకటేశ్వరి అసలు లెనె లేదన్న గుట్టు బైటపడివుండేదిరా ఫూల్! ఉన్నది.. చూసింది..  రెండు దిండ్లూ.. ఒక  దుప్పటి మీద ఆ పిల్ల శారీ!'

వింటూన్న మాధవరావుగారు నోరు వెళ్లబెట్టేశారు.

'చిన్నపిల్లలిద్దరూ మనలాంటి పెద్దల చిన్న బుద్ధుల మరమ్మత్తు కోసం పెద్దమనసు చూపించారు. చెడ్డపేరు తెచ్చుకున్నారు. పెళ్లయిన జంటయి వుండీ నీ లాంటి పెద్దల చేత శాపనార్థాలు కూడా తిన్నారు. అదీ నీ మూర్ఖత్వం కారణంగానే!' అని తేల్చేశారు గంగాధరంగారు.

'కాదండీ మామయ్యగారూ! వారం బట్టీ చూస్తున్నా! బాబయ్యగారిది నిజంగా దొడ్డమనసు. ఎన్ని సార్లు అధాటున  నన్ను ‘యశోదమ్మా!’ పిలిచారో! ప్రేమించిన  మొగుణ్ణి పోగొట్టుకున్న దాన్ని! యశోదమ్మ బాధ నాకూ తెలుసు! అందుకే వీడీ నాటకంలో నా పేరు వాడుకుంటానన్నా కాదనంది' అంది అప్పుడే దండల మార్పిడి కార్యక్రమం అయిందనిపించుకుని వరుడి పక్కన కళకళలాడుతూ నిలబడ్డ వధువు వెంకటేశ్వరి.

మాధవరావుగారి కళ్లల్లో నీళ్లు చిప్పిల్లాయి. ఒక మూర్ఖుడి మనసు మార్పుకు ఎంత మంది మంచి మనుషులు  ఎంత పెద్ద నాటకం ఆడాల్సొచ్చిందీ!

'పిల్లాపాపాలతో ఇలాగే మంచి మనసుతో కలకాలం కాపురం చేసుకోండి తల్లీ!’- అంటూ కాళ్లకు నమస్కరించిన వెంకటేశ్వరి దంపతులను మనస్ఫూర్తిగా ఆశీర్వదించారు మాదవరావుగారు.

అ సమయంలో ఆయన కళ్ల ముందు కదులాడింది త్వరలో జరగబోయే మరో ‘కళ్యాణమస్తు’ శుభకార్యంలో..  వెంకటేశ్వరి  స్థానంలో ఉన్న యశోదమ్మ.. కుర్రవాడి స్థానంలో ఉన్న బాలరాజు.

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

  

***

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  


కథ 

కళ్యాణమస్తు 

రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 


ఉదయం ఐదింటికల్లా మెలుకువ వచ్చింది మాధవరావుగారికి ఎప్పట్లానే. కోడలు గదిలోకి తొంగి చూస్తే నానీ గాఢనిద్రలో కనిపించాడు. 


యశోద వాషింగ్ రూము నుంచి వచ్చిన తరువాత వాకింగ్ కని వెళ్లి   తిరిగొస్తూ తెచ్చుకున్న న్యూస్ పేపర్లనో మూల  గిరాటేసి, పాల ప్యాకెట్లు వంటగది ప్లాట్ ఫారం మీద పెట్టి  కాలకృత్యాల పని పూర్తి చేసుకుని వచ్చాడు. 


కోడలు కలిపిచ్చిన కమ్మని కాఫీ ఆస్వాదిస్తూ పేపర్లోని వార్తలు  చూస్తూండగా 'నానీగాడు లేస్తాడేమో! చూస్తుండండి మామయ్యా!' అంటూ తను స్నానాల గదిలోకి దూరింది. 


వాళ్లమ్మ బాత్ రూంలో ఉన్నప్పుడో, బట్టలు మార్చుకుంటున్నప్పుడో లేచి 'అమ్మ కావాలీ' అంటూ ఆరున్నొక్క రాగాలు అందుకుంటాడు ఆ భడవా! సముదాయించడం రాక తను సతమతమయిపోతాడు. నవ్వే పిల్లలను ఆడించడం తెలుసు కానీ, ఏడ్చే బిడ్డలని ఓదార్చే సహనం మాధవరావుగారికి మొదట్నుంచీ లేదు. ఈ ఏడు పదుల వయసులో కొత్తగా ఇప్పుడెక్కణ్ణుంచి అరువు తెచ్చుకోడం! 


ఆర్నెల్ల కిందటి వరకు ఆ పనులన్నింటికి వాడి బామ్మ వరలక్ష్మమ్మ ఉండేది ఇంట్లో!


నానీగాడీ రోజు మధ్యలో నిద్ర లేవలేదు. ఆ అమ్మాయే వాడిని లేపి తయారు చేసింది.  ఇద్దరూ ఆదరాబాదరాగా బైలుదేరే సమయానికి ఎనిమిది గంటలు దాటనే దాటింది. 'టాటా.. తాతయ్యా!' అంటూ అమ్మ చెప్పినట్లే చిలక పలుకులు పలుకుతూ వాళ్లమ్మ చిటికెన వేలు పట్టుకుని బుడిబుడి అడుగులతో స్కూలు బ్యాగు భుజాన వేసుకుని నానీ వెళుతుంటే అలాగే చూస్తూ నిలబడిపోయారు  మాధవరావుగారు.  నానీ బస్సెక్కడం, యశోద ఆటో ఎక్కడం చూసి ఇంటో కొచ్చారు మాధవరావుగారు. ఇది రోజూ ఉండే దినచర్య.

కోడలు బ్యాంకులో పనిచేస్తోంది. అది కొడుకు మనోహర్ పనిచేసిన బ్యాంకే. కంపాష్యినేట్ గ్రౌండ్స్ మీద యశోదకు దక్కింది. రెండేళ్ల కిందట బ్యాంక్ స్టాఫ్ సాగర్ పిక్నక్ కని వెళ్ళినప్పుడు ప్రమాదవశాత్తూ నదిలో జారిపడ్డ కొలీగ్ ను రక్షించబోతూ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాడు ఒక్కగానొక్క కొడుకు మనోహర్. ఆ దిగులుతోనే ఆరోగ్యం చెడగొట్టుకున్న భార్య ఆర్నెల్ల కిందట అనుకోని జాండీస్ తీవ్రత వల్ల ఈ లోకానికి దూరమైంది. 'విధి తన కుటుంబంతో ఆడుతున్న చదరంగంలో ప్రస్తుతానికి మిగిలి ఉన్న పావులు తను, యశోద.. పసిబిడ్డ నానీ!' అనుకుంటారెప్పుడూ మాధవరావుగారు. యశోద ఏమనుకుంటుందో ఎప్పుడూ బైటికి చెప్పదు. ఈ ఆటలోకి ఇప్పుడు కొత్తగా వచ్చి చేరిన పావు బాలరాజు.

బాలరాజు యశోద పనిచేసే బ్యాంకులోనే పనిచేస్తున్నట్లు ఒకసారి యశోదే చెప్పినట్లు గుర్తు. ఓ రోజు ఏదో అనుకోని బంద్ కారణంగా బ్యాంకు పని మధ్యలోనే ఆగిపోతే ఆటోలు అవీ ఇక రావని .. ఈ బాలరాజు బైక్ మీదనే ఇంటికొచ్చింది యశోద. చీకటి పడక  ముందే ఇంటికి వచ్చేయ్యాలన్న ఆమె ఆత్రాన్ని వేరే కోణంలో చూడలేదు  అప్పట్లో మాధవరావుగారు. ఆ తరువాతా అతను ఏదో ఒక మిష మీద ఇంటికి రావడం, యశోద తన సహజమైన బిడియానికి మించి కాస్తంత ఎక్కువగానే  అతనితో  చనువుగా మసలడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. ఎంత ఆడా మగా అయినా ఒకే చోట ఒకే తరహా పనిచేస్తున్నప్పుడు సాధారణంగానే ఆ మూవ్ మెంట్సులో ఒక రకమైన ఈజ్ నెస్  ఉంటుందన్నది మాధవరావుగారి వంటి విధ్యాధికులకు అర్థమవని విశేషమేమీ కాదు. కానీ ఎన్ని చదువులు చదివి, ఎంత సంస్కారవంతమైన జీవితానికి అలవాటు పడ్డా, మానవసంబంధాలు ఒక్కో సందర్భంలో అందరినీ మామూలు మనుషులకు మల్లేనే ఆలోచనలో పడదోస్తాయేమో. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీని అతనికి దగ్గరగా తిరగడానికి తల్లయి ఉండీ యశోద ప్రోత్సహిస్తున్నట్లు అనుమానం వచ్చినప్పటి బట్టి మాధవరావుగారిలో చిన్న అసహనం బైలుదేరిన మాట నిజం. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీకి ఏవేవో ఆటవస్తువులు తెచ్చివ్వడమూ, వాటిని తీసుకోమని తల్లి యశోద ప్రోత్సహిస్తుండటంతో మాధవరావులో ఈ అసహనం మరంత బలంగా పెరిగిపోసాగింది. అతన్నేమైనా ఆడిగితే కోడలు నొచ్చుకుంటుందేమోనన్న జంకు ఒక్కటే మాధవరావుగారు పళ్లబిగువున నిగ్రహించుకోవడానికి  కారణం.

కానీ, ఈ సారి నానీ పుట్టినరోజు సందర్భంలో బాలరాజు ఆఫీసుకు సెలవు పెట్టి మరీ ఇంటికి వచ్చి సాయంకాలం దాక అన్ని ఏర్పాట్లూ స్వయంగా దగ్గరుండి చూసుకోవడంతో మాధవరావుగారు నిగ్రహం కోల్పోయారు. పార్టీ ముగిసి పదింటికి  అతగాడు ఇంటికి పోయిన తరువాత కోడలు పిల్లను సహజమైనంత మృదువుగానే అడిగాడాయన 'అస్తమానం అతను ఇక్కడిక్కడే తిరుగుతుంటాడు! ఇంటి దగ్గర పిల్లలు ఎదురుచూడరా అమ్మా? కనీసం కట్టుకున్న పెళ్లామయినా ఏమీ అనదా?'  

'తనకి భార్య లేదు మామయ్యగారూ! మన మనోహర్ సేవ్ చేయబోయి చనిపోయింది ఆమెను గురించే! అదృష్టం బాగుండి అప్పటికామెకు పిల్లలు లేరు' అంది యశోద. ఆ సమయంలో కోడలు మొహం చూసి 'ఛఁ! ఎందుకడిగినా?' అని అనిపించింది మాధవరావుగారికి.

ఆ రోజు నుంచి మామా కోడళ్ల మధ్యన కనిపించని ఓ సన్నని అడ్డుపొరేదో నిలబడ్డట్లయిపోయింది ఇంటి వాతావరణంలో.

'అమ్మాయిని అలా ఆడిగి హర్ట్ చేసినట్లున్నానేమోరా!' అని తన చిన్ననాటి  ఆప్తస్నేహితుడు గంగాధరంగారి దగ్గర వాపోయాడో రోజు మాధవరావుగారు.

గంగాధరంగారు మాధవరావుగారి మల్లేనే గవర్నమెంటు సర్వీసులో ఉన్నప్పటికీ రిటైర్ మెంటుకు సగం గడువింకా  మిగిలుండగనే తప్పుకుని సినిమా పరిశ్రమలోని తమ సన్నిహితుల దగ్గర  వారి కోసమై పనులవీ చేస్తున్నారు. మాధవరావుగారు ఎమ్మే., ఇంగ్లీష్. ఏదైనా ఇంగ్లీష్ హాలివుడ్, వరల్డ్ మూవీస్ లాంటి వాటిని తెలుగులోకి తర్జుమా చేయించుకోవలసి వచ్చినప్పుడు ఆ డివిడిలు(ఎక్కువ పైరేటెడే ఉంటాయి.. ఇట్లాంటి వ్యవహారాలలో.. ఆన్ లైన్లో చూసే అవకాశం ఉండదు) మాధవరావుగారికి అప్పగించి పోతుంటారు. ఆ రోజూ అట్లాగే వచ్చి మిత్రుడి బలవంతం మీద భోజనానికని ఉండిపోయారు.

భోజనం మధ్యలో మిత్రుడి మనసులోని నలుగుడంతా విని 'నీ కోడలు సంగతి మా అందరి కన్నా నీకే ఎక్కువ తెలిసుండాలి కదరా! మనోహరం ఇష్టపడ్డాడని కోడలుగా తెచ్చుకున్నారు నువ్వూ, వరలక్ష్మమ్మా! ఏనాడూ మీరు ఆ పిల్లను ఓ  పేరూ ఊరూ లేని  పేదింటి పిల్లలా చులకన చేసినట్లు నా దాకా అయితే రాలేదు. అసలే ప్రేమించి చేసుకున్న భర్త దూరమై లోలోపల  కుమిలిపోతున్నదా పిల్ల। ఆ డిప్రెషన్  నుంచి బైటపడేందుకు సాయపడాల్సిన పెద్దరికం నీది.  తండ్రిలాంటి  నీ నుంచి ఇట్లా   అనుమానంగా సందేహం బైటపడ్డం సహజంగానే సున్నితమైన ఆమెను కుంగదీస్తుంది కదరా! సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి అడుగుతున్నానబ్బాయ్! నీ పర్శనల్ మేటర్సులో జోక్యం చేసుకునే  అధికారం కూడా ఉందన్న భావనతో! ఇంకా మూడు పదులైనా నిండని ఆ అమ్మాయి జీవితం అనుకోని ఓ దురదృష్ట సంఘటన మూలాన ఎల్లకాలం అట్లాగే మోడువారినట్లుండాల్సిందేనా? అదే ప్రమాదంలో మరి మన వాడే మిగిలి.. తన భార్యను పోగొట్టుకునుంటే? ..'

షాక్ అయినట్లు చూసారు మాధవరావుగారు ఈ ఎదురు చూడని ప్రశ్నకు. వెంటనే సర్దుకుని 'నా సంగతి ఎట్లా ఉన్నా.. ముందు వరలక్ష్మి  నానీకి ఒక తల్లి కావాలని తన్నుకులాడేదిరా.. కచ్చితంగా!' అన్నారు.

'నీ సంగతి చెప్పవోయ్! ప్రస్తుతం అదే కదా వాస్తవం?' మిత్రుడు రెట్టించి అడగడంతో ఇహ తప్పించుకునే దారి లేకపోయింది మాధవరావుగారికి. 'మనమెన్ననుకున్నా.. ఇంకా లోకం మగవాడినీ, ఆడదానినీ ఒకే దృష్టితో మన్నించే సంస్కారం అలవరుచుకోలేదనుకుంటారా గంగా! మనోహరాన్ని ఎలాగూ తిరిగి తెచ్చుకోలేను. నానీని కూడా..'

ఎమోషనలవుతున్న మాధవరావుగారి భుజం తట్టి 'కంట్రోల్ యువర్ సెల్ఫ్! ఒక రకంగా నువ్వన్నదీ నిజమేలే! చెప్పడం తేలికే నాకైనా.. ఎవరికైనా! ఓకే.. లీవిట్ టు ది టైమ్.. మ్యాన్.. ఫర్ ది టైమ్ బీయింగ్! వీలైతే యశోదమ్మతో నేనూ ఓ సారి మాట్లాడేందుకు ట్రై చేస్తాలే! ఈ విషయం కాక పోయినా.. మీ భోజనాల గురించి. ఇంతింత ఉప్పులూ.. కారాలా ఈ వయసులో నీకు భోజనంలో!' అంటూ భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు వాతావరణాన్ని మరంత తేలికపరుస్తూ.  'బీపీలూ, షుగర్లూ ఎంట్రీ అయే ముందు వార్నింగ్ బెల్లులేవీ కొట్టిరావు.. నీకు తెలీని విషయాలా ఇవన్నీ!' అంటూ అక్కడికా టాపిక్ డైవర్ట్ చేసేశారు గంగాధరంగారు.

