సినిమాప్రచారానికి కవిత్వం పాట

‘కుక్కపిల్లా.. సబ్బుబిళ్ళా కాదేదీ కవితకనర్హం’ అని మహాకవి శ్రీశ్రీ అన్నాడని కాబోలు గతంలో శోభనాచల పిక్చర్సు వారు 'దక్షయజ్ఞము' చిత్రం విడుదలకుముందు ఏకంగా చిత్రసాంకేతికగణం వివరాలతో కూడిన చక్కని చతురస్ర గతి మాత్రాచందస్సులో ఒక పాట రాయించి మరీ ప్రచారం చేయించారు.

సరదాగా ఉంటుంది.. కొన్ని చరణాలు మీరూ వినండి!

దక్షయజ్ఞమండీ- అందరు తప్పక చూడండీ

దర్మయుద్ధమండీ- భక్తులు ధన్యులగుదురండీ

ఆంధ్రకళలతో- ఆంధ్ర దీప్తితో

ఆంధ్ర శోభనాచల స్టూడియోలో

ప్రభువు మీర్జపూర్- పరిరక్షణలో  ॥దక్ష॥

అర్జాకృష్ణుని-ఆధ్వర్యములో

శిష్టదర్శకుల- శిష్యప్రాయుడు

సిద్ధహస్తుడు- చిత్రపువీరుడు

తయారుచేసిన- దక్షయజ్ఞము    ॥దక్ష॥

నగ్నతత్వ- నారాయణాస్త్రము

వస్తున్నది మీ- పట్టణాలకే

తేదీ వివరం- తెలుసుకొనండీ     ॥దక్ష॥

పురాణగాథల- తరాలు దాటిన

పరాకుకూతల- ప్రతికాదండి      ॥దక్ష॥

కృష్ణవేణి నవ- కోకిల స్వరము

గగ్గయ్య భయం- కరధిక్కారము

రామకృష్ణుని- రమ్యగానము

కుంపట్ల మనోహర- పరిహాసము ॥దక్ష॥

బి.టి.చార్యుల- భీకర పలుకులు

మోతీబాబు- పాటల కులుకులు

శాంతారాముని- చక్కని కుంచియ

చతురుడు వాల్కే- శబ్దగ్రహణము

విబుధుడు కిన్నీ- వేషధారణము

సొలుపగు చవాను- ఫోటోగ్రాఫీ

కుండలేశుని య- ఖండస్ఫురణము

బడసిన బంగరు- ప్రతిమారాజము

వస్తున్నది మీ- పట్టణములకే

తేదీ వివరము- తెలిసికొనండీ ॥దక్ష॥

ఇలా సాగుతుంది పాటంతా. ఎక్కడా పొల్లుమాట లేకపోవడమూ,

చక్కనైన పదజాలం వాడటమూ.. సాంకేతిక వివరాలు సమగ్రంగా

ఉండటమూ.. మనమీ పాటలో ప్రశంసించదగ్గవిశేషాలు.

సినిమా మాధ్యమంమీదే కాకుండా కవితాప్రక్రియలమీదా లోతైన అవగాహన ఉంటేనే గాని ఇంతటి చక్కని వరసలతో పాట కుదరదు.

కనిపించిన ప్రతీ దానిమీదా కవితలల్లాలని ఉవ్విళ్ళూరే ఈనాటి యువరక్తపు కవికుమారులూ/కవితాకుమారీలంతా  సునిశితంగా అధ్యయనం చేయాల్సిన ప్రత్యేకతలు ఇందులో ఉన్నాయి.  కాబట్టే.. డెబ్బై ఏళ్ళకిందట రాసినా.. ఇప్పటికీ  తాజాగా అలరిస్తుంది. పాటకు ఇంకా 42చరణాలున్నా స్థలాభావంచేత పూర్తిపాఠం ఇవ్వడం లేదు.

శోభనాచల పిక్చర్స్ విశేషాలుః

శోభనాచల పిక్చర్స్ తెలుగు చలనచిత్రరంగంలో అతిముఖ్యమైన నిర్మాణసంస్థల్లో ఒకటి. దీని అధినేత మీర్జాపురం రాజా వారు. ఇంతకముందు జయ ఫిలింస్ పతాకాన కొన్ని చిత్రాలు నిర్మించిన రాజా వారు 1941లో శోభనాచల సంస్థను స్థాపించారు. శోభనాచల సంస్థ నిర్మించిన తొలి చిత్రం దక్షయజ్ఞం (1941). గొల్లభామ (1947) చిత్రం శోభనాచల సంస్థకు ఎనలేని ఖ్యాతిని తెచ్చిపెట్టింది. 1947లో విడుదలైన చిత్రాలలో గొల్లభామనే ఆర్థికంగా పై చేయి సాధించింది. 1949లో వచ్చిన కీలుగుర్రంచిత్రానికి రాజా వారు దర్శకుడి మరియు నిర్మాత. కీలుగుర్రం రాజా వారు దర్శకత్వం వహించిన తొలి చిత్రం. ఆ చిత్రం కూడా ఘన విజయం సాధించింది. 1950లో విడుదలైన లక్ష్మమ్మ చిత్రాన్ని ప్రతిభా వారి శ్రీ లక్ష్మమ్మ కథతో పోటీ పడి నిర్మించారు. ఈ పోటీలో లక్ష్మమ్మదే పై చేయి అయ్యింది. 1940లలో గొప్ప పేరు తెచ్చుకున్న శోభనాచల సంస్థ కొన్ని కారణాల వలన 1950ల ప్రథమార్థంలో మూతపడింది. శోభనాచల సంస్థ యాజమాన్యంలో మద్రాసులోని తేనాంపేట ప్రాంతంలోని శోభనాచల స్టూడియోలలో అనేక చిత్రాలు నిర్మితమయ్యాయి. 1949లో వాహినీ స్టూడియోస్ ప్రారంభంతో శోభనాచల స్టూడియోలలో చిత్రాల నిర్మాణం తగ్గిపోయింది. 1955లో శోభనాచల స్టూడియోల యాజమాన్యం మారింది, స్టూడియో పేరు వీనస్ స్టూడియో గా మార్చబడింది. దశాబ్ద కాలం పైగా పని చేసిన వీనస్ స్టూడియో తర్వాత మూతపడింది.(సోర్సు- https://te.wikipedia.org/wiki/)

- కర్లపాలెం హనుమంత రావు

దిగులేస్తోంది!- కవిత

1

కాలం గాయం చేసినప్పుడు

ముల్లు విరిగిన కాలు నిప్పుకొండలా సలుపుతుంది

కాలం ఊహల ఉయ్యాలలూపుతున్నప్పుడు

నక్షత్రమండలాన్నైనా సబ్బుబుడగల్లా ఊదిపారేయచ్చనిపిసుంది

సమయం గడుసుది సుమా!

