అంతర్జాతీయ మాతృదినోత్సవం సందర్భంగా ఈనాడు - గల్పిక అమ్మకు వందనం రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( 08 - 05 - 2010 న ఈూడులో ప్రచురితం )

 

అంతర్జాతీయ మాతృదినోత్సవం సందర్భంగా 

ఈనాడు - గల్పిక

అమ్మకు వందనం 

రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( 08 - 05 - 2010 న ఈూడులో ప్రచురితం ) 

ప్రేమకు తొలి చిరునామా అమ్మ! తల్లి ఒడే శిశువుకు మొదటి గుడి .. బడీ . 'మాతృదేవోభవ'  అని తైత్తరీయం సూక్తి,

ఎవ్వనిచే జనించు జగము.... అంటూ సందేహపడిన జీవుడు- పరమేశ్వరుడే ప్రాణాధారానికి మూలకారణమని సమాధానపడినా ఆ వ్యక్తి శక్తిని మాతృమూర్తిలో  సంభావించుకున్నదాకా సంతృప్తి చెందలేకపోయాడు.

ప్రపంచంలోని ఏ దేశంలోనూ... తల్లినీ, దైవాన్నీ వేర్వేరుగా చూడటం లేదు. పరివ్రాజకుడు పరమహంస కాళిని 'మాత' అని తప్ప సంభావించలేదు. గొప్ప తల్లి లేనిదే గొప్ప బిడ్డ ఉండే అవకాశం లేదు. అవతారపురుషుడు శ్రీరామ చంద్రుడిని  ' కౌసల్యా సుప్రజా రాముడ'ని విశ్వామిత్రుని వంటి జ్ఞాని సంబోధించడం వెనక ధర్మమర్మమిదే!

భక్తుల కోసం భగవంతుడు ఎత్తిన అవతారాలు పది. పిల్లలకోసం తల్లి ఎత్తే అవతారాలు కోకొల్లలు. బిడ్డకు అమ్మ నడిచే ఓ భగవద్గీత, బైబిల్, ఖురాన్.  లోకంలోని నవ రత్నాలు, మణిమాణిక్యాల పోగునొకవైపు పేగుబంధాన్ని మరో వైపు ఉంచి ఒక్కదాన్నే ఎంచుకోమంటే ఏ తల్లయినా మొగ్గు చూపేది తన కడుపుపంట వైపే !

ఏటికేడు ప్రపంచ వింతలు మారిపో వచ్చు - కానీ తల్లి ప్రేమ మాత్రం సృష్టి ఉన్నంతవరకూ చెక్కు చెదరకుండా సాగే అద్భుతం. భువనభాండాలను చిన్ని నోట చూపిన కృష్ణమాయ సైతం యశోదమ్మ పుత్ర వాత్సల్యం ముందు తన్మయత్వంలో తేలిపోయింది. త్రిలోక పాలకులను చంటి పాపలుగా మార్చిన అనసూయ అమ్మ కథ సర్వలోక విదితం. తను కన్న బిడ్డనే ' ననుకన్న తండ్రీ! నా పాలి దైవమా!' అని పలవరించేదాకా వామనుడి తల్లి ప్రేమ పొంగులు వారిందంటే వింతేముంది? అగాధాల అడుగులనైనా తడిమి చూడగలమేమోగాని అమ్మ ఆత్మీయానురాగాలకు పరిధులు వెదకడం ఎవరి తరం? మైత్రీధర్మాన్ని బుద్ధ భగవానుడు తల్లిప్రేమతో పోల్చి చెప్పింది ఎల్లలెరగక పారే ఆ వైశాల్యం  వల్లే! తల్లిలేని పాప రెప్పలేని కంటిపాప.  పాల్కురికి సోమనాథుడు బసవపురాణంలో అమ్మలేని ఆదిదే

వుడి దయనీయస్థితిని బెజ్జమహాదేవి ద్వారా కళ్ళకు కట్టించాడు. ' తల్లి గల్గిన పేల తపసిగానిచ్చు / తల్లి కల్గిన ఏల తలజడల్గట్టు? / తల్లియున్న విషంబు ద్రావనేలనిచ్చు/- అంటూ సాంబయ్యనే తన సంతుగా భావించి ఆ పిచ్చి తల్లి తల్లడిల్లిపోయింది. అమ్మ విషయంలో మనిషి దేవుడికన్నా అదృష్ట జాతకుడనే చెప్పాలి. అందుకేనేమో 'అమ్మ ఒక వైపు... దేవతలంతా ఒకవైపు ఉన్నప్పటికి  తాను అమ్మ వైపే మొగ్గుతానని ఓ కవి తన భావోద్వేగాలను చాటుకున్నారు. అమ్మతనంలోని కమ్మదనానికి నిలు వెత్తు ధనాలూ దిగదుడుపే. 'శివరాత్రి యాత్రకై శ్రీశై లమెడుతుంటే/ అమ్మమ్మ మారుపడ అమ్మ ఏడుస్తుం టె/ అదిచూచి నవ్వానురా దైవమా, అనుభవిస్తున్నా నురా!' అని కన్నతల్లి మీద గత శతాబ్దారంభంలోనే ఓ కవి స్మృతిగీతం ఆలపించాడు . 'అరువది యేండ్లు నాదగు శిరోగ్రమునెక్కిన తల్లి కంటికిన్/ జిరతను గాకపోనియది.. విచిత్రము' అంటూ జాషువా వంటి కవికోకిల గళమెత్తి మాతృస్తోత్రం చేశాడంటే ఆ మహాత్మ్య మంతా మాతృత్వా నిదే.  తండ్రి ఆజ్ఞ మేరకు తల్లి తల తెగనరికినా, ఆ తల్లే తిరిగి సజీవంగా రావాలని భార్గవ రాముడంతటి అవతారమూర్తి కోరుకున్నాడు.  మాతృమూర్తిత్వంలో అంత  ఉదాత్తత ఉంది. 

సృష్టిలో అతిపెద్ద ఉద్యోగం అమ్మగిరీ! తరగని పిల్లల ప్రేమానురాగాలే ఆమెకు జీతభత్యాలు. ' పిల్లల్ని పెంచడంకన్నా సర్కస్ కంపెనీ నడపటం సులభం' అంటాడో రచయిత. నవమాసాలు మోసి, రక్త మాంసాలను పంచి పోషించిన బిడ్డ ఈ లోకం నుంచి అర్ధాంతరంగా తప్పుకొంటే తల్లిగుండె ఎంతగా తల్లడిల్లుతుందో చెప్పనలవి కాదు. 'కన్నబిడ్డ ఒంటిమీదేకాదు, ఆత్మమీద కూడా సంపూర్ణాధికారం జన్మదాతదే' అన్నారు శంకరాచార్యులు. సన్యాసం పుచ్చుకునేముందు తల్లి అనుమతి తప్పనిసరి అని చెబుతుంది శాస్త్రం.

ఏ బాధకలిగినా అమ్మను తలచుకుని ఉపశమనం పొందే బిడ్డకు- ఆ తల్లికే బాధ కలి గించే హక్కు ఎక్కడిది ? తన కడుపు నలుసు లోకం కంటిలో నలుసుగా సలుపుతుంటే ఏ తల్లి మనసూ ప్రశాంతంగా ఉండదు. పెరుగు తున్న వ్యాపార సంస్కృతిలో అమ్మడానికీ, కొన డానికి ఈ భూమ్మీద ఇంకా అతీతంగా ఏదైనా ఉన్నదంటే , అది అమ్మ ప్రేమ మాత్రమే ! 

అమ్మ పట్ల క్రమంగా పెరుగుతున్న నిరాదరణ మానవతకే మాయని మచ్చ.  ఇప్పుడు పెరగవలసింది వృద్ధాశ్రమాల సంఖ్య కాదు. వృద్ధులైన తల్లిదం డ్రులమీద బిడ్డల శ్రద్ధ.  పూలు, పున్నములు, సూర్యోదయాలు, ఇంద్రధనుస్సులు- సృష్టిలోని అందమైన వస్తువులన్నీ సముదాయాలుగానే లభ్యమవుతాయి. ఒక్క అమ్మ మాత్రమే మినహాయింపు. 

ప్రేమకు తొలి చిరునామానే కాదు, చిట్టచివరి చిరునామా సైతం అమ్మే! అంతరించిపోయే జాతుల జాబితాలోకి అమ్మ చేరిపోకుండా జాగ్రత్తపడవలసిన అగత్యాన్ని గుర్తించాలి నేటితరం . 

ఏటా జరుపుకునే అంతర్జాతీయ మాతృ దినోత్సవాలైనా  ఆ సత్సంకల్పానికి ప్రేరణ కలిగిస్తే అమ్మ జన్మకు అంతకుమించిన సార్ధక్యం ఏముంటుంది?

రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( 08 - 05 - 2010 న ఈూడులో ప్రచురితం ) 

ఉప్పూ - మానవ సంబంధాలు - శ్రీరమణ ( గుత్తొంకాయకూర- మానవసంబంధాలు - నుంచి ) సేకరణ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు

ఉప్పూ - మానవ సంబంధాలు

- శ్రీరమణ

 ( గుత్తొంకాయకూర- మానవసంబంధాలు - నుంచి ) 

సేకరణ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

" నీ ఉప్పు తిని నీకు అన్యాయం చేస్తానా" అనేది చాలా పాప్యులర్ సామెత. “వాడి ఉప్పు తిని "నీ వాడికే అన్యాయం చేశాడు" అని రోజూ వినిపిస్తూ వుండే సత్యం. అందుకని ఉప్పుతో ముడిపడి బోలెడు మానవ సంబంధాలు వున్నాయి. 

మరీ పిచ్చి కోపం వస్తే "ఉప్పుపాతర వేస్తా!  నా సంగతి సాంతం నీకు తెలియదు" అనడమూ కద్దు. మనిషి జీవనానికి "ఉప్పుతో పదహారు తప్పని అవసరాలు" గా  అప్పటి మనిషి గుర్తించాడు. ఇందులో మళ్లీ ఉప్పు ప్రాధాన్యతను మనం గమనించాలి. 

మనిషి నేల, నింగి, సముద్రం, కొండ, కోన అన్నిటినీ శోధించి తనకు కావల్సినవి నిర్మొహమాటంగా లాగేసుకోవడం అనాది నుంచీ అవలంబిస్తున్నాడు. సముద్రంలో నీళ్లు ఉప్పు ఖనిజాన్ని కషాయాలుగా వున్నాయని తెలిసి, ఉప్పు కూడా వొక రుచే అని గ్రహించాడు. అక్కడ నుంచి సముద్రానికి  ఏతం వేసి ఉప్పును పండించడం మొదలుపెట్టాడు. ఉప్పును తయారు చేయడాన్ని ' ఉప్పు పండించడం'  అంటారు. అంటే దీనిని పంటగా భావించారు. మానవ సంబంధాలు చాలా గట్టివని దీనినిబట్టే అర్థం అవుతోంది. 

" ఉప్పు కప్పురంబు నొక్క పోలిక నుండు ..." అన్నాడు సుమతీ శతకకారుడు. "ఏటికేతామెత్తి ఎన్ని పుట్లు పండించినా గంజిలో ఉప్పెరుగుమన్నా..." అని శ్రమజీవులు గుండెలు పిండేలాగా పాడారు. "ఉప్పు మెప్పు కోరేటోల్లు తప్ప వొప్పు చేసేటోల్లం" అని మనిషి సహజ లక్షణాన్ని చెబుతూ, అందులో ఉప్పు పాత్రని ప్రత్యేకంగా పేర్కొన్నారు. ఉప్పు కారం తినేవాళ్లకు రోషం భాషం వుంటుందని వొక నమ్మకం.  ఉప్పు లేని పప్పు చప్పుగా చస్తుంది అన్న నిజాన్ని "కట్టుకున్న పెళ్లాంలా" అని పొడిగించాడు.

ఏ వంటకంలో ఎంత ఉప్పు వెయ్యాలో నలుడికి తెలుసు .. భీముడికి తెలుసు. అసలు పాకశాస్త్రం పురుష కళ. క్రమేపీ పురుషుల నుంచి ఆ కమ్మటి కళ చేజారి స్త్రీల హస్తగతం అయింది. అక్కడ నుంచి వారి చేతులు వడ్డించేవి అయినాయి. పైచేయి కూడా అయింది ఆటోమేటిక్ గా. 

వంటకాల తయారీ గురించి రాసేటప్పుడు ఉప్పు దగ్గరకు వచ్చేసరికి “తగినంత”గా అని వొక మాట వాడతారు. అక్కడే వుంది తిరకాసు. మిగిలినవన్నీ కొలతలు, తూకాలు చెప్పి, ఉప్పు విషయంలో తేల్చకుండా తగినంత అనడంలో ఫార్ములా ముడి విప్పకుండా దాటివేయడమే! ఇలాంటి చోట మానవ సంబంధాలు సఫర్ అవుతాయి తప్పదు. శ్రీశ్రీ "ఇతరేతర’ శబ్దం లాంటిదే ఇక్కడ “తగినంత" అన్నమాట. ఇంతటితో యీ ప్రస్తావన ముగించకపోతే "ఉప్పు పత్రి కాకుండా” నన్ను తిట్టే ప్రమాదం వుంది. 

ఉప్పు దిగతుడిస్తే జనదిష్టి పోతుందిట. పూర్వం ఉప్పు కల్లు, కల్లుప్పు అని వ్యవహరించేవారు. కల్లు అంటే రాయి అని అర్థం. "తిరగలి కల్లు" అంటే తిరిగే రాయి అని అర్థం. ఈ శబ్ద చర్చని మరీ తిప్పితే మానవసంబంధాలు పిండి పిండి అయిపోయే అవకాశం వుంది. 

రాత్రి పూట "ఉప్పు" అనకూడదట! "దీపాలు ఆరిపోతాయ్" అని చెప్పేది మా నాయనమ్మ. అందుకని చవి, రుచి, లవణం, బుట్టలోది అని దీపాలు ఆరకుండా ఛాందసులు జాగ్రత్త పడేవారు. ఉప్పు చేతిలో వెయ్యకు గొడవలు వస్తాయని పెద్దవాళ్లు చెప్పేవారు. అంటే మానవ సంబంధాలు చెడిపోతాయనే. దానివెనుక శాస్త్రీయ లక్ష్యం గురించి హేతువాదులు తర్కించుకుని ఏకాభిప్రాయానికి రావాలి. వారి శాస్త్రీయ పరిశోధనలను సామాన్య మూఢులకు అందించి పుణ్యం కట్టుకోవాలి. హేతువాదులు పుణ్యాన్ని, అదృష్టాన్ని నమ్మరు, కాని అనుభవిస్తారు. అసలు కరెంటు దీపాలు వచ్చాక ఉప్పు అన్నా ఉఫ్ అన్నా కొండెక్కే అవకాశం లేదని వాళ్లు వాదిస్తారు. 

ఉప్పు మీద బోలెడు సామెతలున్నాయి. చెమట కన్నీళ్లు ఉప్పగా వుంటాయి. శ్రమ, దుఃఖం యీ రెండూ మానవ సంబంధాలకు సంబంధించిన వస్తు సామగ్రిలో ప్రధానమైనవి. 'అడవిలో ఉసిరికాయ, సముద్రంలో ఉప్పు- కలిస్తే ఊరగాయ" అంటుంటారు. దీని వెనుక మొత్తం భారతీయ తత్వశాస్త్రమంతా యిమిడి వుంది. భార్యాభర్తల సంబంధం వుందనుకోండి. అమ్మాయి అమలాపురంలో పుట్టి పెరుగుతుంది. అబ్బాయి అట్లాంటాలో గ్రీన్ కార్ట్ హోల్డరు. వాళ్లిద్దరికీ పెళ్లి అవుతుంది. జాడీలో పడతారు. యిలాగ వివాహ వ్యవస్థకు ఆపాదించుకోవచ్చు. అలాగే పి.వి. ఆంధ్రాలో పుట్టి, పెరిగి రాంటెక్లో నిలిచి గెలిచి ప్రధాని కావడం వుందనుకోండి. ఇక్కడ పి.వి. వుసిరికాయ. రాంటెక్ వోటర్లు ఉప్పురాళ్లు. ప్రధాని పదవి ఊరగాయ- మిగిలిన యీక్వేషన్లు, కొటేషన్లు మీరు పూరించుకోండి. 

నిజం. ఒక పెళ్ళిలో వియ్యంకుడికి వడ్డించిన వంకాయ కూరలో ఉప్పు ఎక్కువైందని పెద్ద గొడవ అయింది. ఆడపెళ్లి వారు క్షమాపణ చెబితే గాని లాభం లేదనీ, పీటల మీద పెళ్లి ఆగిపోతుందనే దాకా వచ్చింది. చివరకు పెద్ద మనుషులు కల్పించుకుని, మళ్లీ యిన్ని వంకాయ ముక్కలు వుడికించి కూరలో కలిపి, సరిపోయిందనిపించారు. అప్పుడు గాని పెళ్లికొడుకు తండ్రి కుదుట పడలేదు. 

మన ప్రాచీన వేదాలు జాగ్రత్తగా చదివినట్లయితే “ఉప్పు”కి వొక అధిష్టాన దేవత వున్నట్లు స్పష్టం అవుతుంది. ఆవిడ నివాసం సముద్రం. దేవతలు రాక్షసులు మంధరగిరిలో  క్షీరసాగరాన్ని మధించినపుడు ఆమెకు కోపం వచ్చింది. అంతటి చరిత్రాత్మక సన్నివేశం తన వద్ద కాకుండా క్షీరసాగరంలో చేశారని ఖిన్నురాలైంది. "నేనే కనుక పతివ్రతని అయితే నా వొక్క కల్లుతో కడివెడు క్షీరము విరిగిపోవు గాక" అని శపించింది. ఆవిడ నిజంగానే పతివ్రత అవడం వల్ల యిప్పటికీ శాపం అమలులో వుంది. 

ముఖ్యంగా భారతీయులకు, ఉప్పుతో వున్న సంబంధం యింకెవరికీ వుండదు. దండి సత్యాగ్రహం, అదే ఉప్పు సత్యాగ్రహం. ఉప్పుమీద తెల్లదొరలు పన్ను వేశారని ఆగ్రహించాం. ప్రస్తుతం అదే ఉప్పు నల్లదొరల పాలనలో పెట్టుబడిదారులకు రహదారి అయింది. కోట్లాది రూపాయల వ్యాపారం నడుస్తోంది. ఇప్పుడు ఉప్పు రైతులు లేరు సాల్ట్ కింగ్స్ తప్ప. వీటన్నిటి వెనుక వున్న మానవ సంబంధాలను మీరు గుర్తించాలి. 

రక్తపోటు వున్న వాళ్లు ఉప్పు తగ్గించాలంటారు. ఏదైనా లోగుట్టు చెబితే ఉప్పు అందించాడంటారు. కొన్ని పేపర్లూ ఉప్పు అందించమని పాఠకులను కోరుతూ వుంటాయి. కొందరు అందిస్తూనే వుంటారు. బయట పడిందంటే మానవ సంబంధాలు బాగా చెడిపోతాయి. 

బాల్యంలో ఉప్పు అద్దుకుని మామిడి పిందెలు తిన్నాం. పెద్దయ్యాక ఖరీదైన బార్ కు  వెళితే చేతిమీద గంధం రాసినట్టు తడి ఉప్పు రాసి, “యిది తాగుతూ మధ్య మధ్య నాలికతో దానిని రుచి చూడండి" అన్నాడు. ఏమిటిది అంటే “చకిటా” అంటే యిదే అన్నాడు బార్ వాడు. 

కస్తూరిబాకి బి.పి. వుంటే వైద్యుడు ఉప్పు వాడద్దని చెప్పాడట. ఆమె మాత్రం మానెయ్యలేక మామూలుగానే తింటోంది. ఆ సంగతి తెలిసి గాంధీజీ వుప్పు మానేశారు. చప్పిడి తినడం మొదలు పెట్టారు. ఆవిడ లబోదిబోమని వెంఠనే ఉప్పుకి స్వస్తి చెప్పిందిట. ఇవన్నీ ఉప్పుతో మానవ సంబంధాలు కాదూ!

విశ్వనాథ సత్యనారాయణవి విచిత్రమైన అలవాట్లు. సాయంత్రం నలుగురు మిత్రులనో శిష్యులనో వెంట వేసుకుని కూరల మార్కెటుకు  వెళ్లడం వొక ఆటవిడుపు. అక్కడ మసాలా దినుసుకి నిలువుగా కోసిన వొక కొబ్బరి ముక్క రెండు పచ్చి మిరపకాయలు, ఇంటి దగ్గర్నించే గుర్తుగా తెచ్చుకున్న చిటికెడు ఉప్పు నోట్లో వేసి రుబ్బేవారుట. ఆయనకు కొబ్బరి పచ్చడి తిన్నట్లు వుండేది. మరి జిహ్వ అంటే అదీ జిహ్వ!

- శ్రీరమణ ' ( గుత్తొంకాయకూర- మానవసంబంధాలు - నుంచి ) 

సేకరణ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

19-11-2021 ; బోథెల్ : యూ ఎస్ ఎ

 

కవిత : 

ఆ సాష్ట్ వేర్ వేరు .. ఈ సాఫ్టువేరు వేరు 

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

01 - 01-2021 

ఇంటెడు చాకిరి చేసి చేసి బండబారిన చేతులతో - అమ్మ

తలస్నానం చేయిస్తూ కళ్ళ మీద పడ్డ సబ్బు నురుగుల్ని సుతారంగా తుడిచేసే స్పర్శ

అక్షరాభ్యాసంలో ఓనమాలు దిద్దిస్తూ పలకమీద నా వెళ్ళను నడిపించిన నాన్న గుప్పెట పట్టు

అద్దె సైకిలు తొక్కుతూ పడి

మోకాలు చిప్పలు చెక్కుకున్నప్పుడు 

తుపుక్కుమని ఇంత ఉమ్మి  

నా ఎరుపు గాయానికి పులిమిన అన్న 

అరచెయ్యి వెచ్చనిదనం

ఎక్కాలు వప్పచెబుతూ వరస తప్పించినందుకు

గుడ్లింత  చేసుకొని నొప్పి  లేకుండా చెవితమ్మలు అక్క  నొక్కిన వైనం

ఎన్ని ఇంటర్నెట్లు  వుంటే ఏంటి

ఆ సాఫ్ట్ వేర్ వేరు 

ఈ సాఫ్టు వేరు వేరు 

రెండూ వేరు - వేరు 

 - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

01- 01- 2021 

అమ్మల పండుగ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( ఈనాడు - ఆదివారం సంపాదకీయం )

 సాహిత్యం : 

అమ్మల పండుగ

- కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడు - ఆదివారం సంపాదకీయం ) 

కౌసల్య తన 'పేరేమిటో' చెప్పమంది. 'రా' అనే అక్షరం, 'డు' అనే అక్షరం పలకడం రాని చిన్నారి రాముడు 'లాములు' అంటాడు. 'నాన్న పేరేమిటి నాన్నా?' అని అడుగుతుందీ సారి. 'దాచాతమాలాలు' అంటాడు బాలుడు ముద్దుగా. 'మరి నా పేరో?' రెట్టించిన ఉత్సాహంతో మరో ప్రశ్న. అమ్మతోనే కానీ.. ఆమె పేరుతో పనేంటి చంటి పిల్లలకి? 'అమ్మగాలు' అంటాడు బాలరాముడు అత్యంత కష్టం మీద. 'కౌసల్య తండ్రీ' అని బిడ్డడ్ని సరిదిద్దబోయి అప్పటికే నాలుక తిప్పటం రాని రాముని కళ్ళలో చిప్పిల్లిన నీరు చూసి తల్లి గుండె చెరువైపోతుంది. 'కౌసల్యను కానులేరా నాన్నా!.. 'వట్టి అమ్మనేరా నా చిట్టి రామా !' అంటో అమాంతం ఆ పసికందుని తల్లి గుండెలకు హత్తుకునే రమణీయ దృశ్యం విశ్వనాథ వారి 'రామాయణ కల్పవృక్షం'లోది. నవ మాసాలు మోసి రక్త మాంసాలను పంచి కన్న పాప- 'కనుపాప కన్న ఎక్కువ' అనటం 'సుమధుర భావనామృత సుశోభిత మాతృ హృదంతమ్ము'ను తక్కువ చేయడమే. సంత్ జ్ఞానానంద యోగి ప్రవచించినట్లు తాయి 'సంతతి సంతత యోగ దాయి.' 'చల్లగ కావు మంచు మనసార పదింబది దైవ సన్నిధిన్ మ్రొక్కుచునుండు' మాత వాత్సల్యాన్ని ప్రసిద్ధ ఆంగ్ల రచయిత రాబర్ట్ బ్రాల్ట్ మాటల్లో చెప్పాలంటే 'తల్లి నివేదనకన్నా ముందుగా బిడ్డ కామన చేరగలిగే ప్రార్థనాస్థలి సృష్టి మొత్తం గాలించినా ఎక్కడా దొరకదు'. గణాధిపత్యం కోసం శివపుత్రులిద్దరి మధ్య స్పర్థ ఏర్పడింది. మయూరవాహనుడికి సర్వ తీర్థాలలో తనకన్న ముందుగా అన్న మూషికారూఢుడై సందర్శనమివ్వడం ఆశ్చర్యం కలిగిస్తుంది. తల్లి కామన వల్లే సిద్ధివినాయకుడికా విజయం సిద్ధించిందన్న ధర్మసూత్రం వల్లీనాథుడుడికి అప్పుడు కాని బోధపడదు. వానలో తడిసి వస్తే తడిసినందుకు నాన్న తిడతాడు. అదే అమ్మైతే? 'ఈ పాడు వాన నా బిడ్డ ఇంటికి వచ్చిందాకా ఆగకూడదా' అంటో వాననే శాపనార్థాలు పెడుతో బిడ్డ తలతుడుస్తుందిట. అమ్మ అంటే అది. హిందువులు సంధ్యావందనంలో 'తల్లిలా కాపాడమని' జలదేవతను ప్రార్థించేది అందుకే.

