Thursday, December 16, 2021

లాస్ ఆఫ్ ఇన్నోసెన్స్ - కె. శ్రీనివాస్ 25-03-2005 ( కె. శ్రీనివాస్ - సంభాషణ - నుండి ) సేకరణ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు


 




లాస్ ఆఫ్ ఇన్నోసెన్స్

-  కె. శ్రీనివాస్ 

25-03-2005

( కె. శ్రీనివాస్ - సంభాషణ - నుండి ) 


సేకరణ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 


ఆశ అన్ని వేళలా అకస్మాత్తుగా భంగమై పోదు. దీపంలాగా కొద్ది కొద్దిగా కొడిగట్టిపోతుంది. వెలుతురు లాగా మెల్ల మెల్లగా మసకబారుతుంది. దిగులులాగా ముడుతలు ముడుతలుగా ముఖాన్ని కమ్ముకుంటుంది. ధైర్యంలాగా కొద్ది కొద్దిగా ఆవిరవుతుంది.


ముందే హెచ్చరించిన శకునపక్షి చివరికి అపహసిస్తుంది. పర్యవసానాల జ్ఞానం లేనందుకు బుద్ధి కించపడుతుంది. అనుభవం ఒక కవళికగా మారి పోతుంది. పలితకేశంగా ప్రకాశిస్తుంది.


ఉమ్మనీరూ చిమ్మచీకటీ వదిలి లోకంలోకి వచ్చి నప్పుడు- ఓపలేని వెలుగులో కళ్లు మూసుకుపోతాయి, స్వతంత్రత లోని విచ్ఛిత్తికి గుక్కపెట్టి శిశువు రోదిస్తుంది.ప్రపంచం పరిచయమవుతున్నప్పుడు సకలేంద్రియాలూ విప్పారతాయి. గుండె కొంచెం కొంచెంగా విచ్చుకుంటుంది. 'కావున లోకపు టన్యాయాలూ కాల్చే ఆకలి కూల్చే వేదన' తెలియక శైశవగీతం కేరింతలు కొడుతుంది. ముక్కు పచ్చలన్నీ ఆరిపోయి ముఖంలోకి ముగ్ధత్వం వస్తుంది.


పాలబుగ్గల నిగారింపు, లేత చెక్కిళ్ల మెరుపులు, ఆశ్చ ర్యంతో మెరిసిపోయే కళ్లు, అయాచితంగా కురిసే చిరునవ్వు, తారసపడిన ప్రతి ధ్వనినీ ఆలకించే మనసూ- కాలం చిరు

జలపాతంలాగా వర్తిస్తుంది. లేగలాగా గెంతులు వేస్తుంది. చదువై, పెంపకమై, సంస్కృతై విలువలై, ధర్మశాస్త్రమై- చిరుమోతాదు విషంలాగా సమాజం లోలోపలికి ప్రవేశిస్తున్న కొద్దీ బాల్యం లౌల్యం అన్నీ మృతకణాలుగా నిష్క్రమిస్తాయి. ఉడుకు నెత్తురు యవ్వనం గరళకంఠమై ప్రతిఘటిస్తుంది. సంపాదన, సంసారం, అధికారం సుడిగుండంలో దమ్ము చెదిరి కబడ్డీ కూత ఆగిపోతుంది. ఇన్నోసెన్స్ ఇంకిపోతుంది.