మంటలు చుట్టూ మండుతున్నా

మనసుకి మిణుగురుపురుగుల రెక్కలు తొడిగి

మల్లెపందిరి కింద బబ్బోపెడుతుంది

కాగితంపూలవాసనకే మత్తెక్కిపోయి మనీప్లాంట్ కి పర్యాయపదమే లేదని పలవరింతలు మొదలయ్యాయి నీకప్పుడు

కంటిముందరి స్వర్గమంతా తెరముందాడే నాటకంరా నాయనా!

పేరుతో ప్రేమగా పిలిచినట్లే ఉంటుంది

కాలం మెదడులో సర్వనామంగానైనా నువ్వు మిగిలి ఉన్నావా?

2

మనిషి గోరటి ఎంకన్నగొంతులో జీరయి కరిగిపోతున్నాడురా తండ్రీ!

అంతరించిపోతున్న లోకంలో మిగిలున్నఆ ఒక్క వ్యవహర్తా కూలిపోతున్నఆర్తనాదమవుతున్నా ఆ చప్పుడు నీకు వినిపించడం లేదా!

మూతబడే కంటిరెప్పల్లో కరిగిపోయే విశ్వం నీదేరా కొడకా!

ఒక నమ్మకం చెరిగిపోతే ఒక లోకం చిరిగినట్లే!

ప్రశ్నల్ని అడవులకి తరిమేసి చెప్పుల్ని చేత్తో మోసుకుంటో గమ్మత్తైన పోటీలో నువ్ బిజీ బిజీ ఉన్నావ్

చర్మం వల్చుకుపోతున్నా చమ్మగానే అనిపిస్తుందొరేయ్ నీకీ మత్తులో!

౩

వాక్యంలా ప్రవహించడం మానేసి ఎంత కాలమయింది?

సుందరయ్యా!..సుందరాకాండా!

జెపీనా!…జైరామ్ రమేషా!

కనీసం ప్రశ్నల్నన్నా కనాలనిపిస్తున్నదా నీకు!

పోరు ఊరేగింపులో ఊగటం మానేసి పోలేరమ్మ జాతరలో తూలటం మొదలెట్టావు

నల్లమందు నినాదాలు మింగి రాజీజెండా భుజాన మోసుకుంటో

ఒక్క పూటైనా గట్టిగా నిలబడని ఏ వెలుక్కురా నువ్ దివిటీ పట్టుకుని చిందులేసేది!

4

రేపటి మీద ఆశతో పరుగులు పెట్టే నీ పసిపిల్లలకేం చెపుతావ్ ఇప్పుడు?

ఏ వీధి చివర చెట్టు మిగిలుంటుందని పచ్చనాకు కోసుకురమ్మంటావ్ రేపు?

ఆఖరి మెతుక్కూడా అయిపోయిందాకా చేతిలో ఉన్నది అక్షయ పాత్రేనని నమ్మిస్తావా నాయనా!

నువ్వు చదివిన మాట నువ్వు పాడిన పాట

నువ్వు నిప్పు రవ్వలు చల్లుకుంటూ నడిచి వచ్చిన బాట

అంతా వెండిమబ్బుల చందమేనా!

అధర్మ రథయాత్రలో ఆఖరికిలా ఆర్భాట భటుడుగా మిగిలిపోవడం ఎంత విషాదం!

కూలిపోయే మహావృక్షం చివరి చిగురువునువ్వే అవుతావని ఎన్ని కలలు కన్నాను!

రేపటి విషపుమొక్కకు మొదటి వేరుగా మొలిచే నిన్నిలా చూడటం…!

-కర్లపాలెం హనుమంత రావు 

01-09-2012

1950లో ఓ కచేరీకి ఓ ముఫ్ఫైఏళ్ళ మహిళని పాడమని పిలిచారు. ఆమె వర్ణంతో కచేరీ ప్రారంభించి గణేశ ప్రార్థన, ఆ తరువాత దేవగాంధారి రాగంలో ‘సీతా వర సంగీత జ్ఞానము ధాత వ్రాయవలెరా’ పాడడం మొదలు పెట్టారు. ఇంతలో ఒక చిన్న భూకంపం రావడంతో ప్రేక్షకులు భయంతో ఆ హాలు విడిచి బయటకు పారిపోయారు. జనం వెళ్ళిపోవడం చూసి పక్క వాయిద్యకారులు కంగారు పడ్డారు కానీ అలాగే భయపడుతూ వాయించారు. పక్క వాయిద్యకారుల పరిస్థితి కానీ, జనం హాహాకారాలు చేయడం, భయంతో పరుగులు తీయడం ఇవేమీ కళ్ళు మూసుకుని పాడడంలో నిమగ్నమయిపోయిన ఆవిడకి తెలియవు. భూకంపం హడావిడి తగ్గాక ప్రేక్షకులు లోపలికి వచ్చారు. వారికి ఆశ్చర్యం కలిగించేలా ఆమె ఇంకా పాడుతూనే వుంది. పాట పూర్తయ్యాక కళ్ళు తెరిచి చూస్తే ప్రేక్షకులందరూ లేచి నిలబడి కరతాళ ధ్వనులు చేయడం కనిపించింది. ఆ తరువాత పక్క వాయిద్యం వాయిస్తున్న ఓ వ్యక్తి అసలు విషయం చెప్పారు. ఆ కచేరీ చేసిన మహిళ డి.కె.పట్టమ్మాళ్. భూకంపం సంగతి ఆమెతో తరువాత ప్రస్తావించినప్పుడు, “భూకంపం వచ్చి నా ప్రాణం పోవాలని రాసుంటే అదెలాగూ జరుగుతుంది. ప్రాణమ్మీద తీపితో కచేరీ చెయ్యకుండా ఇచ్చిన మాట తప్పిందన్న అప్రతిష్ట నాకు చావు లాంటిదే. నేను సంగీతానికీ కట్టుబడున్నాను. అదే నా ఊపిరి” అన్నారామె. ఈ సంఘటన చెప్పింది ఆమె భర్త ఈశ్వరన్. ఆనాటి కచేరీకి సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్ రావలసి ఉన్నా, ఎందుచేతనో రాలేకపోయారు. భూకంపం వచ్చినా కదలకుండా తన్మయత్వంతో ఆమె పాడడం గురించి తెలుసుకొని ఆ మర్నాడు ఆయనింట్లో మరో కచేరీ ఏర్పాటు చేయించుకున్నారు
సాయి బ్రహ్మానందం గొర్తి "ఈ మాట- 'కంచి పట్టు కచేరీ' నుంచి