ఆ సారి పిల్లాడికి దసరా సెలవులు వచ్చినప్పుడు 'ఒకసారి మా పిన్నిని చూసి వస్తాను మామయ్యగారూ! చాలా రోజుల బట్టీ మంచాన బడి తీసుకుంటోంది. బాబయ్యను కూడా చూసి చాలా రోజులయింది. నానిగాడికి కాస్త ఆటవిడుపుగా ఉంటుంది రమ్మంటున్నారు ' అంది యశోద.

పెళ్లయి ఈ ఇంటికి వచ్చిన తరువాత ఎన్నడూ తలుచుకున్నట్లు ఎరగని ఈ పిన్నమ్మ, బాబయ్యలు యశోదకు ఇప్పుడెందుకు గుర్తుకొచ్చారో అర్థమవనంత అజ్ఞానంలో లేరు మాధవరావుగారు. ఇదీ ఒకందుకు మంచిదేమోలే అనిపించింది ఆయనకు. అందరూ మనసులు కూడ దీసుకోవడానికి కొంత సమయం అవసరమే అనిపిస్తోంది. కాకపోతే నానీని చూడకుండా అన్ని రోజులు ఉండడమే  మొదటిసారి చేదు అనుభవం తనకు.

ఆలోచిస్తున్నట్లు కనిపించిన మాధవరావుగారిని చూసి 'మీకు వంటకూ దానికీ ఇబ్బంది లేకుండా ఏర్పాటవీ చేస్తానన్నారు గంగాధరం మామయ్యగారు’ అంది యశోద.

తన కన్నాముందు గంగాధరంతోనే కోడలు ఈ ఊరుకెళ్లే విషయం చర్చించడం కూడా కొత్త అనుభవం అనిపించింది మాధవరావుగారికి!

గంగాధరం పంపించిన ఆడమనిషిని ఒక అబ్బాయి ఇంటికి తెచ్చి దించిపోయాడు మర్నాడు పొద్దున్నే. యశోదే దగ్గరుండి ఆమెకు  అన్నీ ఏవి ఎక్కడున్నాయో.. ఏ టైముకు ఏమేమి సిధ్ధంచేసి ఉంచాలో..    సాయంత్రం దాకా తన దగ్గరుంచుకుని శ్రద్ధగా చూపించడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. పొద్దుపోయాక పొద్దున దింపిపోయిన అబ్బాయే వచ్చి బండి మీద తీసుకువెళ్లిపోయాడు.

'మగవాళ్లెవరూ దొరకలేదుట్రా గంగా నీకు? నా ప్రాణం మీదకు ఓ ఆడమనిషిని దింపి పెట్టావూ?' అంటూ మాధవరావుగారు ఫ్రెండుతో  ఫోనులో నిష్ఠురాలకు దిగినప్పుడు 'అందుకే అన్నది ఆ రోజు.. ఉప్పు కారాలు కొద్దిగా తగ్గించుకు తినాలని. టెంపరరీగా కుక్ లు, అందునా ఇంటి కొచ్చి వండిపెట్టేవాళ్లు అంత తొందరగా దొరుకుతార్రా మాధవా ఈ రోజుల్లో? యశోదమ్మ మొదటిసారి ఏదో నోరు విడిచి అడిగిందనే కాని నాకు ఇన్ని తంటాలు! అదీ నాకు తెలిసిన వాళ్ళు ఎవరి  ద్వారానో వత్తిడి తేకపోతే ఈ మహాతల్లైనా  లొంగివుండును కాదు! మరీ ఇబ్బందిగా ఉంటే మా ఇంటికి వచ్చి ఉండు మిత్రమా ఈ నాలుగు రోజులూ! ఎక్కడా ఎడ్జస్ట్ కాలేనంటే ఇహ ఒక్కటే దారి.. మళ్లీ నీ కోడలమ్మను వెంటనే వెనక్కు రమ్మని ఫోన్ కొట్టుకో అబ్బీ' అని భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు.

---

యశోద వెళ్లి మూడు రోజులయింది. అలవాటైన మనుషులు ఇంట్లో లేకపోతే ఎంత వెలితిగా ఉంటుందో మొదటిసారి అనుభవానికి వస్తోంది మాదవరావుగారికి. నానీగాడు పదే పదే గుర్తుకు వచ్చే బాధ నుంచి తప్పించడానికా అన్నట్లు గంగాధరంగారొచ్చి ఒక డివిడి ఇచ్చిపోయారు తెలుగుసేతకు.

రాత్రి భోజనం  ముగించుకొని ఆ డివిడి చూస్తూ కూర్చున్నారు మాధవరావుగారు. అదో కొరియన్  మూవీ. సెక్సీ సీన్లు కాస్తంత ఎక్కువగానే వచ్చిపోతున్నాయి. నీతిమంతుడైన ఓ  బ్యాంక్ అధికారి మాఫియా లీడర్ ఎన్ని సార్లు, ఎన్ని రకాలుగా వత్తిడి తెచ్చినా రుణమిచ్చేందుకు ససేమిరా అంటుంటాడు. ఓ రోజు బ్యాంకు పని ముగించుకుని ఇంటికి బైలుదేరిన అతగాడు  దారిలో కుండపోతగా  కురిసిన వర్షం మూలకంగా బండి మొండికేస్తే గుర్తు తెలియని వ్యక్తి ఎవరో ఆఫర్ చేసిన లిఫ్ట్ అంగీకరించి చిక్కుల్లో పడడం చిత్రం కథ.  బండి డ్రైవర్ వయసులో ఉన్న ఒక స్త్రీ అని ఆమె ఇంటికి వెళ్లిన తరువాత గాని ఆ బ్యాంకాఫీసరుకు తెలిసిరాదు.   బలవంతం మీద ఆమెతో శృంగారం చేసే సన్నివేశాలు పదే పదే రిపీట్ అవుతుండటంతో మూడ్ పాడయి మాధవరావుగారు మధ్యలోనే  ప్లేయర్ ఆఫ్ చేసేశారు. అట్లాగే  సోఫాలో నిస్త్రాణగా పడుకుండిపోయారు

...

తలుపు గడియ టకటకా ఆగకుండా  మోగుతుండే సరికి  గభాలున మెలుకువొచ్చేసింది మాధవరావుగారికి. టైమ్ చూసుకుంటే ఎనిమిది పది! ఇంతాలస్యంగా ఎప్పుడూ పడుకున్నది లేదు ఇంతకు ముందు.  గబగబా సోఫా దిగిపోయి వెళ్లి తలుపుతీశారు. వంటపని చూసుకునే అమ్మాయి. తన పేరు వెంకటేశ్వరి అని చెప్పినట్లు గుర్తు మొదటి రోజు దింపిపోయిన మనిషి. నడి వయసు కూడా ఇంకా దాటని వెంకటేశ్వరికి భర్త ఉన్నాడో, లేడో.. ఉన్నా వదిలేసిపోయాడో ఆ వివరాలేవీ తనకు తెలియవు. పరాయి ఇళ్లకొచ్చి వంట చేసిపెట్టడమే జీవనోపాధిగా ఎంచుకున్నది అంటే బలమైన కారణమే ఉండుండాలి  ఏ స్త్రీ కైనా ఈ దేశంలో. పేరుకు వంటమనిషి అనే గానీ, శుభ్రంగా ఉంటుంది వ్యక్తి. శుచిగా వండుతుంది. మర్యాదగా మసులుకుంటుంది. వారం రోజులు వండి పెట్టిపోయే మనిషి మీద అంత ధ్యాస పెట్టటం అవసరమా? రాత్రి చూసిన సినిమా దృశ్యాల ప్రభావమా? మనసు పెడదారి పట్టడం లేదు కదా! అని తనను తాను హెచ్చరించుకున్నారు మాధవరావుగారు.  

మూడ్ మార్చుకునే నిమిత్తం గుడి కెళ్లాలని నిశ్చయించుకుని స్నానాదికాలు ముగించుకున్న తరువాత.. అల్పాహారం ఏదో  అయిందనిపించి.. బైటికొచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

'గుడి కెళుతున్నానమ్మా! తిరిగొచ్చేదెప్పుడో చెప్పడం కష్టం. కనీసం రెండు మూడు గంటలైనా పట్టొచ్చు.  పని ముగించుకుని నువ్వెళ్లి పోవచ్చు! నా కోసం ఎదురుచూడకుండా   తలుపులు అవీ జాగ్రత్తగా లాగి మాత్రం పో!' అని హెచ్చరించారు బైటికొచ్చే ముందు మాధవరావుగారు. ఫ్లాట్ కు ఆటోమేటిక్ డోర్ లాకింగ్ సిస్టం ఉంది.. తనకూ యశోదకూ ఇబ్బంది కలగకుండా!

 

గుళ్లో శర్మగారు కనిపించి ఏవో ముచ్చట్లు పెట్టారు. 'వచ్చే పౌర్ణమి నాడు స్వామివారి సన్నిధానంలో వంద మంది పేద యువతులకు సామూహిక కళ్యాణాలు జరిపించాలని సంకల్పం! తమ లాంటి పెద్దల పూనికా తోడయితే  శుభకార్యం మరంత శోభాయమానంగా జయప్రదమవుతుందని ఆశ' అన్నారాయన.

‘మంచి పనుల్లో భాగం పంచుకోడం ఎవరికి మాత్రం చేదు శర్మగారూ!  చెక్ బుక్కుల్లాంటివేవీ వెంట తెచ్చుకోలేదు. మీ వాళ్లని ఇంటికి పంపించండి! ఉడుతా భక్తి సేవించుకొనే  అదృష్టం గౌరవంగా భావిస్తాను!' అని చెప్పి వచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

ఆధ్యాత్మిక వాతావరణంలో  ఓ మూడు గంటలు గడిపేసరికి   మనసు మళ్లీ ప్రశాంతమైన మూడ్ లోకి వచ్చేసింది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతుంటే.. ఇంటి దారిపట్టారు మాధవరావుగారు.

 

ఇంటి తలుపు లాక్ చేసుంది. అంటే వెంకటేశ్వరి వెళ్లిపోయిందన్న మాట. పర్సులో నుంచి తాళం చెవి తీసి డోర్ ఓపెన్ చేసి లోపలికొచ్చారు. బెడ్ రూమ్ తలుపు వారగా వేసి ఉండటంతో  నెమ్మదిగా నెట్టారు మాధవరావుగారు. సగం తెరుచుకున్న తలుపు దభాలుమని మళ్ళీ మూసుకుపోయింది. ఆ కంటి రెప్పపాటు వ్యవధానంలోనే గదిలో నిన్న తాను సగం చూసి వదిలేసిన సినిమా శృంగార సన్నివేశాలు నడుస్తున్నట్లు అర్థమయింది మాధవరావుగారికి.

గభాలున వెనక్కి వచ్చేసి మెయిన్ పవర్ స్విచ్ టప్ మని ఆఫ్ చేశారాయన.  గుండెలు గుబగుబలాడుతుండగా అక్కడే ఉన్న సోఫాలో కూలబడిపోయారో రెండు నిముషాలు. తేరుకుని  బెడ్ రూం వంక చూస్తే బార్లా తెరిచిన తలుపుల గుండా బెడ్ మీద వెంకటేశ్వరి లోపలి దుస్తులతో పాటు ఆమెను దించేందుకు పద్దాకా వచ్చే కుర్రవాడివి కూడా.. కలగాపులగంగా! రెండే రెండు నిమిషాలలో వాళ్లిద్దరూ సీన్ నుంచి అలా గాయబ్ కావడం మరీ ఆశ్చర్యం కలిగించింది మాధవరావుగారికి.

భోజనం కూడా చెయ్యకుండా ఎంతసేపు అలా కూర్చుండిపోయారో తెలీదు! శర్మగారి విరాళాల మనిషొస్తే ఓ వెయ్యి  నూటపదహార్లకు చెక్కు రాసిచ్చి పంపించారు.  ఫ్రిజ్ లోని ఓ ఆపిల్ పండు కోసుకు తిని అట్లాగే పడుకుండిపోయారు నిస్త్రాణగా. ఆ బెడ్ రూమ్ లోకి అసలు వెళ్లబుద్ధికాలేదు.

 

సాయంకాలం వంటచేయడానికి వెంకటేశ్వరి రాలేదు. రాదని కూడా తెలుసు. వస్తే.. గిస్తే తనే పెట్టాల్సినవి నాలుగూ పెట్టి తిప్పి పంపించేద్దామని అనుకున్నాడు. కానీ, ఆ అవకాశం అతనికి దక్కలేదు.

తనే ఇంత ఎసరు స్టౌ మీదకు ఎక్కించుకుని యశోద చేసి ఉంచిన పచ్చళ్లతో కలిపి తింటుంటే ఎవరో పిలిచినట్లు వచ్చారు గంగాధరరావుగారు. 'మాధవా! నీ పనమ్మాయి నాకు ఫోన్ చేసి ఇక వంట చెయ్యడానికి వెళ్లడం కుదరదని గంట కొట్టినట్లు చెప్పేసిందిరా బాబూ! 'అదేమిటే! ఆ సంగతేదో నేరుగా ఆయనకే చెప్పొచ్చుగా?' అనడిగితే ఏమందో తెలుసా?'

'ఏమందంటా?' మాధవరావుగారి మాటల్లో వెటకారం.

'వద్దులే! ఆది మనలాంటి పెద్దమనుషులు వినాల్సిన మాట కాదు. ముఖ్యంగా నీ లాంటి మర్యాదస్తులు! అసలన్నింటికీ ఆ దరిద్రపు డి.వి.డి నే కారణమనుకుంటా! అదట్లాంటిదని నిజంగా నాకూ తెలీదురా! ఇది నాకిచ్చిన డైరక్టర్ని ముందు నాలుగు కడిగొస్తా!' అంటూ బైటికెళ్లబోయాడు.

మాధవరావుగారు అమాంతం భోజన్ పళ్లెం ముందు నుంచి లేచొచ్చి ‘ముందా పిల్ల నా గురించి ఏం కూసిందో చెప్పి  చావు!' అనరిచారు కోపంగా!

'కూల్ డౌన్ మ్యాన్! ప్రత్యేకంగా ఏమనలేదులేరా నాయనా! అందరూ అనుకుంటన్నదే తనూ అన్నట్లుంది. 'ఇంత వయసొచ్చినా ఇంకా ఇంట్లో  బూతు బాగోతాలుండే సినిమాలు చూస్తున్నాడయ్యా! ఆడముండని. ఒంటిగా ఆ ఇంట్లో పనిచెయ్యాలంటే గుండె దడగాఉంది. లక్ష రూపాయలు పొయ్యిగాక.. ఇంక నేనా కొంపకు పొయ్యేది కల్ల!' అనేసిందిరా! అసలు తప్పంతా నాదే! ఈ డివిడి బొత్తిగా  పచ్చిబూతని తెలీక తెచ్చిచ్చినందుకు ముందు  నా చెప్పుతో నన్నునేను కొట్టుకోవాలి!' అంటూ చేయి విడిపించుకుని వెళ్లిపోయారు గంగాధరంగారు.

మాధవరావుగారు కొడుకు పోయినప్పుడు కూడా ఇంతగా విలవిల్లాడలేదు. ఆ పూటకిక తిండీ తిప్పలు కడుపులోకి పోయేది కల్లే!