ఏడాదికి పన్నెండు మాసాల పర్యంతం వారంలో ఒక్క రోజైనా విశ్రాంతి లేకుండా ఇరవై నాలుగ్గంటలపాటూ అనుక్షణం బిడ్డమీద వాత్సల్యం కురిపించినా తృప్తి చెందనిది సృష్టిలో అమ్మ ఒక్కతే. 'తండ్రిం జూడము తల్లి జూడము యశోదాదేవియున్ నీవు మా/తండ్రిందల్లియు నంచు నుండుదుము.. యింతటివారమైతిమి గదా తత్త ద్వయోలీలలన్' అంటో రెండు చేతులూ జోడిస్తాడు ముకుందుడంతటి వాడు నందుని సందర్శనార్ధమై రేపల్లె వచ్చిన సందర్భంలో భాగవతంలో. ఈశుడు ఓంప్రథమంగా సృష్టించిన ఈశానాం ( లక్ష్మీ దేవి ) ఈశిత్రి ( జగత్తు) ని అమ్మలా పాలిస్తుంటుందని పరాశరబట్టర్ ద్వయ మంత్రశ్లోక సారంశం. అమ్మతో కూడున్నవేళ ఆ భగవానుడు చేసే జగత్పాలనా విలక్షణంగా ఉంటుందని ఆళ్వారుల నమ్మకం. 'జగన్నాథుడిని అలా తీర్చి దిద్దే శక్తి అమ్మదే. నాయన గొప్ప సంపద అమ్మే' అని కదా శ్రీస్తవ స్తోత్రం ! సర్వ భూతాలలో ద్యోతకమయ్యే దివ్యశక్తిని మాతృరూపిగానే సంభావిస్తుంది దుర్గా సప్తశతి కూడా. 'తల్లుల చల్లని ప్రేమలు,/పిల్లల మాటలు, నగవులు, ప్రియమగు పాటల్/ ఫుల్ల ధవళ కుసుమ సరము/లల్లా తెల్లని మనసున కతి ముదము నిడున్' అని అల్లాచల్లని దయమీదో చక్కని అష్టకం ఉంది. అకాళికమూ, అసాయి, అనల్లా, అనేసు అనేవి ప్రేమలోకంలో చెల్లవు. దుర్గా, ఫాతిమా, యేసు తల్లి మేరీ, బుద్ధుని మేనత్త గోతమి, బహాయీల తాయి తాహిరి, మహావీరుని తల్లి త్రిషాల.. మాతృ ప్రేమకు కులమతాల దేశకాలాల ఎల్లలే ముంటాయి? గ్రీకులకు వార్షిక వసంతోత్సవాలలో దేవతల తల్లిని ఆరాధించడం ఆనవాయితీ. ప్రాచీన రోమన్లు హీఠారియా పేరిట దేవతామూర్తి సిబెల్ను మాతృపీఠం ఎక్కించారు. యేసు తల్లి గౌరవార్థం ప్రాచీన క్రైస్తవులు మాతృదినోత్సవం జరుపుకునే వారు. ఇంగ్లాండ్ తల్లులందరికీ 'మదరింగ్ డే' పేరిట ఆటవిడుపు. అదే రోజునుఅమెరికా దేశమూ 'తల్లుల దినోత్సవం'గా ఆమోదించి వచ్చే ఏటికి శతాబ్దం. ప్రపంచీకరణ ప్రభావం..ఇవాల్టి రోజును మరెన్నో దేశాలూ తల్లికి నివాళులిచ్చే ఓ సంబరంగా జరుపుకుంటున్నాయి. ప్రేమాభిమానాల పాలు భారతీయులకూ అధికమే. మాతృదినోత్సవం మనకూ ఓ ముఖ్యమైన పండుగవడంలో అబ్బురమేముంది?

కాలం సనాతనమైనా.. అధునాతనమైనా అమ్మ పాత్రలో మాత్రం మారని అదే సౌజన్యం. బిడ్డ కోరితే గుండైనా కోసిచ్చే త్యాగం. కోటి తప్పిదాలనైనా చిరునవ్వుతో క్షమించేయగల సహనం. గుళ్లోని దేవుణ్ని అడిగాడు ఓ సత్యాన్వేషి 'అమ్మ' అంటే ఏమిటని? 'తెలిస్తే ఆమె కడుపునే పుట్టనా ! 'అని ఆయనగారి ఉత్తరం. భిక్షమడిగే బికారి నడిగాడీసారి. 'బొచ్చెలోని పచ్చడి మెతుకులేన'ని సమాధానం. మానవులతో కాదని చివరికి పిల్లిపిల్లను చేరి అడిగితే.. కసిగా కరవబోయిందా పిల్లతల్లి. నడిచే దారిలో ఓ రాయి తాకి తూలి పడినప్పుడు కాని తెలిసి రాలేదా సత్యాన్వేషికి తన పెదాల మీద సదా 'అమ్మా'లా దాగుండేదే అమ్మని. విలువ తెలియని వారికి అమ్మ అంటే 'ఇంతేనా?' తెలుసుకున్న వారికి 'అమ్మో..ఇంతనా!' అనిపిస్తుంది. 'ఆపద వచ్చినవేళ నారడి బడినవేళ/పాపపువేళల భయపడిన వేళ/ వోపినంత హరినామమొక్కటే గతి..' అని అన్నమాచార్యుల వారన్న ఆ ఒక్క హరినామానికి అమ్మపదమొక్కటే ఇలలో సరి. అద్దాలనాటి బిడ్డలకి గడ్డాలు మొలుచుకొచ్చి ఆలి బెల్లం.. తల్లి అల్లమతున్న రోజులివి. కాలమెంతైనా మారనీ.. పెరటి తులసి వంటి అమ్మలో మాత్రం మార్పు లేదు. రాబోదు. అందుకేనా చులకనా? బిడ్డను చెట్టులా సాకేది తల్లి. ఆ తల్లికే కాస్తంత చెట్టునీడ కరవా? జీవితం పంచి ఇచ్చిన ఆ తల్లికి 'జీవించే హక్కు' ఇప్పుడు ప్రశ్నార్థకం ! తల్లి కన్నీటికి కారణమైనాక బిడ్డ ఎన్ని ఘనకార్యాలు ఉద్ధరించినా నిరర్ధకమే. కన్నీటి తడితో కూడా బిడ్డ మేలు కోరేది సృప్తి మొత్తంలో తల్లి ఒక్కతే. 'అమ్మకై పూదండ/లల్లుకుని వచ్చాను/అందులో సగభాగ/మాశ పెడుతున్నాను/ మా యమ్మ మాకిత్తువా దైవమా ! /మాలలన్నియు నిత్తురా!' అని మాతృవిహీనుడైన ఓ కవిగారి మొత్తుకోలు. అమ్మ పాదాలు దివ్య శోభాకరాలు, పరమ కృపాస్పదాలు, సకల భయాపహాలు, అమ్మ పాదాలు.. కొండంత అండ! స్తోత్రాలు సరే. 'అమ్మ పండుగ' ఏడాదికి ఒక్కనాడే. నిండు మనసుతో బిడ్డ ఆదరించిన ప్రతిక్షణమూ అమ్మకు నిజమైన పండుగే. ఈ 'అమ్మల పండుగ' నుడైనా చాలు.. అమ్మ మేలుకు బిడ్డలు మళీ నాంది పలికితే అదే పదివేలు.

***

- కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడు - ఆదివారం సంపాదకీయం ) 

కళ్యాణమస్తు! -కథానిక -కర్లపాలెం హనుమంతరావు

 

 

ఉదయం ఐదింటికల్లా మెలుకువ వచ్చింది మాధవరావుగారికి ఎప్పట్లానే. కోడలు గదిలోకి తొంగి చూస్తే నానీ గాఢనిద్రలో కనిపించాడు. యశోద వాషింగ్ రూము నుంచి వచ్చిన తరువాత వాకింగ్ కని వెళ్లి   తిరిగొస్తూ తెచ్చుకున్న న్యూస్ పేపర్లనో మూల  గిరాటేసి, పాల ప్యాకెట్లు వంటగది ప్లాట్ ఫారం మీద పెట్టి  కాలకృత్యాల పని పూర్తి చేసుకుని వచ్చాడు. కోడలు కలిపిచ్చిన కమ్మని కాఫీ ఆస్వాదిస్తూ పేపర్లోని వార్తలు  చూస్తూండగా 'నానీగాడు లేస్తాడేమో! చూస్తుండండి మామయ్యా!' అంటూ తను స్నానాల గదిలోకి దూరింది. వాళ్లమ్మ బాత్ రూంలో ఉన్నప్పుడో, బట్టలు మార్చుకుంటున్నప్పుడో లేచి 'అమ్మ కావాలీ' అంటూ ఆరున్నొక్క రాగాలు అందుకుంటాడు ఆ భడవా! సముదాయించడం రాక తను సతమతమయిపోతాడు. నవ్వే పిల్లలను ఆడించడం తెలుసు కానీ, ఏడ్చే బిడ్డలని ఓదార్చే సహనం మాధవరావుగారికి మొదట్నుంచీ లేదు. ఈ ఏడు పదుల వయసులో కొత్తగా ఇప్పుడెక్కణ్ణుంచి అరువు తెచ్చుకోడం! ఆర్నెల్ల కిందటి వరకు ఆ పనులన్నింటికి వాడి బామ్మ వరలక్ష్మమ్మ ఉండేది ఇంట్లో!

నానీగాడీ రోజు మధ్యలో నిద్ర లేవలేదు. ఆ అమ్మాయే వాడిని లేపి తయారు చేసింది.  ఇద్దరూ ఆదరాబాదరాగా బైలుదేరే సమయానికి ఎనిమిది గంటలు దాటనే దాటింది. 'టాటా.. తాతయ్యా!' అంటూ అమ్మ చెప్పినట్లే చిలక పలుకులు పలుకుతూ వాళ్లమ్మ చిటికెన వేలు పట్టుకుని బుడిబుడి అడుగులతో స్కూలు బ్యాగు భుజాన వేసుకుని నానీ వెళుతుంటే అలాగే చూస్తూ నిలబడిపోయారు  మాధవరావుగారు.  నానీ బస్సెక్కడం, యశోద ఆటో ఎక్కడం చూసి ఇంటో కొచ్చారు మాధవరావుగారు. ఇది రోజూ ఉండే దినచర్య.

కోడలు బ్యాంకులో పనిచేస్తోంది. అది కొడుకు మనోహర్ పనిచేసిన బ్యాంకే. కంపాష్యినేట్ గ్రౌండ్స్ మీద యశోదకు దక్కింది. రెండేళ్ల కిందట బ్యాంక్ స్టాఫ్ సాగర్ పిక్నక్ కని వెళ్ళినప్పుడు ప్రమాదవశాత్తూ నదిలో జారిపడ్డ కొలీగ్ ను రక్షించబోతూ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాడు ఒక్కగానొక్క కొడుకు మనోహర్. ఆ దిగులుతోనే ఆరోగ్యం చెడగొట్టుకున్న భార్య ఆర్నెల్ల కిందట అనుకోని జాండీస్ తీవ్రత వల్ల ఈ లోకానికి దూరమైంది. 'విధి తన కుటుంబంతో ఆడుతున్న చదరంగంలో ప్రస్తుతానికి మిగిలి ఉన్న పావులు తను, యశోద.. పసిబిడ్డ నానీ!' అనుకుంటారెప్పుడూ మాధవరావుగారు. యశోద ఏమనుకుంటుందో ఎప్పుడూ బైటికి చెప్పదు. ఈ ఆటలోకి ఇప్పుడు కొత్తగా వచ్చి చేరిన పావు బాలరాజు.

బాలరాజు యశోద పనిచేసే బ్యాంకులోనే పనిచేస్తున్నట్లు ఒకసారి యశోదే చెప్పినట్లు గుర్తు. ఓ రోజు ఏదో అనుకోని బంద్ కారణంగా బ్యాంకు పని మధ్యలోనే ఆగిపోతే ఆటోలు అవీ ఇక రావని .. ఈ బాలరాజు బైక్ మీదనే ఇంటికొచ్చింది యశోద. చీకటి పడక  ముందే ఇంటికి వచ్చేయ్యాలన్న ఆమె ఆత్రాన్ని వేరే కోణంలో చూడలేదు  అప్పట్లో మాధవరావుగారు. ఆ తరువాతా అతను ఏదో ఒక మిష మీద ఇంటికి రావడం, యశోద తన సహజమైన బిడియానికి మించి కాస్తంత ఎక్కువగానే  అతనితో  చనువుగా మసలడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. ఎంత ఆడా మగా అయినా ఒకే చోట ఒకే తరహా పనిచేస్తున్నప్పుడు సాధారణంగానే ఆ మూవ్ మెంట్సులో ఒక రకమైన ఈజ్ నెస్  ఉంటుందన్నది మాధవరావుగారి వంటి విధ్యాధికులకు అర్థమవని విశేషమేమీ కాదు. కానీ ఎన్ని చదువులు చదివి, ఎంత సంస్కారవంతమైన జీవితానికి అలవాటు పడ్డా, మానవసంబంధాలు ఒక్కో సందర్భంలో అందరినీ మామూలు మనుషులకు మల్లేనే ఆలోచనలో పడదోస్తాయేమో. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీని అతనికి దగ్గరగా తిరగడానికి తల్లయి ఉండీ యశోద ప్రోత్సహిస్తున్నట్లు అనుమానం వచ్చినప్పటి బట్టి మాధవరావుగారిలో చిన్న అసహనం బైలుదేరిన మాట నిజం. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీకి ఏవేవో ఆటవస్తువులు తెచ్చివ్వడమూ, వాటిని తీసుకోమని తల్లి యశోద ప్రోత్సహిస్తుండటంతో మాధవరావులో ఈ అసహనం మరంత బలంగా పెరిగిపోసాగింది. అతన్నేమైనా ఆడిగితే కోడలు నొచ్చుకుంటుందేమోనన్న జంకు ఒక్కటే మాధవరావుగారు పళ్లబిగువున నిగ్రహించుకోవడానికి  కారణం.

కానీ, ఈ సారి నానీ పుట్టినరోజు సందర్భంలో బాలరాజు ఆఫీసుకు సెలవు పెట్టి మరీ ఇంటికి వచ్చి సాయంకాలం దాక అన్ని ఏర్పాట్లూ స్వయంగా దగ్గరుండి చూసుకోవడంతో మాధవరావుగారు నిగ్రహం కోల్పోయారు. పార్టీ ముగిసి పదింటికి  అతగాడు ఇంటికి పోయిన తరువాత కోడలు పిల్లను సహజమైనంత మృదువుగానే అడిగాడాయన 'అస్తమానం అతను ఇక్కడిక్కడే తిరుగుతుంటాడు! ఇంటి దగ్గర పిల్లలు ఎదురుచూడరా అమ్మా? కనీసం కట్టుకున్న పెళ్లామయినా ఏమీ అనదా?'  

'తనకి భార్య లేదు మామయ్యగారూ! మన మనోహర్ సేవ్ చేయబోయి చనిపోయింది ఆమెను గురించే! అదృష్టం బాగుండి అప్పటికామెకు పిల్లలు లేరు' అంది యశోద. ఆ సమయంలో కోడలు మొహం చూసి 'ఛఁ! ఎందుకడిగినా?' అని అనిపించింది మాధవరావుగారికి.

ఆ రోజు నుంచి మామా కోడళ్ల మధ్యన కనిపించని ఓ సన్నని అడ్డుపొరేదో నిలబడ్డట్లయిపోయింది ఇంటి వాతావరణంలో.

'అమ్మాయిని అలా ఆడిగి హర్ట్ చేసినట్లున్నానేమోరా!' అని తన చిన్ననాటి  ఆప్తస్నేహితుడు గంగాధరంగారి దగ్గర వాపోయాడో రోజు మాధవరావుగారు.

గంగాధరంగారు మాధవరావుగారి మల్లేనే గవర్నమెంటు సర్వీసులో ఉన్నప్పటికీ రిటైర్ మెంటుకు సగం గడువింకా  మిగిలుండగనే తప్పుకుని సినిమా పరిశ్రమలోని తమ సన్నిహితుల దగ్గర  వారి కోసమై పనులవీ చేస్తున్నారు. మాధవరావుగారు ఎమ్మే., ఇంగ్లీష్. ఏదైనా ఇంగ్లీష్ హాలివుడ్, వరల్డ్ మూవీస్ లాంటి వాటిని తెలుగులోకి తర్జుమా చేయించుకోవలసి వచ్చినప్పుడు ఆ డివిడిలు(ఎక్కువ పైరేటెడే ఉంటాయి.. ఇట్లాంటి వ్యవహారాలలో.. ఆన్ లైన్లో చూసే అవకాశం ఉండదు) మాధవరావుగారికి అప్పగించి పోతుంటారు. ఆ రోజూ అట్లాగే వచ్చి మిత్రుడి బలవంతం మీద భోజనానికని ఉండిపోయారు.

భోజనం మధ్యలో మిత్రుడి మనసులోని నలుగుడంతా విని 'నీ కోడలు సంగతి మా అందరి కన్నా నీకే ఎక్కువ తెలిసుండాలి కదరా! మనోహరం ఇష్టపడ్డాడని కోడలుగా తెచ్చుకున్నారు నువ్వూ, వరలక్ష్మమ్మా! ఏనాడూ మీరు ఆ పిల్లను ఓ  పేరూ ఊరూ లేని  పేదింటి పిల్లలా చులకన చేసినట్లు నా దాకా అయితే రాలేదు. అసలే ప్రేమించి చేసుకున్న భర్త దూరమై లోలోపల  కుమిలిపోతున్నదా పిల్ల। ఆ డిప్రెషన్  నుంచి బైటపడేందుకు సాయపడాల్సిన పెద్దరికం నీది.  తండ్రిలాంటి  నీ నుంచి ఇట్లా   అనుమానంగా సందేహం బైటపడ్డం సహజంగానే సున్నితమైన ఆమెను కుంగదీస్తుంది కదరా! సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి అడుగుతున్నానబ్బాయ్! నీ పర్శనల్ మేటర్సులో జోక్యం చేసుకునే  అధికారం కూడా ఉందన్న భావనతో! ఇంకా మూడు పదులైనా నిండని ఆ అమ్మాయి జీవితం అనుకోని ఓ దురదృష్ట సంఘటన మూలాన ఎల్లకాలం అట్లాగే మోడువారినట్లుండాల్సిందేనా? అదే ప్రమాదంలో మరి మన వాడే మిగిలి.. తన భార్యను పోగొట్టుకునుంటే? ..'

షాక్ అయినట్లు చూసారు మాధవరావుగారు ఈ ఎదురు చూడని ప్రశ్నకు. వెంటనే సర్దుకుని 'నా సంగతి ఎట్లా ఉన్నా.. ముందు వరలక్ష్మి  నానీకి ఒక తల్లి కావాలని తన్నుకులాడేదిరా.. కచ్చితంగా!' అన్నారు.

'నీ సంగతి చెప్పవోయ్! ప్రస్తుతం అదే కదా వాస్తవం?' మిత్రుడు రెట్టించి అడగడంతో ఇహ తప్పించుకునే దారి లేకపోయింది మాధవరావుగారికి. 'మనమెన్ననుకున్నా.. ఇంకా లోకం మగవాడినీ, ఆడదానినీ ఒకే దృష్టితో మన్నించే సంస్కారం అలవరుచుకోలేదనుకుంటారా గంగా! మనోహరాన్ని ఎలాగూ తిరిగి తెచ్చుకోలేను. నానీని కూడా..'

ఎమోషనలవుతున్న మాధవరావుగారి భుజం తట్టి 'కంట్రోల్ యువర్ సెల్ఫ్! ఒక రకంగా నువ్వన్నదీ నిజమేలే! చెప్పడం తేలికే నాకైనా.. ఎవరికైనా! ఓకే.. లీవిట్ టు ది టైమ్.. మ్యాన్.. ఫర్ ది టైమ్ బీయింగ్! వీలైతే యశోదమ్మతో నేనూ ఓ సారి మాట్లాడేందుకు ట్రై చేస్తాలే! ఈ విషయం కాక పోయినా.. మీ భోజనాల గురించి. ఇంతింత ఉప్పులూ.. కారాలా ఈ వయసులో నీకు భోజనంలో!' అంటూ భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు వాతావరణాన్ని మరంత తేలికపరుస్తూ.  'బీపీలూ, షుగర్లూ ఎంట్రీ అయే ముందు వార్నింగ్ బెల్లులేవీ కొట్టిరావు.. నీకు తెలీని విషయాలా ఇవన్నీ!' అంటూ అక్కడికా టాపిక్ డైవర్ట్ చేసేశారు గంగాధరంగారు.

ఆ సారి పిల్లాడికి దసరా సెలవులు వచ్చినప్పుడు 'ఒకసారి మా పిన్నిని చూసి వస్తాను మామయ్యగారూ! చాలా రోజుల బట్టీ మంచాన బడి తీసుకుంటోంది. బాబయ్యను కూడా చూసి చాలా రోజులయింది. నానిగాడికి కాస్త ఆటవిడుపుగా ఉంటుంది రమ్మంటున్నారు ' అంది యశోద.

పెళ్లయి ఈ ఇంటికి వచ్చిన తరువాత ఎన్నడూ తలుచుకున్నట్లు ఎరగని ఈ పిన్నమ్మ, బాబయ్యలు యశోదకు ఇప్పుడెందుకు గుర్తుకొచ్చారో అర్థమవనంత అజ్ఞానంలో లేరు మాధవరావుగారు. ఇదీ ఒకందుకు మంచిదేమోలే అనిపించింది ఆయనకు. అందరూ మనసులు కూడ దీసుకోవడానికి కొంత సమయం అవసరమే అనిపిస్తోంది. కాకపోతే నానీని చూడకుండా అన్ని రోజులు ఉండడమే  మొదటిసారి చేదు అనుభవం తనకు.

ఆలోచిస్తున్నట్లు కనిపించిన మాధవరావుగారిని చూసి 'మీకు వంటకూ దానికీ ఇబ్బంది లేకుండా ఏర్పాటవీ చేస్తానన్నారు గంగాధరం మామయ్యగారు’ అంది యశోద.

తన కన్నాముందు గంగాధరంతోనే కోడలు ఈ ఊరుకెళ్లే విషయం చర్చించడం కూడా కొత్త అనుభవం అనిపించింది మాధవరావుగారికి!

గంగాధరం పంపించిన ఆడమనిషిని ఒక అబ్బాయి ఇంటికి తెచ్చి దించిపోయాడు మర్నాడు పొద్దున్నే. యశోదే దగ్గరుండి ఆమెకు  అన్నీ ఏవి ఎక్కడున్నాయో.. ఏ టైముకు ఏమేమి సిధ్ధంచేసి ఉంచాలో..    సాయంత్రం దాకా తన దగ్గరుంచుకుని శ్రద్ధగా చూపించడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. పొద్దుపోయాక పొద్దున దింపిపోయిన అబ్బాయే వచ్చి బండి మీద తీసుకువెళ్లిపోయాడు.