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

విశ్వనాథగారి విశిష్ట జ్ఞాపకశక్తి- ఒక సేకరణ

విశ్వనాథ సత్యనారాయణ గారి అసాధారణ జ్ఞాపక శక్తి మనకు ఆశ్చర్యం కల్గించక మానదు

"రామాయణ కల్పవృక్షం", "వేయిపడగలు" వ్రాసిన శ్రీ విశ్వనాథ సత్యనారాయణ గారి గురించి తెలియని తెలుగువారు ఉండరు. వారి అత్యద్భుత అసాధారణ జ్ఞాపకశక్తి ని తెల్పే క్రింది సంఘటన చూస్తే ఆశ్చర్యం కలుగక మానదు.
అవి వారు రామాయణ కల్పవృక్షం రచిస్తున్న రోజులు. విశ్వనాథ గారు చెప్తుంటే వారి కొడుకులు వ్రాసేవారు. ఒక రోజు చూసుకొంటే 32 వ కాగితం నుండి 72 వ కాగితం వరకు కనిపించలేదు. ఇల్లంతా వెదికారు. కానీ కనబడలేదు. వారికి తమ తండ్రి గారైన విశ్వనాథ గారంటే చాలా భయభక్తులు ఉండేవి. అందువలన ఈ విషయం చెప్పడానికి సాహసించలేదు. గ్రంథం వ్రాయడం పూర్తయింది. ఇక ముద్రణకు వెళ్ళాలి. ఇక తప్పదనుకొని విశ్వనాథ గారికి చెప్పారు.అందుకు విశ్వనాథ గారు " అందులో బాధపడాల్సింది ఏం లేదు" అంటూ మళ్ళీ పూర్తిగా కనబడకుండా పోయిన 40 కాగితాలలో ఉన్నదంతా చెప్పేసారు.
తర్వాత ఇంట్లో ఇంతకుముందు కనబడకపోయిన 32 నుండి 72 వరకు 40 కాగితాలు దొరికాయి.అత్యంత ఆశ్చర్యకరం గా ఒక్క అక్షరం కూడా పొల్లుపోకుండా కనబడకుండా పోయిన కాగితాలలోని విషయం క్రొత్తగా మళ్ళీ చెప్పబడిన కాగితాలలో ఉంది. ఒక్కటంటే ఒక్క అక్షరం కూడా పొల్లుపోలేదు,తప్పు లేదు.ఇంత అసాధారణ జ్ఞాపకశక్తి మనకు ఆశ్చర్యం కల్గించకమానదు
-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

(నా నోట్ స్ నుంచి.. క్షమించండి సోర్సు రాసి పెట్టుకోలేదు)

ద!.. ద!.. ద!- ఒక చిన్నకథ

దేవుడు, మనిషి, దానవుడు అని బ్రహ్మదేవుడికి ముగ్గురు కొడుకులు.

దేవుడు ఒక రోజు తండ్రి దగ్గరకు వచ్చి 'జీవితంలో ఉపయోగించే ఏదైనా మంచి మాట ఒకటి చెప్పమ'ని ప్రార్థించాడు.

'మాట కాదు. ఒక శబ్దం చెబుతాను.. అర్థం చేసుకుని ఆచరణలో పెట్టు!’ అంటూ 'ద' అనే శబ్దం బోధించాడు బ్రహ్మ దేవుడు. దేవుడికి పరమానందమయింది." 'ద' అంటే దమగుణం.. అనేగా నీ భావం తండ్రీ! నాకు దమగుణం(చెడును అణిచే గుణం) లేదనేగా నీ ఫిర్యాదు! అది  అలవర్చుకోమన్న మీ సలహా అవశ్యం పాటిస్తాను!'అని వెళ్ళిపోయాడు దేవుడు

మనిషీ బ్రహ్మదేవుణ్ణి సమీపించి అదే విధంగా జీవితానికి పనికొచ్చే మంచి్ముక్క ఏదైనా  చెప్పమని ప్రార్థించాడు. 'దేవుడికి చెప్పిందే నీకూను. ‘ద’ శబ్దం అంతరార్థం అర్థంచేసుకుని ఆచరించు!' అని యథాప్రకారం  సలహా ఇచ్చాడు బ్రహ్మదేవుడు. మనిషికీ మహాసంతోషమయింది. 'ద' అంటే దానగుణం అనేగదా తండ్రీ మీ భావం? తప్పకుండా  దానగుణాన్ని అలవర్చుకుంటాను. తండ్రికి తగ్గ బిడ్డగా పేరు తెచ్చుకుంటాను' అని ప్రమాణం చేసి వెళ్ళిపోయాడు మానవుడు.

ఈ సారి దానవుడి వంతు వచ్చింది. 'దానవా! నీ అన్నల్లాగా నువ్వూ 'ద' శబ్దం భావం బాగా  గ్రహించి  ఆచరణలో పెట్టు! అభివృద్ధిలోకి రా!’' అని బోధించాడు బ్రహ్మదేవుడు. 'చిత్తం తండ్రీ!' మీఆజ్ఞ! 'ద' శబ్దానికి దయాగుణం అనేగదా తమరి అర్థం? తప్పకుండా ఆచరణలో పెట్టేందుకు ప్రయత్నిస్తాను' అని తండ్రికి వాగ్దానం చేసి నిష్క్రమించాడు దానవుడు.

వాగ్దానాలైతే చేసారు గాని.. కాలక్రమేణా వాటిని మర్చిపోయారు బిడ్డలంతా. బ్రహ్మదేవుడికి అంతులేని దుఃఖం ముంచుకొచ్చింది. ఆ దుఃఖమే అప్పుడప్పుడూ కురిసే వర్షం. మధ్య మధ్యలో  'ద.. ద.. ద' అంటూ  కన్నబిడ్డలకు వాళ్ళు మర్చిపోయిన దమ, దాన, దయా గుణాలనిగూర్చి  బ్రహ్మదేవుడు గుర్తుచేయడానికి చేసే ప్రయత్నమే ఉరుములు! ***

కర్లపాలెం హనుమంతరావు

(బృహదారణ్యకోపనిషత్తు సప్తమాధ్యాయం- ద్వితీయ బ్రాహ్మణం ఆధారంగా చెప్పిన పిట్టకథ)

పాదుకాపట్టాభిషేకం- ఓ చిన్ని సరదా కథ

అందరికీ తెలిసిన విషయంలోనుంచి  ఓ కొత్త విశేషాన్ని.. వెలికి తీసి చూపిస్తే.. సహృదయులైన చదువరురులకు కాస్త గిలిగింతలు పెట్టినట్లుంటుందని హాస్య విశ్లేషకులు అంటుంటారు.