 చాప కిందేసుకుని  అలాగే పడుకుండిపోయారు మాధవరావుగారు. మెల్లగా తత్వం తలకెక్కడం మొదలుపెట్టింది.

మనసు లోతుల్లో  ఆలోచనలు సుళ్లుతిరుగుతున్నాయిప్పుడు. 'వెంకటేశ్వరి చిన్నపిల్ల. వయసు తోడు కోసం అలమటించే ఈడు. ప్లేయర్ లో తాను పొరపాటున వదిలేసి పోయిన డివిడి కంటబడినట్లుంది. మతి చెడి వాడిని పిలిపించుకుంది. అనుకోకుండా తను వచ్చేయడంతో కథిలా అడ్డం తిరిగింది. ఆమె ఎట్లా పోతే తన కేమి గాని.. ఆమె కన్నా వయసులో చాలా చిన్నది యశోద!  భర్త పోయి.. మగతోడు లేక.. దొరికే అవకాశం లేక.. బాధ పంచుకునే దారి లేక.. నట్టింట్లో తన కళ్ల ముందు తచ్చర్లాడుతున్నది ఇంత కాలం బట్టి!  ఆ పిచ్చి తల్లి మానసిక క్షోభను గురించి ఇంత కాలం ఇంత సహజమైన కోణంలో తాను ఎందుకు ఆలోచించలేకపోయినట్లు! ఇది   అమానుషం కాదూ!

యశోదమమ్మ మరో పెళ్లి చేసుకుని వెళ్లిపోతే మనవడు తనకు దూరమవుతాడన్న స్వార్థ బుద్ధి  తనది. రేపు తనూ వెళ్లిపోతే అదే మనవణ్ణి పెంచి ప్రయోజకుడిని చేయవలసిన  ఒక  అసహాయ వంటరి స్త్రీ ఈ తుంటరి సమాజానికి  ఎదుర్కుంటూ ఆత్మగౌరవంతో  మనగలుగుతుందా?

గంగాధరం వచ్చిన ప్రతిసారి ఇంటి వంటకాలలోని ఉప్పూ కారాలను గురించి నర్మగర్భంగా హెచ్చరించినా తన బుద్ధి అటు మళ్లనే లేదు! ఈ ఉప్పూ కారాలు వంటికి దిట్టంగా పట్టబట్టేకదా యాభై ఏళ్లు పై బడ్డ తన శరీరాన్ని  ఒక కాల్పనిక  చిత్రంలోని కాసిన్ని శృంగార సన్నివేశాలు రాత్రంతా అంతలా వెంటాడి వేధించింది! ఇక వయసులో ఉండి, ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్ల మీద ఇంకెంత తీవ్రంగా ప్రభావం చూపిస్తాయో.. ఇదిగో.. ఈ వెంకటేశ్వరి ఉదంతమే ఇప్పుడు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం! కూతురు వంటి కోడలు విషయంలో తనింత కాలం చేస్తూ వచ్చిన తప్పు స్పష్టంగా కంటి ముందు కనిపిస్తోందిప్పుడు!  తప్పు జరుగుతున్నది తన పక్షం నుంచే కాబట్టి ఆ తప్పును సరిదిద్దకోవలసిన బాధ్యత కూడా ముందు తనతోనే ఆరంభమవాలి' అనుకున్న తరువాత కానీ, మాధవరావుగారికి కంటి నిండా కునుకు రాలేదు.

సాయిబాబా గుళ్లో తొందరలో జరగబోయే 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమం కళ్ల ముందు మెదిలింది కలలో!

మర్నాడే బాలరాజు నంబరు కనుక్కుని 'ఒకసారి వచ్చి కలవమ'ని కోరారు మాధవరావుగారు.

'యశోదను చేసుకొనేందుకు నా కెలాంటి అభ్యంతరం లేదు గానీ.. యశోదను ఒప్పించే బాధ్యత కూడా మీరే తీసుకోవాలి అంకుల్!' అన్నాడు బాలరాజు.

'అదేంటీ! మా కోడలుకీ నువ్వంటే ఇష్టమేగా!' అని ఆశ్చర్యపోయారు మాధవరావుగారు.

'ఇష్టం వేరు.. పెళ్లి వేరురా.. పిచ్చోడా! యశోద చేసుకుంటానంటే  'రడీ' అనేందుకు ఎంత మంది సిద్ధంగా ఉన్నారో ముసలి డొక్కువి నీకేం తెలుసు? కానీ ఆమె ఇద్దరు పిల్లలే ఆమెకు  పెద్ద సమస్య' అన్నారు అప్పుడే వచ్చిన గంగాధరంగారు హాస్య ధరోణిలో.  

'ఇద్దరా! ఒక్క నానీగాడే గదరా! వాడంటే ఈ బాలరాజు క్కూడా ఇష్టమేనాయ?' మాధవరావుగారి మాటల్లో మళ్లీ ఆశ్చర్యం.

'నానీ రెండో పిల్లాడబ్బాయ్! పెద్ద మొండి పిల్లవాడివి యశోద దృష్టిలో నువ్వే! నీ కన్నా ముందు నీ కోడలు పెళ్లి ప్రస్తావన నేను తెచ్చినప్పుడు ఏమందో తెలుసా? 'నానీ ఎలాగో నాతోనే ఉంటాడు. అత్తయ్యగారు, మనోహరం లేని మామయ్యగారికి నానీకి లాగా నేనే ఇప్పుడన్నీ! నాతో పాటు నా ఇద్దరు పిల్లల్నీ దగ్గరకు తీసుకుంటానంటేనే నేనే పెళ్లి ప్రస్తావన గురించైనా అలోచించేది' అని ఖరాఖండిగా షరతు పెట్టిందిరా  నిన్ను మించిన మొండి నీ కోడలు. ఆ షరతులన్నీ ముందు చెప్పే ఈ భార్యలేని బాలరాజును, భర్తను మిస్సవుతున్న మన యశోదమ్మను ఒకటి చెయ్యాలనుకున్నా నేను. యశోదమ్మకు చెప్పి చెప్పి ఎట్లాగో ఒప్పించగలిగా కానీ..  పుడకలాగా 'నా నానీనో' అంటూ  నువ్వే యశోద పానకంలో అడ్డుపడుతూ వచ్చావు ఇప్పటి వరకు.

'అందరికీ 'ఓ..కే అయినా నా ఒక్కడి అబ్జెక్షనే అడ్డమయిందంటావు?' అన్నారు మాధవరావుగారు నిష్ఠురంగా!

'మామయ్యగారు మనస్ఫుర్తిగా ఓకే అంటేనే.. నేనే పెళ్లికైనా ఆలోచించేది' అంటూ  ఇంకో కండిషన్ కూడా పెట్టేసిందియ్యా  బాబూ నీ జగమొండి కోడలు. నిన్ను వప్పించడానికే ఇంత పెద్ద కథ నడిపించాల్సి వచ్చిందిప్పుడు' అన్నారు గంగాధరంగారు భళ్లున నవ్వేస్తూ.

'కథా! ఏం కథా' నోరెళ్లబెట్టారు మాధవరావుగారు.

'నీకే అంత తెలుస్తుందిలే! పద! శర్మగారు నిన్ను దగ్గరుండి 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమానికి వెంటబెట్టుకురమ్మన్నారు! బాలరాజుక్కూడా బ్యాంకు టైము దాటిపొతుంది' అన్నారు గంగాధరంగారు బాలరాజు వైపు సాభిప్రాయంగా చూస్తూ. బాలరాజు మాధవరావుగారి కాళ్లకు నమస్కారం చేసి వెళ్లిపోయాడు.  

సాయిబాబా గుళ్లో జరిగే ‘కళ్యాణమస్తు’ కార్యక్రమంలో  పీటల మీద కూర్చున్న కాబోయే దంపతుల్లో వెంకటేశ్వరి.. ఆమె పక్కన మొన్న గదిలో నుంచి తప్పించుకున్న అబ్బాయి!  నోరువెళ్లబెట్టేసిన  మాధవరావుగారి చెవులో సన్నగా ఊదాడు గంగాధరరావుగారు 'ఈ జంటా మన యశోదా బాలరాజుల్లా ఒకళ్ల నొకళ్లు ఇష్టపడిన పిల్లలే! వరుడు నేను పనిచేసే ఓ సినిమా కంపెనీలో అసిస్టెంట్ డైరక్టర్. వెంకటేశ్వరికి అదే కంపెనీ కేటరింగ్ సెక్షన్లో పని. నీ ఇంటి బెడ్ రూమ్ సీన్ కు ముందే ఇద్దరూ  రిజిష్టర్డ్లీ మ్యారేజ్డ్ కపుల్! ఇద్దరి తరుఫునా పెద్దలు లేరు.  వెంకటేశ్వరి తృప్తి కోసం ఈ సంప్రదాయపు పెళ్లి. ఎట్లాగూ పెళ్లయిన జంటే కదా.. ఓ మంచి పని కోసం.. ఒక పూట ఓ పది నిముషాల పాటు ఉత్తుత్తి శృంగార సన్నివేశంలో నటించాలని ప్రాధేయపడ్డా! వెంకటేశ్వరి ససేమిరా అంది. కాని.. పిల్లాడు మాత్రం పెద్దమనసుతో చెప్పినట్లే చేశాడు!  నువ్వు కానీ అట్లా ఠకీమని  పవర్  కట్ చేయకుండా లోపలికి వెళ్లుంటే గదిలో వెంకటేశ్వరి అసలు లెనె లేదన్న గుట్టు బైటపడివుండేదిరా ఫూల్! ఉన్నది.. చూసింది..  రెండు దిండ్లూ.. ఒక  దుప్పటి మీద ఆ పిల్ల శారీ!'

వింటూన్న మాధవరావుగారు నోరు వెళ్లబెట్టేశారు.

'చిన్నపిల్లలిద్దరూ మనలాంటి పెద్దల చిన్న బుద్ధుల మరమ్మత్తు కోసం పెద్దమనసు చూపించారు. చెడ్డపేరు తెచ్చుకున్నారు. పెళ్లయిన జంటయి వుండీ నీ లాంటి పెద్దల చేత శాపనార్థాలు కూడా తిన్నారు. అదీ నీ మూర్ఖత్వం కారణంగానే!' అని తేల్చేశారు గంగాధరంగారు.

'కాదండీ మామయ్యగారూ! వారం బట్టీ చూస్తున్నా! బాబయ్యగారిది నిజంగా దొడ్డమనసు. ఎన్ని సార్లు అధాటున  నన్ను ‘యశోదమ్మా!’ పిలిచారో! ప్రేమించిన  మొగుణ్ణి పోగొట్టుకున్న దాన్ని! యశోదమ్మ బాధ నాకూ తెలుసు! అందుకే వీడీ నాటకంలో నా పేరు వాడుకుంటానన్నా కాదనంది' అంది అప్పుడే దండల మార్పిడి కార్యక్రమం అయిందనిపించుకుని వరుడి పక్కన కళకళలాడుతూ నిలబడ్డ వధువు వెంకటేశ్వరి.

మాధవరావుగారి కళ్లల్లో నీళ్లు చిప్పిల్లాయి. ఒక మూర్ఖుడి మనసు మార్పుకు ఎంత మంది మంచి మనుషులు  ఎంత పెద్ద నాటకం ఆడాల్సొచ్చిందీ!

'పిల్లాపాపాలతో ఇలాగే మంచి మనసుతో కలకాలం కాపురం చేసుకోండి తల్లీ!’- అంటూ కాళ్లకు నమస్కరించిన వెంకటేశ్వరి దంపతులను మనస్ఫూర్తిగా ఆశీర్వదించారు మాదవరావుగారు.

అ సమయంలో ఆయన కళ్ల ముందు కదులాడింది త్వరలో జరగబోయే మరో ‘కళ్యాణమస్తు’ శుభకార్యంలో..  వెంకటేశ్వరి  స్థానంలో ఉన్న యశోదమ్మ.. కుర్రవాడి స్థానంలో ఉన్న బాలరాజు.

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

  

***

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  






 


 

 కథ 

కళ్యాణమస్తు 

రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 


ఉదయం ఐదింటికల్లా మెలుకువ వచ్చింది మాధవరావుగారికి ఎప్పట్లానే. కోడలు గదిలోకి తొంగి చూస్తే నానీ గాఢనిద్రలో కనిపించాడు. 


యశోద వాషింగ్ రూము నుంచి వచ్చిన తరువాత వాకింగ్ కని వెళ్లి   తిరిగొస్తూ తెచ్చుకున్న న్యూస్ పేపర్లనో మూల  గిరాటేసి, పాల ప్యాకెట్లు వంటగది ప్లాట్ ఫారం మీద పెట్టి  కాలకృత్యాల పని పూర్తి చేసుకుని వచ్చాడు. 


కోడలు కలిపిచ్చిన కమ్మని కాఫీ ఆస్వాదిస్తూ పేపర్లోని వార్తలు  చూస్తూండగా 'నానీగాడు లేస్తాడేమో! చూస్తుండండి మామయ్యా!' అంటూ తను స్నానాల గదిలోకి దూరింది. 


వాళ్లమ్మ బాత్ రూంలో ఉన్నప్పుడో, బట్టలు మార్చుకుంటున్నప్పుడో లేచి 'అమ్మ కావాలీ' అంటూ ఆరున్నొక్క రాగాలు అందుకుంటాడు ఆ భడవా! సముదాయించడం రాక తను సతమతమయిపోతాడు. నవ్వే పిల్లలను ఆడించడం తెలుసు కానీ, ఏడ్చే బిడ్డలని ఓదార్చే సహనం మాధవరావుగారికి మొదట్నుంచీ లేదు. ఈ ఏడు పదుల వయసులో కొత్తగా ఇప్పుడెక్కణ్ణుంచి అరువు తెచ్చుకోడం! 


ఆర్నెల్ల కిందటి వరకు ఆ పనులన్నింటికి వాడి బామ్మ వరలక్ష్మమ్మ ఉండేది ఇంట్లో!


నానీగాడీ రోజు మధ్యలో నిద్ర లేవలేదు. ఆ అమ్మాయే వాడిని లేపి తయారు చేసింది.  ఇద్దరూ ఆదరాబాదరాగా బైలుదేరే సమయానికి ఎనిమిది గంటలు దాటనే దాటింది. 'టాటా.. తాతయ్యా!' అంటూ అమ్మ చెప్పినట్లే చిలక పలుకులు పలుకుతూ వాళ్లమ్మ చిటికెన వేలు పట్టుకుని బుడిబుడి అడుగులతో స్కూలు బ్యాగు భుజాన వేసుకుని నానీ వెళుతుంటే అలాగే చూస్తూ నిలబడిపోయారు  మాధవరావుగారు.  నానీ బస్సెక్కడం, యశోద ఆటో ఎక్కడం చూసి ఇంటో కొచ్చారు మాధవరావుగారు. ఇది రోజూ ఉండే దినచర్య.

కోడలు బ్యాంకులో పనిచేస్తోంది. అది కొడుకు మనోహర్ పనిచేసిన బ్యాంకే. కంపాష్యినేట్ గ్రౌండ్స్ మీద యశోదకు దక్కింది. రెండేళ్ల కిందట బ్యాంక్ స్టాఫ్ సాగర్ పిక్నక్ కని వెళ్ళినప్పుడు ప్రమాదవశాత్తూ నదిలో జారిపడ్డ కొలీగ్ ను రక్షించబోతూ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాడు ఒక్కగానొక్క కొడుకు మనోహర్. ఆ దిగులుతోనే ఆరోగ్యం చెడగొట్టుకున్న భార్య ఆర్నెల్ల కిందట అనుకోని జాండీస్ తీవ్రత వల్ల ఈ లోకానికి దూరమైంది. 'విధి తన కుటుంబంతో ఆడుతున్న చదరంగంలో ప్రస్తుతానికి మిగిలి ఉన్న పావులు తను, యశోద.. పసిబిడ్డ నానీ!' అనుకుంటారెప్పుడూ మాధవరావుగారు. యశోద ఏమనుకుంటుందో ఎప్పుడూ బైటికి చెప్పదు. ఈ ఆటలోకి ఇప్పుడు కొత్తగా వచ్చి చేరిన పావు బాలరాజు.