'మగవాళ్లెవరూ దొరకలేదుట్రా గంగా నీకు? నా ప్రాణం మీదకు ఓ ఆడమనిషిని దింపి పెట్టావూ?' అంటూ మాధవరావుగారు ఫ్రెండుతో  ఫోనులో నిష్ఠురాలకు దిగినప్పుడు 'అందుకే అన్నది ఆ రోజు.. ఉప్పు కారాలు కొద్దిగా తగ్గించుకు తినాలని. టెంపరరీగా కుక్ లు, అందునా ఇంటి కొచ్చి వండిపెట్టేవాళ్లు అంత తొందరగా దొరుకుతార్రా మాధవా ఈ రోజుల్లో? యశోదమ్మ మొదటిసారి ఏదో నోరు విడిచి అడిగిందనే కాని నాకు ఇన్ని తంటాలు! అదీ నాకు తెలిసిన వాళ్ళు ఎవరి  ద్వారానో వత్తిడి తేకపోతే ఈ మహాతల్లైనా  లొంగివుండును కాదు! మరీ ఇబ్బందిగా ఉంటే మా ఇంటికి వచ్చి ఉండు మిత్రమా ఈ నాలుగు రోజులూ! ఎక్కడా ఎడ్జస్ట్ కాలేనంటే ఇహ ఒక్కటే దారి.. మళ్లీ నీ కోడలమ్మను వెంటనే వెనక్కు రమ్మని ఫోన్ కొట్టుకో అబ్బీ' అని భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు.

---

యశోద వెళ్లి మూడు రోజులయింది. అలవాటైన మనుషులు ఇంట్లో లేకపోతే ఎంత వెలితిగా ఉంటుందో మొదటిసారి అనుభవానికి వస్తోంది మాదవరావుగారికి. నానీగాడు పదే పదే గుర్తుకు వచ్చే బాధ నుంచి తప్పించడానికా అన్నట్లు గంగాధరంగారొచ్చి ఒక డివిడి ఇచ్చిపోయారు తెలుగుసేతకు.

రాత్రి భోజనం  ముగించుకొని ఆ డివిడి చూస్తూ కూర్చున్నారు మాధవరావుగారు. అదో కొరియన్  మూవీ. సెక్సీ సీన్లు కాస్తంత ఎక్కువగానే వచ్చిపోతున్నాయి. నీతిమంతుడైన ఓ  బ్యాంక్ అధికారి మాఫియా లీడర్ ఎన్ని సార్లు, ఎన్ని రకాలుగా వత్తిడి తెచ్చినా రుణమిచ్చేందుకు ససేమిరా అంటుంటాడు. ఓ రోజు బ్యాంకు పని ముగించుకుని ఇంటికి బైలుదేరిన అతగాడు  దారిలో కుండపోతగా  కురిసిన వర్షం మూలకంగా బండి మొండికేస్తే గుర్తు తెలియని వ్యక్తి ఎవరో ఆఫర్ చేసిన లిఫ్ట్ అంగీకరించి చిక్కుల్లో పడడం చిత్రం కథ.  బండి డ్రైవర్ వయసులో ఉన్న ఒక స్త్రీ అని ఆమె ఇంటికి వెళ్లిన తరువాత గాని ఆ బ్యాంకాఫీసరుకు తెలిసిరాదు.   బలవంతం మీద ఆమెతో శృంగారం చేసే సన్నివేశాలు పదే పదే రిపీట్ అవుతుండటంతో మూడ్ పాడయి మాధవరావుగారు మధ్యలోనే  ప్లేయర్ ఆఫ్ చేసేశారు. అట్లాగే  సోఫాలో నిస్త్రాణగా పడుకుండిపోయారు

...

తలుపు గడియ టకటకా ఆగకుండా  మోగుతుండే సరికి  గభాలున మెలుకువొచ్చేసింది మాధవరావుగారికి. టైమ్ చూసుకుంటే ఎనిమిది పది! ఇంతాలస్యంగా ఎప్పుడూ పడుకున్నది లేదు ఇంతకు ముందు.  గబగబా సోఫా దిగిపోయి వెళ్లి తలుపుతీశారు. వంటపని చూసుకునే అమ్మాయి. తన పేరు వెంకటేశ్వరి అని చెప్పినట్లు గుర్తు మొదటి రోజు దింపిపోయిన మనిషి. నడి వయసు కూడా ఇంకా దాటని వెంకటేశ్వరికి భర్త ఉన్నాడో, లేడో.. ఉన్నా వదిలేసిపోయాడో ఆ వివరాలేవీ తనకు తెలియవు. పరాయి ఇళ్లకొచ్చి వంట చేసిపెట్టడమే జీవనోపాధిగా ఎంచుకున్నది అంటే బలమైన కారణమే ఉండుండాలి  ఏ స్త్రీ కైనా ఈ దేశంలో. పేరుకు వంటమనిషి అనే గానీ, శుభ్రంగా ఉంటుంది వ్యక్తి. శుచిగా వండుతుంది. మర్యాదగా మసులుకుంటుంది. వారం రోజులు వండి పెట్టిపోయే మనిషి మీద అంత ధ్యాస పెట్టటం అవసరమా? రాత్రి చూసిన సినిమా దృశ్యాల ప్రభావమా? మనసు పెడదారి పట్టడం లేదు కదా! అని తనను తాను హెచ్చరించుకున్నారు మాధవరావుగారు.  

మూడ్ మార్చుకునే నిమిత్తం గుడి కెళ్లాలని నిశ్చయించుకుని స్నానాదికాలు ముగించుకున్న తరువాత.. అల్పాహారం ఏదో  అయిందనిపించి.. బైటికొచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

'గుడి కెళుతున్నానమ్మా! తిరిగొచ్చేదెప్పుడో చెప్పడం కష్టం. కనీసం రెండు మూడు గంటలైనా పట్టొచ్చు.  పని ముగించుకుని నువ్వెళ్లి పోవచ్చు! నా కోసం ఎదురుచూడకుండా   తలుపులు అవీ జాగ్రత్తగా లాగి మాత్రం పో!' అని హెచ్చరించారు బైటికొచ్చే ముందు మాధవరావుగారు. ఫ్లాట్ కు ఆటోమేటిక్ డోర్ లాకింగ్ సిస్టం ఉంది.. తనకూ యశోదకూ ఇబ్బంది కలగకుండా!

 

గుళ్లో శర్మగారు కనిపించి ఏవో ముచ్చట్లు పెట్టారు. 'వచ్చే పౌర్ణమి నాడు స్వామివారి సన్నిధానంలో వంద మంది పేద యువతులకు సామూహిక కళ్యాణాలు జరిపించాలని సంకల్పం! తమ లాంటి పెద్దల పూనికా తోడయితే  శుభకార్యం మరంత శోభాయమానంగా జయప్రదమవుతుందని ఆశ' అన్నారాయన.

‘మంచి పనుల్లో భాగం పంచుకోడం ఎవరికి మాత్రం చేదు శర్మగారూ!  చెక్ బుక్కుల్లాంటివేవీ వెంట తెచ్చుకోలేదు. మీ వాళ్లని ఇంటికి పంపించండి! ఉడుతా భక్తి సేవించుకొనే  అదృష్టం గౌరవంగా భావిస్తాను!' అని చెప్పి వచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

ఆధ్యాత్మిక వాతావరణంలో  ఓ మూడు గంటలు గడిపేసరికి   మనసు మళ్లీ ప్రశాంతమైన మూడ్ లోకి వచ్చేసింది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతుంటే.. ఇంటి దారిపట్టారు మాధవరావుగారు.

 

ఇంటి తలుపు లాక్ చేసుంది. అంటే వెంకటేశ్వరి వెళ్లిపోయిందన్న మాట. పర్సులో నుంచి తాళం చెవి తీసి డోర్ ఓపెన్ చేసి లోపలికొచ్చారు. బెడ్ రూమ్ తలుపు వారగా వేసి ఉండటంతో  నెమ్మదిగా నెట్టారు మాధవరావుగారు. సగం తెరుచుకున్న తలుపు దభాలుమని మళ్ళీ మూసుకుపోయింది. ఆ కంటి రెప్పపాటు వ్యవధానంలోనే గదిలో నిన్న తాను సగం చూసి వదిలేసిన సినిమా శృంగార సన్నివేశాలు నడుస్తున్నట్లు అర్థమయింది మాధవరావుగారికి.

గభాలున వెనక్కి వచ్చేసి మెయిన్ పవర్ స్విచ్ టప్ మని ఆఫ్ చేశారాయన.  గుండెలు గుబగుబలాడుతుండగా అక్కడే ఉన్న సోఫాలో కూలబడిపోయారో రెండు నిముషాలు. తేరుకుని  బెడ్ రూం వంక చూస్తే బార్లా తెరిచిన తలుపుల గుండా బెడ్ మీద వెంకటేశ్వరి లోపలి దుస్తులతో పాటు ఆమెను దించేందుకు పద్దాకా వచ్చే కుర్రవాడివి కూడా.. కలగాపులగంగా! రెండే రెండు నిమిషాలలో వాళ్లిద్దరూ సీన్ నుంచి అలా గాయబ్ కావడం మరీ ఆశ్చర్యం కలిగించింది మాధవరావుగారికి.

భోజనం కూడా చెయ్యకుండా ఎంతసేపు అలా కూర్చుండిపోయారో తెలీదు! శర్మగారి విరాళాల మనిషొస్తే ఓ వెయ్యి  నూటపదహార్లకు చెక్కు రాసిచ్చి పంపించారు.  ఫ్రిజ్ లోని ఓ ఆపిల్ పండు కోసుకు తిని అట్లాగే పడుకుండిపోయారు నిస్త్రాణగా. ఆ బెడ్ రూమ్ లోకి అసలు వెళ్లబుద్ధికాలేదు.

 

సాయంకాలం వంటచేయడానికి వెంకటేశ్వరి రాలేదు. రాదని కూడా తెలుసు. వస్తే.. గిస్తే తనే పెట్టాల్సినవి నాలుగూ పెట్టి తిప్పి పంపించేద్దామని అనుకున్నాడు. కానీ, ఆ అవకాశం అతనికి దక్కలేదు.

తనే ఇంత ఎసరు స్టౌ మీదకు ఎక్కించుకుని యశోద చేసి ఉంచిన పచ్చళ్లతో కలిపి తింటుంటే ఎవరో పిలిచినట్లు వచ్చారు గంగాధరరావుగారు. 'మాధవా! నీ పనమ్మాయి నాకు ఫోన్ చేసి ఇక వంట చెయ్యడానికి వెళ్లడం కుదరదని గంట కొట్టినట్లు చెప్పేసిందిరా బాబూ! 'అదేమిటే! ఆ సంగతేదో నేరుగా ఆయనకే చెప్పొచ్చుగా?' అనడిగితే ఏమందో తెలుసా?'

'ఏమందంటా?' మాధవరావుగారి మాటల్లో వెటకారం.

'వద్దులే! ఆది మనలాంటి పెద్దమనుషులు వినాల్సిన మాట కాదు. ముఖ్యంగా నీ లాంటి మర్యాదస్తులు! అసలన్నింటికీ ఆ దరిద్రపు డి.వి.డి నే కారణమనుకుంటా! అదట్లాంటిదని నిజంగా నాకూ తెలీదురా! ఇది నాకిచ్చిన డైరక్టర్ని ముందు నాలుగు కడిగొస్తా!' అంటూ బైటికెళ్లబోయాడు.

మాధవరావుగారు అమాంతం భోజన్ పళ్లెం ముందు నుంచి లేచొచ్చి ‘ముందా పిల్ల నా గురించి ఏం కూసిందో చెప్పి  చావు!' అనరిచారు కోపంగా!

'కూల్ డౌన్ మ్యాన్! ప్రత్యేకంగా ఏమనలేదులేరా నాయనా! అందరూ అనుకుంటన్నదే తనూ అన్నట్లుంది. 'ఇంత వయసొచ్చినా ఇంకా ఇంట్లో  బూతు బాగోతాలుండే సినిమాలు చూస్తున్నాడయ్యా! ఆడముండని. ఒంటిగా ఆ ఇంట్లో పనిచెయ్యాలంటే గుండె దడగాఉంది. లక్ష రూపాయలు పొయ్యిగాక.. ఇంక నేనా కొంపకు పొయ్యేది కల్ల!' అనేసిందిరా! అసలు తప్పంతా నాదే! ఈ డివిడి బొత్తిగా  పచ్చిబూతని తెలీక తెచ్చిచ్చినందుకు ముందు  నా చెప్పుతో నన్నునేను కొట్టుకోవాలి!' అంటూ చేయి విడిపించుకుని వెళ్లిపోయారు గంగాధరంగారు.

మాధవరావుగారు కొడుకు పోయినప్పుడు కూడా ఇంతగా విలవిల్లాడలేదు. ఆ పూటకిక తిండీ తిప్పలు కడుపులోకి పోయేది కల్లే!

 చాప కిందేసుకుని  అలాగే పడుకుండిపోయారు మాధవరావుగారు. మెల్లగా తత్వం తలకెక్కడం మొదలుపెట్టింది.

మనసు లోతుల్లో  ఆలోచనలు సుళ్లుతిరుగుతున్నాయిప్పుడు. 'వెంకటేశ్వరి చిన్నపిల్ల. వయసు తోడు కోసం అలమటించే ఈడు. ప్లేయర్ లో తాను పొరపాటున వదిలేసి పోయిన డివిడి కంటబడినట్లుంది. మతి చెడి వాడిని పిలిపించుకుంది. అనుకోకుండా తను వచ్చేయడంతో కథిలా అడ్డం తిరిగింది. ఆమె ఎట్లా పోతే తన కేమి గాని.. ఆమె కన్నా వయసులో చాలా చిన్నది యశోద!  భర్త పోయి.. మగతోడు లేక.. దొరికే అవకాశం లేక.. బాధ పంచుకునే దారి లేక.. నట్టింట్లో తన కళ్ల ముందు తచ్చర్లాడుతున్నది ఇంత కాలం బట్టి!  ఆ పిచ్చి తల్లి మానసిక క్షోభను గురించి ఇంత కాలం ఇంత సహజమైన కోణంలో తాను ఎందుకు ఆలోచించలేకపోయినట్లు! ఇది   అమానుషం కాదూ!

యశోదమమ్మ మరో పెళ్లి చేసుకుని వెళ్లిపోతే మనవడు తనకు దూరమవుతాడన్న స్వార్థ బుద్ధి  తనది. రేపు తనూ వెళ్లిపోతే అదే మనవణ్ణి పెంచి ప్రయోజకుడిని చేయవలసిన  ఒక  అసహాయ వంటరి స్త్రీ ఈ తుంటరి సమాజానికి  ఎదుర్కుంటూ ఆత్మగౌరవంతో  మనగలుగుతుందా?

గంగాధరం వచ్చిన ప్రతిసారి ఇంటి వంటకాలలోని ఉప్పూ కారాలను గురించి నర్మగర్భంగా హెచ్చరించినా తన బుద్ధి అటు మళ్లనే లేదు! ఈ ఉప్పూ కారాలు వంటికి దిట్టంగా పట్టబట్టేకదా యాభై ఏళ్లు పై బడ్డ తన శరీరాన్ని  ఒక కాల్పనిక  చిత్రంలోని కాసిన్ని శృంగార సన్నివేశాలు రాత్రంతా అంతలా వెంటాడి వేధించింది! ఇక వయసులో ఉండి, ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్ల మీద ఇంకెంత తీవ్రంగా ప్రభావం చూపిస్తాయో.. ఇదిగో.. ఈ వెంకటేశ్వరి ఉదంతమే ఇప్పుడు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం! కూతురు వంటి కోడలు విషయంలో తనింత కాలం చేస్తూ వచ్చిన తప్పు స్పష్టంగా కంటి ముందు కనిపిస్తోందిప్పుడు!  తప్పు జరుగుతున్నది తన పక్షం నుంచే కాబట్టి ఆ తప్పును సరిదిద్దకోవలసిన బాధ్యత కూడా ముందు తనతోనే ఆరంభమవాలి' అనుకున్న తరువాత కానీ, మాధవరావుగారికి కంటి నిండా కునుకు రాలేదు.

సాయిబాబా గుళ్లో తొందరలో జరగబోయే 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమం కళ్ల ముందు మెదిలింది కలలో!

మర్నాడే బాలరాజు నంబరు కనుక్కుని 'ఒకసారి వచ్చి కలవమ'ని కోరారు మాధవరావుగారు.

'యశోదను చేసుకొనేందుకు నా కెలాంటి అభ్యంతరం లేదు గానీ.. యశోదను ఒప్పించే బాధ్యత కూడా మీరే తీసుకోవాలి అంకుల్!' అన్నాడు బాలరాజు.

'అదేంటీ! మా కోడలుకీ నువ్వంటే ఇష్టమేగా!' అని ఆశ్చర్యపోయారు మాధవరావుగారు.

'ఇష్టం వేరు.. పెళ్లి వేరురా.. పిచ్చోడా! యశోద చేసుకుంటానంటే  'రడీ' అనేందుకు ఎంత మంది సిద్ధంగా ఉన్నారో ముసలి డొక్కువి నీకేం తెలుసు? కానీ ఆమె ఇద్దరు పిల్లలే ఆమెకు  పెద్ద సమస్య' అన్నారు అప్పుడే వచ్చిన గంగాధరంగారు హాస్య ధరోణిలో.  

'ఇద్దరా! ఒక్క నానీగాడే గదరా! వాడంటే ఈ బాలరాజు క్కూడా ఇష్టమేనాయ?' మాధవరావుగారి మాటల్లో మళ్లీ ఆశ్చర్యం.

'నానీ రెండో పిల్లాడబ్బాయ్! పెద్ద మొండి పిల్లవాడివి యశోద దృష్టిలో నువ్వే! నీ కన్నా ముందు నీ కోడలు పెళ్లి ప్రస్తావన నేను తెచ్చినప్పుడు ఏమందో తెలుసా? 'నానీ ఎలాగో నాతోనే ఉంటాడు. అత్తయ్యగారు, మనోహరం లేని మామయ్యగారికి నానీకి లాగా నేనే ఇప్పుడన్నీ! నాతో పాటు నా ఇద్దరు పిల్లల్నీ దగ్గరకు తీసుకుంటానంటేనే నేనే పెళ్లి ప్రస్తావన గురించైనా అలోచించేది' అని ఖరాఖండిగా షరతు పెట్టిందిరా  నిన్ను మించిన మొండి నీ కోడలు. ఆ షరతులన్నీ ముందు చెప్పే ఈ భార్యలేని బాలరాజును, భర్తను మిస్సవుతున్న మన యశోదమ్మను ఒకటి చెయ్యాలనుకున్నా నేను. యశోదమ్మకు చెప్పి చెప్పి ఎట్లాగో ఒప్పించగలిగా కానీ..  పుడకలాగా 'నా నానీనో' అంటూ  నువ్వే యశోద పానకంలో అడ్డుపడుతూ వచ్చావు ఇప్పటి వరకు.

'అందరికీ 'ఓ..కే అయినా నా ఒక్కడి అబ్జెక్షనే అడ్డమయిందంటావు?' అన్నారు మాధవరావుగారు నిష్ఠురంగా!

'మామయ్యగారు మనస్ఫుర్తిగా ఓకే అంటేనే.. నేనే పెళ్లికైనా ఆలోచించేది' అంటూ  ఇంకో కండిషన్ కూడా పెట్టేసిందియ్యా  బాబూ నీ జగమొండి కోడలు. నిన్ను వప్పించడానికే ఇంత పెద్ద కథ నడిపించాల్సి వచ్చిందిప్పుడు' అన్నారు గంగాధరంగారు భళ్లున నవ్వేస్తూ.

'కథా! ఏం కథా' నోరెళ్లబెట్టారు మాధవరావుగారు.

'నీకే అంత తెలుస్తుందిలే! పద! శర్మగారు నిన్ను దగ్గరుండి 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమానికి వెంటబెట్టుకురమ్మన్నారు! బాలరాజుక్కూడా బ్యాంకు టైము దాటిపొతుంది' అన్నారు గంగాధరంగారు బాలరాజు వైపు సాభిప్రాయంగా చూస్తూ. బాలరాజు మాధవరావుగారి కాళ్లకు నమస్కారం చేసి వెళ్లిపోయాడు.  

సాయిబాబా గుళ్లో జరిగే ‘కళ్యాణమస్తు’ కార్యక్రమంలో  పీటల మీద కూర్చున్న కాబోయే దంపతుల్లో వెంకటేశ్వరి.. ఆమె పక్కన మొన్న గదిలో నుంచి తప్పించుకున్న అబ్బాయి!  నోరువెళ్లబెట్టేసిన  మాధవరావుగారి చెవులో సన్నగా ఊదాడు గంగాధరరావుగారు 'ఈ జంటా మన యశోదా బాలరాజుల్లా ఒకళ్ల నొకళ్లు ఇష్టపడిన పిల్లలే! వరుడు నేను పనిచేసే ఓ సినిమా కంపెనీలో అసిస్టెంట్ డైరక్టర్. వెంకటేశ్వరికి అదే కంపెనీ కేటరింగ్ సెక్షన్లో పని. నీ ఇంటి బెడ్ రూమ్ సీన్ కు ముందే ఇద్దరూ  రిజిష్టర్డ్లీ మ్యారేజ్డ్ కపుల్! ఇద్దరి తరుఫునా పెద్దలు లేరు.  వెంకటేశ్వరి తృప్తి కోసం ఈ సంప్రదాయపు పెళ్లి. ఎట్లాగూ పెళ్లయిన జంటే కదా.. ఓ మంచి పని కోసం.. ఒక పూట ఓ పది నిముషాల పాటు ఉత్తుత్తి శృంగార సన్నివేశంలో నటించాలని ప్రాధేయపడ్డా! వెంకటేశ్వరి ససేమిరా అంది. కాని.. పిల్లాడు మాత్రం పెద్దమనసుతో చెప్పినట్లే చేశాడు!  నువ్వు కానీ అట్లా ఠకీమని  పవర్  కట్ చేయకుండా లోపలికి వెళ్లుంటే గదిలో వెంకటేశ్వరి అసలు లెనె లేదన్న గుట్టు బైటపడివుండేదిరా ఫూల్! ఉన్నది.. చూసింది..  రెండు దిండ్లూ.. ఒక  దుప్పటి మీద ఆ పిల్ల శారీ!'

వింటూన్న మాధవరావుగారు నోరు వెళ్లబెట్టేశారు.

'చిన్నపిల్లలిద్దరూ మనలాంటి పెద్దల చిన్న బుద్ధుల మరమ్మత్తు కోసం పెద్దమనసు చూపించారు. చెడ్డపేరు తెచ్చుకున్నారు. పెళ్లయిన జంటయి వుండీ నీ లాంటి పెద్దల చేత శాపనార్థాలు కూడా తిన్నారు. అదీ నీ మూర్ఖత్వం కారణంగానే!' అని తేల్చేశారు గంగాధరంగారు.

'కాదండీ మామయ్యగారూ! వారం బట్టీ చూస్తున్నా! బాబయ్యగారిది నిజంగా దొడ్డమనసు. ఎన్ని సార్లు అధాటున  నన్ను ‘యశోదమ్మా!’ పిలిచారో! ప్రేమించిన  మొగుణ్ణి పోగొట్టుకున్న దాన్ని! యశోదమ్మ బాధ నాకూ తెలుసు! అందుకే వీడీ నాటకంలో నా పేరు వాడుకుంటానన్నా కాదనంది' అంది అప్పుడే దండల మార్పిడి కార్యక్రమం అయిందనిపించుకుని వరుడి పక్కన కళకళలాడుతూ నిలబడ్డ వధువు వెంకటేశ్వరి.

మాధవరావుగారి కళ్లల్లో నీళ్లు చిప్పిల్లాయి. ఒక మూర్ఖుడి మనసు మార్పుకు ఎంత మంది మంచి మనుషులు  ఎంత పెద్ద నాటకం ఆడాల్సొచ్చిందీ!

'పిల్లాపాపాలతో ఇలాగే మంచి మనసుతో కలకాలం కాపురం చేసుకోండి తల్లీ!’- అంటూ కాళ్లకు నమస్కరించిన వెంకటేశ్వరి దంపతులను మనస్ఫూర్తిగా ఆశీర్వదించారు మాదవరావుగారు.