రాములవారితోసహా అడవులబాట పట్టిన ఆయన పాదుకల్లో వామపాదుక (అతివాది) స్వామివారిమీద విసుక్కున్నదిట. 'దేవుడు కదా అని సంబరపడితే.. ఇదేమిటీ..  ఈయనగారు మనల్ని ఇలా ముళ్ళ డొంకలవెంట తిప్పే పని పెట్టుకొన్నాడు!' .. ఆవటా అని.
ఆ మాట విన్న కుడిపాదరక్ష 'తొందర పడి బైటికి ఏదీ అనకు! స్వామిని నమ్ముకున్నవారు ఎన్నటికీ చెడరు' అని మందలించిందిట.
తదనంతరకాలంలో భరతుడు రామపాదుకలను నెత్తిమీద పెట్టుకుని అయోధ్య వీధుల గుండా ఊరేగిస్తూ తీసుకుని వెళ్ళి నేరుగా సింహాసనంమీదే ప్రతిష్ఠించిన కథ మనందరికీ  తెలుసు.

అప్పుడు సంబరపడుతూ అందిట కుడి పాదంతో ఎడం పాదం 'నువ్వన్న మాట నిజమే సుమా! స్వామివారి మహిమ సామాన్యమైనది కాదు!  ఏ పాదరక్షలకూ పట్టని పట్టాభిషేకయోగం మనకు పట్టింది' అని!

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు
***

కొన్నిమొట్టు కవితలు-4

1

ప్రతి ఏడాదీ పోలింగ్ చుక్కలే

ఐనా పోలియో

మన ప్రజాసామ్యానికి!

2

బెల్టుబాంబుకు కొందరే!

బెల్టుషాపుకు

ఎందరో!

3
క్విడ్ ప్రో కో

పెద్దల

నగదు బదిలీ
పథకం

4

'గోవింద' రాజులకు

స్విస్ బ్యాంక్ లాకర్లే 

నేలమాళిగ ఆరోగది

5

యూరియా మెతుకు లేదు

యురేనియం సంపెంగ నూనె

                                 దేశం మీసాలకి!

6

చిన్న చినుక్కి ఎంత శక్తో!

చిటికెలో నగరం

హిందూమహాసాగరం

7

మీడియాలో మేధావులు

కిక్కిరిసిపోతున్నారు

తెనాలి రామలింగులూ

తెలారంగానే

జుత్తుకు తెల్లరంగుతో తయారు!

8
రాజులు డొక్కు బస్సుల్లో

బంట్లు బుగ్గ కార్లల్లో

భలే ప్రజాస్వామ్యం!

9

వేలు పట్టుకు నడిపించిన అమ్మా నాన్న

వేలు విడిచిన చుట్టాలయిపోయారా కన్నా!

వేలు సంపాదిస్తునావనా.. హన్నన్నా!

10

పిడుగు ముందూ

మెరుపు ఆనక..

ఆడపిల్ల చెంప దెబ్బ

11

ఆక్రోశాక్రోశ ఘోషంబై

వికట కఠోరాట్టహాసోద్భటంబై

వక్రభూవల్లరీ సంవలన భయదంబై

స్ఫారనిశ్వాస ధారా చక్రంబై..

                                కంగారొద్దు!

                                మా ఇంటి అటకమీది తాళపత్రాల

                                'తాటాకు చప్పుళ్ళ' గోల!

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

అమెరికావాడి తెలుగు పుష్కర స్నానం- ఓ సరదా గల్పిక

చికాగోనుంచి మా చిన్నాన్నగారబ్బాయి చిట్టిబాబు ఫోన్ చేసాడు. 'మొత్తం పాతిక మందిమి.. మునగడానికని వస్తున్నాం. అదేరా! గోదావరీ పుష్కరాలు కదా! ఆ ఏర్పాట్లూ.. అవీ చూసే పూచీ నీదే!' అంటూ.

'ఇంతమంది ఒక్కసారి వచ్చిపడితే గోదారిలో నీళ్ళు చాలద్దూ!' నేను మధన పడుతుంటే మా మాధవగాడే గాడ్లా వచ్చి ఆదుకొన్నాడు. గోదారీనేగదరా! డోంట్ వరీ సోదరా! అమెరికాలో మునగడానికి గోదావరుండదుగదా! చికాగోనుంచి వస్తున్నారాయ.. పాపం.. చికాకుపడితే ఎలాగురా తమ్ముడూ! నీ చుట్టమేనంటుంటివి! ఎలాగో చూద్దాంలే మరి!' అని నన్ను ఓదార్చాడు.

ఆ సాయంత్రమే టక్కూ.. టయ్యీ.. కట్టిన శాల్తీ ఓటి 'టక్.. టక్' మంటూ  మా ఇంటి తలుపు తట్టింది. మోహాన కాసంత గంధబ్బొట్టు మినహా మనాడే అనుకోడానికి ఇంకేం దాఖలాల్లేవు. అంత మంచిగా ఇంగ్లీషు దంచుతున్నాడు మరి. 'మై నేమీజ్ మిస్టర్ డూబే! మీ మాధవర్రావ్సాబ్ పంపించాడు సార్!' అంటూ ఏవేవో ఫారాలిచ్చి ఫార్మాలిటీస్ పూర్తి చేయమని కూర్చున్నాడు. హేండౌట్ ఇచ్చి డౌట్లేమన్నా ఉంటే అడగమన్నాడు.

కరపత్రం కడు రమణీయంగా ఉంది.

'పన్నేండేళ్లకోసారి వచ్చే పవిత్ర గోదావరీ పుష్కర సంబరాలివి. మీరు జీవితంలో మర్చిపోలేనంత మధురఘట్టంగా మార్చే పూచీ మాదీ! రాజమండ్రి టు నర్సాపూర్ వరకు గోదారి నది వడ్డు పొడుగూతా ఒడ్డూ పొడుగు ఉన్నవస్తాదులు మిమ్మల్ని ముంచేందుకు సదా సిద్ధంగా ఉంటారు.' అన్నాడు.

'వస్తాదులెందుకబ్బా?!'

'ముంచేటప్పుడు మీరు కొట్టుకుపోకుండా సార్! ఒక్క ఫోన్ కాల్ చాలు!  కాలు కదపకుండా గోదారి నది మీ పాదాల చెంతకే పరుగులెత్తుకొంటూ వస్తుంది. పోనీ ఆ ప్లానులో చేరి మునగండి సార్!' అన్నాడు మిస్టర్ డూబే.