బాలరాజు యశోద పనిచేసే బ్యాంకులోనే పనిచేస్తున్నట్లు ఒకసారి యశోదే చెప్పినట్లు గుర్తు. ఓ రోజు ఏదో అనుకోని బంద్ కారణంగా బ్యాంకు పని మధ్యలోనే ఆగిపోతే ఆటోలు అవీ ఇక రావని .. ఈ బాలరాజు బైక్ మీదనే ఇంటికొచ్చింది యశోద. చీకటి పడక  ముందే ఇంటికి వచ్చేయ్యాలన్న ఆమె ఆత్రాన్ని వేరే కోణంలో చూడలేదు  అప్పట్లో మాధవరావుగారు. ఆ తరువాతా అతను ఏదో ఒక మిష మీద ఇంటికి రావడం, యశోద తన సహజమైన బిడియానికి మించి కాస్తంత ఎక్కువగానే  అతనితో  చనువుగా మసలడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. ఎంత ఆడా మగా అయినా ఒకే చోట ఒకే తరహా పనిచేస్తున్నప్పుడు సాధారణంగానే ఆ మూవ్ మెంట్సులో ఒక రకమైన ఈజ్ నెస్  ఉంటుందన్నది మాధవరావుగారి వంటి విధ్యాధికులకు అర్థమవని విశేషమేమీ కాదు. కానీ ఎన్ని చదువులు చదివి, ఎంత సంస్కారవంతమైన జీవితానికి అలవాటు పడ్డా, మానవసంబంధాలు ఒక్కో సందర్భంలో అందరినీ మామూలు మనుషులకు మల్లేనే ఆలోచనలో పడదోస్తాయేమో. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీని అతనికి దగ్గరగా తిరగడానికి తల్లయి ఉండీ యశోద ప్రోత్సహిస్తున్నట్లు అనుమానం వచ్చినప్పటి బట్టి మాధవరావుగారిలో చిన్న అసహనం బైలుదేరిన మాట నిజం. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీకి ఏవేవో ఆటవస్తువులు తెచ్చివ్వడమూ, వాటిని తీసుకోమని తల్లి యశోద ప్రోత్సహిస్తుండటంతో మాధవరావులో ఈ అసహనం మరంత బలంగా పెరిగిపోసాగింది. అతన్నేమైనా ఆడిగితే కోడలు నొచ్చుకుంటుందేమోనన్న జంకు ఒక్కటే మాధవరావుగారు పళ్లబిగువున నిగ్రహించుకోవడానికి  కారణం.

కానీ, ఈ సారి నానీ పుట్టినరోజు సందర్భంలో బాలరాజు ఆఫీసుకు సెలవు పెట్టి మరీ ఇంటికి వచ్చి సాయంకాలం దాక అన్ని ఏర్పాట్లూ స్వయంగా దగ్గరుండి చూసుకోవడంతో మాధవరావుగారు నిగ్రహం కోల్పోయారు. పార్టీ ముగిసి పదింటికి  అతగాడు ఇంటికి పోయిన తరువాత కోడలు పిల్లను సహజమైనంత మృదువుగానే అడిగాడాయన 'అస్తమానం అతను ఇక్కడిక్కడే తిరుగుతుంటాడు! ఇంటి దగ్గర పిల్లలు ఎదురుచూడరా అమ్మా? కనీసం కట్టుకున్న పెళ్లామయినా ఏమీ అనదా?'  

'తనకి భార్య లేదు మామయ్యగారూ! మన మనోహర్ సేవ్ చేయబోయి చనిపోయింది ఆమెను గురించే! అదృష్టం బాగుండి అప్పటికామెకు పిల్లలు లేరు' అంది యశోద. ఆ సమయంలో కోడలు మొహం చూసి 'ఛఁ! ఎందుకడిగినా?' అని అనిపించింది మాధవరావుగారికి.

ఆ రోజు నుంచి మామా కోడళ్ల మధ్యన కనిపించని ఓ సన్నని అడ్డుపొరేదో నిలబడ్డట్లయిపోయింది ఇంటి వాతావరణంలో.

'అమ్మాయిని అలా ఆడిగి హర్ట్ చేసినట్లున్నానేమోరా!' అని తన చిన్ననాటి  ఆప్తస్నేహితుడు గంగాధరంగారి దగ్గర వాపోయాడో రోజు మాధవరావుగారు.

గంగాధరంగారు మాధవరావుగారి మల్లేనే గవర్నమెంటు సర్వీసులో ఉన్నప్పటికీ రిటైర్ మెంటుకు సగం గడువింకా  మిగిలుండగనే తప్పుకుని సినిమా పరిశ్రమలోని తమ సన్నిహితుల దగ్గర  వారి కోసమై పనులవీ చేస్తున్నారు. మాధవరావుగారు ఎమ్మే., ఇంగ్లీష్. ఏదైనా ఇంగ్లీష్ హాలివుడ్, వరల్డ్ మూవీస్ లాంటి వాటిని తెలుగులోకి తర్జుమా చేయించుకోవలసి వచ్చినప్పుడు ఆ డివిడిలు(ఎక్కువ పైరేటెడే ఉంటాయి.. ఇట్లాంటి వ్యవహారాలలో.. ఆన్ లైన్లో చూసే అవకాశం ఉండదు) మాధవరావుగారికి అప్పగించి పోతుంటారు. ఆ రోజూ అట్లాగే వచ్చి మిత్రుడి బలవంతం మీద భోజనానికని ఉండిపోయారు.

భోజనం మధ్యలో మిత్రుడి మనసులోని నలుగుడంతా విని 'నీ కోడలు సంగతి మా అందరి కన్నా నీకే ఎక్కువ తెలిసుండాలి కదరా! మనోహరం ఇష్టపడ్డాడని కోడలుగా తెచ్చుకున్నారు నువ్వూ, వరలక్ష్మమ్మా! ఏనాడూ మీరు ఆ పిల్లను ఓ  పేరూ ఊరూ లేని  పేదింటి పిల్లలా చులకన చేసినట్లు నా దాకా అయితే రాలేదు. అసలే ప్రేమించి చేసుకున్న భర్త దూరమై లోలోపల  కుమిలిపోతున్నదా పిల్ల। ఆ డిప్రెషన్  నుంచి బైటపడేందుకు సాయపడాల్సిన పెద్దరికం నీది.  తండ్రిలాంటి  నీ నుంచి ఇట్లా   అనుమానంగా సందేహం బైటపడ్డం సహజంగానే సున్నితమైన ఆమెను కుంగదీస్తుంది కదరా! సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి అడుగుతున్నానబ్బాయ్! నీ పర్శనల్ మేటర్సులో జోక్యం చేసుకునే  అధికారం కూడా ఉందన్న భావనతో! ఇంకా మూడు పదులైనా నిండని ఆ అమ్మాయి జీవితం అనుకోని ఓ దురదృష్ట సంఘటన మూలాన ఎల్లకాలం అట్లాగే మోడువారినట్లుండాల్సిందేనా? అదే ప్రమాదంలో మరి మన వాడే మిగిలి.. తన భార్యను పోగొట్టుకునుంటే? ..'

షాక్ అయినట్లు చూసారు మాధవరావుగారు ఈ ఎదురు చూడని ప్రశ్నకు. వెంటనే సర్దుకుని 'నా సంగతి ఎట్లా ఉన్నా.. ముందు వరలక్ష్మి  నానీకి ఒక తల్లి కావాలని తన్నుకులాడేదిరా.. కచ్చితంగా!' అన్నారు.

'నీ సంగతి చెప్పవోయ్! ప్రస్తుతం అదే కదా వాస్తవం?' మిత్రుడు రెట్టించి అడగడంతో ఇహ తప్పించుకునే దారి లేకపోయింది మాధవరావుగారికి. 'మనమెన్ననుకున్నా.. ఇంకా లోకం మగవాడినీ, ఆడదానినీ ఒకే దృష్టితో మన్నించే సంస్కారం అలవరుచుకోలేదనుకుంటారా గంగా! మనోహరాన్ని ఎలాగూ తిరిగి తెచ్చుకోలేను. నానీని కూడా..'

ఎమోషనలవుతున్న మాధవరావుగారి భుజం తట్టి 'కంట్రోల్ యువర్ సెల్ఫ్! ఒక రకంగా నువ్వన్నదీ నిజమేలే! చెప్పడం తేలికే నాకైనా.. ఎవరికైనా! ఓకే.. లీవిట్ టు ది టైమ్.. మ్యాన్.. ఫర్ ది టైమ్ బీయింగ్! వీలైతే యశోదమ్మతో నేనూ ఓ సారి మాట్లాడేందుకు ట్రై చేస్తాలే! ఈ విషయం కాక పోయినా.. మీ భోజనాల గురించి. ఇంతింత ఉప్పులూ.. కారాలా ఈ వయసులో నీకు భోజనంలో!' అంటూ భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు వాతావరణాన్ని మరంత తేలికపరుస్తూ.  'బీపీలూ, షుగర్లూ ఎంట్రీ అయే ముందు వార్నింగ్ బెల్లులేవీ కొట్టిరావు.. నీకు తెలీని విషయాలా ఇవన్నీ!' అంటూ అక్కడికా టాపిక్ డైవర్ట్ చేసేశారు గంగాధరంగారు.

ఆ సారి పిల్లాడికి దసరా సెలవులు వచ్చినప్పుడు 'ఒకసారి మా పిన్నిని చూసి వస్తాను మామయ్యగారూ! చాలా రోజుల బట్టీ మంచాన బడి తీసుకుంటోంది. బాబయ్యను కూడా చూసి చాలా రోజులయింది. నానిగాడికి కాస్త ఆటవిడుపుగా ఉంటుంది రమ్మంటున్నారు ' అంది యశోద.

పెళ్లయి ఈ ఇంటికి వచ్చిన తరువాత ఎన్నడూ తలుచుకున్నట్లు ఎరగని ఈ పిన్నమ్మ, బాబయ్యలు యశోదకు ఇప్పుడెందుకు గుర్తుకొచ్చారో అర్థమవనంత అజ్ఞానంలో లేరు మాధవరావుగారు. ఇదీ ఒకందుకు మంచిదేమోలే అనిపించింది ఆయనకు. అందరూ మనసులు కూడ దీసుకోవడానికి కొంత సమయం అవసరమే అనిపిస్తోంది. కాకపోతే నానీని చూడకుండా అన్ని రోజులు ఉండడమే  మొదటిసారి చేదు అనుభవం తనకు.

ఆలోచిస్తున్నట్లు కనిపించిన మాధవరావుగారిని చూసి 'మీకు వంటకూ దానికీ ఇబ్బంది లేకుండా ఏర్పాటవీ చేస్తానన్నారు గంగాధరం మామయ్యగారు’ అంది యశోద.

తన కన్నాముందు గంగాధరంతోనే కోడలు ఈ ఊరుకెళ్లే విషయం చర్చించడం కూడా కొత్త అనుభవం అనిపించింది మాధవరావుగారికి!

గంగాధరం పంపించిన ఆడమనిషిని ఒక అబ్బాయి ఇంటికి తెచ్చి దించిపోయాడు మర్నాడు పొద్దున్నే. యశోదే దగ్గరుండి ఆమెకు  అన్నీ ఏవి ఎక్కడున్నాయో.. ఏ టైముకు ఏమేమి సిధ్ధంచేసి ఉంచాలో..    సాయంత్రం దాకా తన దగ్గరుంచుకుని శ్రద్ధగా చూపించడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. పొద్దుపోయాక పొద్దున దింపిపోయిన అబ్బాయే వచ్చి బండి మీద తీసుకువెళ్లిపోయాడు.

'మగవాళ్లెవరూ దొరకలేదుట్రా గంగా నీకు? నా ప్రాణం మీదకు ఓ ఆడమనిషిని దింపి పెట్టావూ?' అంటూ మాధవరావుగారు ఫ్రెండుతో  ఫోనులో నిష్ఠురాలకు దిగినప్పుడు 'అందుకే అన్నది ఆ రోజు.. ఉప్పు కారాలు కొద్దిగా తగ్గించుకు తినాలని. టెంపరరీగా కుక్ లు, అందునా ఇంటి కొచ్చి వండిపెట్టేవాళ్లు అంత తొందరగా దొరుకుతార్రా మాధవా ఈ రోజుల్లో? యశోదమ్మ మొదటిసారి ఏదో నోరు విడిచి అడిగిందనే కాని నాకు ఇన్ని తంటాలు! అదీ నాకు తెలిసిన వాళ్ళు ఎవరి  ద్వారానో వత్తిడి తేకపోతే ఈ మహాతల్లైనా  లొంగివుండును కాదు! మరీ ఇబ్బందిగా ఉంటే మా ఇంటికి వచ్చి ఉండు మిత్రమా ఈ నాలుగు రోజులూ! ఎక్కడా ఎడ్జస్ట్ కాలేనంటే ఇహ ఒక్కటే దారి.. మళ్లీ నీ కోడలమ్మను వెంటనే వెనక్కు రమ్మని ఫోన్ కొట్టుకో అబ్బీ' అని భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు.

---

యశోద వెళ్లి మూడు రోజులయింది. అలవాటైన మనుషులు ఇంట్లో లేకపోతే ఎంత వెలితిగా ఉంటుందో మొదటిసారి అనుభవానికి వస్తోంది మాదవరావుగారికి. నానీగాడు పదే పదే గుర్తుకు వచ్చే బాధ నుంచి తప్పించడానికా అన్నట్లు గంగాధరంగారొచ్చి ఒక డివిడి ఇచ్చిపోయారు తెలుగుసేతకు.

రాత్రి భోజనం  ముగించుకొని ఆ డివిడి చూస్తూ కూర్చున్నారు మాధవరావుగారు. అదో కొరియన్  మూవీ. సెక్సీ సీన్లు కాస్తంత ఎక్కువగానే వచ్చిపోతున్నాయి. నీతిమంతుడైన ఓ  బ్యాంక్ అధికారి మాఫియా లీడర్ ఎన్ని సార్లు, ఎన్ని రకాలుగా వత్తిడి తెచ్చినా రుణమిచ్చేందుకు ససేమిరా అంటుంటాడు. ఓ రోజు బ్యాంకు పని ముగించుకుని ఇంటికి బైలుదేరిన అతగాడు  దారిలో కుండపోతగా  కురిసిన వర్షం మూలకంగా బండి మొండికేస్తే గుర్తు తెలియని వ్యక్తి ఎవరో ఆఫర్ చేసిన లిఫ్ట్ అంగీకరించి చిక్కుల్లో పడడం చిత్రం కథ.  బండి డ్రైవర్ వయసులో ఉన్న ఒక స్త్రీ అని ఆమె ఇంటికి వెళ్లిన తరువాత గాని ఆ బ్యాంకాఫీసరుకు తెలిసిరాదు.   బలవంతం మీద ఆమెతో శృంగారం చేసే సన్నివేశాలు పదే పదే రిపీట్ అవుతుండటంతో మూడ్ పాడయి మాధవరావుగారు మధ్యలోనే  ప్లేయర్ ఆఫ్ చేసేశారు. అట్లాగే  సోఫాలో నిస్త్రాణగా పడుకుండిపోయారు

...