అ సమయంలో ఆయన కళ్ల ముందు కదులాడింది త్వరలో జరగబోయే మరో ‘కళ్యాణమస్తు’ శుభకార్యంలో..  వెంకటేశ్వరి  స్థానంలో ఉన్న యశోదమ్మ.. కుర్రవాడి స్థానంలో ఉన్న బాలరాజు.

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

  

***

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

కథ 

కళ్యాణమస్తు 

రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

ఉదయం ఐదింటికల్లా మెలుకువ వచ్చింది మాధవరావుగారికి ఎప్పట్లానే. కోడలు గదిలోకి తొంగి చూస్తే నానీ గాఢనిద్రలో కనిపించాడు. 

యశోద వాషింగ్ రూము నుంచి వచ్చిన తరువాత వాకింగ్ కని వెళ్లి   తిరిగొస్తూ తెచ్చుకున్న న్యూస్ పేపర్లనో మూల  గిరాటేసి, పాల ప్యాకెట్లు వంటగది ప్లాట్ ఫారం మీద పెట్టి  కాలకృత్యాల పని పూర్తి చేసుకుని వచ్చాడు. 

కోడలు కలిపిచ్చిన కమ్మని కాఫీ ఆస్వాదిస్తూ పేపర్లోని వార్తలు  చూస్తూండగా 'నానీగాడు లేస్తాడేమో! చూస్తుండండి మామయ్యా!' అంటూ తను స్నానాల గదిలోకి దూరింది. 

వాళ్లమ్మ బాత్ రూంలో ఉన్నప్పుడో, బట్టలు మార్చుకుంటున్నప్పుడో లేచి 'అమ్మ కావాలీ' అంటూ ఆరున్నొక్క రాగాలు అందుకుంటాడు ఆ భడవా! సముదాయించడం రాక తను సతమతమయిపోతాడు. నవ్వే పిల్లలను ఆడించడం తెలుసు కానీ, ఏడ్చే బిడ్డలని ఓదార్చే సహనం మాధవరావుగారికి మొదట్నుంచీ లేదు. ఈ ఏడు పదుల వయసులో కొత్తగా ఇప్పుడెక్కణ్ణుంచి అరువు తెచ్చుకోడం! 

ఆర్నెల్ల కిందటి వరకు ఆ పనులన్నింటికి వాడి బామ్మ వరలక్ష్మమ్మ ఉండేది ఇంట్లో!

నానీగాడీ రోజు మధ్యలో నిద్ర లేవలేదు. ఆ అమ్మాయే వాడిని లేపి తయారు చేసింది.  ఇద్దరూ ఆదరాబాదరాగా బైలుదేరే సమయానికి ఎనిమిది గంటలు దాటనే దాటింది. 'టాటా.. తాతయ్యా!' అంటూ అమ్మ చెప్పినట్లే చిలక పలుకులు పలుకుతూ వాళ్లమ్మ చిటికెన వేలు పట్టుకుని బుడిబుడి అడుగులతో స్కూలు బ్యాగు భుజాన వేసుకుని నానీ వెళుతుంటే అలాగే చూస్తూ నిలబడిపోయారు  మాధవరావుగారు.  నానీ బస్సెక్కడం, యశోద ఆటో ఎక్కడం చూసి ఇంటో కొచ్చారు మాధవరావుగారు. ఇది రోజూ ఉండే దినచర్య.

కోడలు బ్యాంకులో పనిచేస్తోంది. అది కొడుకు మనోహర్ పనిచేసిన బ్యాంకే. కంపాష్యినేట్ గ్రౌండ్స్ మీద యశోదకు దక్కింది. రెండేళ్ల కిందట బ్యాంక్ స్టాఫ్ సాగర్ పిక్నక్ కని వెళ్ళినప్పుడు ప్రమాదవశాత్తూ నదిలో జారిపడ్డ కొలీగ్ ను రక్షించబోతూ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాడు ఒక్కగానొక్క కొడుకు మనోహర్. ఆ దిగులుతోనే ఆరోగ్యం చెడగొట్టుకున్న భార్య ఆర్నెల్ల కిందట అనుకోని జాండీస్ తీవ్రత వల్ల ఈ లోకానికి దూరమైంది. 'విధి తన కుటుంబంతో ఆడుతున్న చదరంగంలో ప్రస్తుతానికి మిగిలి ఉన్న పావులు తను, యశోద.. పసిబిడ్డ నానీ!' అనుకుంటారెప్పుడూ మాధవరావుగారు. యశోద ఏమనుకుంటుందో ఎప్పుడూ బైటికి చెప్పదు. ఈ ఆటలోకి ఇప్పుడు కొత్తగా వచ్చి చేరిన పావు బాలరాజు.

బాలరాజు యశోద పనిచేసే బ్యాంకులోనే పనిచేస్తున్నట్లు ఒకసారి యశోదే చెప్పినట్లు గుర్తు. ఓ రోజు ఏదో అనుకోని బంద్ కారణంగా బ్యాంకు పని మధ్యలోనే ఆగిపోతే ఆటోలు అవీ ఇక రావని .. ఈ బాలరాజు బైక్ మీదనే ఇంటికొచ్చింది యశోద. చీకటి పడక  ముందే ఇంటికి వచ్చేయ్యాలన్న ఆమె ఆత్రాన్ని వేరే కోణంలో చూడలేదు  అప్పట్లో మాధవరావుగారు. ఆ తరువాతా అతను ఏదో ఒక మిష మీద ఇంటికి రావడం, యశోద తన సహజమైన బిడియానికి మించి కాస్తంత ఎక్కువగానే  అతనితో  చనువుగా మసలడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. ఎంత ఆడా మగా అయినా ఒకే చోట ఒకే తరహా పనిచేస్తున్నప్పుడు సాధారణంగానే ఆ మూవ్ మెంట్సులో ఒక రకమైన ఈజ్ నెస్  ఉంటుందన్నది మాధవరావుగారి వంటి విధ్యాధికులకు అర్థమవని విశేషమేమీ కాదు. కానీ ఎన్ని చదువులు చదివి, ఎంత సంస్కారవంతమైన జీవితానికి అలవాటు పడ్డా, మానవసంబంధాలు ఒక్కో సందర్భంలో అందరినీ మామూలు మనుషులకు మల్లేనే ఆలోచనలో పడదోస్తాయేమో. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీని అతనికి దగ్గరగా తిరగడానికి తల్లయి ఉండీ యశోద ప్రోత్సహిస్తున్నట్లు అనుమానం వచ్చినప్పటి బట్టి మాధవరావుగారిలో చిన్న అసహనం బైలుదేరిన మాట నిజం. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీకి ఏవేవో ఆటవస్తువులు తెచ్చివ్వడమూ, వాటిని తీసుకోమని తల్లి యశోద ప్రోత్సహిస్తుండటంతో మాధవరావులో ఈ అసహనం మరంత బలంగా పెరిగిపోసాగింది. అతన్నేమైనా ఆడిగితే కోడలు నొచ్చుకుంటుందేమోనన్న జంకు ఒక్కటే మాధవరావుగారు పళ్లబిగువున నిగ్రహించుకోవడానికి  కారణం.

కానీ, ఈ సారి నానీ పుట్టినరోజు సందర్భంలో బాలరాజు ఆఫీసుకు సెలవు పెట్టి మరీ ఇంటికి వచ్చి సాయంకాలం దాక అన్ని ఏర్పాట్లూ స్వయంగా దగ్గరుండి చూసుకోవడంతో మాధవరావుగారు నిగ్రహం కోల్పోయారు. పార్టీ ముగిసి పదింటికి  అతగాడు ఇంటికి పోయిన తరువాత కోడలు పిల్లను సహజమైనంత మృదువుగానే అడిగాడాయన 'అస్తమానం అతను ఇక్కడిక్కడే తిరుగుతుంటాడు! ఇంటి దగ్గర పిల్లలు ఎదురుచూడరా అమ్మా? కనీసం కట్టుకున్న పెళ్లామయినా ఏమీ అనదా?'  

'తనకి భార్య లేదు మామయ్యగారూ! మన మనోహర్ సేవ్ చేయబోయి చనిపోయింది ఆమెను గురించే! అదృష్టం బాగుండి అప్పటికామెకు పిల్లలు లేరు' అంది యశోద. ఆ సమయంలో కోడలు మొహం చూసి 'ఛఁ! ఎందుకడిగినా?' అని అనిపించింది మాధవరావుగారికి.

ఆ రోజు నుంచి మామా కోడళ్ల మధ్యన కనిపించని ఓ సన్నని అడ్డుపొరేదో నిలబడ్డట్లయిపోయింది ఇంటి వాతావరణంలో.

'అమ్మాయిని అలా ఆడిగి హర్ట్ చేసినట్లున్నానేమోరా!' అని తన చిన్ననాటి  ఆప్తస్నేహితుడు గంగాధరంగారి దగ్గర వాపోయాడో రోజు మాధవరావుగారు.

గంగాధరంగారు మాధవరావుగారి మల్లేనే గవర్నమెంటు సర్వీసులో ఉన్నప్పటికీ రిటైర్ మెంటుకు సగం గడువింకా  మిగిలుండగనే తప్పుకుని సినిమా పరిశ్రమలోని తమ సన్నిహితుల దగ్గర  వారి కోసమై పనులవీ చేస్తున్నారు. మాధవరావుగారు ఎమ్మే., ఇంగ్లీష్. ఏదైనా ఇంగ్లీష్ హాలివుడ్, వరల్డ్ మూవీస్ లాంటి వాటిని తెలుగులోకి తర్జుమా చేయించుకోవలసి వచ్చినప్పుడు ఆ డివిడిలు(ఎక్కువ పైరేటెడే ఉంటాయి.. ఇట్లాంటి వ్యవహారాలలో.. ఆన్ లైన్లో చూసే అవకాశం ఉండదు) మాధవరావుగారికి అప్పగించి పోతుంటారు. ఆ రోజూ అట్లాగే వచ్చి మిత్రుడి బలవంతం మీద భోజనానికని ఉండిపోయారు.

భోజనం మధ్యలో మిత్రుడి మనసులోని నలుగుడంతా విని 'నీ కోడలు సంగతి మా అందరి కన్నా నీకే ఎక్కువ తెలిసుండాలి కదరా! మనోహరం ఇష్టపడ్డాడని కోడలుగా తెచ్చుకున్నారు నువ్వూ, వరలక్ష్మమ్మా! ఏనాడూ మీరు ఆ పిల్లను ఓ  పేరూ ఊరూ లేని  పేదింటి పిల్లలా చులకన చేసినట్లు నా దాకా అయితే రాలేదు. అసలే ప్రేమించి చేసుకున్న భర్త దూరమై లోలోపల  కుమిలిపోతున్నదా పిల్ల। ఆ డిప్రెషన్  నుంచి బైటపడేందుకు సాయపడాల్సిన పెద్దరికం నీది.  తండ్రిలాంటి  నీ నుంచి ఇట్లా   అనుమానంగా సందేహం బైటపడ్డం సహజంగానే సున్నితమైన ఆమెను కుంగదీస్తుంది కదరా! సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి అడుగుతున్నానబ్బాయ్! నీ పర్శనల్ మేటర్సులో జోక్యం చేసుకునే  అధికారం కూడా ఉందన్న భావనతో! ఇంకా మూడు పదులైనా నిండని ఆ అమ్మాయి జీవితం అనుకోని ఓ దురదృష్ట సంఘటన మూలాన ఎల్లకాలం అట్లాగే మోడువారినట్లుండాల్సిందేనా? అదే ప్రమాదంలో మరి మన వాడే మిగిలి.. తన భార్యను పోగొట్టుకునుంటే? ..'

షాక్ అయినట్లు చూసారు మాధవరావుగారు ఈ ఎదురు చూడని ప్రశ్నకు. వెంటనే సర్దుకుని 'నా సంగతి ఎట్లా ఉన్నా.. ముందు వరలక్ష్మి  నానీకి ఒక తల్లి కావాలని తన్నుకులాడేదిరా.. కచ్చితంగా!' అన్నారు.

'నీ సంగతి చెప్పవోయ్! ప్రస్తుతం అదే కదా వాస్తవం?' మిత్రుడు రెట్టించి అడగడంతో ఇహ తప్పించుకునే దారి లేకపోయింది మాధవరావుగారికి. 'మనమెన్ననుకున్నా.. ఇంకా లోకం మగవాడినీ, ఆడదానినీ ఒకే దృష్టితో మన్నించే సంస్కారం అలవరుచుకోలేదనుకుంటారా గంగా! మనోహరాన్ని ఎలాగూ తిరిగి తెచ్చుకోలేను. నానీని కూడా..'

ఎమోషనలవుతున్న మాధవరావుగారి భుజం తట్టి 'కంట్రోల్ యువర్ సెల్ఫ్! ఒక రకంగా నువ్వన్నదీ నిజమేలే! చెప్పడం తేలికే నాకైనా.. ఎవరికైనా! ఓకే.. లీవిట్ టు ది టైమ్.. మ్యాన్.. ఫర్ ది టైమ్ బీయింగ్! వీలైతే యశోదమ్మతో నేనూ ఓ సారి మాట్లాడేందుకు ట్రై చేస్తాలే! ఈ విషయం కాక పోయినా.. మీ భోజనాల గురించి. ఇంతింత ఉప్పులూ.. కారాలా ఈ వయసులో నీకు భోజనంలో!' అంటూ భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు వాతావరణాన్ని మరంత తేలికపరుస్తూ.  'బీపీలూ, షుగర్లూ ఎంట్రీ అయే ముందు వార్నింగ్ బెల్లులేవీ కొట్టిరావు.. నీకు తెలీని విషయాలా ఇవన్నీ!' అంటూ అక్కడికా టాపిక్ డైవర్ట్ చేసేశారు గంగాధరంగారు.

ఆ సారి పిల్లాడికి దసరా సెలవులు వచ్చినప్పుడు 'ఒకసారి మా పిన్నిని చూసి వస్తాను మామయ్యగారూ! చాలా రోజుల బట్టీ మంచాన బడి తీసుకుంటోంది. బాబయ్యను కూడా చూసి చాలా రోజులయింది. నానిగాడికి కాస్త ఆటవిడుపుగా ఉంటుంది రమ్మంటున్నారు ' అంది యశోద.

పెళ్లయి ఈ ఇంటికి వచ్చిన తరువాత ఎన్నడూ తలుచుకున్నట్లు ఎరగని ఈ పిన్నమ్మ, బాబయ్యలు యశోదకు ఇప్పుడెందుకు గుర్తుకొచ్చారో అర్థమవనంత అజ్ఞానంలో లేరు మాధవరావుగారు. ఇదీ ఒకందుకు మంచిదేమోలే అనిపించింది ఆయనకు. అందరూ మనసులు కూడ దీసుకోవడానికి కొంత సమయం అవసరమే అనిపిస్తోంది. కాకపోతే నానీని చూడకుండా అన్ని రోజులు ఉండడమే  మొదటిసారి చేదు అనుభవం తనకు.

ఆలోచిస్తున్నట్లు కనిపించిన మాధవరావుగారిని చూసి 'మీకు వంటకూ దానికీ ఇబ్బంది లేకుండా ఏర్పాటవీ చేస్తానన్నారు గంగాధరం మామయ్యగారు’ అంది యశోద.

తన కన్నాముందు గంగాధరంతోనే కోడలు ఈ ఊరుకెళ్లే విషయం చర్చించడం కూడా కొత్త అనుభవం అనిపించింది మాధవరావుగారికి!

గంగాధరం పంపించిన ఆడమనిషిని ఒక అబ్బాయి ఇంటికి తెచ్చి దించిపోయాడు మర్నాడు పొద్దున్నే. యశోదే దగ్గరుండి ఆమెకు  అన్నీ ఏవి ఎక్కడున్నాయో.. ఏ టైముకు ఏమేమి సిధ్ధంచేసి ఉంచాలో..    సాయంత్రం దాకా తన దగ్గరుంచుకుని శ్రద్ధగా చూపించడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. పొద్దుపోయాక పొద్దున దింపిపోయిన అబ్బాయే వచ్చి బండి మీద తీసుకువెళ్లిపోయాడు.

'మగవాళ్లెవరూ దొరకలేదుట్రా గంగా నీకు? నా ప్రాణం మీదకు ఓ ఆడమనిషిని దింపి పెట్టావూ?' అంటూ మాధవరావుగారు ఫ్రెండుతో  ఫోనులో నిష్ఠురాలకు దిగినప్పుడు 'అందుకే అన్నది ఆ రోజు.. ఉప్పు కారాలు కొద్దిగా తగ్గించుకు తినాలని. టెంపరరీగా కుక్ లు, అందునా ఇంటి కొచ్చి వండిపెట్టేవాళ్లు అంత తొందరగా దొరుకుతార్రా మాధవా ఈ రోజుల్లో? యశోదమ్మ మొదటిసారి ఏదో నోరు విడిచి అడిగిందనే కాని నాకు ఇన్ని తంటాలు! అదీ నాకు తెలిసిన వాళ్ళు ఎవరి  ద్వారానో వత్తిడి తేకపోతే ఈ మహాతల్లైనా  లొంగివుండును కాదు! మరీ ఇబ్బందిగా ఉంటే మా ఇంటికి వచ్చి ఉండు మిత్రమా ఈ నాలుగు రోజులూ! ఎక్కడా ఎడ్జస్ట్ కాలేనంటే ఇహ ఒక్కటే దారి.. మళ్లీ నీ కోడలమ్మను వెంటనే వెనక్కు రమ్మని ఫోన్ కొట్టుకో అబ్బీ' అని భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు.

---

యశోద వెళ్లి మూడు రోజులయింది. అలవాటైన మనుషులు ఇంట్లో లేకపోతే ఎంత వెలితిగా ఉంటుందో మొదటిసారి అనుభవానికి వస్తోంది మాదవరావుగారికి. నానీగాడు పదే పదే గుర్తుకు వచ్చే బాధ నుంచి తప్పించడానికా అన్నట్లు గంగాధరంగారొచ్చి ఒక డివిడి ఇచ్చిపోయారు తెలుగుసేతకు.

రాత్రి భోజనం  ముగించుకొని ఆ డివిడి చూస్తూ కూర్చున్నారు మాధవరావుగారు. అదో కొరియన్  మూవీ. సెక్సీ సీన్లు కాస్తంత ఎక్కువగానే వచ్చిపోతున్నాయి. నీతిమంతుడైన ఓ  బ్యాంక్ అధికారి మాఫియా లీడర్ ఎన్ని సార్లు, ఎన్ని రకాలుగా వత్తిడి తెచ్చినా రుణమిచ్చేందుకు ససేమిరా అంటుంటాడు. ఓ రోజు బ్యాంకు పని ముగించుకుని ఇంటికి బైలుదేరిన అతగాడు  దారిలో కుండపోతగా  కురిసిన వర్షం మూలకంగా బండి మొండికేస్తే గుర్తు తెలియని వ్యక్తి ఎవరో ఆఫర్ చేసిన లిఫ్ట్ అంగీకరించి చిక్కుల్లో పడడం చిత్రం కథ.  బండి డ్రైవర్ వయసులో ఉన్న ఒక స్త్రీ అని ఆమె ఇంటికి వెళ్లిన తరువాత గాని ఆ బ్యాంకాఫీసరుకు తెలిసిరాదు.   బలవంతం మీద ఆమెతో శృంగారం చేసే సన్నివేశాలు పదే పదే రిపీట్ అవుతుండటంతో మూడ్ పాడయి మాధవరావుగారు మధ్యలోనే  ప్లేయర్ ఆఫ్ చేసేశారు. అట్లాగే  సోఫాలో నిస్త్రాణగా పడుకుండిపోయారు

...

తలుపు గడియ టకటకా ఆగకుండా  మోగుతుండే సరికి  గభాలున మెలుకువొచ్చేసింది మాధవరావుగారికి. టైమ్ చూసుకుంటే ఎనిమిది పది! ఇంతాలస్యంగా ఎప్పుడూ పడుకున్నది లేదు ఇంతకు ముందు.  గబగబా సోఫా దిగిపోయి వెళ్లి తలుపుతీశారు. వంటపని చూసుకునే అమ్మాయి. తన పేరు వెంకటేశ్వరి అని చెప్పినట్లు గుర్తు మొదటి రోజు దింపిపోయిన మనిషి. నడి వయసు కూడా ఇంకా దాటని వెంకటేశ్వరికి భర్త ఉన్నాడో, లేడో.. ఉన్నా వదిలేసిపోయాడో ఆ వివరాలేవీ తనకు తెలియవు. పరాయి ఇళ్లకొచ్చి వంట చేసిపెట్టడమే జీవనోపాధిగా ఎంచుకున్నది అంటే బలమైన కారణమే ఉండుండాలి  ఏ స్త్రీ కైనా ఈ దేశంలో. పేరుకు వంటమనిషి అనే గానీ, శుభ్రంగా ఉంటుంది వ్యక్తి. శుచిగా వండుతుంది. మర్యాదగా మసులుకుంటుంది. వారం రోజులు వండి పెట్టిపోయే మనిషి మీద అంత ధ్యాస పెట్టటం అవసరమా? రాత్రి చూసిన సినిమా దృశ్యాల ప్రభావమా? మనసు పెడదారి పట్టడం లేదు కదా! అని తనను తాను హెచ్చరించుకున్నారు మాధవరావుగారు.  

మూడ్ మార్చుకునే నిమిత్తం గుడి కెళ్లాలని నిశ్చయించుకుని స్నానాదికాలు ముగించుకున్న తరువాత.. అల్పాహారం ఏదో  అయిందనిపించి.. బైటికొచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

'గుడి కెళుతున్నానమ్మా! తిరిగొచ్చేదెప్పుడో చెప్పడం కష్టం. కనీసం రెండు మూడు గంటలైనా పట్టొచ్చు.  పని ముగించుకుని నువ్వెళ్లి పోవచ్చు! నా కోసం ఎదురుచూడకుండా   తలుపులు అవీ జాగ్రత్తగా లాగి మాత్రం పో!' అని హెచ్చరించారు బైటికొచ్చే ముందు మాధవరావుగారు. ఫ్లాట్ కు ఆటోమేటిక్ డోర్ లాకింగ్ సిస్టం ఉంది.. తనకూ యశోదకూ ఇబ్బంది కలగకుండా!

 

గుళ్లో శర్మగారు కనిపించి ఏవో ముచ్చట్లు పెట్టారు. 'వచ్చే పౌర్ణమి నాడు స్వామివారి సన్నిధానంలో వంద మంది పేద యువతులకు సామూహిక కళ్యాణాలు జరిపించాలని సంకల్పం! తమ లాంటి పెద్దల పూనికా తోడయితే  శుభకార్యం మరంత శోభాయమానంగా జయప్రదమవుతుందని ఆశ' అన్నారాయన.

‘మంచి పనుల్లో భాగం పంచుకోడం ఎవరికి మాత్రం చేదు శర్మగారూ!  చెక్ బుక్కుల్లాంటివేవీ వెంట తెచ్చుకోలేదు. మీ వాళ్లని ఇంటికి పంపించండి! ఉడుతా భక్తి సేవించుకొనే  అదృష్టం గౌరవంగా భావిస్తాను!' అని చెప్పి వచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

ఆధ్యాత్మిక వాతావరణంలో  ఓ మూడు గంటలు గడిపేసరికి   మనసు మళ్లీ ప్రశాంతమైన మూడ్ లోకి వచ్చేసింది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతుంటే.. ఇంటి దారిపట్టారు మాధవరావుగారు.

 

ఇంటి తలుపు లాక్ చేసుంది. అంటే వెంకటేశ్వరి వెళ్లిపోయిందన్న మాట. పర్సులో నుంచి తాళం చెవి తీసి డోర్ ఓపెన్ చేసి లోపలికొచ్చారు. బెడ్ రూమ్ తలుపు వారగా వేసి ఉండటంతో  నెమ్మదిగా నెట్టారు మాధవరావుగారు. సగం తెరుచుకున్న తలుపు దభాలుమని మళ్ళీ మూసుకుపోయింది. ఆ కంటి రెప్పపాటు వ్యవధానంలోనే గదిలో నిన్న తాను సగం చూసి వదిలేసిన సినిమా శృంగార సన్నివేశాలు నడుస్తున్నట్లు అర్థమయింది మాధవరావుగారికి.