సెప్టెంబర్11తో అమెరికా తన ముగ్ధత్వాన్ని కోల్పోయిందని ఎవడో ఆత్మవంచకుడు మొదట అన్నాడు. తనమీదికి ఎవరూ దాడిచేయలేరన్న నమ్మకమే ఆ ముగ్ధత్వమట. అజ్ఞానం వేరు. అహంకారం వేరు, అమాయకత్వం వేరు. ఏదయితేనేం, తొలగవలసిన భ్రమలే తొలగినాయి. ముగ్ధ అమెరికాతోటే ముప్పుతిప్పలు పడ్డ ప్రపంచం నేటి ప్రౌఢత్వంతో పరమనరకాన్ని చవిచూడవలసి వస్తున్నది. నెత్తుటి వెల్లువ కట్టలుతెంచుకున్నప్పుడు, ముగ్ధత్వం కొట్టుకు పోయిందని, ఉత్తములు నిస్పృహలో కూరుకుపోయి అధములు ఉత్సాహంతో చెలరేగిపోతున్నారని-ఐరిష్ కవి యేట్స్ మొదటి ప్రపంచయుద్ధానంతర స్థితిని వర్ణించాడు. శిశువు నుంచి మనిషి పశువుగా పరిణమించేవరకూ కోల్పోయే మానవీయ ముగ్ధత్వం - మొత్తం మానవజాతి కూడా రకరకాల కాలాలలో రకరకాల దశలలో కోల్పోతూ వస్తున్నది. కొత్తరూపాలలో వచ్చే పాతద్రోహాలు, కొత్త ఆశలవరుసలో చొరబడిన భవిష్యత్ మోసాలు  అనునిత్యం ఆవిష్కృతమవుతూనే ఉన్నాయి. ప్రతి ఆశ చివరా 'యూ టూ బ్రూటస్' మూలుగు వినిపిస్తుంది. ప్రతి నమ్మకంలోనూ కోవర్ట్ పరిహాసం ధ్వనిస్తూనే ఉంటుంది.


అయినా మనిషి ముగ్ధుడవుతూనే ఉంటాడు. మెరిసే కన్నీళ్లను, చేసే ప్రతిజ్ఞలను చూపించే స్వర్గాలను తగిలించుకున్న విశేషణాలను యథాతథంగా స్వీకరిస్తూనే ఉంటాడు. ఆకాశాలను చేరువ చేసే ఆదర్శమంత్రోచ్చాటనలకు హృదయం అప్పగిస్తూనే ఉంటాడు. సినిక్ దర్శించే అంతిమ అనివార్యతలకు అంధుడవుతూనే ఉంటాడు. భగ్నహృదయాన్ని కొత్త ప్రేమలతో కుట్టుకుంటూనే ఉంటాడు. ఎన్నిసార్లు మాయ జయించినా సరే, అసంఖ్యాక అమాయకతలను అక్షయ తూణీరంలాగా సంధిస్తూనే ఉంటాడు. జీవితం చేసిన గాయాలతో ముఖమంతా ఎడారిగా మారినా సరే, లోలోపల ఒక ఒయాసిస్సును కడుపుతో ఉంటాడు.


చురుకు చూపులు, విషపు నవ్వులు, నొసటి వెక్కిరింతలు- వయసుతో పాటు ఓడిపోయిన ముగ్ధత్వం మీద మొలిచిన విజయస్తంభాలుగా కనిపిస్తాయి. మోహం మీద కామం, మందహాసం మీద వికటాట్టహాసం, ఆలోచన మీద వ్యూహం పైచేయి అయిపోయి బతుకు అరిషడ్వర్గాలతో లుకలుకలాడుతుంది. అయినా సరే, ఇంకా పసితనం సశేషంగానే ఉంటుంది. ఏ మూలలోనో శైశవం తొణికిసలాడుతూనే ఉంటుంది. నాగస్వరానికి ఉర్రూతలాగే లక్షణం మిగిలే ఉంటుంది. కొత్తగాలిలో కొట్టుకుపోవడానికి ఒక కిటికీ తెరిచే ఉంటుంది.


నమ్మాలి. అదుపుకోల్పోయి పరవశం కావాలి. ఆశల ఎంజైమ్ నిత్యం స్రవిస్తూ ఉండాలి. జ్ఞానుల ముందు, వివేకుల ముందు, సత్యం ముందు మాత్రమే కాదు- ఆషాడభూతుల ముందు, గిరీశాల ముందు, వాగ్దానాలు చేసే నేతల ముందు కూడా మంత్రముగ్ధం కావడానికి మనసు తెరిచే ఉంచుకోవాలి. మోసకారులకు భయపడి, మనసును మాయపరచుకోగూడదు. శకునికి భయపడి ఆటను మరువకూడదు. ఓటమిలో కుంగిపోతూ అంతిమ విజయాన్ని పలవరించాలి. అంధకారంలో ఒక సూర్యు ణ్ణి భ్రమించాలి. ప్రసూతి వైరాగ్యం వలె ఆశాభంగం మరునాటికే పిగిలిపోవాలి. బుద్బుదం పగిలినా మరో బుడగలోకి దూరిపోవాలి.