' నా తటపటాయింపు అందుక్కాదయ్యా బాబూ! ఫీజును గురించే పీకులాట! ముక్కు మూసుకొని మూడు మునకలేసేందుకు   తలకు పదమూడు వేలా?!

'టోకున మునిగితే డిస్కౌంటుంటుంది సార్! ముసలివాళ్ళకు, పసిపిల్లలకు చెంబుస్నానాలు మా స్పెషాలిటీ! స్త్రీలను ప్రత్యేకంగా ముంచే ఏర్పాట్లూ ఉన్నాయండీ! సిక్కులకు మినరల్ వాటర్ మిక్సుడ్ షవర్ బాతులు'

'తలపాగాలు అడ్డొస్తాయనా పాపం?'

'సిక్కులంటే సర్దార్జీలనుకొన్నారా! భలే సర్దా మనుషుల్సార్ మీరూ! 'సిక్కు'లు మీన్స్ రోగులని అర్థం. విఐపిలకు విడిగా వేణ్నీళ్ల స్నానం..'

'శుద్ధి చేసిన వాటర్ గదరా! కొద్దిగా ఫీజు ఎక్కువే ఉంటుంది మరి.' అని అందుకొన్నాడు అప్పుడే వచ్చిన మాధవగాడు. 'సౌకర్యాలు చూసుకోరా! ఫీజెంత చౌకో అర్థమవుతుంది. సొంతంగా వెళ్ళాలంటే ఎంతవుతుందో తెలుసా?టిక్కెట్టు దొరకడానికే చచ్చే యాతన. రద్దీలో ఏదీ దొరికి చావదు. దొరికినా అ ధరలుండేది నేలమీద కాదు. అదే డూబే వాళ్లయితే అంగవస్త్రంనుంచి.. గోచీపాతవరకు అన్నీ అద్దెకిస్తారు. నిదానంగా అన్ని దానాలు దగ్గరుండి చేయిస్తారు. పురోహితుణ్నీ.. పితృదేవతల్నికూడా వాళ్లే చూసిపెడతారు..తెలుసా!'

'మరే..' అన్నాడు మిస్టర్ డూబే సెల్ఫోన్లో ఏవేవో నెంబర్లు టకటకా కొట్టేస్తూ.

పితృదేవతల్ని ఇప్పుడే బుక్ చేస్తున్నాడేమో కొంపదీసి! ఎంత ఫాస్టు! డూబే జోరు చూస్తుంటే నాకిప్పుడే వెళ్ళి గోదారిలో బుడుంగుమని మునగాలనిపిస్తోంది.

బేడ్ లక్!  పుష్కరాల రెండువారాలూ నాకు సింగపూరు డెప్యుటేషన్ డ్యూటీ!'

'సరిగ్గా మీలాంటి వాళ్లకు సరిపడే స్కీముకూడా ఉంది సార్ మా దగ్గర! ఆఫీసులో.. బిజినెస్ లో మీరు బిజీగా ఉన్నా ఫర్వానై.  ఫీజు కట్టండి చాలు. మీ తరుఫున మరొకర్ని ముంచేస్తాం. ఆ పుణ్యం మొత్తం మీకే బదిలీ అయే ప్రత్యేక పూజకూడా ఈ ప్యాకేజీలోనే ఇన్ క్లూడెడ్!' అంటూ ఇంకో ఫారం.. ఫైలునుంచి బైటికి తీసాడు మిస్టర్ డూబే. ఆ ఫైలునిండా ఎన్ని ఫారాలోరా బాబూ!

'నాకూ ఓ టోకెన్ తీసుకోండి! నలుగుర్లో స్నానమెలాగబ్బా అని ఇందాకట్నుంచీ తటపటాయిస్తున్నా. నౌ ప్రాబ్లం సాల్వుడ్..' అని తగులుకొంది మా శ్రీమతిరత్నం. ముక్కుమూసుకొని మునక్కుండానే ముక్కోటి దేవతలనూ అర్చించే పుణ్యఫలం ఇంత  సులభంగా వచ్చేస్తుంటే వదులుకొంటుందా మా ఆవిడ!

పాచినీళ్ళలో మునిగే బాద లేదు. వరదనీళ్లలో కొట్టుకుపోయే రిస్కంతకన్నా లేని స్కీము. పదివేలు మనవి కాదనుకొంటే సరి! పుష్కలంగా పుష్కర పుణ్యం!

'ఊరికే వాగ్దానాలు చేసి ఓట్లు దండుకుపోయే నాయకులు ఇలాంటి ఉచిత పథకాలు ప్రవేశపెటి ప్రజలనెందుకు పునీతుల్ని చెయ్యరో! మళ్లీ ఎన్నికలొస్తాయిగా! అప్పుడడాగాలి. కడిగిపారేయాలి'      అనుకొన్నాను డూబేకి డబ్బులు సమర్పించుకొంటూ.

 అమెరికా బ్యాచి గోదావరి పుష్కర స్నానాలలా ఖాయామైనాయా! తీరాపోతే  ఆ అమెరికానుంచి తీరిగ్గా విమానం దిగింది ఒక్క శాల్తీనే! అదీ తెల్లతోలు. తెల్లబోవడం మా వంతయింది.

తెలుగు బ్యాచంతా తీరికలేనంత పనుల్లో తలమునకలై ఉన్నారంట! డబ్ల్యు డబ్ల్యుడబ్ల్యు డ్రౌనింగ్ డాట్ కమ్ అని కొత్తగా ఓ వెబ్-సైట్ పెట్టే పనిలో ఉన్నార్ట!

'ఇంట్లోనే కూర్చొని ఇన్టర్నెట్లో పుష్కర స్నానాలు చేయించడం.. ఇండియన్ పితృదేవతలకు అమెరికానుంచే పిండప్రదానాలు వదిలించడంలాంటివి మా లక్ష్యాలు. దానికి తగ్గ సాఫ్ట్ వేరు.. యాప్స్ డిజన్సులో పిచ్చ బిజీగా ఉన్నాం. ఇదిగాని సకెస్ ఐతే నట్టింట్లోకే గోదావరి నదిని తెప్పిస్తాం. పెరట్లోనే పుష్కర స్నానాలు జరిపిస్తాం' అంటూ ఏదేదో సోది రాసాడుగాని చిట్టిబాబు.. దానికన్నా   ఈ తెల్లతోలుని గురించి చేసిన పరిచయముంది చూసారూ.. అదీ మనకిప్పుడు ముఖ్యం.