తలుపు గడియ టకటకా ఆగకుండా  మోగుతుండే సరికి  గభాలున మెలుకువొచ్చేసింది మాధవరావుగారికి. టైమ్ చూసుకుంటే ఎనిమిది పది! ఇంతాలస్యంగా ఎప్పుడూ పడుకున్నది లేదు ఇంతకు ముందు.  గబగబా సోఫా దిగిపోయి వెళ్లి తలుపుతీశారు. వంటపని చూసుకునే అమ్మాయి. తన పేరు వెంకటేశ్వరి అని చెప్పినట్లు గుర్తు మొదటి రోజు దింపిపోయిన మనిషి. నడి వయసు కూడా ఇంకా దాటని వెంకటేశ్వరికి భర్త ఉన్నాడో, లేడో.. ఉన్నా వదిలేసిపోయాడో ఆ వివరాలేవీ తనకు తెలియవు. పరాయి ఇళ్లకొచ్చి వంట చేసిపెట్టడమే జీవనోపాధిగా ఎంచుకున్నది అంటే బలమైన కారణమే ఉండుండాలి  ఏ స్త్రీ కైనా ఈ దేశంలో. పేరుకు వంటమనిషి అనే గానీ, శుభ్రంగా ఉంటుంది వ్యక్తి. శుచిగా వండుతుంది. మర్యాదగా మసులుకుంటుంది. వారం రోజులు వండి పెట్టిపోయే మనిషి మీద అంత ధ్యాస పెట్టటం అవసరమా? రాత్రి చూసిన సినిమా దృశ్యాల ప్రభావమా? మనసు పెడదారి పట్టడం లేదు కదా! అని తనను తాను హెచ్చరించుకున్నారు మాధవరావుగారు.  

మూడ్ మార్చుకునే నిమిత్తం గుడి కెళ్లాలని నిశ్చయించుకుని స్నానాదికాలు ముగించుకున్న తరువాత.. అల్పాహారం ఏదో  అయిందనిపించి.. బైటికొచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

'గుడి కెళుతున్నానమ్మా! తిరిగొచ్చేదెప్పుడో చెప్పడం కష్టం. కనీసం రెండు మూడు గంటలైనా పట్టొచ్చు.  పని ముగించుకుని నువ్వెళ్లి పోవచ్చు! నా కోసం ఎదురుచూడకుండా   తలుపులు అవీ జాగ్రత్తగా లాగి మాత్రం పో!' అని హెచ్చరించారు బైటికొచ్చే ముందు మాధవరావుగారు. ఫ్లాట్ కు ఆటోమేటిక్ డోర్ లాకింగ్ సిస్టం ఉంది.. తనకూ యశోదకూ ఇబ్బంది కలగకుండా!

 

గుళ్లో శర్మగారు కనిపించి ఏవో ముచ్చట్లు పెట్టారు. 'వచ్చే పౌర్ణమి నాడు స్వామివారి సన్నిధానంలో వంద మంది పేద యువతులకు సామూహిక కళ్యాణాలు జరిపించాలని సంకల్పం! తమ లాంటి పెద్దల పూనికా తోడయితే  శుభకార్యం మరంత శోభాయమానంగా జయప్రదమవుతుందని ఆశ' అన్నారాయన.

‘మంచి పనుల్లో భాగం పంచుకోడం ఎవరికి మాత్రం చేదు శర్మగారూ!  చెక్ బుక్కుల్లాంటివేవీ వెంట తెచ్చుకోలేదు. మీ వాళ్లని ఇంటికి పంపించండి! ఉడుతా భక్తి సేవించుకొనే  అదృష్టం గౌరవంగా భావిస్తాను!' అని చెప్పి వచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

ఆధ్యాత్మిక వాతావరణంలో  ఓ మూడు గంటలు గడిపేసరికి   మనసు మళ్లీ ప్రశాంతమైన మూడ్ లోకి వచ్చేసింది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతుంటే.. ఇంటి దారిపట్టారు మాధవరావుగారు.

 

ఇంటి తలుపు లాక్ చేసుంది. అంటే వెంకటేశ్వరి వెళ్లిపోయిందన్న మాట. పర్సులో నుంచి తాళం చెవి తీసి డోర్ ఓపెన్ చేసి లోపలికొచ్చారు. బెడ్ రూమ్ తలుపు వారగా వేసి ఉండటంతో  నెమ్మదిగా నెట్టారు మాధవరావుగారు. సగం తెరుచుకున్న తలుపు దభాలుమని మళ్ళీ మూసుకుపోయింది. ఆ కంటి రెప్పపాటు వ్యవధానంలోనే గదిలో నిన్న తాను సగం చూసి వదిలేసిన సినిమా శృంగార సన్నివేశాలు నడుస్తున్నట్లు అర్థమయింది మాధవరావుగారికి.

గభాలున వెనక్కి వచ్చేసి మెయిన్ పవర్ స్విచ్ టప్ మని ఆఫ్ చేశారాయన.  గుండెలు గుబగుబలాడుతుండగా అక్కడే ఉన్న సోఫాలో కూలబడిపోయారో రెండు నిముషాలు. తేరుకుని  బెడ్ రూం వంక చూస్తే బార్లా తెరిచిన తలుపుల గుండా బెడ్ మీద వెంకటేశ్వరి లోపలి దుస్తులతో పాటు ఆమెను దించేందుకు పద్దాకా వచ్చే కుర్రవాడివి కూడా.. కలగాపులగంగా! రెండే రెండు నిమిషాలలో వాళ్లిద్దరూ సీన్ నుంచి అలా గాయబ్ కావడం మరీ ఆశ్చర్యం కలిగించింది మాధవరావుగారికి.

భోజనం కూడా చెయ్యకుండా ఎంతసేపు అలా కూర్చుండిపోయారో తెలీదు! శర్మగారి విరాళాల మనిషొస్తే ఓ వెయ్యి  నూటపదహార్లకు చెక్కు రాసిచ్చి పంపించారు.  ఫ్రిజ్ లోని ఓ ఆపిల్ పండు కోసుకు తిని అట్లాగే పడుకుండిపోయారు నిస్త్రాణగా. ఆ బెడ్ రూమ్ లోకి అసలు వెళ్లబుద్ధికాలేదు.

 

సాయంకాలం వంటచేయడానికి వెంకటేశ్వరి రాలేదు. రాదని కూడా తెలుసు. వస్తే.. గిస్తే తనే పెట్టాల్సినవి నాలుగూ పెట్టి తిప్పి పంపించేద్దామని అనుకున్నాడు. కానీ, ఆ అవకాశం అతనికి దక్కలేదు.

తనే ఇంత ఎసరు స్టౌ మీదకు ఎక్కించుకుని యశోద చేసి ఉంచిన పచ్చళ్లతో కలిపి తింటుంటే ఎవరో పిలిచినట్లు వచ్చారు గంగాధరరావుగారు. 'మాధవా! నీ పనమ్మాయి నాకు ఫోన్ చేసి ఇక వంట చెయ్యడానికి వెళ్లడం కుదరదని గంట కొట్టినట్లు చెప్పేసిందిరా బాబూ! 'అదేమిటే! ఆ సంగతేదో నేరుగా ఆయనకే చెప్పొచ్చుగా?' అనడిగితే ఏమందో తెలుసా?'

'ఏమందంటా?' మాధవరావుగారి మాటల్లో వెటకారం.

'వద్దులే! ఆది మనలాంటి పెద్దమనుషులు వినాల్సిన మాట కాదు. ముఖ్యంగా నీ లాంటి మర్యాదస్తులు! అసలన్నింటికీ ఆ దరిద్రపు డి.వి.డి నే కారణమనుకుంటా! అదట్లాంటిదని నిజంగా నాకూ తెలీదురా! ఇది నాకిచ్చిన డైరక్టర్ని ముందు నాలుగు కడిగొస్తా!' అంటూ బైటికెళ్లబోయాడు.

మాధవరావుగారు అమాంతం భోజన్ పళ్లెం ముందు నుంచి లేచొచ్చి ‘ముందా పిల్ల నా గురించి ఏం కూసిందో చెప్పి  చావు!' అనరిచారు కోపంగా!

'కూల్ డౌన్ మ్యాన్! ప్రత్యేకంగా ఏమనలేదులేరా నాయనా! అందరూ అనుకుంటన్నదే తనూ అన్నట్లుంది. 'ఇంత వయసొచ్చినా ఇంకా ఇంట్లో  బూతు బాగోతాలుండే సినిమాలు చూస్తున్నాడయ్యా! ఆడముండని. ఒంటిగా ఆ ఇంట్లో పనిచెయ్యాలంటే గుండె దడగాఉంది. లక్ష రూపాయలు పొయ్యిగాక.. ఇంక నేనా కొంపకు పొయ్యేది కల్ల!' అనేసిందిరా! అసలు తప్పంతా నాదే! ఈ డివిడి బొత్తిగా  పచ్చిబూతని తెలీక తెచ్చిచ్చినందుకు ముందు  నా చెప్పుతో నన్నునేను కొట్టుకోవాలి!' అంటూ చేయి విడిపించుకుని వెళ్లిపోయారు గంగాధరంగారు.

మాధవరావుగారు కొడుకు పోయినప్పుడు కూడా ఇంతగా విలవిల్లాడలేదు. ఆ పూటకిక తిండీ తిప్పలు కడుపులోకి పోయేది కల్లే!

 చాప కిందేసుకుని  అలాగే పడుకుండిపోయారు మాధవరావుగారు. మెల్లగా తత్వం తలకెక్కడం మొదలుపెట్టింది.

మనసు లోతుల్లో  ఆలోచనలు సుళ్లుతిరుగుతున్నాయిప్పుడు. 'వెంకటేశ్వరి చిన్నపిల్ల. వయసు తోడు కోసం అలమటించే ఈడు. ప్లేయర్ లో తాను పొరపాటున వదిలేసి పోయిన డివిడి కంటబడినట్లుంది. మతి చెడి వాడిని పిలిపించుకుంది. అనుకోకుండా తను వచ్చేయడంతో కథిలా అడ్డం తిరిగింది. ఆమె ఎట్లా పోతే తన కేమి గాని.. ఆమె కన్నా వయసులో చాలా చిన్నది యశోద!  భర్త పోయి.. మగతోడు లేక.. దొరికే అవకాశం లేక.. బాధ పంచుకునే దారి లేక.. నట్టింట్లో తన కళ్ల ముందు తచ్చర్లాడుతున్నది ఇంత కాలం బట్టి!  ఆ పిచ్చి తల్లి మానసిక క్షోభను గురించి ఇంత కాలం ఇంత సహజమైన కోణంలో తాను ఎందుకు ఆలోచించలేకపోయినట్లు! ఇది   అమానుషం కాదూ!

యశోదమమ్మ మరో పెళ్లి చేసుకుని వెళ్లిపోతే మనవడు తనకు దూరమవుతాడన్న స్వార్థ బుద్ధి  తనది. రేపు తనూ వెళ్లిపోతే అదే మనవణ్ణి పెంచి ప్రయోజకుడిని చేయవలసిన  ఒక  అసహాయ వంటరి స్త్రీ ఈ తుంటరి సమాజానికి  ఎదుర్కుంటూ ఆత్మగౌరవంతో  మనగలుగుతుందా?

గంగాధరం వచ్చిన ప్రతిసారి ఇంటి వంటకాలలోని ఉప్పూ కారాలను గురించి నర్మగర్భంగా హెచ్చరించినా తన బుద్ధి అటు మళ్లనే లేదు! ఈ ఉప్పూ కారాలు వంటికి దిట్టంగా పట్టబట్టేకదా యాభై ఏళ్లు పై బడ్డ తన శరీరాన్ని  ఒక కాల్పనిక  చిత్రంలోని కాసిన్ని శృంగార సన్నివేశాలు రాత్రంతా అంతలా వెంటాడి వేధించింది! ఇక వయసులో ఉండి, ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్ల మీద ఇంకెంత తీవ్రంగా ప్రభావం చూపిస్తాయో.. ఇదిగో.. ఈ వెంకటేశ్వరి ఉదంతమే ఇప్పుడు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం! కూతురు వంటి కోడలు విషయంలో తనింత కాలం చేస్తూ వచ్చిన తప్పు స్పష్టంగా కంటి ముందు కనిపిస్తోందిప్పుడు!  తప్పు జరుగుతున్నది తన పక్షం నుంచే కాబట్టి ఆ తప్పును సరిదిద్దకోవలసిన బాధ్యత కూడా ముందు తనతోనే ఆరంభమవాలి' అనుకున్న తరువాత కానీ, మాధవరావుగారికి కంటి నిండా కునుకు రాలేదు.

సాయిబాబా గుళ్లో తొందరలో జరగబోయే 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమం కళ్ల ముందు మెదిలింది కలలో!

మర్నాడే బాలరాజు నంబరు కనుక్కుని 'ఒకసారి వచ్చి కలవమ'ని కోరారు మాధవరావుగారు.

'యశోదను చేసుకొనేందుకు నా కెలాంటి అభ్యంతరం లేదు గానీ.. యశోదను ఒప్పించే బాధ్యత కూడా మీరే తీసుకోవాలి అంకుల్!' అన్నాడు బాలరాజు.

'అదేంటీ! మా కోడలుకీ నువ్వంటే ఇష్టమేగా!' అని ఆశ్చర్యపోయారు మాధవరావుగారు.

'ఇష్టం వేరు.. పెళ్లి వేరురా.. పిచ్చోడా! యశోద చేసుకుంటానంటే  'రడీ' అనేందుకు ఎంత మంది సిద్ధంగా ఉన్నారో ముసలి డొక్కువి నీకేం తెలుసు? కానీ ఆమె ఇద్దరు పిల్లలే ఆమెకు  పెద్ద సమస్య' అన్నారు అప్పుడే వచ్చిన గంగాధరంగారు హాస్య ధరోణిలో.  

'ఇద్దరా! ఒక్క నానీగాడే గదరా! వాడంటే ఈ బాలరాజు క్కూడా ఇష్టమేనాయ?' మాధవరావుగారి మాటల్లో మళ్లీ ఆశ్చర్యం.

'నానీ రెండో పిల్లాడబ్బాయ్! పెద్ద మొండి పిల్లవాడివి యశోద దృష్టిలో నువ్వే! నీ కన్నా ముందు నీ కోడలు పెళ్లి ప్రస్తావన నేను తెచ్చినప్పుడు ఏమందో తెలుసా? 'నానీ ఎలాగో నాతోనే ఉంటాడు. అత్తయ్యగారు, మనోహరం లేని మామయ్యగారికి నానీకి లాగా నేనే ఇప్పుడన్నీ! నాతో పాటు నా ఇద్దరు పిల్లల్నీ దగ్గరకు తీసుకుంటానంటేనే నేనే పెళ్లి ప్రస్తావన గురించైనా అలోచించేది' అని ఖరాఖండిగా షరతు పెట్టిందిరా  నిన్ను మించిన మొండి నీ కోడలు. ఆ షరతులన్నీ ముందు చెప్పే ఈ భార్యలేని బాలరాజును, భర్తను మిస్సవుతున్న మన యశోదమ్మను ఒకటి చెయ్యాలనుకున్నా నేను. యశోదమ్మకు చెప్పి చెప్పి ఎట్లాగో ఒప్పించగలిగా కానీ..  పుడకలాగా 'నా నానీనో' అంటూ  నువ్వే యశోద పానకంలో అడ్డుపడుతూ వచ్చావు ఇప్పటి వరకు.