నెత్తుటి వెల్లువలో ముగ్ధత్వం కొట్టుకుపోయినా సరే, ఆ అమాయకతను కీర్తించాలి. ఎండమావి అని తెలిసేదాకా దాహం తీర్చిన ఆశను గుర్తించాలి. సంకెళ్ల మధ్య మందహాసాలను, ఉక్కుపాదాల కింద చెక్కుచెదరని చిరునవ్వును, మృత్యువు చెంత మనోధైర్యాన్ని నిలుపుకున్న ధీరులందరిలో నిలిచి వెలుగుతున్న అమాయకత్వాన్ని గౌరవించాలి.


- కె. శ్రీనివాస్ 

25-03-2005

( కె. శ్రీనివాస్ - సంభాషణ - నుండి ) 

సేకరణ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

                  బోథెల్ ; యూఎస్

                  16 - 11-2021 

ఈనాడు - హాస్యం - వ్యంగ్యం వినోదవల్లరి - కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( ఈనాడు - ప్రచురితం - 09 -04 - 2005 )




ఈనాడు - హాస్యం - వ్యంగ్యం 

వినోదవల్లరి


 - కర్లపాలెం హనుమంతరావు

( ఈనాడు - ప్రచురితం - 09 -04 - 2005 ) 


నటన ఒక్క నాటకాల, సినిమాల వాళ్ల సొత్తేమీ కాదు. బళ్ళారి, భానుమతులను మించి నటించగల ఘటనాఘటన నటనాసా ర్వభౌములు దండిగా ఉన్న దేశం మనది.


మొన్న రవీంద్ర భారతిలో మన ఎమ్మెల్యేలందరూ కలిసి ఆడిన నాటకాలను తెల్లార్లూ చూసొచ్చిన కలవరింతా ఏందీ?'


కాదయ్యా... ముప్ఫై ఒక్క రోజుల మన బడ్జెట్ సమావేశాలను ప్రత్యక్ష ప్రసారాల్లో చూసిన తరువాత అంటున్న మాట ఇది


నిజం... నిజం. బుల్లితెరపై మనకు కనిపించిన ఆ అల్లరి వెనక ఎంతెంతవినోదవల్లరి దాగుందో!... పైసా  ఖర్చు లేకుండా వినోదం పంచారు కదా!


రొటీన్ సినిమాలతో, జీళ్లపాకం సీరియల్సతో విసు గెత్తిన జనాలకు ఆ ఆవేశకావేశాలు, వాగ్యుద్ధాలూ, వాయిదాలూ, వాకౌట్లు నిజంగానే యాక్షన్ ఫిక్సుకు మించి థ్రిల్లింగ్సిచ్చాయంటే అదంతా మన ఘనాఘన నటనా ప్రవీణుల  ప్రతిభా పాటవాల పుణ్యమే కదా!


ఆ అరుపులు, బల్లలు చరుపులు, మైకుల విరుపులు, మాటల ఒడుపులూ... ఏ ప్రామ్ టింగూ  అక్కర్లేకుండానే ప్రామ్ట్ గా  స్క్రిప్ట్ ప్రకారం అంత చక్కగా నటించాలంటే ఎంత టేలెంటుండాలో! ఆ వ్యూహ ప్రతివ్యూహా లకు కురుక్షేత్ర నాటకకర్త అయినా కుదేలయిపో వాల్సిందే!


మన డెమోక్రసీనే పెద్ద డ్రామా కంపెనీ కదా! మతా తీత కులాతీత సర్వసత్తాక ప్రజాస్వామ్యమనే మెగాసీరియ ఏళ్ల తరబడి ఎడతెరపి లేకుండా పదే పదే ఆడుతున్నా విసుగనిపించని విధంగా ఏ ఎపిసోడుకి  ఆ ఎపిసోడ్ ఎంతో ఇంటరెస్టింగ్ గా ఉంటూ సాగుతుం దంటేనే తెలుస్తోంది- మనమెన్నుకున్న నాయకుల నటనా వైదుష్యం ముందు అమితాబ్బచ్చన్న అబ్బలాంటివాళ్లు కూడా బలాదూరేనని...! 