'ఈ తెల్లబాబుకి తెలుగునదుల్లో మునిగి తరించాలని తెగ ఉబలాటంగా ఉంది. అందుకనే మా అందరికీ బదులుగా పంపిస్తున్నది. మా బాసే. బీ కేర్ ఫుల్! జాతకం ప్రకారం వీడికీ ఏడాది జలగండం ఉంది. మునిగే ముందు మందు కొట్టకుండా చూసుకోండి! చాలు' అంటూ చాలా జాగ్రత్తలుకూడా చెప్పుకొచ్చాడు చిట్టిబాబు.

తెల్లాయన ఊళ్లో ఉన్నంతకాలం నాకు తెల్లారేదెప్పుడో.. రాత్రి గడిచేదెప్ప్డో.. తేడా తెలీకుండా  గడిచిపోయింది. అమెరికా దేవదాసుగారికి కుక్కకాపలా కాయడం నా పనయిపోయింది. ఇంత కష్టపడ్డా పుష్కర స్నానానికని బైలుదేరాల్సిన రోజు పరగడుపునే  బాత్ రూంలో కాలు జారిపడ్డారు దొరగారు. గోదారిలో మునగవలసినవాడు అపోలోలో తేలాడు.

ఏదేమైనా సరే నదిలో మునిగి తీరాల్సిందేనని మంకుపట్టు! కట్లతో అలాగే డిశ్చార్జి  చేయించుకొని.. మంచంమీదనే బాసరవైపుకి తరలించుకుపోయే ఏర్పాటు చేసింది  మిస్టర్ డూబే బ్యాచి!

తిరిగొచ్చిన తరువాత చూడాలీ తెల్లబాబుగారి ఆనందం! తెలుగువారి పుణ్యనదుల జలసౌందర్యాన్ని వేంగీక్షేత్రం విశ్వనాథవారికన్నా విశిష్ఠంగా పొగడ్డం! ఎంత గోదావరి జలమైనా ఒక్క పూట మునక్కే ఇంత కవితావేశమా! మన చోటా నాయుడు లెవెల్లో వీడియోకూడా ఒకటి తీసాట్టగానీ.. విడిగా ఫీజులు అవీ  కట్టలేదని ఆఖర్లో ఎవరో పీకి పారేసారుట! 'పవిత్ర స్థలాల్లో ఫొటోలు తీయడం పాపం' అని విని చెంపలేసుకొని పరిహారంకింద పన్నెండొందలుకూడా వదిలించుకొన్నానని చెప్పుకొచ్చాడు.. పాపం.. నీతిమంతుడు!

'దిన్ మేజిక్ ల్యాండ్ ఈజ్ ఫుల్లాఫ్ వండర్ ఫుల్ మిరకల్స్!' అంటో ఫ్లైటెక్కిందాకా ఒహటె మురుసుడు!

తెల్లాయన అమెరికా చేరిన మూడో రోజే చిట్టిబాబునుంచి ఫోన్!

చిటపటలాడిపోతున్నాడు నా మీద. 'ఇష్టం లేకపోతే ముందే చెప్పాలిరా! .. గోదావరికి దారి తెలీకపోతే కనుక్కోవాలిగాని.. దారిలో అడ్డొఛిన మూసీలో మునకలేయిస్తార్రా స్కౌండ్రల్స్! అదే గోదారనుకొని పాపం మా బాసు మాఅందరికోసం పాతిక సార్లు మునకలేసాడు తెలుసా! వాడికక్కడే పడిశం పట్టుకొంది. ఇక్కడి కొచ్చినాక నిమోనియాకి దిగింది. టెస్టులవీ చేయిస్తున్నాం. ఏ క్షణంలో ఎబోలాకి మళ్ళుతుందోనని గుండెలదిరి పడుతున్నాయ్! .. మూసిన కన్ను తెరవడం లేదు. 'మిరకల్.. మిరకల్' అని ఉలికులికి పడుతున్నాడురా పాపం మానవుడు..' ఇహ వినలేక ఫోన్ కట్ చేసేసాను.

డూబే మోసం స్పష్టంగా అర్థమవుతూనే ఉంది.

బ్యాంకుల్లో ముంచడం విన్నాంగానీ..ఇలా  రివర్ బ్యాంకుల్లో ముంచడం వినడం ఇదే మొదటి సారి.

గోరు తడవకండా గోదావరి స్నానమంటే ఇదా!

కడిగేద్దామని డూబేగాడికి ఫోన్ చేస్తుంటే నెంబరు కలవదే!

'మళ్లీ పుష్కరాలప్పటిక్కానీ నీకు దొరకడులే!' అన్నాడు మాధవగాడు  ఆ మధ్య కనపడినప్పుడు. జరిగిందంతా చెప్పి జగడానికి దిగపోతే 'మీ తెల్లతోలుగాడికి జలగండం ఉందన్నావుగా! నేనైనా.. డూబే అయినా నిమిత్తమాత్రులం.. భాయీ! అంతే!' అంటూ కాలరు విడిపించుకొని దర్జాగా వెళ్ళిపోయాడు మాధవగాడు.

***

కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

(2003 గోదావరి పుష్కరాల సందర్బంగా 08-07-2003 ఈనాడు-సంపాదకీయ

పుటలో ప్రచురితం) 

(కార్టూనిస్టు శ్రీధర్ గారికి ధన్యవాదాలతో)

గోదావరి పుష్కరాలు- పుష్కర ఘాటు అనుభవాలు- పరామర్శ

జీవితం సంక్లిష్టమైపోయి సమస్యల పరిష్కారానికి భక్తిమార్గం వినా మరో దారి లేదనే నిస్సహాయదశకు జనసామాన్యం క్రమంగా చేరువవుతున్న సంధిదశలో నిన్న మంగళవారంనాటి గోదావరీ పుష్కరాల ఘాతుకం సంభవించింది.

ఒక ఉత్పాతం వచ్చిపడి దిగ్బ్రాంతి కలిగించే దారుణం చేసిపోయిన పిదప సహజంగానే అన్ని వైపులనుంచి విమర్శలు, విసుర్లు, సమీక్షలు, ఆత్మవిమర్శలు.. వెల్లువెత్తుతాయి. వాటిని ఆపడంవల్లో, అడ్డగించేందుకు చేసే ఎదురుదాడివల్లో జరిగే ప్రయోజనం శూన్యం.