'అందరికీ 'ఓ..కే అయినా నా ఒక్కడి అబ్జెక్షనే అడ్డమయిందంటావు?' అన్నారు మాధవరావుగారు నిష్ఠురంగా!

'మామయ్యగారు మనస్ఫుర్తిగా ఓకే అంటేనే.. నేనే పెళ్లికైనా ఆలోచించేది' అంటూ  ఇంకో కండిషన్ కూడా పెట్టేసిందియ్యా  బాబూ నీ జగమొండి కోడలు. నిన్ను వప్పించడానికే ఇంత పెద్ద కథ నడిపించాల్సి వచ్చిందిప్పుడు' అన్నారు గంగాధరంగారు భళ్లున నవ్వేస్తూ.

'కథా! ఏం కథా' నోరెళ్లబెట్టారు మాధవరావుగారు.

'నీకే అంత తెలుస్తుందిలే! పద! శర్మగారు నిన్ను దగ్గరుండి 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమానికి వెంటబెట్టుకురమ్మన్నారు! బాలరాజుక్కూడా బ్యాంకు టైము దాటిపొతుంది' అన్నారు గంగాధరంగారు బాలరాజు వైపు సాభిప్రాయంగా చూస్తూ. బాలరాజు మాధవరావుగారి కాళ్లకు నమస్కారం చేసి వెళ్లిపోయాడు.  

సాయిబాబా గుళ్లో జరిగే ‘కళ్యాణమస్తు’ కార్యక్రమంలో  పీటల మీద కూర్చున్న కాబోయే దంపతుల్లో వెంకటేశ్వరి.. ఆమె పక్కన మొన్న గదిలో నుంచి తప్పించుకున్న అబ్బాయి!  నోరువెళ్లబెట్టేసిన  మాధవరావుగారి చెవులో సన్నగా ఊదాడు గంగాధరరావుగారు 'ఈ జంటా మన యశోదా బాలరాజుల్లా ఒకళ్ల నొకళ్లు ఇష్టపడిన పిల్లలే! వరుడు నేను పనిచేసే ఓ సినిమా కంపెనీలో అసిస్టెంట్ డైరక్టర్. వెంకటేశ్వరికి అదే కంపెనీ కేటరింగ్ సెక్షన్లో పని. నీ ఇంటి బెడ్ రూమ్ సీన్ కు ముందే ఇద్దరూ  రిజిష్టర్డ్లీ మ్యారేజ్డ్ కపుల్! ఇద్దరి తరుఫునా పెద్దలు లేరు.  వెంకటేశ్వరి తృప్తి కోసం ఈ సంప్రదాయపు పెళ్లి. ఎట్లాగూ పెళ్లయిన జంటే కదా.. ఓ మంచి పని కోసం.. ఒక పూట ఓ పది నిముషాల పాటు ఉత్తుత్తి శృంగార సన్నివేశంలో నటించాలని ప్రాధేయపడ్డా! వెంకటేశ్వరి ససేమిరా అంది. కాని.. పిల్లాడు మాత్రం పెద్దమనసుతో చెప్పినట్లే చేశాడు!  నువ్వు కానీ అట్లా ఠకీమని  పవర్  కట్ చేయకుండా లోపలికి వెళ్లుంటే గదిలో వెంకటేశ్వరి అసలు లెనె లేదన్న గుట్టు బైటపడివుండేదిరా ఫూల్! ఉన్నది.. చూసింది..  రెండు దిండ్లూ.. ఒక  దుప్పటి మీద ఆ పిల్ల శారీ!'

వింటూన్న మాధవరావుగారు నోరు వెళ్లబెట్టేశారు.

'చిన్నపిల్లలిద్దరూ మనలాంటి పెద్దల చిన్న బుద్ధుల మరమ్మత్తు కోసం పెద్దమనసు చూపించారు. చెడ్డపేరు తెచ్చుకున్నారు. పెళ్లయిన జంటయి వుండీ నీ లాంటి పెద్దల చేత శాపనార్థాలు కూడా తిన్నారు. అదీ నీ మూర్ఖత్వం కారణంగానే!' అని తేల్చేశారు గంగాధరంగారు.

'కాదండీ మామయ్యగారూ! వారం బట్టీ చూస్తున్నా! బాబయ్యగారిది నిజంగా దొడ్డమనసు. ఎన్ని సార్లు అధాటున  నన్ను ‘యశోదమ్మా!’ పిలిచారో! ప్రేమించిన  మొగుణ్ణి పోగొట్టుకున్న దాన్ని! యశోదమ్మ బాధ నాకూ తెలుసు! అందుకే వీడీ నాటకంలో నా పేరు వాడుకుంటానన్నా కాదనంది' అంది అప్పుడే దండల మార్పిడి కార్యక్రమం అయిందనిపించుకుని వరుడి పక్కన కళకళలాడుతూ నిలబడ్డ వధువు వెంకటేశ్వరి.

మాధవరావుగారి కళ్లల్లో నీళ్లు చిప్పిల్లాయి. ఒక మూర్ఖుడి మనసు మార్పుకు ఎంత మంది మంచి మనుషులు  ఎంత పెద్ద నాటకం ఆడాల్సొచ్చిందీ!

'పిల్లాపాపాలతో ఇలాగే మంచి మనసుతో కలకాలం కాపురం చేసుకోండి తల్లీ!’- అంటూ కాళ్లకు నమస్కరించిన వెంకటేశ్వరి దంపతులను మనస్ఫూర్తిగా ఆశీర్వదించారు మాదవరావుగారు.

అ సమయంలో ఆయన కళ్ల ముందు కదులాడింది త్వరలో జరగబోయే మరో ‘కళ్యాణమస్తు’ శుభకార్యంలో..  వెంకటేశ్వరి  స్థానంలో ఉన్న యశోదమ్మ.. కుర్రవాడి స్థానంలో ఉన్న బాలరాజు.

-కర్లపాలెం కథ 

కళ్యాణమస్తు 

రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 


ఉదయం ఐదింటికల్లా మెలుకువ వచ్చింది మాధవరావుగారికి ఎప్పట్లానే. కోడలు గదిలోకి తొంగి చూస్తే నానీ గాఢనిద్రలో కనిపించాడు. 


యశోద వాషింగ్ రూము నుంచి వచ్చిన తరువాత వాకింగ్ కని వెళ్లి   తిరిగొస్తూ తెచ్చుకున్న న్యూస్ పేపర్లనో మూల  గిరాటేసి, పాల ప్యాకెట్లు వంటగది ప్లాట్ ఫారం మీద పెట్టి  కాలకృత్యాల పని పూర్తి చేసుకుని వచ్చాడు. 


కోడలు కలిపిచ్చిన కమ్మని కాఫీ ఆస్వాదిస్తూ పేపర్లోని వార్తలు  చూస్తూండగా 'నానీగాడు లేస్తాడేమో! చూస్తుండండి మామయ్యా!' అంటూ తను స్నానాల గదిలోకి దూరింది. 


వాళ్లమ్మ బాత్ రూంలో ఉన్నప్పుడో, బట్టలు మార్చుకుంటున్నప్పుడో లేచి 'అమ్మ కావాలీ' అంటూ ఆరున్నొక్క రాగాలు అందుకుంటాడు ఆ భడవా! సముదాయించడం రాక తను సతమతమయిపోతాడు. నవ్వే పిల్లలను ఆడించడం తెలుసు కానీ, ఏడ్చే బిడ్డలని ఓదార్చే సహనం మాధవరావుగారికి మొదట్నుంచీ లేదు. ఈ ఏడు పదుల వయసులో కొత్తగా ఇప్పుడెక్కణ్ణుంచి అరువు తెచ్చుకోడం! 


ఆర్నెల్ల కిందటి వరకు ఆ పనులన్నింటికి వాడి బామ్మ వరలక్ష్మమ్మ ఉండేది ఇంట్లో!


నానీగాడీ రోజు మధ్యలో నిద్ర లేవలేదు. ఆ అమ్మాయే వాడిని లేపి తయారు చేసింది.  ఇద్దరూ ఆదరాబాదరాగా బైలుదేరే సమయానికి ఎనిమిది గంటలు దాటనే దాటింది. 'టాటా.. తాతయ్యా!' అంటూ అమ్మ చెప్పినట్లే చిలక పలుకులు పలుకుతూ వాళ్లమ్మ చిటికెన వేలు పట్టుకుని బుడిబుడి అడుగులతో స్కూలు బ్యాగు భుజాన వేసుకుని నానీ వెళుతుంటే అలాగే చూస్తూ నిలబడిపోయారు  మాధవరావుగారు.  నానీ బస్సెక్కడం, యశోద ఆటో ఎక్కడం చూసి ఇంటో కొచ్చారు మాధవరావుగారు. ఇది రోజూ ఉండే దినచర్య.

కోడలు బ్యాంకులో పనిచేస్తోంది. అది కొడుకు మనోహర్ పనిచేసిన బ్యాంకే. కంపాష్యినేట్ గ్రౌండ్స్ మీద యశోదకు దక్కింది. రెండేళ్ల కిందట బ్యాంక్ స్టాఫ్ సాగర్ పిక్నక్ కని వెళ్ళినప్పుడు ప్రమాదవశాత్తూ నదిలో జారిపడ్డ కొలీగ్ ను రక్షించబోతూ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాడు ఒక్కగానొక్క కొడుకు మనోహర్. ఆ దిగులుతోనే ఆరోగ్యం చెడగొట్టుకున్న భార్య ఆర్నెల్ల కిందట అనుకోని జాండీస్ తీవ్రత వల్ల ఈ లోకానికి దూరమైంది. 'విధి తన కుటుంబంతో ఆడుతున్న చదరంగంలో ప్రస్తుతానికి మిగిలి ఉన్న పావులు తను, యశోద.. పసిబిడ్డ నానీ!' అనుకుంటారెప్పుడూ మాధవరావుగారు. యశోద ఏమనుకుంటుందో ఎప్పుడూ బైటికి చెప్పదు. ఈ ఆటలోకి ఇప్పుడు కొత్తగా వచ్చి చేరిన పావు బాలరాజు.

బాలరాజు యశోద పనిచేసే బ్యాంకులోనే పనిచేస్తున్నట్లు ఒకసారి యశోదే చెప్పినట్లు గుర్తు. ఓ రోజు ఏదో అనుకోని బంద్ కారణంగా బ్యాంకు పని మధ్యలోనే ఆగిపోతే ఆటోలు అవీ ఇక రావని .. ఈ బాలరాజు బైక్ మీదనే ఇంటికొచ్చింది యశోద. చీకటి పడక  ముందే ఇంటికి వచ్చేయ్యాలన్న ఆమె ఆత్రాన్ని వేరే కోణంలో చూడలేదు  అప్పట్లో మాధవరావుగారు. ఆ తరువాతా అతను ఏదో ఒక మిష మీద ఇంటికి రావడం, యశోద తన సహజమైన బిడియానికి మించి కాస్తంత ఎక్కువగానే  అతనితో  చనువుగా మసలడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. ఎంత ఆడా మగా అయినా ఒకే చోట ఒకే తరహా పనిచేస్తున్నప్పుడు సాధారణంగానే ఆ మూవ్ మెంట్సులో ఒక రకమైన ఈజ్ నెస్  ఉంటుందన్నది మాధవరావుగారి వంటి విధ్యాధికులకు అర్థమవని విశేషమేమీ కాదు. కానీ ఎన్ని చదువులు చదివి, ఎంత సంస్కారవంతమైన జీవితానికి అలవాటు పడ్డా, మానవసంబంధాలు ఒక్కో సందర్భంలో అందరినీ మామూలు మనుషులకు మల్లేనే ఆలోచనలో పడదోస్తాయేమో. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీని అతనికి దగ్గరగా తిరగడానికి తల్లయి ఉండీ యశోద ప్రోత్సహిస్తున్నట్లు అనుమానం వచ్చినప్పటి బట్టి మాధవరావుగారిలో చిన్న అసహనం బైలుదేరిన మాట నిజం. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీకి ఏవేవో ఆటవస్తువులు తెచ్చివ్వడమూ, వాటిని తీసుకోమని తల్లి యశోద ప్రోత్సహిస్తుండటంతో మాధవరావులో ఈ అసహనం మరంత బలంగా పెరిగిపోసాగింది. అతన్నేమైనా ఆడిగితే కోడలు నొచ్చుకుంటుందేమోనన్న జంకు ఒక్కటే మాధవరావుగారు పళ్లబిగువున నిగ్రహించుకోవడానికి  కారణం.

కానీ, ఈ సారి నానీ పుట్టినరోజు సందర్భంలో బాలరాజు ఆఫీసుకు సెలవు పెట్టి మరీ ఇంటికి వచ్చి సాయంకాలం దాక అన్ని ఏర్పాట్లూ స్వయంగా దగ్గరుండి చూసుకోవడంతో మాధవరావుగారు నిగ్రహం కోల్పోయారు. పార్టీ ముగిసి పదింటికి  అతగాడు ఇంటికి పోయిన తరువాత కోడలు పిల్లను సహజమైనంత మృదువుగానే అడిగాడాయన 'అస్తమానం అతను ఇక్కడిక్కడే తిరుగుతుంటాడు! ఇంటి దగ్గర పిల్లలు ఎదురుచూడరా అమ్మా? కనీసం కట్టుకున్న పెళ్లామయినా ఏమీ అనదా?'  

'తనకి భార్య లేదు మామయ్యగారూ! మన మనోహర్ సేవ్ చేయబోయి చనిపోయింది ఆమెను గురించే! అదృష్టం బాగుండి అప్పటికామెకు పిల్లలు లేరు' అంది యశోద. ఆ సమయంలో కోడలు మొహం చూసి 'ఛఁ! ఎందుకడిగినా?' అని అనిపించింది మాధవరావుగారికి.

ఆ రోజు నుంచి మామా కోడళ్ల మధ్యన కనిపించని ఓ సన్నని అడ్డుపొరేదో నిలబడ్డట్లయిపోయింది ఇంటి వాతావరణంలో.

'అమ్మాయిని అలా ఆడిగి హర్ట్ చేసినట్లున్నానేమోరా!' అని తన చిన్ననాటి  ఆప్తస్నేహితుడు గంగాధరంగారి దగ్గర వాపోయాడో రోజు మాధవరావుగారు.

గంగాధరంగారు మాధవరావుగారి మల్లేనే గవర్నమెంటు సర్వీసులో ఉన్నప్పటికీ రిటైర్ మెంటుకు సగం గడువింకా  మిగిలుండగనే తప్పుకుని సినిమా పరిశ్రమలోని తమ సన్నిహితుల దగ్గర  వారి కోసమై పనులవీ చేస్తున్నారు. మాధవరావుగారు ఎమ్మే., ఇంగ్లీష్. ఏదైనా ఇంగ్లీష్ హాలివుడ్, వరల్డ్ మూవీస్ లాంటి వాటిని తెలుగులోకి తర్జుమా చేయించుకోవలసి వచ్చినప్పుడు ఆ డివిడిలు(ఎక్కువ పైరేటెడే ఉంటాయి.. ఇట్లాంటి వ్యవహారాలలో.. ఆన్ లైన్లో చూసే అవకాశం ఉండదు) మాధవరావుగారికి అప్పగించి పోతుంటారు. ఆ రోజూ అట్లాగే వచ్చి మిత్రుడి బలవంతం మీద భోజనానికని ఉండిపోయారు.