గభాలున వెనక్కి వచ్చేసి మెయిన్ పవర్ స్విచ్ టప్ మని ఆఫ్ చేశారాయన.  గుండెలు గుబగుబలాడుతుండగా అక్కడే ఉన్న సోఫాలో కూలబడిపోయారో రెండు నిముషాలు. తేరుకుని  బెడ్ రూం వంక చూస్తే బార్లా తెరిచిన తలుపుల గుండా బెడ్ మీద వెంకటేశ్వరి లోపలి దుస్తులతో పాటు ఆమెను దించేందుకు పద్దాకా వచ్చే కుర్రవాడివి కూడా.. కలగాపులగంగా! రెండే రెండు నిమిషాలలో వాళ్లిద్దరూ సీన్ నుంచి అలా గాయబ్ కావడం మరీ ఆశ్చర్యం కలిగించింది మాధవరావుగారికి.

భోజనం కూడా చెయ్యకుండా ఎంతసేపు అలా కూర్చుండిపోయారో తెలీదు! శర్మగారి విరాళాల మనిషొస్తే ఓ వెయ్యి  నూటపదహార్లకు చెక్కు రాసిచ్చి పంపించారు.  ఫ్రిజ్ లోని ఓ ఆపిల్ పండు కోసుకు తిని అట్లాగే పడుకుండిపోయారు నిస్త్రాణగా. ఆ బెడ్ రూమ్ లోకి అసలు వెళ్లబుద్ధికాలేదు.

 

సాయంకాలం వంటచేయడానికి వెంకటేశ్వరి రాలేదు. రాదని కూడా తెలుసు. వస్తే.. గిస్తే తనే పెట్టాల్సినవి నాలుగూ పెట్టి తిప్పి పంపించేద్దామని అనుకున్నాడు. కానీ, ఆ అవకాశం అతనికి దక్కలేదు.

తనే ఇంత ఎసరు స్టౌ మీదకు ఎక్కించుకుని యశోద చేసి ఉంచిన పచ్చళ్లతో కలిపి తింటుంటే ఎవరో పిలిచినట్లు వచ్చారు గంగాధరరావుగారు. 'మాధవా! నీ పనమ్మాయి నాకు ఫోన్ చేసి ఇక వంట చెయ్యడానికి వెళ్లడం కుదరదని గంట కొట్టినట్లు చెప్పేసిందిరా బాబూ! 'అదేమిటే! ఆ సంగతేదో నేరుగా ఆయనకే చెప్పొచ్చుగా?' అనడిగితే ఏమందో తెలుసా?'

'ఏమందంటా?' మాధవరావుగారి మాటల్లో వెటకారం.

'వద్దులే! ఆది మనలాంటి పెద్దమనుషులు వినాల్సిన మాట కాదు. ముఖ్యంగా నీ లాంటి మర్యాదస్తులు! అసలన్నింటికీ ఆ దరిద్రపు డి.వి.డి నే కారణమనుకుంటా! అదట్లాంటిదని నిజంగా నాకూ తెలీదురా! ఇది నాకిచ్చిన డైరక్టర్ని ముందు నాలుగు కడిగొస్తా!' అంటూ బైటికెళ్లబోయాడు.

మాధవరావుగారు అమాంతం భోజన్ పళ్లెం ముందు నుంచి లేచొచ్చి ‘ముందా పిల్ల నా గురించి ఏం కూసిందో చెప్పి  చావు!' అనరిచారు కోపంగా!

'కూల్ డౌన్ మ్యాన్! ప్రత్యేకంగా ఏమనలేదులేరా నాయనా! అందరూ అనుకుంటన్నదే తనూ అన్నట్లుంది. 'ఇంత వయసొచ్చినా ఇంకా ఇంట్లో  బూతు బాగోతాలుండే సినిమాలు చూస్తున్నాడయ్యా! ఆడముండని. ఒంటిగా ఆ ఇంట్లో పనిచెయ్యాలంటే గుండె దడగాఉంది. లక్ష రూపాయలు పొయ్యిగాక.. ఇంక నేనా కొంపకు పొయ్యేది కల్ల!' అనేసిందిరా! అసలు తప్పంతా నాదే! ఈ డివిడి బొత్తిగా  పచ్చిబూతని తెలీక తెచ్చిచ్చినందుకు ముందు  నా చెప్పుతో నన్నునేను కొట్టుకోవాలి!' అంటూ చేయి విడిపించుకుని వెళ్లిపోయారు గంగాధరంగారు.

మాధవరావుగారు కొడుకు పోయినప్పుడు కూడా ఇంతగా విలవిల్లాడలేదు. ఆ పూటకిక తిండీ తిప్పలు కడుపులోకి పోయేది కల్లే!

 చాప కిందేసుకుని  అలాగే పడుకుండిపోయారు మాధవరావుగారు. మెల్లగా తత్వం తలకెక్కడం మొదలుపెట్టింది.

మనసు లోతుల్లో  ఆలోచనలు సుళ్లుతిరుగుతున్నాయిప్పుడు. 'వెంకటేశ్వరి చిన్నపిల్ల. వయసు తోడు కోసం అలమటించే ఈడు. ప్లేయర్ లో తాను పొరపాటున వదిలేసి పోయిన డివిడి కంటబడినట్లుంది. మతి చెడి వాడిని పిలిపించుకుంది. అనుకోకుండా తను వచ్చేయడంతో కథిలా అడ్డం తిరిగింది. ఆమె ఎట్లా పోతే తన కేమి గాని.. ఆమె కన్నా వయసులో చాలా చిన్నది యశోద!  భర్త పోయి.. మగతోడు లేక.. దొరికే అవకాశం లేక.. బాధ పంచుకునే దారి లేక.. నట్టింట్లో తన కళ్ల ముందు తచ్చర్లాడుతున్నది ఇంత కాలం బట్టి!  ఆ పిచ్చి తల్లి మానసిక క్షోభను గురించి ఇంత కాలం ఇంత సహజమైన కోణంలో తాను ఎందుకు ఆలోచించలేకపోయినట్లు! ఇది   అమానుషం కాదూ!

యశోదమమ్మ మరో పెళ్లి చేసుకుని వెళ్లిపోతే మనవడు తనకు దూరమవుతాడన్న స్వార్థ బుద్ధి  తనది. రేపు తనూ వెళ్లిపోతే అదే మనవణ్ణి పెంచి ప్రయోజకుడిని చేయవలసిన  ఒక  అసహాయ వంటరి స్త్రీ ఈ తుంటరి సమాజానికి  ఎదుర్కుంటూ ఆత్మగౌరవంతో  మనగలుగుతుందా?

గంగాధరం వచ్చిన ప్రతిసారి ఇంటి వంటకాలలోని ఉప్పూ కారాలను గురించి నర్మగర్భంగా హెచ్చరించినా తన బుద్ధి అటు మళ్లనే లేదు! ఈ ఉప్పూ కారాలు వంటికి దిట్టంగా పట్టబట్టేకదా యాభై ఏళ్లు పై బడ్డ తన శరీరాన్ని  ఒక కాల్పనిక  చిత్రంలోని కాసిన్ని శృంగార సన్నివేశాలు రాత్రంతా అంతలా వెంటాడి వేధించింది! ఇక వయసులో ఉండి, ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్ల మీద ఇంకెంత తీవ్రంగా ప్రభావం చూపిస్తాయో.. ఇదిగో.. ఈ వెంకటేశ్వరి ఉదంతమే ఇప్పుడు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం! కూతురు వంటి కోడలు విషయంలో తనింత కాలం చేస్తూ వచ్చిన తప్పు స్పష్టంగా కంటి ముందు కనిపిస్తోందిప్పుడు!  తప్పు జరుగుతున్నది తన పక్షం నుంచే కాబట్టి ఆ తప్పును సరిదిద్దకోవలసిన బాధ్యత కూడా ముందు తనతోనే ఆరంభమవాలి' అనుకున్న తరువాత కానీ, మాధవరావుగారికి కంటి నిండా కునుకు రాలేదు.

సాయిబాబా గుళ్లో తొందరలో జరగబోయే 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమం కళ్ల ముందు మెదిలింది కలలో!

మర్నాడే బాలరాజు నంబరు కనుక్కుని 'ఒకసారి వచ్చి కలవమ'ని కోరారు మాధవరావుగారు.

'యశోదను చేసుకొనేందుకు నా కెలాంటి అభ్యంతరం లేదు గానీ.. యశోదను ఒప్పించే బాధ్యత కూడా మీరే తీసుకోవాలి అంకుల్!' అన్నాడు బాలరాజు.

'అదేంటీ! మా కోడలుకీ నువ్వంటే ఇష్టమేగా!' అని ఆశ్చర్యపోయారు మాధవరావుగారు.

'ఇష్టం వేరు.. పెళ్లి వేరురా.. పిచ్చోడా! యశోద చేసుకుంటానంటే  'రడీ' అనేందుకు ఎంత మంది సిద్ధంగా ఉన్నారో ముసలి డొక్కువి నీకేం తెలుసు? కానీ ఆమె ఇద్దరు పిల్లలే ఆమెకు  పెద్ద సమస్య' అన్నారు అప్పుడే వచ్చిన గంగాధరంగారు హాస్య ధరోణిలో.  

'ఇద్దరా! ఒక్క నానీగాడే గదరా! వాడంటే ఈ బాలరాజు క్కూడా ఇష్టమేనాయ?' మాధవరావుగారి మాటల్లో మళ్లీ ఆశ్చర్యం.

'నానీ రెండో పిల్లాడబ్బాయ్! పెద్ద మొండి పిల్లవాడివి యశోద దృష్టిలో నువ్వే! నీ కన్నా ముందు నీ కోడలు పెళ్లి ప్రస్తావన నేను తెచ్చినప్పుడు ఏమందో తెలుసా? 'నానీ ఎలాగో నాతోనే ఉంటాడు. అత్తయ్యగారు, మనోహరం లేని మామయ్యగారికి నానీకి లాగా నేనే ఇప్పుడన్నీ! నాతో పాటు నా ఇద్దరు పిల్లల్నీ దగ్గరకు తీసుకుంటానంటేనే నేనే పెళ్లి ప్రస్తావన గురించైనా అలోచించేది' అని ఖరాఖండిగా షరతు పెట్టిందిరా  నిన్ను మించిన మొండి నీ కోడలు. ఆ షరతులన్నీ ముందు చెప్పే ఈ భార్యలేని బాలరాజును, భర్తను మిస్సవుతున్న మన యశోదమ్మను ఒకటి చెయ్యాలనుకున్నా నేను. యశోదమ్మకు చెప్పి చెప్పి ఎట్లాగో ఒప్పించగలిగా కానీ..  పుడకలాగా 'నా నానీనో' అంటూ  నువ్వే యశోద పానకంలో అడ్డుపడుతూ వచ్చావు ఇప్పటి వరకు.

'అందరికీ 'ఓ..కే అయినా నా ఒక్కడి అబ్జెక్షనే అడ్డమయిందంటావు?' అన్నారు మాధవరావుగారు నిష్ఠురంగా!

'మామయ్యగారు మనస్ఫుర్తిగా ఓకే అంటేనే.. నేనే పెళ్లికైనా ఆలోచించేది' అంటూ  ఇంకో కండిషన్ కూడా పెట్టేసిందియ్యా  బాబూ నీ జగమొండి కోడలు. నిన్ను వప్పించడానికే ఇంత పెద్ద కథ నడిపించాల్సి వచ్చిందిప్పుడు' అన్నారు గంగాధరంగారు భళ్లున నవ్వేస్తూ.

'కథా! ఏం కథా' నోరెళ్లబెట్టారు మాధవరావుగారు.

'నీకే అంత తెలుస్తుందిలే! పద! శర్మగారు నిన్ను దగ్గరుండి 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమానికి వెంటబెట్టుకురమ్మన్నారు! బాలరాజుక్కూడా బ్యాంకు టైము దాటిపొతుంది' అన్నారు గంగాధరంగారు బాలరాజు వైపు సాభిప్రాయంగా చూస్తూ. బాలరాజు మాధవరావుగారి కాళ్లకు నమస్కారం చేసి వెళ్లిపోయాడు.  

సాయిబాబా గుళ్లో జరిగే ‘కళ్యాణమస్తు’ కార్యక్రమంలో  పీటల మీద కూర్చున్న కాబోయే దంపతుల్లో వెంకటేశ్వరి.. ఆమె పక్కన మొన్న గదిలో నుంచి తప్పించుకున్న అబ్బాయి!  నోరువెళ్లబెట్టేసిన  మాధవరావుగారి చెవులో సన్నగా ఊదాడు గంగాధరరావుగారు 'ఈ జంటా మన యశోదా బాలరాజుల్లా ఒకళ్ల నొకళ్లు ఇష్టపడిన పిల్లలే! వరుడు నేను పనిచేసే ఓ సినిమా కంపెనీలో అసిస్టెంట్ డైరక్టర్. వెంకటేశ్వరికి అదే కంపెనీ కేటరింగ్ సెక్షన్లో పని. నీ ఇంటి బెడ్ రూమ్ సీన్ కు ముందే ఇద్దరూ  రిజిష్టర్డ్లీ మ్యారేజ్డ్ కపుల్! ఇద్దరి తరుఫునా పెద్దలు లేరు.  వెంకటేశ్వరి తృప్తి కోసం ఈ సంప్రదాయపు పెళ్లి. ఎట్లాగూ పెళ్లయిన జంటే కదా.. ఓ మంచి పని కోసం.. ఒక పూట ఓ పది నిముషాల పాటు ఉత్తుత్తి శృంగార సన్నివేశంలో నటించాలని ప్రాధేయపడ్డా! వెంకటేశ్వరి ససేమిరా అంది. కాని.. పిల్లాడు మాత్రం పెద్దమనసుతో చెప్పినట్లే చేశాడు!  నువ్వు కానీ అట్లా ఠకీమని  పవర్  కట్ చేయకుండా లోపలికి వెళ్లుంటే గదిలో వెంకటేశ్వరి అసలు లెనె లేదన్న గుట్టు బైటపడివుండేదిరా ఫూల్! ఉన్నది.. చూసింది..  రెండు దిండ్లూ.. ఒక  దుప్పటి మీద ఆ పిల్ల శారీ!'

వింటూన్న మాధవరావుగారు నోరు వెళ్లబెట్టేశారు.

'చిన్నపిల్లలిద్దరూ మనలాంటి పెద్దల చిన్న బుద్ధుల మరమ్మత్తు కోసం పెద్దమనసు చూపించారు. చెడ్డపేరు తెచ్చుకున్నారు. పెళ్లయిన జంటయి వుండీ నీ లాంటి పెద్దల చేత శాపనార్థాలు కూడా తిన్నారు. అదీ నీ మూర్ఖత్వం కారణంగానే!' అని తేల్చేశారు గంగాధరంగారు.

'కాదండీ మామయ్యగారూ! వారం బట్టీ చూస్తున్నా! బాబయ్యగారిది నిజంగా దొడ్డమనసు. ఎన్ని సార్లు అధాటున  నన్ను ‘యశోదమ్మా!’ పిలిచారో! ప్రేమించిన  మొగుణ్ణి పోగొట్టుకున్న దాన్ని! యశోదమ్మ బాధ నాకూ తెలుసు! అందుకే వీడీ నాటకంలో నా పేరు వాడుకుంటానన్నా కాదనంది' అంది అప్పుడే దండల మార్పిడి కార్యక్రమం అయిందనిపించుకుని వరుడి పక్కన కళకళలాడుతూ నిలబడ్డ వధువు వెంకటేశ్వరి.

మాధవరావుగారి కళ్లల్లో నీళ్లు చిప్పిల్లాయి. ఒక మూర్ఖుడి మనసు మార్పుకు ఎంత మంది మంచి మనుషులు  ఎంత పెద్ద నాటకం ఆడాల్సొచ్చిందీ!

'పిల్లాపాపాలతో ఇలాగే మంచి మనసుతో కలకాలం కాపురం చేసుకోండి తల్లీ!’- అంటూ కాళ్లకు నమస్కరించిన వెంకటేశ్వరి దంపతులను మనస్ఫూర్తిగా ఆశీర్వదించారు మాదవరావుగారు.

అ సమయంలో ఆయన కళ్ల ముందు కదులాడింది త్వరలో జరగబోయే మరో ‘కళ్యాణమస్తు’ శుభకార్యంలో..  వెంకటేశ్వరి  స్థానంలో ఉన్న యశోదమ్మ.. కుర్రవాడి స్థానంలో ఉన్న బాలరాజు.

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

  

***

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 కథ 

కళ్యాణమస్తు 

రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

ఉదయం ఐదింటికల్లా మెలుకువ వచ్చింది మాధవరావుగారికి ఎప్పట్లానే. కోడలు గదిలోకి తొంగి చూస్తే నానీ గాఢనిద్రలో కనిపించాడు. 

యశోద వాషింగ్ రూము నుంచి వచ్చిన తరువాత వాకింగ్ కని వెళ్లి   తిరిగొస్తూ తెచ్చుకున్న న్యూస్ పేపర్లనో మూల  గిరాటేసి, పాల ప్యాకెట్లు వంటగది ప్లాట్ ఫారం మీద పెట్టి  కాలకృత్యాల పని పూర్తి చేసుకుని వచ్చాడు. 

కోడలు కలిపిచ్చిన కమ్మని కాఫీ ఆస్వాదిస్తూ పేపర్లోని వార్తలు  చూస్తూండగా 'నానీగాడు లేస్తాడేమో! చూస్తుండండి మామయ్యా!' అంటూ తను స్నానాల గదిలోకి దూరింది. 

వాళ్లమ్మ బాత్ రూంలో ఉన్నప్పుడో, బట్టలు మార్చుకుంటున్నప్పుడో లేచి 'అమ్మ కావాలీ' అంటూ ఆరున్నొక్క రాగాలు అందుకుంటాడు ఆ భడవా! సముదాయించడం రాక తను సతమతమయిపోతాడు. నవ్వే పిల్లలను ఆడించడం తెలుసు కానీ, ఏడ్చే బిడ్డలని ఓదార్చే సహనం మాధవరావుగారికి మొదట్నుంచీ లేదు. ఈ ఏడు పదుల వయసులో కొత్తగా ఇప్పుడెక్కణ్ణుంచి అరువు తెచ్చుకోడం! 

ఆర్నెల్ల కిందటి వరకు ఆ పనులన్నింటికి వాడి బామ్మ వరలక్ష్మమ్మ ఉండేది ఇంట్లో!

నానీగాడీ రోజు మధ్యలో నిద్ర లేవలేదు. ఆ అమ్మాయే వాడిని లేపి తయారు చేసింది.  ఇద్దరూ ఆదరాబాదరాగా బైలుదేరే సమయానికి ఎనిమిది గంటలు దాటనే దాటింది. 'టాటా.. తాతయ్యా!' అంటూ అమ్మ చెప్పినట్లే చిలక పలుకులు పలుకుతూ వాళ్లమ్మ చిటికెన వేలు పట్టుకుని బుడిబుడి అడుగులతో స్కూలు బ్యాగు భుజాన వేసుకుని నానీ వెళుతుంటే అలాగే చూస్తూ నిలబడిపోయారు  మాధవరావుగారు.  నానీ బస్సెక్కడం, యశోద ఆటో ఎక్కడం చూసి ఇంటో కొచ్చారు మాధవరావుగారు. ఇది రోజూ ఉండే దినచర్య.

కోడలు బ్యాంకులో పనిచేస్తోంది. అది కొడుకు మనోహర్ పనిచేసిన బ్యాంకే. కంపాష్యినేట్ గ్రౌండ్స్ మీద యశోదకు దక్కింది. రెండేళ్ల కిందట బ్యాంక్ స్టాఫ్ సాగర్ పిక్నక్ కని వెళ్ళినప్పుడు ప్రమాదవశాత్తూ నదిలో జారిపడ్డ కొలీగ్ ను రక్షించబోతూ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాడు ఒక్కగానొక్క కొడుకు మనోహర్. ఆ దిగులుతోనే ఆరోగ్యం చెడగొట్టుకున్న భార్య ఆర్నెల్ల కిందట అనుకోని జాండీస్ తీవ్రత వల్ల ఈ లోకానికి దూరమైంది. 'విధి తన కుటుంబంతో ఆడుతున్న చదరంగంలో ప్రస్తుతానికి మిగిలి ఉన్న పావులు తను, యశోద.. పసిబిడ్డ నానీ!' అనుకుంటారెప్పుడూ మాధవరావుగారు. యశోద ఏమనుకుంటుందో ఎప్పుడూ బైటికి చెప్పదు. ఈ ఆటలోకి ఇప్పుడు కొత్తగా వచ్చి చేరిన పావు బాలరాజు.

బాలరాజు యశోద పనిచేసే బ్యాంకులోనే పనిచేస్తున్నట్లు ఒకసారి యశోదే చెప్పినట్లు గుర్తు. ఓ రోజు ఏదో అనుకోని బంద్ కారణంగా బ్యాంకు పని మధ్యలోనే ఆగిపోతే ఆటోలు అవీ ఇక రావని .. ఈ బాలరాజు బైక్ మీదనే ఇంటికొచ్చింది యశోద. చీకటి పడక  ముందే ఇంటికి వచ్చేయ్యాలన్న ఆమె ఆత్రాన్ని వేరే కోణంలో చూడలేదు  అప్పట్లో మాధవరావుగారు. ఆ తరువాతా అతను ఏదో ఒక మిష మీద ఇంటికి రావడం, యశోద తన సహజమైన బిడియానికి మించి కాస్తంత ఎక్కువగానే  అతనితో  చనువుగా మసలడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. ఎంత ఆడా మగా అయినా ఒకే చోట ఒకే తరహా పనిచేస్తున్నప్పుడు సాధారణంగానే ఆ మూవ్ మెంట్సులో ఒక రకమైన ఈజ్ నెస్  ఉంటుందన్నది మాధవరావుగారి వంటి విధ్యాధికులకు అర్థమవని విశేషమేమీ కాదు. కానీ ఎన్ని చదువులు చదివి, ఎంత సంస్కారవంతమైన జీవితానికి అలవాటు పడ్డా, మానవసంబంధాలు ఒక్కో సందర్భంలో అందరినీ మామూలు మనుషులకు మల్లేనే ఆలోచనలో పడదోస్తాయేమో. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీని అతనికి దగ్గరగా తిరగడానికి తల్లయి ఉండీ యశోద ప్రోత్సహిస్తున్నట్లు అనుమానం వచ్చినప్పటి బట్టి మాధవరావుగారిలో చిన్న అసహనం బైలుదేరిన మాట నిజం. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీకి ఏవేవో ఆటవస్తువులు తెచ్చివ్వడమూ, వాటిని తీసుకోమని తల్లి యశోద ప్రోత్సహిస్తుండటంతో మాధవరావులో ఈ అసహనం మరంత బలంగా పెరిగిపోసాగింది. అతన్నేమైనా ఆడిగితే కోడలు నొచ్చుకుంటుందేమోనన్న జంకు ఒక్కటే మాధవరావుగారు పళ్లబిగువున నిగ్రహించుకోవడానికి  కారణం.

కానీ, ఈ సారి నానీ పుట్టినరోజు సందర్భంలో బాలరాజు ఆఫీసుకు సెలవు పెట్టి మరీ ఇంటికి వచ్చి సాయంకాలం దాక అన్ని ఏర్పాట్లూ స్వయంగా దగ్గరుండి చూసుకోవడంతో మాధవరావుగారు నిగ్రహం కోల్పోయారు. పార్టీ ముగిసి పదింటికి  అతగాడు ఇంటికి పోయిన తరువాత కోడలు పిల్లను సహజమైనంత మృదువుగానే అడిగాడాయన 'అస్తమానం అతను ఇక్కడిక్కడే తిరుగుతుంటాడు! ఇంటి దగ్గర పిల్లలు ఎదురుచూడరా అమ్మా? కనీసం కట్టుకున్న పెళ్లామయినా ఏమీ అనదా?'  

'తనకి భార్య లేదు మామయ్యగారూ! మన మనోహర్ సేవ్ చేయబోయి చనిపోయింది ఆమెను గురించే! అదృష్టం బాగుండి అప్పటికామెకు పిల్లలు లేరు' అంది యశోద. ఆ సమయంలో కోడలు మొహం చూసి 'ఛఁ! ఎందుకడిగినా?' అని అనిపించింది మాధవరావుగారికి.