పోయిన ప్రాణాలు ఎటూ తిరిగిరావు. జరిగిన నష్టం పూర్తిగా భర్తీ కాదు. అలాగని ఒక చర్చంటూ కూడాలేని పక్షంలో ప్రజాస్వామ్యవ్యవస్థ సార్థకత ఏమిటి? విమర్శంటే మరిన్ని తప్పించగల తప్పిదాలు పునరావృతమవకుండా తీసుకొనే ముందస్తు చర్య.

జరిగిన  ఘోరంలో ఎవరి పాపం ఎంత? ఎవరి పాలు ఎంత?

గిట్టని మనిషిని దునుమాడే అవకాశం వస్తే సరి! అది జననష్టం, ప్రాణనష్ణం జరిగిన సందర్భమైనా సరే.. కసిదీరా నాలుగురాళ్ళు వేసి మానసికానందం పొందే  పిల్లచేష్టలు కొందరివి.  జరిగిన ప్ర్రమాదంలో ప్రభుత్వ సలహాదారుకీ పెద్ద  పాత్రే ఉందని  ఇంకా విచారణైనా మొదలవక ముందే ఒక మాజీ ఎం.పి  విమర్శ! దురదృష్ట ఘటనలు సంభవించినప్పుడు శవరాజకీయాలు, శైశవ రాజకీయాలు చెలరేగడం సహజమే. ప్రభుత్వపక్షం పొరపాట్లు ప్రతిపక్షాలకు  వరాలు. ముక్కూమొగం తెలీని వ్యక్తికి నిష్కారణంగా కష్ణంకలిగితేనే సున్నితమనస్కులకు కన్నీళ్ళు రాకుండా ఉండవు. ఆ కన్నీరు ప్రభుత్వపక్షం పెద్దవి అయినంత మాత్రాన మొసలికన్నీరు అయిపోతుందా? నిజాయితీగా ప్రజలను క్షమాపణలు కోరితే నీచరాజకీయానికి నాటకంలా అనిపిస్తుంది కాబోలు ! అందుకే వాటిని శవ, శైశవ రాజకీయాలన్నది.

పుష్కరఘాటులో ఓ ముప్పై ప్రాణాలు పోయినందుకే ఐదుకోట్లమంది ప్రజాస్వామ్యబద్ధంగా ఎన్నుకొన్న నేత రాజీనామా చేయాల్సివస్తే.. అధికార దుర్వినియోగాన్ని, దురన్యాయాన్ని బహిరంగంగా ప్రశ్నించిన  ప్రజావాదులెందరో ప్రాణాలు పోగొట్టుకొన్న సందర్భంలో మాజీ మహానేతలు ఎన్ని వందలసార్లు రాజీనామాలు చేసి ఉండాల్సిందో! జనసామాన్యం ఒక ప్రమాదంలో పడిన  వెంటనే బాధ్యత గలిగిన రాజకీయపక్షాలైతే  ముందుగా ఆందోళన చెందవలసింది ప్రజాక్షేమం గురించి.  గిట్టని ప్రభుత్వంమీద  కక్షెలా తీర్చుకోవాలన్న దుష్ట ప్రణాళికలను రచించడం గురించి కాదు.

ప్రమాదం వేడి క్రమంగా చల్లబడి భావోద్వేగాలు సద్దుమణిగిన పిదప జనం ఎటూ ఎవరి పొరపాటు ఏమిటన్నది  నిగ్గు తేలుస్తారు. అవకాశం వచ్చినప్పుడు తగు గుణపాఠమూ నేర్పుతారు.  ప్రతీ ప్రజాహిత కార్యక్రమంలోనూ పలువంకలు పెట్టుకొంటూ ప్రగతిపథంలో ముళ్లడొంకలుగా మారే పక్షాలను  ఎలా ఏరిపారేయాలో  ఈ దేశప్రజలకు బాగా తెలుసు.

కానీ జనసామాన్యం అమాయకత్వం మాత్రం సామాన్యమైనదా!

తరగతిలో మొదటి ర్యాంకుకు ఏమాత్రం తగ్గినా బతకడం వ్యర్థంగా భావిస్తున్న బిడ్డల్ని పెంచుతున్న అజ్ఞానమీ జనానిది, పుష్కర ప్రథమఘడియల్లోనే మూడుమునకలు వేయకపోతే  పుణ్యం రాదా? పన్నెండు రోజులు పుష్కరాలు.  వందలాది స్నానఘట్టాలు. ఎక్కడికక్కడ ఎన్నో కోట్లు వెచ్చించి ఆధునిక పద్దతుల్లో ఏర్పాటు చేసారు. సమీపంలోని అనువైన ఘాటుకు అనుకూలమైన సమయంలో వెళ్ళి మునిగితే సాధించే పుణ్యంలో లోటు వస్తుందా! అన్ని లక్షలమంది వచ్చిపడి  ఒకేసారి ఒక చిన్నస్నానఘట్టంలో  మునిగి తరించాలంటే ఎంత ఇబ్బంది? ఎన్ని ముందు జాగ్రత్తలు తీసుకొన్నా ఎక్కడో ఒక చిన్న అంచనాలోపంతో అంతా తలకిందులయే పరిస్థితి, పొరుగువ్యక్తి మంచిచెడ్డలను పట్టించుకోకుండా ముసలీ ముతకా, పిల్లా మేకాతో సహా ఇంత పెద్ద సంబరానికి తరలి వచ్చేస్తే సంభవించే పరిణామాలను ఎంత ముందుచూపున్న యత్రాంగామైనా తట్టుకోగలదా?  ప్రభుత్వాన్ని, అధికారులను సమర్థించడం కాదుగాని..  అన్నింటికీ అధికారులనే.. పాపం .. పాపాల భైరవులను చేయడం  ఎంతవరకు సమంజసం? ఆలోచించుకోవాలి! ఆత్మవిమర్శ చేసుకోవాలి!  జనవాహిని క్రమశిక్షణా రాహిత్యమూ ఈ ఉపద్రవానికి కొంత కారణమే!