భోజనం మధ్యలో మిత్రుడి మనసులోని నలుగుడంతా విని 'నీ కోడలు సంగతి మా అందరి కన్నా నీకే ఎక్కువ తెలిసుండాలి కదరా! మనోహరం ఇష్టపడ్డాడని కోడలుగా తెచ్చుకున్నారు నువ్వూ, వరలక్ష్మమ్మా! ఏనాడూ మీరు ఆ పిల్లను ఓ  పేరూ ఊరూ లేని  పేదింటి పిల్లలా చులకన చేసినట్లు నా దాకా అయితే రాలేదు. అసలే ప్రేమించి చేసుకున్న భర్త దూరమై లోలోపల  కుమిలిపోతున్నదా పిల్ల। ఆ డిప్రెషన్  నుంచి బైటపడేందుకు సాయపడాల్సిన పెద్దరికం నీది.  తండ్రిలాంటి  నీ నుంచి ఇట్లా   అనుమానంగా సందేహం బైటపడ్డం సహజంగానే సున్నితమైన ఆమెను కుంగదీస్తుంది కదరా! సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి అడుగుతున్నానబ్బాయ్! నీ పర్శనల్ మేటర్సులో జోక్యం చేసుకునే  అధికారం కూడా ఉందన్న భావనతో! ఇంకా మూడు పదులైనా నిండని ఆ అమ్మాయి జీవితం అనుకోని ఓ దురదృష్ట సంఘటన మూలాన ఎల్లకాలం అట్లాగే మోడువారినట్లుండాల్సిందేనా? అదే ప్రమాదంలో మరి మన వాడే మిగిలి.. తన భార్యను పోగొట్టుకునుంటే? ..'

షాక్ అయినట్లు చూసారు మాధవరావుగారు ఈ ఎదురు చూడని ప్రశ్నకు. వెంటనే సర్దుకుని 'నా సంగతి ఎట్లా ఉన్నా.. ముందు వరలక్ష్మి  నానీకి ఒక తల్లి కావాలని తన్నుకులాడేదిరా.. కచ్చితంగా!' అన్నారు.

'నీ సంగతి చెప్పవోయ్! ప్రస్తుతం అదే కదా వాస్తవం?' మిత్రుడు రెట్టించి అడగడంతో ఇహ తప్పించుకునే దారి లేకపోయింది మాధవరావుగారికి. 'మనమెన్ననుకున్నా.. ఇంకా లోకం మగవాడినీ, ఆడదానినీ ఒకే దృష్టితో మన్నించే సంస్కారం అలవరుచుకోలేదనుకుంటారా గంగా! మనోహరాన్ని ఎలాగూ తిరిగి తెచ్చుకోలేను. నానీని కూడా..'

ఎమోషనలవుతున్న మాధవరావుగారి భుజం తట్టి 'కంట్రోల్ యువర్ సెల్ఫ్! ఒక రకంగా నువ్వన్నదీ నిజమేలే! చెప్పడం తేలికే నాకైనా.. ఎవరికైనా! ఓకే.. లీవిట్ టు ది టైమ్.. మ్యాన్.. ఫర్ ది టైమ్ బీయింగ్! వీలైతే యశోదమ్మతో నేనూ ఓ సారి మాట్లాడేందుకు ట్రై చేస్తాలే! ఈ విషయం కాక పోయినా.. మీ భోజనాల గురించి. ఇంతింత ఉప్పులూ.. కారాలా ఈ వయసులో నీకు భోజనంలో!' అంటూ భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు వాతావరణాన్ని మరంత తేలికపరుస్తూ.  'బీపీలూ, షుగర్లూ ఎంట్రీ అయే ముందు వార్నింగ్ బెల్లులేవీ కొట్టిరావు.. నీకు తెలీని విషయాలా ఇవన్నీ!' అంటూ అక్కడికా టాపిక్ డైవర్ట్ చేసేశారు గంగాధరంగారు.

ఆ సారి పిల్లాడికి దసరా సెలవులు వచ్చినప్పుడు 'ఒకసారి మా పిన్నిని చూసి వస్తాను మామయ్యగారూ! చాలా రోజుల బట్టీ మంచాన బడి తీసుకుంటోంది. బాబయ్యను కూడా చూసి చాలా రోజులయింది. నానిగాడికి కాస్త ఆటవిడుపుగా ఉంటుంది రమ్మంటున్నారు ' అంది యశోద.

పెళ్లయి ఈ ఇంటికి వచ్చిన తరువాత ఎన్నడూ తలుచుకున్నట్లు ఎరగని ఈ పిన్నమ్మ, బాబయ్యలు యశోదకు ఇప్పుడెందుకు గుర్తుకొచ్చారో అర్థమవనంత అజ్ఞానంలో లేరు మాధవరావుగారు. ఇదీ ఒకందుకు మంచిదేమోలే అనిపించింది ఆయనకు. అందరూ మనసులు కూడ దీసుకోవడానికి కొంత సమయం అవసరమే అనిపిస్తోంది. కాకపోతే నానీని చూడకుండా అన్ని రోజులు ఉండడమే  మొదటిసారి చేదు అనుభవం తనకు.

ఆలోచిస్తున్నట్లు కనిపించిన మాధవరావుగారిని చూసి 'మీకు వంటకూ దానికీ ఇబ్బంది లేకుండా ఏర్పాటవీ చేస్తానన్నారు గంగాధరం మామయ్యగారు’ అంది యశోద.

తన కన్నాముందు గంగాధరంతోనే కోడలు ఈ ఊరుకెళ్లే విషయం చర్చించడం కూడా కొత్త అనుభవం అనిపించింది మాధవరావుగారికి!

గంగాధరం పంపించిన ఆడమనిషిని ఒక అబ్బాయి ఇంటికి తెచ్చి దించిపోయాడు మర్నాడు పొద్దున్నే. యశోదే దగ్గరుండి ఆమెకు  అన్నీ ఏవి ఎక్కడున్నాయో.. ఏ టైముకు ఏమేమి సిధ్ధంచేసి ఉంచాలో..    సాయంత్రం దాకా తన దగ్గరుంచుకుని శ్రద్ధగా చూపించడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. పొద్దుపోయాక పొద్దున దింపిపోయిన అబ్బాయే వచ్చి బండి మీద తీసుకువెళ్లిపోయాడు.

'మగవాళ్లెవరూ దొరకలేదుట్రా గంగా నీకు? నా ప్రాణం మీదకు ఓ ఆడమనిషిని దింపి పెట్టావూ?' అంటూ మాధవరావుగారు ఫ్రెండుతో  ఫోనులో నిష్ఠురాలకు దిగినప్పుడు 'అందుకే అన్నది ఆ రోజు.. ఉప్పు కారాలు కొద్దిగా తగ్గించుకు తినాలని. టెంపరరీగా కుక్ లు, అందునా ఇంటి కొచ్చి వండిపెట్టేవాళ్లు అంత తొందరగా దొరుకుతార్రా మాధవా ఈ రోజుల్లో? యశోదమ్మ మొదటిసారి ఏదో నోరు విడిచి అడిగిందనే కాని నాకు ఇన్ని తంటాలు! అదీ నాకు తెలిసిన వాళ్ళు ఎవరి  ద్వారానో వత్తిడి తేకపోతే ఈ మహాతల్లైనా  లొంగివుండును కాదు! మరీ ఇబ్బందిగా ఉంటే మా ఇంటికి వచ్చి ఉండు మిత్రమా ఈ నాలుగు రోజులూ! ఎక్కడా ఎడ్జస్ట్ కాలేనంటే ఇహ ఒక్కటే దారి.. మళ్లీ నీ కోడలమ్మను వెంటనే వెనక్కు రమ్మని ఫోన్ కొట్టుకో అబ్బీ' అని భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు.

---

యశోద వెళ్లి మూడు రోజులయింది. అలవాటైన మనుషులు ఇంట్లో లేకపోతే ఎంత వెలితిగా ఉంటుందో మొదటిసారి అనుభవానికి వస్తోంది మాదవరావుగారికి. నానీగాడు పదే పదే గుర్తుకు వచ్చే బాధ నుంచి తప్పించడానికా అన్నట్లు గంగాధరంగారొచ్చి ఒక డివిడి ఇచ్చిపోయారు తెలుగుసేతకు.

రాత్రి భోజనం  ముగించుకొని ఆ డివిడి చూస్తూ కూర్చున్నారు మాధవరావుగారు. అదో కొరియన్  మూవీ. సెక్సీ సీన్లు కాస్తంత ఎక్కువగానే వచ్చిపోతున్నాయి. నీతిమంతుడైన ఓ  బ్యాంక్ అధికారి మాఫియా లీడర్ ఎన్ని సార్లు, ఎన్ని రకాలుగా వత్తిడి తెచ్చినా రుణమిచ్చేందుకు ససేమిరా అంటుంటాడు. ఓ రోజు బ్యాంకు పని ముగించుకుని ఇంటికి బైలుదేరిన అతగాడు  దారిలో కుండపోతగా  కురిసిన వర్షం మూలకంగా బండి మొండికేస్తే గుర్తు తెలియని వ్యక్తి ఎవరో ఆఫర్ చేసిన లిఫ్ట్ అంగీకరించి చిక్కుల్లో పడడం చిత్రం కథ.  బండి డ్రైవర్ వయసులో ఉన్న ఒక స్త్రీ అని ఆమె ఇంటికి వెళ్లిన తరువాత గాని ఆ బ్యాంకాఫీసరుకు తెలిసిరాదు.   బలవంతం మీద ఆమెతో శృంగారం చేసే సన్నివేశాలు పదే పదే రిపీట్ అవుతుండటంతో మూడ్ పాడయి మాధవరావుగారు మధ్యలోనే  ప్లేయర్ ఆఫ్ చేసేశారు. అట్లాగే  సోఫాలో నిస్త్రాణగా పడుకుండిపోయారు

...

తలుపు గడియ టకటకా ఆగకుండా  మోగుతుండే సరికి  గభాలున మెలుకువొచ్చేసింది మాధవరావుగారికి. టైమ్ చూసుకుంటే ఎనిమిది పది! ఇంతాలస్యంగా ఎప్పుడూ పడుకున్నది లేదు ఇంతకు ముందు.  గబగబా సోఫా దిగిపోయి వెళ్లి తలుపుతీశారు. వంటపని చూసుకునే అమ్మాయి. తన పేరు వెంకటేశ్వరి అని చెప్పినట్లు గుర్తు మొదటి రోజు దింపిపోయిన మనిషి. నడి వయసు కూడా ఇంకా దాటని వెంకటేశ్వరికి భర్త ఉన్నాడో, లేడో.. ఉన్నా వదిలేసిపోయాడో ఆ వివరాలేవీ తనకు తెలియవు. పరాయి ఇళ్లకొచ్చి వంట చేసిపెట్టడమే జీవనోపాధిగా ఎంచుకున్నది అంటే బలమైన కారణమే ఉండుండాలి  ఏ స్త్రీ కైనా ఈ దేశంలో. పేరుకు వంటమనిషి అనే గానీ, శుభ్రంగా ఉంటుంది వ్యక్తి. శుచిగా వండుతుంది. మర్యాదగా మసులుకుంటుంది. వారం రోజులు వండి పెట్టిపోయే మనిషి మీద అంత ధ్యాస పెట్టటం అవసరమా? రాత్రి చూసిన సినిమా దృశ్యాల ప్రభావమా? మనసు పెడదారి పట్టడం లేదు కదా! అని తనను తాను హెచ్చరించుకున్నారు మాధవరావుగారు.  

మూడ్ మార్చుకునే నిమిత్తం గుడి కెళ్లాలని నిశ్చయించుకుని స్నానాదికాలు ముగించుకున్న తరువాత.. అల్పాహారం ఏదో  అయిందనిపించి.. బైటికొచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

'గుడి కెళుతున్నానమ్మా! తిరిగొచ్చేదెప్పుడో చెప్పడం కష్టం. కనీసం రెండు మూడు గంటలైనా పట్టొచ్చు.  పని ముగించుకుని నువ్వెళ్లి పోవచ్చు! నా కోసం ఎదురుచూడకుండా   తలుపులు అవీ జాగ్రత్తగా లాగి మాత్రం పో!' అని హెచ్చరించారు బైటికొచ్చే ముందు మాధవరావుగారు. ఫ్లాట్ కు ఆటోమేటిక్ డోర్ లాకింగ్ సిస్టం ఉంది.. తనకూ యశోదకూ ఇబ్బంది కలగకుండా!

 

గుళ్లో శర్మగారు కనిపించి ఏవో ముచ్చట్లు పెట్టారు. 'వచ్చే పౌర్ణమి నాడు స్వామివారి సన్నిధానంలో వంద మంది పేద యువతులకు సామూహిక కళ్యాణాలు జరిపించాలని సంకల్పం! తమ లాంటి పెద్దల పూనికా తోడయితే  శుభకార్యం మరంత శోభాయమానంగా జయప్రదమవుతుందని ఆశ' అన్నారాయన.

‘మంచి పనుల్లో భాగం పంచుకోడం ఎవరికి మాత్రం చేదు శర్మగారూ!  చెక్ బుక్కుల్లాంటివేవీ వెంట తెచ్చుకోలేదు. మీ వాళ్లని ఇంటికి పంపించండి! ఉడుతా భక్తి సేవించుకొనే  అదృష్టం గౌరవంగా భావిస్తాను!' అని చెప్పి వచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

ఆధ్యాత్మిక వాతావరణంలో  ఓ మూడు గంటలు గడిపేసరికి   మనసు మళ్లీ ప్రశాంతమైన మూడ్ లోకి వచ్చేసింది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతుంటే.. ఇంటి దారిపట్టారు మాధవరావుగారు.

 

ఇంటి తలుపు లాక్ చేసుంది. అంటే వెంకటేశ్వరి వెళ్లిపోయిందన్న మాట. పర్సులో నుంచి తాళం చెవి తీసి డోర్ ఓపెన్ చేసి లోపలికొచ్చారు. బెడ్ రూమ్ తలుపు వారగా వేసి ఉండటంతో  నెమ్మదిగా నెట్టారు మాధవరావుగారు. సగం తెరుచుకున్న తలుపు దభాలుమని మళ్ళీ మూసుకుపోయింది. ఆ కంటి రెప్పపాటు వ్యవధానంలోనే గదిలో నిన్న తాను సగం చూసి వదిలేసిన సినిమా శృంగార సన్నివేశాలు నడుస్తున్నట్లు అర్థమయింది మాధవరావుగారికి.

గభాలున వెనక్కి వచ్చేసి మెయిన్ పవర్ స్విచ్ టప్ మని ఆఫ్ చేశారాయన.  గుండెలు గుబగుబలాడుతుండగా అక్కడే ఉన్న సోఫాలో కూలబడిపోయారో రెండు నిముషాలు. తేరుకుని  బెడ్ రూం వంక చూస్తే బార్లా తెరిచిన తలుపుల గుండా బెడ్ మీద వెంకటేశ్వరి లోపలి దుస్తులతో పాటు ఆమెను దించేందుకు పద్దాకా వచ్చే కుర్రవాడివి కూడా.. కలగాపులగంగా! రెండే రెండు నిమిషాలలో వాళ్లిద్దరూ సీన్ నుంచి అలా గాయబ్ కావడం మరీ ఆశ్చర్యం కలిగించింది మాధవరావుగారికి.

భోజనం కూడా చెయ్యకుండా ఎంతసేపు అలా కూర్చుండిపోయారో తెలీదు! శర్మగారి విరాళాల మనిషొస్తే ఓ వెయ్యి  నూటపదహార్లకు చెక్కు రాసిచ్చి పంపించారు.  ఫ్రిజ్ లోని ఓ ఆపిల్ పండు కోసుకు తిని అట్లాగే పడుకుండిపోయారు నిస్త్రాణగా. ఆ బెడ్ రూమ్ లోకి అసలు వెళ్లబుద్ధికాలేదు.