ఆ రోజు నుంచి మామా కోడళ్ల మధ్యన కనిపించని ఓ సన్నని అడ్డుపొరేదో నిలబడ్డట్లయిపోయింది ఇంటి వాతావరణంలో.

'అమ్మాయిని అలా ఆడిగి హర్ట్ చేసినట్లున్నానేమోరా!' అని తన చిన్ననాటి  ఆప్తస్నేహితుడు గంగాధరంగారి దగ్గర వాపోయాడో రోజు మాధవరావుగారు.

గంగాధరంగారు మాధవరావుగారి మల్లేనే గవర్నమెంటు సర్వీసులో ఉన్నప్పటికీ రిటైర్ మెంటుకు సగం గడువింకా  మిగిలుండగనే తప్పుకుని సినిమా పరిశ్రమలోని తమ సన్నిహితుల దగ్గర  వారి కోసమై పనులవీ చేస్తున్నారు. మాధవరావుగారు ఎమ్మే., ఇంగ్లీష్. ఏదైనా ఇంగ్లీష్ హాలివుడ్, వరల్డ్ మూవీస్ లాంటి వాటిని తెలుగులోకి తర్జుమా చేయించుకోవలసి వచ్చినప్పుడు ఆ డివిడిలు(ఎక్కువ పైరేటెడే ఉంటాయి.. ఇట్లాంటి వ్యవహారాలలో.. ఆన్ లైన్లో చూసే అవకాశం ఉండదు) మాధవరావుగారికి అప్పగించి పోతుంటారు. ఆ రోజూ అట్లాగే వచ్చి మిత్రుడి బలవంతం మీద భోజనానికని ఉండిపోయారు.

భోజనం మధ్యలో మిత్రుడి మనసులోని నలుగుడంతా విని 'నీ కోడలు సంగతి మా అందరి కన్నా నీకే ఎక్కువ తెలిసుండాలి కదరా! మనోహరం ఇష్టపడ్డాడని కోడలుగా తెచ్చుకున్నారు నువ్వూ, వరలక్ష్మమ్మా! ఏనాడూ మీరు ఆ పిల్లను ఓ  పేరూ ఊరూ లేని  పేదింటి పిల్లలా చులకన చేసినట్లు నా దాకా అయితే రాలేదు. అసలే ప్రేమించి చేసుకున్న భర్త దూరమై లోలోపల  కుమిలిపోతున్నదా పిల్ల। ఆ డిప్రెషన్  నుంచి బైటపడేందుకు సాయపడాల్సిన పెద్దరికం నీది.  తండ్రిలాంటి  నీ నుంచి ఇట్లా   అనుమానంగా సందేహం బైటపడ్డం సహజంగానే సున్నితమైన ఆమెను కుంగదీస్తుంది కదరా! సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి అడుగుతున్నానబ్బాయ్! నీ పర్శనల్ మేటర్సులో జోక్యం చేసుకునే  అధికారం కూడా ఉందన్న భావనతో! ఇంకా మూడు పదులైనా నిండని ఆ అమ్మాయి జీవితం అనుకోని ఓ దురదృష్ట సంఘటన మూలాన ఎల్లకాలం అట్లాగే మోడువారినట్లుండాల్సిందేనా? అదే ప్రమాదంలో మరి మన వాడే మిగిలి.. తన భార్యను పోగొట్టుకునుంటే? ..'

షాక్ అయినట్లు చూసారు మాధవరావుగారు ఈ ఎదురు చూడని ప్రశ్నకు. వెంటనే సర్దుకుని 'నా సంగతి ఎట్లా ఉన్నా.. ముందు వరలక్ష్మి  నానీకి ఒక తల్లి కావాలని తన్నుకులాడేదిరా.. కచ్చితంగా!' అన్నారు.

'నీ సంగతి చెప్పవోయ్! ప్రస్తుతం అదే కదా వాస్తవం?' మిత్రుడు రెట్టించి అడగడంతో ఇహ తప్పించుకునే దారి లేకపోయింది మాధవరావుగారికి. 'మనమెన్ననుకున్నా.. ఇంకా లోకం మగవాడినీ, ఆడదానినీ ఒకే దృష్టితో మన్నించే సంస్కారం అలవరుచుకోలేదనుకుంటారా గంగా! మనోహరాన్ని ఎలాగూ తిరిగి తెచ్చుకోలేను. నానీని కూడా..'

ఎమోషనలవుతున్న మాధవరావుగారి భుజం తట్టి 'కంట్రోల్ యువర్ సెల్ఫ్! ఒక రకంగా నువ్వన్నదీ నిజమేలే! చెప్పడం తేలికే నాకైనా.. ఎవరికైనా! ఓకే.. లీవిట్ టు ది టైమ్.. మ్యాన్.. ఫర్ ది టైమ్ బీయింగ్! వీలైతే యశోదమ్మతో నేనూ ఓ సారి మాట్లాడేందుకు ట్రై చేస్తాలే! ఈ విషయం కాక పోయినా.. మీ భోజనాల గురించి. ఇంతింత ఉప్పులూ.. కారాలా ఈ వయసులో నీకు భోజనంలో!' అంటూ భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు వాతావరణాన్ని మరంత తేలికపరుస్తూ.  'బీపీలూ, షుగర్లూ ఎంట్రీ అయే ముందు వార్నింగ్ బెల్లులేవీ కొట్టిరావు.. నీకు తెలీని విషయాలా ఇవన్నీ!' అంటూ అక్కడికా టాపిక్ డైవర్ట్ చేసేశారు గంగాధరంగారు.

ఆ సారి పిల్లాడికి దసరా సెలవులు వచ్చినప్పుడు 'ఒకసారి మా పిన్నిని చూసి వస్తాను మామయ్యగారూ! చాలా రోజుల బట్టీ మంచాన బడి తీసుకుంటోంది. బాబయ్యను కూడా చూసి చాలా రోజులయింది. నానిగాడికి కాస్త ఆటవిడుపుగా ఉంటుంది రమ్మంటున్నారు ' అంది యశోద.

పెళ్లయి ఈ ఇంటికి వచ్చిన తరువాత ఎన్నడూ తలుచుకున్నట్లు ఎరగని ఈ పిన్నమ్మ, బాబయ్యలు యశోదకు ఇప్పుడెందుకు గుర్తుకొచ్చారో అర్థమవనంత అజ్ఞానంలో లేరు మాధవరావుగారు. ఇదీ ఒకందుకు మంచిదేమోలే అనిపించింది ఆయనకు. అందరూ మనసులు కూడ దీసుకోవడానికి కొంత సమయం అవసరమే అనిపిస్తోంది. కాకపోతే నానీని చూడకుండా అన్ని రోజులు ఉండడమే  మొదటిసారి చేదు అనుభవం తనకు.

ఆలోచిస్తున్నట్లు కనిపించిన మాధవరావుగారిని చూసి 'మీకు వంటకూ దానికీ ఇబ్బంది లేకుండా ఏర్పాటవీ చేస్తానన్నారు గంగాధరం మామయ్యగారు’ అంది యశోద.

తన కన్నాముందు గంగాధరంతోనే కోడలు ఈ ఊరుకెళ్లే విషయం చర్చించడం కూడా కొత్త అనుభవం అనిపించింది మాధవరావుగారికి!

గంగాధరం పంపించిన ఆడమనిషిని ఒక అబ్బాయి ఇంటికి తెచ్చి దించిపోయాడు మర్నాడు పొద్దున్నే. యశోదే దగ్గరుండి ఆమెకు  అన్నీ ఏవి ఎక్కడున్నాయో.. ఏ టైముకు ఏమేమి సిధ్ధంచేసి ఉంచాలో..    సాయంత్రం దాకా తన దగ్గరుంచుకుని శ్రద్ధగా చూపించడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. పొద్దుపోయాక పొద్దున దింపిపోయిన అబ్బాయే వచ్చి బండి మీద తీసుకువెళ్లిపోయాడు.

'మగవాళ్లెవరూ దొరకలేదుట్రా గంగా నీకు? నా ప్రాణం మీదకు ఓ ఆడమనిషిని దింపి పెట్టావూ?' అంటూ మాధవరావుగారు ఫ్రెండుతో  ఫోనులో నిష్ఠురాలకు దిగినప్పుడు 'అందుకే అన్నది ఆ రోజు.. ఉప్పు కారాలు కొద్దిగా తగ్గించుకు తినాలని. టెంపరరీగా కుక్ లు, అందునా ఇంటి కొచ్చి వండిపెట్టేవాళ్లు అంత తొందరగా దొరుకుతార్రా మాధవా ఈ రోజుల్లో? యశోదమ్మ మొదటిసారి ఏదో నోరు విడిచి అడిగిందనే కాని నాకు ఇన్ని తంటాలు! అదీ నాకు తెలిసిన వాళ్ళు ఎవరి  ద్వారానో వత్తిడి తేకపోతే ఈ మహాతల్లైనా  లొంగివుండును కాదు! మరీ ఇబ్బందిగా ఉంటే మా ఇంటికి వచ్చి ఉండు మిత్రమా ఈ నాలుగు రోజులూ! ఎక్కడా ఎడ్జస్ట్ కాలేనంటే ఇహ ఒక్కటే దారి.. మళ్లీ నీ కోడలమ్మను వెంటనే వెనక్కు రమ్మని ఫోన్ కొట్టుకో అబ్బీ' అని భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు.

---

యశోద వెళ్లి మూడు రోజులయింది. అలవాటైన మనుషులు ఇంట్లో లేకపోతే ఎంత వెలితిగా ఉంటుందో మొదటిసారి అనుభవానికి వస్తోంది మాదవరావుగారికి. నానీగాడు పదే పదే గుర్తుకు వచ్చే బాధ నుంచి తప్పించడానికా అన్నట్లు గంగాధరంగారొచ్చి ఒక డివిడి ఇచ్చిపోయారు తెలుగుసేతకు.

రాత్రి భోజనం  ముగించుకొని ఆ డివిడి చూస్తూ కూర్చున్నారు మాధవరావుగారు. అదో కొరియన్  మూవీ. సెక్సీ సీన్లు కాస్తంత ఎక్కువగానే వచ్చిపోతున్నాయి. నీతిమంతుడైన ఓ  బ్యాంక్ అధికారి మాఫియా లీడర్ ఎన్ని సార్లు, ఎన్ని రకాలుగా వత్తిడి తెచ్చినా రుణమిచ్చేందుకు ససేమిరా అంటుంటాడు. ఓ రోజు బ్యాంకు పని ముగించుకుని ఇంటికి బైలుదేరిన అతగాడు  దారిలో కుండపోతగా  కురిసిన వర్షం మూలకంగా బండి మొండికేస్తే గుర్తు తెలియని వ్యక్తి ఎవరో ఆఫర్ చేసిన లిఫ్ట్ అంగీకరించి చిక్కుల్లో పడడం చిత్రం కథ.  బండి డ్రైవర్ వయసులో ఉన్న ఒక స్త్రీ అని ఆమె ఇంటికి వెళ్లిన తరువాత గాని ఆ బ్యాంకాఫీసరుకు తెలిసిరాదు.   బలవంతం మీద ఆమెతో శృంగారం చేసే సన్నివేశాలు పదే పదే రిపీట్ అవుతుండటంతో మూడ్ పాడయి మాధవరావుగారు మధ్యలోనే  ప్లేయర్ ఆఫ్ చేసేశారు. అట్లాగే  సోఫాలో నిస్త్రాణగా పడుకుండిపోయారు

...

తలుపు గడియ టకటకా ఆగకుండా  మోగుతుండే సరికి  గభాలున మెలుకువొచ్చేసింది మాధవరావుగారికి. టైమ్ చూసుకుంటే ఎనిమిది పది! ఇంతాలస్యంగా ఎప్పుడూ పడుకున్నది లేదు ఇంతకు ముందు.  గబగబా సోఫా దిగిపోయి వెళ్లి తలుపుతీశారు. వంటపని చూసుకునే అమ్మాయి. తన పేరు వెంకటేశ్వరి అని చెప్పినట్లు గుర్తు మొదటి రోజు దింపిపోయిన మనిషి. నడి వయసు కూడా ఇంకా దాటని వెంకటేశ్వరికి భర్త ఉన్నాడో, లేడో.. ఉన్నా వదిలేసిపోయాడో ఆ వివరాలేవీ తనకు తెలియవు. పరాయి ఇళ్లకొచ్చి వంట చేసిపెట్టడమే జీవనోపాధిగా ఎంచుకున్నది అంటే బలమైన కారణమే ఉండుండాలి  ఏ స్త్రీ కైనా ఈ దేశంలో. పేరుకు వంటమనిషి అనే గానీ, శుభ్రంగా ఉంటుంది వ్యక్తి. శుచిగా వండుతుంది. మర్యాదగా మసులుకుంటుంది. వారం రోజులు వండి పెట్టిపోయే మనిషి మీద అంత ధ్యాస పెట్టటం అవసరమా? రాత్రి చూసిన సినిమా దృశ్యాల ప్రభావమా? మనసు పెడదారి పట్టడం లేదు కదా! అని తనను తాను హెచ్చరించుకున్నారు మాధవరావుగారు.  

మూడ్ మార్చుకునే నిమిత్తం గుడి కెళ్లాలని నిశ్చయించుకుని స్నానాదికాలు ముగించుకున్న తరువాత.. అల్పాహారం ఏదో  అయిందనిపించి.. బైటికొచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

'గుడి కెళుతున్నానమ్మా! తిరిగొచ్చేదెప్పుడో చెప్పడం కష్టం. కనీసం రెండు మూడు గంటలైనా పట్టొచ్చు.  పని ముగించుకుని నువ్వెళ్లి పోవచ్చు! నా కోసం ఎదురుచూడకుండా   తలుపులు అవీ జాగ్రత్తగా లాగి మాత్రం పో!' అని హెచ్చరించారు బైటికొచ్చే ముందు మాధవరావుగారు. ఫ్లాట్ కు ఆటోమేటిక్ డోర్ లాకింగ్ సిస్టం ఉంది.. తనకూ యశోదకూ ఇబ్బంది కలగకుండా!

 

గుళ్లో శర్మగారు కనిపించి ఏవో ముచ్చట్లు పెట్టారు. 'వచ్చే పౌర్ణమి నాడు స్వామివారి సన్నిధానంలో వంద మంది పేద యువతులకు సామూహిక కళ్యాణాలు జరిపించాలని సంకల్పం! తమ లాంటి పెద్దల పూనికా తోడయితే  శుభకార్యం మరంత శోభాయమానంగా జయప్రదమవుతుందని ఆశ' అన్నారాయన.

‘మంచి పనుల్లో భాగం పంచుకోడం ఎవరికి మాత్రం చేదు శర్మగారూ!  చెక్ బుక్కుల్లాంటివేవీ వెంట తెచ్చుకోలేదు. మీ వాళ్లని ఇంటికి పంపించండి! ఉడుతా భక్తి సేవించుకొనే  అదృష్టం గౌరవంగా భావిస్తాను!' అని చెప్పి వచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

ఆధ్యాత్మిక వాతావరణంలో  ఓ మూడు గంటలు గడిపేసరికి   మనసు మళ్లీ ప్రశాంతమైన మూడ్ లోకి వచ్చేసింది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతుంటే.. ఇంటి దారిపట్టారు మాధవరావుగారు.

 

ఇంటి తలుపు లాక్ చేసుంది. అంటే వెంకటేశ్వరి వెళ్లిపోయిందన్న మాట. పర్సులో నుంచి తాళం చెవి తీసి డోర్ ఓపెన్ చేసి లోపలికొచ్చారు. బెడ్ రూమ్ తలుపు వారగా వేసి ఉండటంతో  నెమ్మదిగా నెట్టారు మాధవరావుగారు. సగం తెరుచుకున్న తలుపు దభాలుమని మళ్ళీ మూసుకుపోయింది. ఆ కంటి రెప్పపాటు వ్యవధానంలోనే గదిలో నిన్న తాను సగం చూసి వదిలేసిన సినిమా శృంగార సన్నివేశాలు నడుస్తున్నట్లు అర్థమయింది మాధవరావుగారికి.

గభాలున వెనక్కి వచ్చేసి మెయిన్ పవర్ స్విచ్ టప్ మని ఆఫ్ చేశారాయన.  గుండెలు గుబగుబలాడుతుండగా అక్కడే ఉన్న సోఫాలో కూలబడిపోయారో రెండు నిముషాలు. తేరుకుని  బెడ్ రూం వంక చూస్తే బార్లా తెరిచిన తలుపుల గుండా బెడ్ మీద వెంకటేశ్వరి లోపలి దుస్తులతో పాటు ఆమెను దించేందుకు పద్దాకా వచ్చే కుర్రవాడివి కూడా.. కలగాపులగంగా! రెండే రెండు నిమిషాలలో వాళ్లిద్దరూ సీన్ నుంచి అలా గాయబ్ కావడం మరీ ఆశ్చర్యం కలిగించింది మాధవరావుగారికి.

భోజనం కూడా చెయ్యకుండా ఎంతసేపు అలా కూర్చుండిపోయారో తెలీదు! శర్మగారి విరాళాల మనిషొస్తే ఓ వెయ్యి  నూటపదహార్లకు చెక్కు రాసిచ్చి పంపించారు.  ఫ్రిజ్ లోని ఓ ఆపిల్ పండు కోసుకు తిని అట్లాగే పడుకుండిపోయారు నిస్త్రాణగా. ఆ బెడ్ రూమ్ లోకి అసలు వెళ్లబుద్ధికాలేదు.

 

సాయంకాలం వంటచేయడానికి వెంకటేశ్వరి రాలేదు. రాదని కూడా తెలుసు. వస్తే.. గిస్తే తనే పెట్టాల్సినవి నాలుగూ పెట్టి తిప్పి పంపించేద్దామని అనుకున్నాడు. కానీ, ఆ అవకాశం అతనికి దక్కలేదు.

తనే ఇంత ఎసరు స్టౌ మీదకు ఎక్కించుకుని యశోద చేసి ఉంచిన పచ్చళ్లతో కలిపి తింటుంటే ఎవరో పిలిచినట్లు వచ్చారు గంగాధరరావుగారు. 'మాధవా! నీ పనమ్మాయి నాకు ఫోన్ చేసి ఇక వంట చెయ్యడానికి వెళ్లడం కుదరదని గంట కొట్టినట్లు చెప్పేసిందిరా బాబూ! 'అదేమిటే! ఆ సంగతేదో నేరుగా ఆయనకే చెప్పొచ్చుగా?' అనడిగితే ఏమందో తెలుసా?'

'ఏమందంటా?' మాధవరావుగారి మాటల్లో వెటకారం.

'వద్దులే! ఆది మనలాంటి పెద్దమనుషులు వినాల్సిన మాట కాదు. ముఖ్యంగా నీ లాంటి మర్యాదస్తులు! అసలన్నింటికీ ఆ దరిద్రపు డి.వి.డి నే కారణమనుకుంటా! అదట్లాంటిదని నిజంగా నాకూ తెలీదురా! ఇది నాకిచ్చిన డైరక్టర్ని ముందు నాలుగు కడిగొస్తా!' అంటూ బైటికెళ్లబోయాడు.

మాధవరావుగారు అమాంతం భోజన్ పళ్లెం ముందు నుంచి లేచొచ్చి ‘ముందా పిల్ల నా గురించి ఏం కూసిందో చెప్పి  చావు!' అనరిచారు కోపంగా!

'కూల్ డౌన్ మ్యాన్! ప్రత్యేకంగా ఏమనలేదులేరా నాయనా! అందరూ అనుకుంటన్నదే తనూ అన్నట్లుంది. 'ఇంత వయసొచ్చినా ఇంకా ఇంట్లో  బూతు బాగోతాలుండే సినిమాలు చూస్తున్నాడయ్యా! ఆడముండని. ఒంటిగా ఆ ఇంట్లో పనిచెయ్యాలంటే గుండె దడగాఉంది. లక్ష రూపాయలు పొయ్యిగాక.. ఇంక నేనా కొంపకు పొయ్యేది కల్ల!' అనేసిందిరా! అసలు తప్పంతా నాదే! ఈ డివిడి బొత్తిగా  పచ్చిబూతని తెలీక తెచ్చిచ్చినందుకు ముందు  నా చెప్పుతో నన్నునేను కొట్టుకోవాలి!' అంటూ చేయి విడిపించుకుని వెళ్లిపోయారు గంగాధరంగారు.

మాధవరావుగారు కొడుకు పోయినప్పుడు కూడా ఇంతగా విలవిల్లాడలేదు. ఆ పూటకిక తిండీ తిప్పలు కడుపులోకి పోయేది కల్లే!

 చాప కిందేసుకుని  అలాగే పడుకుండిపోయారు మాధవరావుగారు. మెల్లగా తత్వం తలకెక్కడం మొదలుపెట్టింది.

మనసు లోతుల్లో  ఆలోచనలు సుళ్లుతిరుగుతున్నాయిప్పుడు. 'వెంకటేశ్వరి చిన్నపిల్ల. వయసు తోడు కోసం అలమటించే ఈడు. ప్లేయర్ లో తాను పొరపాటున వదిలేసి పోయిన డివిడి కంటబడినట్లుంది. మతి చెడి వాడిని పిలిపించుకుంది. అనుకోకుండా తను వచ్చేయడంతో కథిలా అడ్డం తిరిగింది. ఆమె ఎట్లా పోతే తన కేమి గాని.. ఆమె కన్నా వయసులో చాలా చిన్నది యశోద!  భర్త పోయి.. మగతోడు లేక.. దొరికే అవకాశం లేక.. బాధ పంచుకునే దారి లేక.. నట్టింట్లో తన కళ్ల ముందు తచ్చర్లాడుతున్నది ఇంత కాలం బట్టి!  ఆ పిచ్చి తల్లి మానసిక క్షోభను గురించి ఇంత కాలం ఇంత సహజమైన కోణంలో తాను ఎందుకు ఆలోచించలేకపోయినట్లు! ఇది   అమానుషం కాదూ!

యశోదమమ్మ మరో పెళ్లి చేసుకుని వెళ్లిపోతే మనవడు తనకు దూరమవుతాడన్న స్వార్థ బుద్ధి  తనది. రేపు తనూ వెళ్లిపోతే అదే మనవణ్ణి పెంచి ప్రయోజకుడిని చేయవలసిన  ఒక  అసహాయ వంటరి స్త్రీ ఈ తుంటరి సమాజానికి  ఎదుర్కుంటూ ఆత్మగౌరవంతో  మనగలుగుతుందా?

గంగాధరం వచ్చిన ప్రతిసారి ఇంటి వంటకాలలోని ఉప్పూ కారాలను గురించి నర్మగర్భంగా హెచ్చరించినా తన బుద్ధి అటు మళ్లనే లేదు! ఈ ఉప్పూ కారాలు వంటికి దిట్టంగా పట్టబట్టేకదా యాభై ఏళ్లు పై బడ్డ తన శరీరాన్ని  ఒక కాల్పనిక  చిత్రంలోని కాసిన్ని శృంగార సన్నివేశాలు రాత్రంతా అంతలా వెంటాడి వేధించింది! ఇక వయసులో ఉండి, ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్ల మీద ఇంకెంత తీవ్రంగా ప్రభావం చూపిస్తాయో.. ఇదిగో.. ఈ వెంకటేశ్వరి ఉదంతమే ఇప్పుడు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం! కూతురు వంటి కోడలు విషయంలో తనింత కాలం చేస్తూ వచ్చిన తప్పు స్పష్టంగా కంటి ముందు కనిపిస్తోందిప్పుడు!  తప్పు జరుగుతున్నది తన పక్షం నుంచే కాబట్టి ఆ తప్పును సరిదిద్దకోవలసిన బాధ్యత కూడా ముందు తనతోనే ఆరంభమవాలి' అనుకున్న తరువాత కానీ, మాధవరావుగారికి కంటి నిండా కునుకు రాలేదు.

సాయిబాబా గుళ్లో తొందరలో జరగబోయే 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమం కళ్ల ముందు మెదిలింది కలలో!

మర్నాడే బాలరాజు నంబరు కనుక్కుని 'ఒకసారి వచ్చి కలవమ'ని కోరారు మాధవరావుగారు.

'యశోదను చేసుకొనేందుకు నా కెలాంటి అభ్యంతరం లేదు గానీ.. యశోదను ఒప్పించే బాధ్యత కూడా మీరే తీసుకోవాలి అంకుల్!' అన్నాడు బాలరాజు.