స్వామీజీల పాత్రా ఏమంత తక్కువ? ముక్తిమార్గంకోసం దరిచేరేవారిని ప్రతికూల పరిస్థితుల్లో సైతం అనుకూల దృక్పథానికి మళ్ళించవలసిన ఆధ్యాత్మిక గురువులు.. వ్యాపారులమధ్య జరిగే అవాంచనీయ స్పర్థలమాదిరి .. ఎవరి శిబిరాలతో వారే తమ ఉనికిని సార్థకం చేసుకొనే ప్రణాళికల్లో సామాన్యజనానికి నూరిపోస్తున్నది చాలావరకు అజ్ఞానం, అహేతుకమైన అంధవిశ్వాసం. మహాపుష్కరాలని ఒక కొత్త పేరు సృష్టించి గోదావరీ నదీమాతకు 144 సంవత్సరాల అనంతరం వచ్చే అరుదైన పుష్కరంగా ఊదరగొట్టడం ఎంతవరకు ఉచితం? జీవితకాలంలో ఒకేసారి వచ్చే  పుష్కరాలన్న గత్తరభావనతో పుణ్యస్నానఫలాన్ని సాధ్యమైనంత  వేగంగా  రాబట్టుకొనేందుకు కట్టలు తెంచుకొంది..  పుష్కరఘాటుల్లో చేదు అనుభవాన్ని చవిచుసింది భక్తజనవాహిని! ఏ స్నానఘట్టంలో వళ్ళు తడుపుకొన్నా సంపాదించే పుణ్యం సమానంగానే ఉంటుందన్న వాదన .. అనర్థం అంతా జరిగిపోయిన పిదప ఇప్పుడు కొత్తగా తెరమీదకు వచ్చిందిగానీ.. ఆ ధర్మసూక్ష్మమే ముందునుంచీ ప్రబోధించివుంటే ఇంత ప్రజాసంక్షోభం నివారించుండేవారు కదా ఆధ్యాత్మిక గురువులు!

ఎక్కడెక్కడి సాధుపుంగవులనో వెదికి పట్టుకొని వచ్చి మరీ
చానళ్లలో పీఠాలేసి కూర్చోబెట్టి అస్తిత్వంకోసమో.. పక్క ఛానెళ్లమీద ఆధిక్యం కోసమో టీవీ చానళ్ళు చాలాకాలంబట్టి సాగించిన అప్రజా  ప్రాయోజిత కార్యక్రమాల ఫలితంకూడా ఇప్పుడు ఈ పుష్కఘాటులో జరుగిన ఘాతుకానికి ఓ కారణమే!

ప్రతీ పనికి టెలీకాన్ఫెరన్సులనీ, ముందస్తు ప్రణాళికలని.. మీటింగులమీద మీటీంగులు పెట్టి ఊదరగొట్టే ముఖమంత్రిగారి పనివిధానంలో తరచూ పొరపాట్లు దొర్లుతుంటే.. మునుపటి 'ప్రచార వ్యామోహం' అనే నింద మళ్ళీ రాజకీయ జీవితానికి ప్రతిబంధకంగా మారే అవకాశం ఉంది.

పుష్కరాలవంటి ఆధ్యాత్మిక సంబరాలకి సహజంగానే జనాకర్షణ జాస్తి. కొద్ది ప్రచారంతోనే భారీ దిగ్విజయం నమోదు చేసుకోగల సదవకాశం  ఆధ్యాత్మిక సంబరాల్లో ఇమిడి ఉంటుంది. సువర్ణావకాశం చేతికి అందివచ్చినా అత్యాశ.. తనపేరు పదికాలాల పాటు ప్రజల మనసుల్లో నిలబడాలన్న ఆకాంక్ష.. చంద్రబాబుచేత పొరపాట్లు తరుచుగా చేయిస్తోంది. 'ముందస్తు జాగ్రత్తలు తీసుకొన్నాం' అన్నారుగాని.. పొంచి ఉన్న  ప్రమాదాలని ముందస్తుగా నివారించే మానసిక సంసిద్ధత, ప్రణాళిక  అధికార యంత్రాంగంలో కొరవడిందన్నది స్పష్టం. జరిగిన సంఘటనలకు ముందుగా అధికార యంత్రాంగాన్నే అందరూ తప్పు పడుతున్నారంటే.. అది తప్పుపట్టేవారి తప్పుకూడా కాదు.

రాష్ట్రం విడిపోయి రాజధానికూడా స్థిరంగాలేని నేపథ్యంలో ఏమి ఆశించి  చంద్రబాబు  ఇంతటి భారీ వ్యయప్రయాసలతో కూడుకొన్న అనుద్పాదిత ఆధ్యాత్మిక కార్యక్రమాన్ని నెత్తికెత్తుకొన్నట్లు? ఉత్పాదిత కార్యక్రమాలదిశగా పాలనాయత్రాంగం శక్తిసామర్థ్యాలను  మళ్ళించి నవ్యాధ్ర పునర్నిర్మాణయజ్ఞాన్నినిబద్ధతతో నిర్వహిస్తారన్న ఆశతోనే గదా అశేషాంధ్రులు చంద్రబాబుకు పట్టంగట్టింది! ఆ పనులు పలుచనయేరీతిలో  పుష్కరాలవంటి ఆధ్యాత్మిక కార్యక్రమాలకి నిధులు మళ్లి, మళ్ళీ వాటిలోసైతం లోపాలు పునరావృతమయితే ముందుగా  నష్టపోయేది చంద్రబాబు.. ఆయన  పార్టీ. ఆనక అసలే కష్టకాలంలో ఉన్న రాష్ట్రం.

కన్నీళ్ళు నిజమే కావచ్చు. కానీ కాచుకొన్న అవకాశ రాజకీయాలు దెబ్బతీయక మానవు. సంతోషంగా నిర్వహించి సగర్వంగా చెప్పుకుందామనుకొన్న మహాపుష్కరాల సంరంభమంతా  మొదటి రోజే మొదటి ఘడియల్లోనే సంతాప సందేశాలు అందుకొనే దురదృష్ట సందర్భంగా  మారింది. న్యాయవిచారణ సంఘం ఎటూ వేస్తారు.

పోయిన ప్రాణాలను ఎటూ తిరిగి రావు. జరిగిన నష్టం ఎలాగూ పూర్తిగా భర్తీ కాదు.  గతంలో జరిగిన ఇలాంటి ప్రమాదాలమీద చేపట్టిన విఛారణ సంఘాల నివేదికలు శ్రద్ధగా ఆకళించుకొని , చిత్తశుద్ధితో ఆచరణలో పెట్టివుంటే అధికారులు, పోలీసులు, ముఖ్యంత్రి.. మిగతా బాధ్యులు ఇప్పుడు ముఖాలు వేలాడదీసుకొని సమాజానికి క్షమాపణలు చెప్పాల్సిన దుస్థితినుంచి తప్పించుకొని ఉండేవారు.

ఒక్క ప్రభుత్వమే కాదు, ప్రజలు, సమాచార మాధ్యమాలు, ఆధ్యాత్మిక గురువులు.. అంతా మరోసారి ఆత్మవిమర్శ చేసుకోవాల్సిన సందర్భం.. అవకాశం ఈ సారి వచ్చిన గోదావరి మహాపుష్కరాలు.

***

'