 

సాయంకాలం వంటచేయడానికి వెంకటేశ్వరి రాలేదు. రాదని కూడా తెలుసు. వస్తే.. గిస్తే తనే పెట్టాల్సినవి నాలుగూ పెట్టి తిప్పి పంపించేద్దామని అనుకున్నాడు. కానీ, ఆ అవకాశం అతనికి దక్కలేదు.

తనే ఇంత ఎసరు స్టౌ మీదకు ఎక్కించుకుని యశోద చేసి ఉంచిన పచ్చళ్లతో కలిపి తింటుంటే ఎవరో పిలిచినట్లు వచ్చారు గంగాధరరావుగారు. 'మాధవా! నీ పనమ్మాయి నాకు ఫోన్ చేసి ఇక వంట చెయ్యడానికి వెళ్లడం కుదరదని గంట కొట్టినట్లు చెప్పేసిందిరా బాబూ! 'అదేమిటే! ఆ సంగతేదో నేరుగా ఆయనకే చెప్పొచ్చుగా?' అనడిగితే ఏమందో తెలుసా?'

'ఏమందంటా?' మాధవరావుగారి మాటల్లో వెటకారం.

'వద్దులే! ఆది మనలాంటి పెద్దమనుషులు వినాల్సిన మాట కాదు. ముఖ్యంగా నీ లాంటి మర్యాదస్తులు! అసలన్నింటికీ ఆ దరిద్రపు డి.వి.డి నే కారణమనుకుంటా! అదట్లాంటిదని నిజంగా నాకూ తెలీదురా! ఇది నాకిచ్చిన డైరక్టర్ని ముందు నాలుగు కడిగొస్తా!' అంటూ బైటికెళ్లబోయాడు.

మాధవరావుగారు అమాంతం భోజన్ పళ్లెం ముందు నుంచి లేచొచ్చి ‘ముందా పిల్ల నా గురించి ఏం కూసిందో చెప్పి  చావు!' అనరిచారు కోపంగా!

'కూల్ డౌన్ మ్యాన్! ప్రత్యేకంగా ఏమనలేదులేరా నాయనా! అందరూ అనుకుంటన్నదే తనూ అన్నట్లుంది. 'ఇంత వయసొచ్చినా ఇంకా ఇంట్లో  బూతు బాగోతాలుండే సినిమాలు చూస్తున్నాడయ్యా! ఆడముండని. ఒంటిగా ఆ ఇంట్లో పనిచెయ్యాలంటే గుండె దడగాఉంది. లక్ష రూపాయలు పొయ్యిగాక.. ఇంక నేనా కొంపకు పొయ్యేది కల్ల!' అనేసిందిరా! అసలు తప్పంతా నాదే! ఈ డివిడి బొత్తిగా  పచ్చిబూతని తెలీక తెచ్చిచ్చినందుకు ముందు  నా చెప్పుతో నన్నునేను కొట్టుకోవాలి!' అంటూ చేయి విడిపించుకుని వెళ్లిపోయారు గంగాధరంగారు.

మాధవరావుగారు కొడుకు పోయినప్పుడు కూడా ఇంతగా విలవిల్లాడలేదు. ఆ పూటకిక తిండీ తిప్పలు కడుపులోకి పోయేది కల్లే!

 చాప కిందేసుకుని  అలాగే పడుకుండిపోయారు మాధవరావుగారు. మెల్లగా తత్వం తలకెక్కడం మొదలుపెట్టింది.

మనసు లోతుల్లో  ఆలోచనలు సుళ్లుతిరుగుతున్నాయిప్పుడు. 'వెంకటేశ్వరి చిన్నపిల్ల. వయసు తోడు కోసం అలమటించే ఈడు. ప్లేయర్ లో తాను పొరపాటున వదిలేసి పోయిన డివిడి కంటబడినట్లుంది. మతి చెడి వాడిని పిలిపించుకుంది. అనుకోకుండా తను వచ్చేయడంతో కథిలా అడ్డం తిరిగింది. ఆమె ఎట్లా పోతే తన కేమి గాని.. ఆమె కన్నా వయసులో చాలా చిన్నది యశోద!  భర్త పోయి.. మగతోడు లేక.. దొరికే అవకాశం లేక.. బాధ పంచుకునే దారి లేక.. నట్టింట్లో తన కళ్ల ముందు తచ్చర్లాడుతున్నది ఇంత కాలం బట్టి!  ఆ పిచ్చి తల్లి మానసిక క్షోభను గురించి ఇంత కాలం ఇంత సహజమైన కోణంలో తాను ఎందుకు ఆలోచించలేకపోయినట్లు! ఇది   అమానుషం కాదూ!

యశోదమమ్మ మరో పెళ్లి చేసుకుని వెళ్లిపోతే మనవడు తనకు దూరమవుతాడన్న స్వార్థ బుద్ధి  తనది. రేపు తనూ వెళ్లిపోతే అదే మనవణ్ణి పెంచి ప్రయోజకుడిని చేయవలసిన  ఒక  అసహాయ వంటరి స్త్రీ ఈ తుంటరి సమాజానికి  ఎదుర్కుంటూ ఆత్మగౌరవంతో  మనగలుగుతుందా?

గంగాధరం వచ్చిన ప్రతిసారి ఇంటి వంటకాలలోని ఉప్పూ కారాలను గురించి నర్మగర్భంగా హెచ్చరించినా తన బుద్ధి అటు మళ్లనే లేదు! ఈ ఉప్పూ కారాలు వంటికి దిట్టంగా పట్టబట్టేకదా యాభై ఏళ్లు పై బడ్డ తన శరీరాన్ని  ఒక కాల్పనిక  చిత్రంలోని కాసిన్ని శృంగార సన్నివేశాలు రాత్రంతా అంతలా వెంటాడి వేధించింది! ఇక వయసులో ఉండి, ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్ల మీద ఇంకెంత తీవ్రంగా ప్రభావం చూపిస్తాయో.. ఇదిగో.. ఈ వెంకటేశ్వరి ఉదంతమే ఇప్పుడు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం! కూతురు వంటి కోడలు విషయంలో తనింత కాలం చేస్తూ వచ్చిన తప్పు స్పష్టంగా కంటి ముందు కనిపిస్తోందిప్పుడు!  తప్పు జరుగుతున్నది తన పక్షం నుంచే కాబట్టి ఆ తప్పును సరిదిద్దకోవలసిన బాధ్యత కూడా ముందు తనతోనే ఆరంభమవాలి' అనుకున్న తరువాత కానీ, మాధవరావుగారికి కంటి నిండా కునుకు రాలేదు.

సాయిబాబా గుళ్లో తొందరలో జరగబోయే 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమం కళ్ల ముందు మెదిలింది కలలో!

మర్నాడే బాలరాజు నంబరు కనుక్కుని 'ఒకసారి వచ్చి కలవమ'ని కోరారు మాధవరావుగారు.

'యశోదను చేసుకొనేందుకు నా కెలాంటి అభ్యంతరం లేదు గానీ.. యశోదను ఒప్పించే బాధ్యత కూడా మీరే తీసుకోవాలి అంకుల్!' అన్నాడు బాలరాజు.

'అదేంటీ! మా కోడలుకీ నువ్వంటే ఇష్టమేగా!' అని ఆశ్చర్యపోయారు మాధవరావుగారు.

'ఇష్టం వేరు.. పెళ్లి వేరురా.. పిచ్చోడా! యశోద చేసుకుంటానంటే  'రడీ' అనేందుకు ఎంత మంది సిద్ధంగా ఉన్నారో ముసలి డొక్కువి నీకేం తెలుసు? కానీ ఆమె ఇద్దరు పిల్లలే ఆమెకు  పెద్ద సమస్య' అన్నారు అప్పుడే వచ్చిన గంగాధరంగారు హాస్య ధరోణిలో.  

'ఇద్దరా! ఒక్క నానీగాడే గదరా! వాడంటే ఈ బాలరాజు క్కూడా ఇష్టమేనాయ?' మాధవరావుగారి మాటల్లో మళ్లీ ఆశ్చర్యం.

'నానీ రెండో పిల్లాడబ్బాయ్! పెద్ద మొండి పిల్లవాడివి యశోద దృష్టిలో నువ్వే! నీ కన్నా ముందు నీ కోడలు పెళ్లి ప్రస్తావన నేను తెచ్చినప్పుడు ఏమందో తెలుసా? 'నానీ ఎలాగో నాతోనే ఉంటాడు. అత్తయ్యగారు, మనోహరం లేని మామయ్యగారికి నానీకి లాగా నేనే ఇప్పుడన్నీ! నాతో పాటు నా ఇద్దరు పిల్లల్నీ దగ్గరకు తీసుకుంటానంటేనే నేనే పెళ్లి ప్రస్తావన గురించైనా అలోచించేది' అని ఖరాఖండిగా షరతు పెట్టిందిరా  నిన్ను మించిన మొండి నీ కోడలు. ఆ షరతులన్నీ ముందు చెప్పే ఈ భార్యలేని బాలరాజును, భర్తను మిస్సవుతున్న మన యశోదమ్మను ఒకటి చెయ్యాలనుకున్నా నేను. యశోదమ్మకు చెప్పి చెప్పి ఎట్లాగో ఒప్పించగలిగా కానీ..  పుడకలాగా 'నా నానీనో' అంటూ  నువ్వే యశోద పానకంలో అడ్డుపడుతూ వచ్చావు ఇప్పటి వరకు.

'అందరికీ 'ఓ..కే అయినా నా ఒక్కడి అబ్జెక్షనే అడ్డమయిందంటావు?' అన్నారు మాధవరావుగారు నిష్ఠురంగా!

'మామయ్యగారు మనస్ఫుర్తిగా ఓకే అంటేనే.. నేనే పెళ్లికైనా ఆలోచించేది' అంటూ  ఇంకో కండిషన్ కూడా పెట్టేసిందియ్యా  బాబూ నీ జగమొండి కోడలు. నిన్ను వప్పించడానికే ఇంత పెద్ద కథ నడిపించాల్సి వచ్చిందిప్పుడు' అన్నారు గంగాధరంగారు భళ్లున నవ్వేస్తూ.

'కథా! ఏం కథా' నోరెళ్లబెట్టారు మాధవరావుగారు.

'నీకే అంత తెలుస్తుందిలే! పద! శర్మగారు నిన్ను దగ్గరుండి 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమానికి వెంటబెట్టుకురమ్మన్నారు! బాలరాజుక్కూడా బ్యాంకు టైము దాటిపొతుంది' అన్నారు గంగాధరంగారు బాలరాజు వైపు సాభిప్రాయంగా చూస్తూ. బాలరాజు మాధవరావుగారి కాళ్లకు నమస్కారం చేసి వెళ్లిపోయాడు.  

సాయిబాబా గుళ్లో జరిగే ‘కళ్యాణమస్తు’ కార్యక్రమంలో  పీటల మీద కూర్చున్న కాబోయే దంపతుల్లో వెంకటేశ్వరి.. ఆమె పక్కన మొన్న గదిలో నుంచి తప్పించుకున్న అబ్బాయి!  నోరువెళ్లబెట్టేసిన  మాధవరావుగారి చెవులో సన్నగా ఊదాడు గంగాధరరావుగారు 'ఈ జంటా మన యశోదా బాలరాజుల్లా ఒకళ్ల నొకళ్లు ఇష్టపడిన పిల్లలే! వరుడు నేను పనిచేసే ఓ సినిమా కంపెనీలో అసిస్టెంట్ డైరక్టర్. వెంకటేశ్వరికి అదే కంపెనీ కేటరింగ్ సెక్షన్లో పని. నీ ఇంటి బెడ్ రూమ్ సీన్ కు ముందే ఇద్దరూ  రిజిష్టర్డ్లీ మ్యారేజ్డ్ కపుల్! ఇద్దరి తరుఫునా పెద్దలు లేరు.  వెంకటేశ్వరి తృప్తి కోసం ఈ సంప్రదాయపు పెళ్లి. ఎట్లాగూ పెళ్లయిన జంటే కదా.. ఓ మంచి పని కోసం.. ఒక పూట ఓ పది నిముషాల పాటు ఉత్తుత్తి శృంగార సన్నివేశంలో నటించాలని ప్రాధేయపడ్డా! వెంకటేశ్వరి ససేమిరా అంది. కాని.. పిల్లాడు మాత్రం పెద్దమనసుతో చెప్పినట్లే చేశాడు!  నువ్వు కానీ అట్లా ఠకీమని  పవర్  కట్ చేయకుండా లోపలికి వెళ్లుంటే గదిలో వెంకటేశ్వరి అసలు లెనె లేదన్న గుట్టు బైటపడివుండేదిరా ఫూల్! ఉన్నది.. చూసింది..  రెండు దిండ్లూ.. ఒక  దుప్పటి మీద ఆ పిల్ల శారీ!'

వింటూన్న మాధవరావుగారు నోరు వెళ్లబెట్టేశారు.

'చిన్నపిల్లలిద్దరూ మనలాంటి పెద్దల చిన్న బుద్ధుల మరమ్మత్తు కోసం పెద్దమనసు చూపించారు. చెడ్డపేరు తెచ్చుకున్నారు. పెళ్లయిన జంటయి వుండీ నీ లాంటి పెద్దల చేత శాపనార్థాలు కూడా తిన్నారు. అదీ నీ మూర్ఖత్వం కారణంగానే!' అని తేల్చేశారు గంగాధరంగారు.

'కాదండీ మామయ్యగారూ! వారం బట్టీ చూస్తున్నా! బాబయ్యగారిది నిజంగా దొడ్డమనసు. ఎన్ని సార్లు అధాటున  నన్ను ‘యశోదమ్మా!’ పిలిచారో! ప్రేమించిన  మొగుణ్ణి పోగొట్టుకున్న దాన్ని! యశోదమ్మ బాధ నాకూ తెలుసు! అందుకే వీడీ నాటకంలో నా పేరు వాడుకుంటానన్నా కాదనంది' అంది అప్పుడే దండల మార్పిడి కార్యక్రమం అయిందనిపించుకుని వరుడి పక్కన కళకళలాడుతూ నిలబడ్డ వధువు వెంకటేశ్వరి.

మాధవరావుగారి కళ్లల్లో నీళ్లు చిప్పిల్లాయి. ఒక మూర్ఖుడి మనసు మార్పుకు ఎంత మంది మంచి మనుషులు  ఎంత పెద్ద నాటకం ఆడాల్సొచ్చిందీ!

'పిల్లాపాపాలతో ఇలాగే మంచి మనసుతో కలకాలం కాపురం చేసుకోండి తల్లీ!’- అంటూ కాళ్లకు నమస్కరించిన వెంకటేశ్వరి దంపతులను మనస్ఫూర్తిగా ఆశీర్వదించారు మాదవరావుగారు.

అ సమయంలో ఆయన కళ్ల ముందు కదులాడింది త్వరలో జరగబోయే మరో ‘కళ్యాణమస్తు’ శుభకార్యంలో..  వెంకటేశ్వరి  స్థానంలో ఉన్న యశోదమ్మ.. కుర్రవాడి స్థానంలో ఉన్న బాలరాజు.

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

  

***

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  






 


 

 


 

 

  






 


 

 






 


 

 


మతాల స్వరూపాలు కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్, 08-09-2010

  మతాల   స్వరూపాలు కొడవటిగంటి   రోహిణీప్రసాద్ ,  08-09-2010  మతభావనలు ,  మనిషికీ   నరవానరానికి   తేడాలు   తలెత్తినప్పటినుంచీ   మొదలైనవిగానే ...