'అదేంటీ! మా కోడలుకీ నువ్వంటే ఇష్టమేగా!' అని ఆశ్చర్యపోయారు మాధవరావుగారు.

'ఇష్టం వేరు.. పెళ్లి వేరురా.. పిచ్చోడా! యశోద చేసుకుంటానంటే  'రడీ' అనేందుకు ఎంత మంది సిద్ధంగా ఉన్నారో ముసలి డొక్కువి నీకేం తెలుసు? కానీ ఆమె ఇద్దరు పిల్లలే ఆమెకు  పెద్ద సమస్య' అన్నారు అప్పుడే వచ్చిన గంగాధరంగారు హాస్య ధరోణిలో.  

'ఇద్దరా! ఒక్క నానీగాడే గదరా! వాడంటే ఈ బాలరాజు క్కూడా ఇష్టమేనాయ?' మాధవరావుగారి మాటల్లో మళ్లీ ఆశ్చర్యం.

'నానీ రెండో పిల్లాడబ్బాయ్! పెద్ద మొండి పిల్లవాడివి యశోద దృష్టిలో నువ్వే! నీ కన్నా ముందు నీ కోడలు పెళ్లి ప్రస్తావన నేను తెచ్చినప్పుడు ఏమందో తెలుసా? 'నానీ ఎలాగో నాతోనే ఉంటాడు. అత్తయ్యగారు, మనోహరం లేని మామయ్యగారికి నానీకి లాగా నేనే ఇప్పుడన్నీ! నాతో పాటు నా ఇద్దరు పిల్లల్నీ దగ్గరకు తీసుకుంటానంటేనే నేనే పెళ్లి ప్రస్తావన గురించైనా అలోచించేది' అని ఖరాఖండిగా షరతు పెట్టిందిరా  నిన్ను మించిన మొండి నీ కోడలు. ఆ షరతులన్నీ ముందు చెప్పే ఈ భార్యలేని బాలరాజును, భర్తను మిస్సవుతున్న మన యశోదమ్మను ఒకటి చెయ్యాలనుకున్నా నేను. యశోదమ్మకు చెప్పి చెప్పి ఎట్లాగో ఒప్పించగలిగా కానీ..  పుడకలాగా 'నా నానీనో' అంటూ  నువ్వే యశోద పానకంలో అడ్డుపడుతూ వచ్చావు ఇప్పటి వరకు.

'అందరికీ 'ఓ..కే అయినా నా ఒక్కడి అబ్జెక్షనే అడ్డమయిందంటావు?' అన్నారు మాధవరావుగారు నిష్ఠురంగా!

'మామయ్యగారు మనస్ఫుర్తిగా ఓకే అంటేనే.. నేనే పెళ్లికైనా ఆలోచించేది' అంటూ  ఇంకో కండిషన్ కూడా పెట్టేసిందియ్యా  బాబూ నీ జగమొండి కోడలు. నిన్ను వప్పించడానికే ఇంత పెద్ద కథ నడిపించాల్సి వచ్చిందిప్పుడు' అన్నారు గంగాధరంగారు భళ్లున నవ్వేస్తూ.

'కథా! ఏం కథా' నోరెళ్లబెట్టారు మాధవరావుగారు.

'నీకే అంత తెలుస్తుందిలే! పద! శర్మగారు నిన్ను దగ్గరుండి 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమానికి వెంటబెట్టుకురమ్మన్నారు! బాలరాజుక్కూడా బ్యాంకు టైము దాటిపొతుంది' అన్నారు గంగాధరంగారు బాలరాజు వైపు సాభిప్రాయంగా చూస్తూ. బాలరాజు మాధవరావుగారి కాళ్లకు నమస్కారం చేసి వెళ్లిపోయాడు.  

సాయిబాబా గుళ్లో జరిగే ‘కళ్యాణమస్తు’ కార్యక్రమంలో  పీటల మీద కూర్చున్న కాబోయే దంపతుల్లో వెంకటేశ్వరి.. ఆమె పక్కన మొన్న గదిలో నుంచి తప్పించుకున్న అబ్బాయి!  నోరువెళ్లబెట్టేసిన  మాధవరావుగారి చెవులో సన్నగా ఊదాడు గంగాధరరావుగారు 'ఈ జంటా మన యశోదా బాలరాజుల్లా ఒకళ్ల నొకళ్లు ఇష్టపడిన పిల్లలే! వరుడు నేను పనిచేసే ఓ సినిమా కంపెనీలో అసిస్టెంట్ డైరక్టర్. వెంకటేశ్వరికి అదే కంపెనీ కేటరింగ్ సెక్షన్లో పని. నీ ఇంటి బెడ్ రూమ్ సీన్ కు ముందే ఇద్దరూ  రిజిష్టర్డ్లీ మ్యారేజ్డ్ కపుల్! ఇద్దరి తరుఫునా పెద్దలు లేరు.  వెంకటేశ్వరి తృప్తి కోసం ఈ సంప్రదాయపు పెళ్లి. ఎట్లాగూ పెళ్లయిన జంటే కదా.. ఓ మంచి పని కోసం.. ఒక పూట ఓ పది నిముషాల పాటు ఉత్తుత్తి శృంగార సన్నివేశంలో నటించాలని ప్రాధేయపడ్డా! వెంకటేశ్వరి ససేమిరా అంది. కాని.. పిల్లాడు మాత్రం పెద్దమనసుతో చెప్పినట్లే చేశాడు!  నువ్వు కానీ అట్లా ఠకీమని  పవర్  కట్ చేయకుండా లోపలికి వెళ్లుంటే గదిలో వెంకటేశ్వరి అసలు లెనె లేదన్న గుట్టు బైటపడివుండేదిరా ఫూల్! ఉన్నది.. చూసింది..  రెండు దిండ్లూ.. ఒక  దుప్పటి మీద ఆ పిల్ల శారీ!'

వింటూన్న మాధవరావుగారు నోరు వెళ్లబెట్టేశారు.

'చిన్నపిల్లలిద్దరూ మనలాంటి పెద్దల చిన్న బుద్ధుల మరమ్మత్తు కోసం పెద్దమనసు చూపించారు. చెడ్డపేరు తెచ్చుకున్నారు. పెళ్లయిన జంటయి వుండీ నీ లాంటి పెద్దల చేత శాపనార్థాలు కూడా తిన్నారు. అదీ నీ మూర్ఖత్వం కారణంగానే!' అని తేల్చేశారు గంగాధరంగారు.

'కాదండీ మామయ్యగారూ! వారం బట్టీ చూస్తున్నా! బాబయ్యగారిది నిజంగా దొడ్డమనసు. ఎన్ని సార్లు అధాటున  నన్ను ‘యశోదమ్మా!’ పిలిచారో! ప్రేమించిన  మొగుణ్ణి పోగొట్టుకున్న దాన్ని! యశోదమ్మ బాధ నాకూ తెలుసు! అందుకే వీడీ నాటకంలో నా పేరు వాడుకుంటానన్నా కాదనంది' అంది అప్పుడే దండల మార్పిడి కార్యక్రమం అయిందనిపించుకుని వరుడి పక్కన కళకళలాడుతూ నిలబడ్డ వధువు వెంకటేశ్వరి.

మాధవరావుగారి కళ్లల్లో నీళ్లు చిప్పిల్లాయి. ఒక మూర్ఖుడి మనసు మార్పుకు ఎంత మంది మంచి మనుషులు  ఎంత పెద్ద నాటకం ఆడాల్సొచ్చిందీ!

'పిల్లాపాపాలతో ఇలాగే మంచి మనసుతో కలకాలం కాపురం చేసుకోండి తల్లీ!’- అంటూ కాళ్లకు నమస్కరించిన వెంకటేశ్వరి దంపతులను మనస్ఫూర్తిగా ఆశీర్వదించారు మాదవరావుగారు.

అ సమయంలో ఆయన కళ్ల ముందు కదులాడింది త్వరలో జరగబోయే మరో ‘కళ్యాణమస్తు’ శుభకార్యంలో..  వెంకటేశ్వరి  స్థానంలో ఉన్న యశోదమ్మ.. కుర్రవాడి స్థానంలో ఉన్న బాలరాజు.

-కర్లపాలెం కథ 

కళ్యాణమస్తు 

రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

ఉదయం ఐదింటికల్లా మెలుకువ వచ్చింది మాధవరావుగారికి ఎప్పట్లానే. కోడలు గదిలోకి తొంగి చూస్తే నానీ గాఢనిద్రలో కనిపించాడు. 

యశోద వాషింగ్ రూము నుంచి వచ్చిన తరువాత వాకింగ్ కని వెళ్లి   తిరిగొస్తూ తెచ్చుకున్న న్యూస్ పేపర్లనో మూల  గిరాటేసి, పాల ప్యాకెట్లు వంటగది ప్లాట్ ఫారం మీద పెట్టి  కాలకృత్యాల పని పూర్తి చేసుకుని వచ్చాడు. 

కోడలు కలిపిచ్చిన కమ్మని కాఫీ ఆస్వాదిస్తూ పేపర్లోని వార్తలు  చూస్తూండగా 'నానీగాడు లేస్తాడేమో! చూస్తుండండి మామయ్యా!' అంటూ తను స్నానాల గదిలోకి దూరింది. 

వాళ్లమ్మ బాత్ రూంలో ఉన్నప్పుడో, బట్టలు మార్చుకుంటున్నప్పుడో లేచి 'అమ్మ కావాలీ' అంటూ ఆరున్నొక్క రాగాలు అందుకుంటాడు ఆ భడవా! సముదాయించడం రాక తను సతమతమయిపోతాడు. నవ్వే పిల్లలను ఆడించడం తెలుసు కానీ, ఏడ్చే బిడ్డలని ఓదార్చే సహనం మాధవరావుగారికి మొదట్నుంచీ లేదు. ఈ ఏడు పదుల వయసులో కొత్తగా ఇప్పుడెక్కణ్ణుంచి అరువు తెచ్చుకోడం! 

ఆర్నెల్ల కిందటి వరకు ఆ పనులన్నింటికి వాడి బామ్మ వరలక్ష్మమ్మ ఉండేది ఇంట్లో!

నానీగాడీ రోజు మధ్యలో నిద్ర లేవలేదు. ఆ అమ్మాయే వాడిని లేపి తయారు చేసింది.  ఇద్దరూ ఆదరాబాదరాగా బైలుదేరే సమయానికి ఎనిమిది గంటలు దాటనే దాటింది. 'టాటా.. తాతయ్యా!' అంటూ అమ్మ చెప్పినట్లే చిలక పలుకులు పలుకుతూ వాళ్లమ్మ చిటికెన వేలు పట్టుకుని బుడిబుడి అడుగులతో స్కూలు బ్యాగు భుజాన వేసుకుని నానీ వెళుతుంటే అలాగే చూస్తూ నిలబడిపోయారు  మాధవరావుగారు.  నానీ బస్సెక్కడం, యశోద ఆటో ఎక్కడం చూసి ఇంటో కొచ్చారు మాధవరావుగారు. ఇది రోజూ ఉండే దినచర్య.

కోడలు బ్యాంకులో పనిచేస్తోంది. అది కొడుకు మనోహర్ పనిచేసిన బ్యాంకే. కంపాష్యినేట్ గ్రౌండ్స్ మీద యశోదకు దక్కింది. రెండేళ్ల కిందట బ్యాంక్ స్టాఫ్ సాగర్ పిక్నక్ కని వెళ్ళినప్పుడు ప్రమాదవశాత్తూ నదిలో జారిపడ్డ కొలీగ్ ను రక్షించబోతూ ప్రాణాలు పోగొట్టుకున్నాడు ఒక్కగానొక్క కొడుకు మనోహర్. ఆ దిగులుతోనే ఆరోగ్యం చెడగొట్టుకున్న భార్య ఆర్నెల్ల కిందట అనుకోని జాండీస్ తీవ్రత వల్ల ఈ లోకానికి దూరమైంది. 'విధి తన కుటుంబంతో ఆడుతున్న చదరంగంలో ప్రస్తుతానికి మిగిలి ఉన్న పావులు తను, యశోద.. పసిబిడ్డ నానీ!' అనుకుంటారెప్పుడూ మాధవరావుగారు. యశోద ఏమనుకుంటుందో ఎప్పుడూ బైటికి చెప్పదు. ఈ ఆటలోకి ఇప్పుడు కొత్తగా వచ్చి చేరిన పావు బాలరాజు.

బాలరాజు యశోద పనిచేసే బ్యాంకులోనే పనిచేస్తున్నట్లు ఒకసారి యశోదే చెప్పినట్లు గుర్తు. ఓ రోజు ఏదో అనుకోని బంద్ కారణంగా బ్యాంకు పని మధ్యలోనే ఆగిపోతే ఆటోలు అవీ ఇక రావని .. ఈ బాలరాజు బైక్ మీదనే ఇంటికొచ్చింది యశోద. చీకటి పడక  ముందే ఇంటికి వచ్చేయ్యాలన్న ఆమె ఆత్రాన్ని వేరే కోణంలో చూడలేదు  అప్పట్లో మాధవరావుగారు. ఆ తరువాతా అతను ఏదో ఒక మిష మీద ఇంటికి రావడం, యశోద తన సహజమైన బిడియానికి మించి కాస్తంత ఎక్కువగానే  అతనితో  చనువుగా మసలడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. ఎంత ఆడా మగా అయినా ఒకే చోట ఒకే తరహా పనిచేస్తున్నప్పుడు సాధారణంగానే ఆ మూవ్ మెంట్సులో ఒక రకమైన ఈజ్ నెస్  ఉంటుందన్నది మాధవరావుగారి వంటి విధ్యాధికులకు అర్థమవని విశేషమేమీ కాదు. కానీ ఎన్ని చదువులు చదివి, ఎంత సంస్కారవంతమైన జీవితానికి అలవాటు పడ్డా, మానవసంబంధాలు ఒక్కో సందర్భంలో అందరినీ మామూలు మనుషులకు మల్లేనే ఆలోచనలో పడదోస్తాయేమో. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీని అతనికి దగ్గరగా తిరగడానికి తల్లయి ఉండీ యశోద ప్రోత్సహిస్తున్నట్లు అనుమానం వచ్చినప్పటి బట్టి మాధవరావుగారిలో చిన్న అసహనం బైలుదేరిన మాట నిజం. బాలరాజు వచ్చిన ప్రతీసారీ నానీకి ఏవేవో ఆటవస్తువులు తెచ్చివ్వడమూ, వాటిని తీసుకోమని తల్లి యశోద ప్రోత్సహిస్తుండటంతో మాధవరావులో ఈ అసహనం మరంత బలంగా పెరిగిపోసాగింది. అతన్నేమైనా ఆడిగితే కోడలు నొచ్చుకుంటుందేమోనన్న జంకు ఒక్కటే మాధవరావుగారు పళ్లబిగువున నిగ్రహించుకోవడానికి  కారణం.

కానీ, ఈ సారి నానీ పుట్టినరోజు సందర్భంలో బాలరాజు ఆఫీసుకు సెలవు పెట్టి మరీ ఇంటికి వచ్చి సాయంకాలం దాక అన్ని ఏర్పాట్లూ స్వయంగా దగ్గరుండి చూసుకోవడంతో మాధవరావుగారు నిగ్రహం కోల్పోయారు. పార్టీ ముగిసి పదింటికి  అతగాడు ఇంటికి పోయిన తరువాత కోడలు పిల్లను సహజమైనంత మృదువుగానే అడిగాడాయన 'అస్తమానం అతను ఇక్కడిక్కడే తిరుగుతుంటాడు! ఇంటి దగ్గర పిల్లలు ఎదురుచూడరా అమ్మా? కనీసం కట్టుకున్న పెళ్లామయినా ఏమీ అనదా?'  

'తనకి భార్య లేదు మామయ్యగారూ! మన మనోహర్ సేవ్ చేయబోయి చనిపోయింది ఆమెను గురించే! అదృష్టం బాగుండి అప్పటికామెకు పిల్లలు లేరు' అంది యశోద. ఆ సమయంలో కోడలు మొహం చూసి 'ఛఁ! ఎందుకడిగినా?' అని అనిపించింది మాధవరావుగారికి.

ఆ రోజు నుంచి మామా కోడళ్ల మధ్యన కనిపించని ఓ సన్నని అడ్డుపొరేదో నిలబడ్డట్లయిపోయింది ఇంటి వాతావరణంలో.

'అమ్మాయిని అలా ఆడిగి హర్ట్ చేసినట్లున్నానేమోరా!' అని తన చిన్ననాటి  ఆప్తస్నేహితుడు గంగాధరంగారి దగ్గర వాపోయాడో రోజు మాధవరావుగారు.

గంగాధరంగారు మాధవరావుగారి మల్లేనే గవర్నమెంటు సర్వీసులో ఉన్నప్పటికీ రిటైర్ మెంటుకు సగం గడువింకా  మిగిలుండగనే తప్పుకుని సినిమా పరిశ్రమలోని తమ సన్నిహితుల దగ్గర  వారి కోసమై పనులవీ చేస్తున్నారు. మాధవరావుగారు ఎమ్మే., ఇంగ్లీష్. ఏదైనా ఇంగ్లీష్ హాలివుడ్, వరల్డ్ మూవీస్ లాంటి వాటిని తెలుగులోకి తర్జుమా చేయించుకోవలసి వచ్చినప్పుడు ఆ డివిడిలు(ఎక్కువ పైరేటెడే ఉంటాయి.. ఇట్లాంటి వ్యవహారాలలో.. ఆన్ లైన్లో చూసే అవకాశం ఉండదు) మాధవరావుగారికి అప్పగించి పోతుంటారు. ఆ రోజూ అట్లాగే వచ్చి మిత్రుడి బలవంతం మీద భోజనానికని ఉండిపోయారు.

భోజనం మధ్యలో మిత్రుడి మనసులోని నలుగుడంతా విని 'నీ కోడలు సంగతి మా అందరి కన్నా నీకే ఎక్కువ తెలిసుండాలి కదరా! మనోహరం ఇష్టపడ్డాడని కోడలుగా తెచ్చుకున్నారు నువ్వూ, వరలక్ష్మమ్మా! ఏనాడూ మీరు ఆ పిల్లను ఓ  పేరూ ఊరూ లేని  పేదింటి పిల్లలా చులకన చేసినట్లు నా దాకా అయితే రాలేదు. అసలే ప్రేమించి చేసుకున్న భర్త దూరమై లోలోపల  కుమిలిపోతున్నదా పిల్ల। ఆ డిప్రెషన్  నుంచి బైటపడేందుకు సాయపడాల్సిన పెద్దరికం నీది.  తండ్రిలాంటి  నీ నుంచి ఇట్లా   అనుమానంగా సందేహం బైటపడ్డం సహజంగానే సున్నితమైన ఆమెను కుంగదీస్తుంది కదరా! సందర్భం వచ్చింది కాబట్టి అడుగుతున్నానబ్బాయ్! నీ పర్శనల్ మేటర్సులో జోక్యం చేసుకునే  అధికారం కూడా ఉందన్న భావనతో! ఇంకా మూడు పదులైనా నిండని ఆ అమ్మాయి జీవితం అనుకోని ఓ దురదృష్ట సంఘటన మూలాన ఎల్లకాలం అట్లాగే మోడువారినట్లుండాల్సిందేనా? అదే ప్రమాదంలో మరి మన వాడే మిగిలి.. తన భార్యను పోగొట్టుకునుంటే? ..'

షాక్ అయినట్లు చూసారు మాధవరావుగారు ఈ ఎదురు చూడని ప్రశ్నకు. వెంటనే సర్దుకుని 'నా సంగతి ఎట్లా ఉన్నా.. ముందు వరలక్ష్మి  నానీకి ఒక తల్లి కావాలని తన్నుకులాడేదిరా.. కచ్చితంగా!' అన్నారు.

'నీ సంగతి చెప్పవోయ్! ప్రస్తుతం అదే కదా వాస్తవం?' మిత్రుడు రెట్టించి అడగడంతో ఇహ తప్పించుకునే దారి లేకపోయింది మాధవరావుగారికి. 'మనమెన్ననుకున్నా.. ఇంకా లోకం మగవాడినీ, ఆడదానినీ ఒకే దృష్టితో మన్నించే సంస్కారం అలవరుచుకోలేదనుకుంటారా గంగా! మనోహరాన్ని ఎలాగూ తిరిగి తెచ్చుకోలేను. నానీని కూడా..'

ఎమోషనలవుతున్న మాధవరావుగారి భుజం తట్టి 'కంట్రోల్ యువర్ సెల్ఫ్! ఒక రకంగా నువ్వన్నదీ నిజమేలే! చెప్పడం తేలికే నాకైనా.. ఎవరికైనా! ఓకే.. లీవిట్ టు ది టైమ్.. మ్యాన్.. ఫర్ ది టైమ్ బీయింగ్! వీలైతే యశోదమ్మతో నేనూ ఓ సారి మాట్లాడేందుకు ట్రై చేస్తాలే! ఈ విషయం కాక పోయినా.. మీ భోజనాల గురించి. ఇంతింత ఉప్పులూ.. కారాలా ఈ వయసులో నీకు భోజనంలో!' అంటూ భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు వాతావరణాన్ని మరంత తేలికపరుస్తూ.  'బీపీలూ, షుగర్లూ ఎంట్రీ అయే ముందు వార్నింగ్ బెల్లులేవీ కొట్టిరావు.. నీకు తెలీని విషయాలా ఇవన్నీ!' అంటూ అక్కడికా టాపిక్ డైవర్ట్ చేసేశారు గంగాధరంగారు.

ఆ సారి పిల్లాడికి దసరా సెలవులు వచ్చినప్పుడు 'ఒకసారి మా పిన్నిని చూసి వస్తాను మామయ్యగారూ! చాలా రోజుల బట్టీ మంచాన బడి తీసుకుంటోంది. బాబయ్యను కూడా చూసి చాలా రోజులయింది. నానిగాడికి కాస్త ఆటవిడుపుగా ఉంటుంది రమ్మంటున్నారు ' అంది యశోద.

పెళ్లయి ఈ ఇంటికి వచ్చిన తరువాత ఎన్నడూ తలుచుకున్నట్లు ఎరగని ఈ పిన్నమ్మ, బాబయ్యలు యశోదకు ఇప్పుడెందుకు గుర్తుకొచ్చారో అర్థమవనంత అజ్ఞానంలో లేరు మాధవరావుగారు. ఇదీ ఒకందుకు మంచిదేమోలే అనిపించింది ఆయనకు. అందరూ మనసులు కూడ దీసుకోవడానికి కొంత సమయం అవసరమే అనిపిస్తోంది. కాకపోతే నానీని చూడకుండా అన్ని రోజులు ఉండడమే  మొదటిసారి చేదు అనుభవం తనకు.

ఆలోచిస్తున్నట్లు కనిపించిన మాధవరావుగారిని చూసి 'మీకు వంటకూ దానికీ ఇబ్బంది లేకుండా ఏర్పాటవీ చేస్తానన్నారు గంగాధరం మామయ్యగారు’ అంది యశోద.

తన కన్నాముందు గంగాధరంతోనే కోడలు ఈ ఊరుకెళ్లే విషయం చర్చించడం కూడా కొత్త అనుభవం అనిపించింది మాధవరావుగారికి!

గంగాధరం పంపించిన ఆడమనిషిని ఒక అబ్బాయి ఇంటికి తెచ్చి దించిపోయాడు మర్నాడు పొద్దున్నే. యశోదే దగ్గరుండి ఆమెకు  అన్నీ ఏవి ఎక్కడున్నాయో.. ఏ టైముకు ఏమేమి సిధ్ధంచేసి ఉంచాలో..    సాయంత్రం దాకా తన దగ్గరుంచుకుని శ్రద్ధగా చూపించడం మాధవరావుగారు గమనించకపోలేదు. పొద్దుపోయాక పొద్దున దింపిపోయిన అబ్బాయే వచ్చి బండి మీద తీసుకువెళ్లిపోయాడు.

'మగవాళ్లెవరూ దొరకలేదుట్రా గంగా నీకు? నా ప్రాణం మీదకు ఓ ఆడమనిషిని దింపి పెట్టావూ?' అంటూ మాధవరావుగారు ఫ్రెండుతో  ఫోనులో నిష్ఠురాలకు దిగినప్పుడు 'అందుకే అన్నది ఆ రోజు.. ఉప్పు కారాలు కొద్దిగా తగ్గించుకు తినాలని. టెంపరరీగా కుక్ లు, అందునా ఇంటి కొచ్చి వండిపెట్టేవాళ్లు అంత తొందరగా దొరుకుతార్రా మాధవా ఈ రోజుల్లో? యశోదమ్మ మొదటిసారి ఏదో నోరు విడిచి అడిగిందనే కాని నాకు ఇన్ని తంటాలు! అదీ నాకు తెలిసిన వాళ్ళు ఎవరి  ద్వారానో వత్తిడి తేకపోతే ఈ మహాతల్లైనా  లొంగివుండును కాదు! మరీ ఇబ్బందిగా ఉంటే మా ఇంటికి వచ్చి ఉండు మిత్రమా ఈ నాలుగు రోజులూ! ఎక్కడా ఎడ్జస్ట్ కాలేనంటే ఇహ ఒక్కటే దారి.. మళ్లీ నీ కోడలమ్మను వెంటనే వెనక్కు రమ్మని ఫోన్ కొట్టుకో అబ్బీ' అని భళ్లున నవ్వేశారు గంగాధరంగారు.

---

యశోద వెళ్లి మూడు రోజులయింది. అలవాటైన మనుషులు ఇంట్లో లేకపోతే ఎంత వెలితిగా ఉంటుందో మొదటిసారి అనుభవానికి వస్తోంది మాదవరావుగారికి. నానీగాడు పదే పదే గుర్తుకు వచ్చే బాధ నుంచి తప్పించడానికా అన్నట్లు గంగాధరంగారొచ్చి ఒక డివిడి ఇచ్చిపోయారు తెలుగుసేతకు.

రాత్రి భోజనం  ముగించుకొని ఆ డివిడి చూస్తూ కూర్చున్నారు మాధవరావుగారు. అదో కొరియన్  మూవీ. సెక్సీ సీన్లు కాస్తంత ఎక్కువగానే వచ్చిపోతున్నాయి. నీతిమంతుడైన ఓ  బ్యాంక్ అధికారి మాఫియా లీడర్ ఎన్ని సార్లు, ఎన్ని రకాలుగా వత్తిడి తెచ్చినా రుణమిచ్చేందుకు ససేమిరా అంటుంటాడు. ఓ రోజు బ్యాంకు పని ముగించుకుని ఇంటికి బైలుదేరిన అతగాడు  దారిలో కుండపోతగా  కురిసిన వర్షం మూలకంగా బండి మొండికేస్తే గుర్తు తెలియని వ్యక్తి ఎవరో ఆఫర్ చేసిన లిఫ్ట్ అంగీకరించి చిక్కుల్లో పడడం చిత్రం కథ.  బండి డ్రైవర్ వయసులో ఉన్న ఒక స్త్రీ అని ఆమె ఇంటికి వెళ్లిన తరువాత గాని ఆ బ్యాంకాఫీసరుకు తెలిసిరాదు.   బలవంతం మీద ఆమెతో శృంగారం చేసే సన్నివేశాలు పదే పదే రిపీట్ అవుతుండటంతో మూడ్ పాడయి మాధవరావుగారు మధ్యలోనే  ప్లేయర్ ఆఫ్ చేసేశారు. అట్లాగే  సోఫాలో నిస్త్రాణగా పడుకుండిపోయారు

...

తలుపు గడియ టకటకా ఆగకుండా  మోగుతుండే సరికి  గభాలున మెలుకువొచ్చేసింది మాధవరావుగారికి. టైమ్ చూసుకుంటే ఎనిమిది పది! ఇంతాలస్యంగా ఎప్పుడూ పడుకున్నది లేదు ఇంతకు ముందు.  గబగబా సోఫా దిగిపోయి వెళ్లి తలుపుతీశారు. వంటపని చూసుకునే అమ్మాయి. తన పేరు వెంకటేశ్వరి అని చెప్పినట్లు గుర్తు మొదటి రోజు దింపిపోయిన మనిషి. నడి వయసు కూడా ఇంకా దాటని వెంకటేశ్వరికి భర్త ఉన్నాడో, లేడో.. ఉన్నా వదిలేసిపోయాడో ఆ వివరాలేవీ తనకు తెలియవు. పరాయి ఇళ్లకొచ్చి వంట చేసిపెట్టడమే జీవనోపాధిగా ఎంచుకున్నది అంటే బలమైన కారణమే ఉండుండాలి  ఏ స్త్రీ కైనా ఈ దేశంలో. పేరుకు వంటమనిషి అనే గానీ, శుభ్రంగా ఉంటుంది వ్యక్తి. శుచిగా వండుతుంది. మర్యాదగా మసులుకుంటుంది. వారం రోజులు వండి పెట్టిపోయే మనిషి మీద అంత ధ్యాస పెట్టటం అవసరమా? రాత్రి చూసిన సినిమా దృశ్యాల ప్రభావమా? మనసు పెడదారి పట్టడం లేదు కదా! అని తనను తాను హెచ్చరించుకున్నారు మాధవరావుగారు.  

మూడ్ మార్చుకునే నిమిత్తం గుడి కెళ్లాలని నిశ్చయించుకుని స్నానాదికాలు ముగించుకున్న తరువాత.. అల్పాహారం ఏదో  అయిందనిపించి.. బైటికొచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

'గుడి కెళుతున్నానమ్మా! తిరిగొచ్చేదెప్పుడో చెప్పడం కష్టం. కనీసం రెండు మూడు గంటలైనా పట్టొచ్చు.  పని ముగించుకుని నువ్వెళ్లి పోవచ్చు! నా కోసం ఎదురుచూడకుండా   తలుపులు అవీ జాగ్రత్తగా లాగి మాత్రం పో!' అని హెచ్చరించారు బైటికొచ్చే ముందు మాధవరావుగారు. ఫ్లాట్ కు ఆటోమేటిక్ డోర్ లాకింగ్ సిస్టం ఉంది.. తనకూ యశోదకూ ఇబ్బంది కలగకుండా!

 

గుళ్లో శర్మగారు కనిపించి ఏవో ముచ్చట్లు పెట్టారు. 'వచ్చే పౌర్ణమి నాడు స్వామివారి సన్నిధానంలో వంద మంది పేద యువతులకు సామూహిక కళ్యాణాలు జరిపించాలని సంకల్పం! తమ లాంటి పెద్దల పూనికా తోడయితే  శుభకార్యం మరంత శోభాయమానంగా జయప్రదమవుతుందని ఆశ' అన్నారాయన.

‘మంచి పనుల్లో భాగం పంచుకోడం ఎవరికి మాత్రం చేదు శర్మగారూ!  చెక్ బుక్కుల్లాంటివేవీ వెంట తెచ్చుకోలేదు. మీ వాళ్లని ఇంటికి పంపించండి! ఉడుతా భక్తి సేవించుకొనే  అదృష్టం గౌరవంగా భావిస్తాను!' అని చెప్పి వచ్చేశారు మాధవరావుగారు.

ఆధ్యాత్మిక వాతావరణంలో  ఓ మూడు గంటలు గడిపేసరికి   మనసు మళ్లీ ప్రశాంతమైన మూడ్ లోకి వచ్చేసింది. కడుపులో ఆకలి కరకరలాడుతుంటే.. ఇంటి దారిపట్టారు మాధవరావుగారు.

 

ఇంటి తలుపు లాక్ చేసుంది. అంటే వెంకటేశ్వరి వెళ్లిపోయిందన్న మాట. పర్సులో నుంచి తాళం చెవి తీసి డోర్ ఓపెన్ చేసి లోపలికొచ్చారు. బెడ్ రూమ్ తలుపు వారగా వేసి ఉండటంతో  నెమ్మదిగా నెట్టారు మాధవరావుగారు. సగం తెరుచుకున్న తలుపు దభాలుమని మళ్ళీ మూసుకుపోయింది. ఆ కంటి రెప్పపాటు వ్యవధానంలోనే గదిలో నిన్న తాను సగం చూసి వదిలేసిన సినిమా శృంగార సన్నివేశాలు నడుస్తున్నట్లు అర్థమయింది మాధవరావుగారికి.

గభాలున వెనక్కి వచ్చేసి మెయిన్ పవర్ స్విచ్ టప్ మని ఆఫ్ చేశారాయన.  గుండెలు గుబగుబలాడుతుండగా అక్కడే ఉన్న సోఫాలో కూలబడిపోయారో రెండు నిముషాలు. తేరుకుని  బెడ్ రూం వంక చూస్తే బార్లా తెరిచిన తలుపుల గుండా బెడ్ మీద వెంకటేశ్వరి లోపలి దుస్తులతో పాటు ఆమెను దించేందుకు పద్దాకా వచ్చే కుర్రవాడివి కూడా.. కలగాపులగంగా! రెండే రెండు నిమిషాలలో వాళ్లిద్దరూ సీన్ నుంచి అలా గాయబ్ కావడం మరీ ఆశ్చర్యం కలిగించింది మాధవరావుగారికి.

భోజనం కూడా చెయ్యకుండా ఎంతసేపు అలా కూర్చుండిపోయారో తెలీదు! శర్మగారి విరాళాల మనిషొస్తే ఓ వెయ్యి  నూటపదహార్లకు చెక్కు రాసిచ్చి పంపించారు.  ఫ్రిజ్ లోని ఓ ఆపిల్ పండు కోసుకు తిని అట్లాగే పడుకుండిపోయారు నిస్త్రాణగా. ఆ బెడ్ రూమ్ లోకి అసలు వెళ్లబుద్ధికాలేదు.

 

సాయంకాలం వంటచేయడానికి వెంకటేశ్వరి రాలేదు. రాదని కూడా తెలుసు. వస్తే.. గిస్తే తనే పెట్టాల్సినవి నాలుగూ పెట్టి తిప్పి పంపించేద్దామని అనుకున్నాడు. కానీ, ఆ అవకాశం అతనికి దక్కలేదు.

తనే ఇంత ఎసరు స్టౌ మీదకు ఎక్కించుకుని యశోద చేసి ఉంచిన పచ్చళ్లతో కలిపి తింటుంటే ఎవరో పిలిచినట్లు వచ్చారు గంగాధరరావుగారు. 'మాధవా! నీ పనమ్మాయి నాకు ఫోన్ చేసి ఇక వంట చెయ్యడానికి వెళ్లడం కుదరదని గంట కొట్టినట్లు చెప్పేసిందిరా బాబూ! 'అదేమిటే! ఆ సంగతేదో నేరుగా ఆయనకే చెప్పొచ్చుగా?' అనడిగితే ఏమందో తెలుసా?'

'ఏమందంటా?' మాధవరావుగారి మాటల్లో వెటకారం.

'వద్దులే! ఆది మనలాంటి పెద్దమనుషులు వినాల్సిన మాట కాదు. ముఖ్యంగా నీ లాంటి మర్యాదస్తులు! అసలన్నింటికీ ఆ దరిద్రపు డి.వి.డి నే కారణమనుకుంటా! అదట్లాంటిదని నిజంగా నాకూ తెలీదురా! ఇది నాకిచ్చిన డైరక్టర్ని ముందు నాలుగు కడిగొస్తా!' అంటూ బైటికెళ్లబోయాడు.

మాధవరావుగారు అమాంతం భోజన్ పళ్లెం ముందు నుంచి లేచొచ్చి ‘ముందా పిల్ల నా గురించి ఏం కూసిందో చెప్పి  చావు!' అనరిచారు కోపంగా!

'కూల్ డౌన్ మ్యాన్! ప్రత్యేకంగా ఏమనలేదులేరా నాయనా! అందరూ అనుకుంటన్నదే తనూ అన్నట్లుంది. 'ఇంత వయసొచ్చినా ఇంకా ఇంట్లో  బూతు బాగోతాలుండే సినిమాలు చూస్తున్నాడయ్యా! ఆడముండని. ఒంటిగా ఆ ఇంట్లో పనిచెయ్యాలంటే గుండె దడగాఉంది. లక్ష రూపాయలు పొయ్యిగాక.. ఇంక నేనా కొంపకు పొయ్యేది కల్ల!' అనేసిందిరా! అసలు తప్పంతా నాదే! ఈ డివిడి బొత్తిగా  పచ్చిబూతని తెలీక తెచ్చిచ్చినందుకు ముందు  నా చెప్పుతో నన్నునేను కొట్టుకోవాలి!' అంటూ చేయి విడిపించుకుని వెళ్లిపోయారు గంగాధరంగారు.

మాధవరావుగారు కొడుకు పోయినప్పుడు కూడా ఇంతగా విలవిల్లాడలేదు. ఆ పూటకిక తిండీ తిప్పలు కడుపులోకి పోయేది కల్లే!

 చాప కిందేసుకుని  అలాగే పడుకుండిపోయారు మాధవరావుగారు. మెల్లగా తత్వం తలకెక్కడం మొదలుపెట్టింది.

మనసు లోతుల్లో  ఆలోచనలు సుళ్లుతిరుగుతున్నాయిప్పుడు. 'వెంకటేశ్వరి చిన్నపిల్ల. వయసు తోడు కోసం అలమటించే ఈడు. ప్లేయర్ లో తాను పొరపాటున వదిలేసి పోయిన డివిడి కంటబడినట్లుంది. మతి చెడి వాడిని పిలిపించుకుంది. అనుకోకుండా తను వచ్చేయడంతో కథిలా అడ్డం తిరిగింది. ఆమె ఎట్లా పోతే తన కేమి గాని.. ఆమె కన్నా వయసులో చాలా చిన్నది యశోద!  భర్త పోయి.. మగతోడు లేక.. దొరికే అవకాశం లేక.. బాధ పంచుకునే దారి లేక.. నట్టింట్లో తన కళ్ల ముందు తచ్చర్లాడుతున్నది ఇంత కాలం బట్టి!  ఆ పిచ్చి తల్లి మానసిక క్షోభను గురించి ఇంత కాలం ఇంత సహజమైన కోణంలో తాను ఎందుకు ఆలోచించలేకపోయినట్లు! ఇది   అమానుషం కాదూ!

యశోదమమ్మ మరో పెళ్లి చేసుకుని వెళ్లిపోతే మనవడు తనకు దూరమవుతాడన్న స్వార్థ బుద్ధి  తనది. రేపు తనూ వెళ్లిపోతే అదే మనవణ్ణి పెంచి ప్రయోజకుడిని చేయవలసిన  ఒక  అసహాయ వంటరి స్త్రీ ఈ తుంటరి సమాజానికి  ఎదుర్కుంటూ ఆత్మగౌరవంతో  మనగలుగుతుందా?

గంగాధరం వచ్చిన ప్రతిసారి ఇంటి వంటకాలలోని ఉప్పూ కారాలను గురించి నర్మగర్భంగా హెచ్చరించినా తన బుద్ధి అటు మళ్లనే లేదు! ఈ ఉప్పూ కారాలు వంటికి దిట్టంగా పట్టబట్టేకదా యాభై ఏళ్లు పై బడ్డ తన శరీరాన్ని  ఒక కాల్పనిక  చిత్రంలోని కాసిన్ని శృంగార సన్నివేశాలు రాత్రంతా అంతలా వెంటాడి వేధించింది! ఇక వయసులో ఉండి, ఆరోగ్యంగా ఉన్నవాళ్ల మీద ఇంకెంత తీవ్రంగా ప్రభావం చూపిస్తాయో.. ఇదిగో.. ఈ వెంకటేశ్వరి ఉదంతమే ఇప్పుడు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం! కూతురు వంటి కోడలు విషయంలో తనింత కాలం చేస్తూ వచ్చిన తప్పు స్పష్టంగా కంటి ముందు కనిపిస్తోందిప్పుడు!  తప్పు జరుగుతున్నది తన పక్షం నుంచే కాబట్టి ఆ తప్పును సరిదిద్దకోవలసిన బాధ్యత కూడా ముందు తనతోనే ఆరంభమవాలి' అనుకున్న తరువాత కానీ, మాధవరావుగారికి కంటి నిండా కునుకు రాలేదు.

సాయిబాబా గుళ్లో తొందరలో జరగబోయే 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమం కళ్ల ముందు మెదిలింది కలలో!

మర్నాడే బాలరాజు నంబరు కనుక్కుని 'ఒకసారి వచ్చి కలవమ'ని కోరారు మాధవరావుగారు.

'యశోదను చేసుకొనేందుకు నా కెలాంటి అభ్యంతరం లేదు గానీ.. యశోదను ఒప్పించే బాధ్యత కూడా మీరే తీసుకోవాలి అంకుల్!' అన్నాడు బాలరాజు.

'అదేంటీ! మా కోడలుకీ నువ్వంటే ఇష్టమేగా!' అని ఆశ్చర్యపోయారు మాధవరావుగారు.

'ఇష్టం వేరు.. పెళ్లి వేరురా.. పిచ్చోడా! యశోద చేసుకుంటానంటే  'రడీ' అనేందుకు ఎంత మంది సిద్ధంగా ఉన్నారో ముసలి డొక్కువి నీకేం తెలుసు? కానీ ఆమె ఇద్దరు పిల్లలే ఆమెకు  పెద్ద సమస్య' అన్నారు అప్పుడే వచ్చిన గంగాధరంగారు హాస్య ధరోణిలో.  

'ఇద్దరా! ఒక్క నానీగాడే గదరా! వాడంటే ఈ బాలరాజు క్కూడా ఇష్టమేనాయ?' మాధవరావుగారి మాటల్లో మళ్లీ ఆశ్చర్యం.

'నానీ రెండో పిల్లాడబ్బాయ్! పెద్ద మొండి పిల్లవాడివి యశోద దృష్టిలో నువ్వే! నీ కన్నా ముందు నీ కోడలు పెళ్లి ప్రస్తావన నేను తెచ్చినప్పుడు ఏమందో తెలుసా? 'నానీ ఎలాగో నాతోనే ఉంటాడు. అత్తయ్యగారు, మనోహరం లేని మామయ్యగారికి నానీకి లాగా నేనే ఇప్పుడన్నీ! నాతో పాటు నా ఇద్దరు పిల్లల్నీ దగ్గరకు తీసుకుంటానంటేనే నేనే పెళ్లి ప్రస్తావన గురించైనా అలోచించేది' అని ఖరాఖండిగా షరతు పెట్టిందిరా  నిన్ను మించిన మొండి నీ కోడలు. ఆ షరతులన్నీ ముందు చెప్పే ఈ భార్యలేని బాలరాజును, భర్తను మిస్సవుతున్న మన యశోదమ్మను ఒకటి చెయ్యాలనుకున్నా నేను. యశోదమ్మకు చెప్పి చెప్పి ఎట్లాగో ఒప్పించగలిగా కానీ..  పుడకలాగా 'నా నానీనో' అంటూ  నువ్వే యశోద పానకంలో అడ్డుపడుతూ వచ్చావు ఇప్పటి వరకు.

'అందరికీ 'ఓ..కే అయినా నా ఒక్కడి అబ్జెక్షనే అడ్డమయిందంటావు?' అన్నారు మాధవరావుగారు నిష్ఠురంగా!

'మామయ్యగారు మనస్ఫుర్తిగా ఓకే అంటేనే.. నేనే పెళ్లికైనా ఆలోచించేది' అంటూ  ఇంకో కండిషన్ కూడా పెట్టేసిందియ్యా  బాబూ నీ జగమొండి కోడలు. నిన్ను వప్పించడానికే ఇంత పెద్ద కథ నడిపించాల్సి వచ్చిందిప్పుడు' అన్నారు గంగాధరంగారు భళ్లున నవ్వేస్తూ.

'కథా! ఏం కథా' నోరెళ్లబెట్టారు మాధవరావుగారు.

'నీకే అంత తెలుస్తుందిలే! పద! శర్మగారు నిన్ను దగ్గరుండి 'కళ్యాణమస్తు' కార్యక్రమానికి వెంటబెట్టుకురమ్మన్నారు! బాలరాజుక్కూడా బ్యాంకు టైము దాటిపొతుంది' అన్నారు గంగాధరంగారు బాలరాజు వైపు సాభిప్రాయంగా చూస్తూ. బాలరాజు మాధవరావుగారి కాళ్లకు నమస్కారం చేసి వెళ్లిపోయాడు.  

సాయిబాబా గుళ్లో జరిగే ‘కళ్యాణమస్తు’ కార్యక్రమంలో  పీటల మీద కూర్చున్న కాబోయే దంపతుల్లో వెంకటేశ్వరి.. ఆమె పక్కన మొన్న గదిలో నుంచి తప్పించుకున్న అబ్బాయి!  నోరువెళ్లబెట్టేసిన  మాధవరావుగారి చెవులో సన్నగా ఊదాడు గంగాధరరావుగారు 'ఈ జంటా మన యశోదా బాలరాజుల్లా ఒకళ్ల నొకళ్లు ఇష్టపడిన పిల్లలే! వరుడు నేను పనిచేసే ఓ సినిమా కంపెనీలో అసిస్టెంట్ డైరక్టర్. వెంకటేశ్వరికి అదే కంపెనీ కేటరింగ్ సెక్షన్లో పని. నీ ఇంటి బెడ్ రూమ్ సీన్ కు ముందే ఇద్దరూ  రిజిష్టర్డ్లీ మ్యారేజ్డ్ కపుల్! ఇద్దరి తరుఫునా పెద్దలు లేరు.  వెంకటేశ్వరి తృప్తి కోసం ఈ సంప్రదాయపు పెళ్లి. ఎట్లాగూ పెళ్లయిన జంటే కదా.. ఓ మంచి పని కోసం.. ఒక పూట ఓ పది నిముషాల పాటు ఉత్తుత్తి శృంగార సన్నివేశంలో నటించాలని ప్రాధేయపడ్డా! వెంకటేశ్వరి ససేమిరా అంది. కాని.. పిల్లాడు మాత్రం పెద్దమనసుతో చెప్పినట్లే చేశాడు!  నువ్వు కానీ అట్లా ఠకీమని  పవర్  కట్ చేయకుండా లోపలికి వెళ్లుంటే గదిలో వెంకటేశ్వరి అసలు లెనె లేదన్న గుట్టు బైటపడివుండేదిరా ఫూల్! ఉన్నది.. చూసింది..  రెండు దిండ్లూ.. ఒక  దుప్పటి మీద ఆ పిల్ల శారీ!'

వింటూన్న మాధవరావుగారు నోరు వెళ్లబెట్టేశారు.

'చిన్నపిల్లలిద్దరూ మనలాంటి పెద్దల చిన్న బుద్ధుల మరమ్మత్తు కోసం పెద్దమనసు చూపించారు. చెడ్డపేరు తెచ్చుకున్నారు. పెళ్లయిన జంటయి వుండీ నీ లాంటి పెద్దల చేత శాపనార్థాలు కూడా తిన్నారు. అదీ నీ మూర్ఖత్వం కారణంగానే!' అని తేల్చేశారు గంగాధరంగారు.

'కాదండీ మామయ్యగారూ! వారం బట్టీ చూస్తున్నా! బాబయ్యగారిది నిజంగా దొడ్డమనసు. ఎన్ని సార్లు అధాటున  నన్ను ‘యశోదమ్మా!’ పిలిచారో! ప్రేమించిన  మొగుణ్ణి పోగొట్టుకున్న దాన్ని! యశోదమ్మ బాధ నాకూ తెలుసు! అందుకే వీడీ నాటకంలో నా పేరు వాడుకుంటానన్నా కాదనంది' అంది అప్పుడే దండల మార్పిడి కార్యక్రమం అయిందనిపించుకుని వరుడి పక్కన కళకళలాడుతూ నిలబడ్డ వధువు వెంకటేశ్వరి.

మాధవరావుగారి కళ్లల్లో నీళ్లు చిప్పిల్లాయి. ఒక మూర్ఖుడి మనసు మార్పుకు ఎంత మంది మంచి మనుషులు  ఎంత పెద్ద నాటకం ఆడాల్సొచ్చిందీ!

'పిల్లాపాపాలతో ఇలాగే మంచి మనసుతో కలకాలం కాపురం చేసుకోండి తల్లీ!’- అంటూ కాళ్లకు నమస్కరించిన వెంకటేశ్వరి దంపతులను మనస్ఫూర్తిగా ఆశీర్వదించారు మాదవరావుగారు.

అ సమయంలో ఆయన కళ్ల ముందు కదులాడింది త్వరలో జరగబోయే మరో ‘కళ్యాణమస్తు’ శుభకార్యంలో..  వెంకటేశ్వరి  స్థానంలో ఉన్న యశోదమ్మ.. కుర్రవాడి స్థానంలో ఉన్న బాలరాజు.

-కర్లపాలెం హనుమంతరావు

  

***