మిత్ర లాభం, మిత్రభేదం అంటూ సూత్రాలు వల్లించిన పరవస్తు చిన్నయసూరైనా విస్తుపోవాల్సిందే ఈ చిత్ర విచిత్ర విన్యాసాలను చూసి భరతముని నటనకే భాష్యం చెప్పే వీళ్లకు మళ్ళా సిని మావాళ్లొచ్చి  తైతక్కలాడటంలో ప్రత్యేకంగా తర్పీదివ్వా ల్సినంత అగత్యమేంటూ  అర్థమవటం లేదు . 


ఎన్నికలవేళ ఎన్ని కళలు పోతారో మన నాయకమ్మన్యులు! పరమా త్ముడు వేసింది పది అవతారాలే! మన ఓటు వేయించు కుని గెలిచినవాడు అలాంటి అవతారాలు పూటకు ఇంకో పది వేస్తున్నా పోటీలో వెనకబడిపోతున్నాడే పాపం! పులి వేషం, పిట్టలదొర, బుర్రకథ, చెక్కభజన, డప్పు, కోలాటం, సోదీ ... ఏదీ మన ప్రజాప్రతినిధుల ప్రతిభ ముందు సాటొచ్చేది!  పాండవోద్యోగం పద్యాలు ఎంత మంది కృష్ణుళ్లు మందుకొట్టి తెల్లార్లూ పీకి పాకాన పెట్టినా మైకు ఎదుట మన నాయకులు చేసే మైమింగులముందు ఎందుకు పనికొస్తాయి ! వందమంది వందిమాగధులైనా  తమ ముందర తేలిపోయే విధంగా స్తోత్రాలు చేయగల శాస్త్రంలో పట్టాలు పుచ్చుకున్న వాళ్లు ప్రతి రాజకీయ పార్టీలో పొర్లిపోతున్నారు. 


రాణి వెడలె రాజీవ తేజము లలరగ అంటూ భుజకీర్తులు పట్టుకొనే భజన బృందాలు చేసే కీర్తనలకన్నా ఎక్కువగా ఏ కళాకారులు పాడి మెప్పించగలరు  బాబూ! 


అక్క డికీ ప్రతి పార్టీకీ ప్రత్యేకంగా ఓ 'కల్చరల్ ఫ్రంట్' అంటూ ఉండే కల్చర్ ఒకటుంటుందిగదా! ఆ భజన నాట్యమం డళ్కు నిండుగా పైవాళ్లను మిమిక్రీ చేసేవాళ్లూ ఉండనే ఉండె ! వెంట్రిలాక్విజం, తోలుబొమ్మలాటలంటూ ప్రత్యేకంగా కళాకారులు చేసే ప్రాక్టీసు సరే గానీ , పాలిటిక్సులో ప్రవేశమున్న ప్రతివాడికీ వీటిని మించిన గారడీ విద్యలు ఆల్రెడీ అబ్బేఉంటాయబ్బాయ్. భరతనాట్యం ముద్రలు నిద్రలో కూడా అభినయం పట్టి ఉండాల్సిన ఫీల్డు పాలిటిక్సంటే ! సరదాకొద్దీ ఏదో వేదిక మీద అలా రంగులు వేసుకుని పాటలూ, అవీ పాడటమే గానీ మన లీడర్లు  రింగులు కట్టి పాడే వేలంపాటలు వేరే ఉంటాయి. అవి ఘంటసాలవారి పాటలకన్నా ఎంతో ఆ మధురంగా ఉంటాయి ! '


రాయబారం సీనులో ఎప్పుడు ఏ డైలాగు ఎంత రేంజిలో  వాడాలో మన నాయకుడికి  తెలిసినంత నిక్కచ్చిగా మూడుసార్లు 'నంది' కొట్టిన గుమ్మడి గోపాలకృష్ణుడికైనా  తెలిసుండకపోవచ్చు. 


 నిజమే. ఎన్ కౌంటర్లకు మించిన నాటకాలు ఏముంటాయి? ఎన్నికలను మించిన సినిమా లేమొస్తాయి ? వీధి నాటకాలను తలదన్నే పాదయాత్రలు చేయగల పెద్ద కళాకారులున్నారు . మయసభను మరపించే చట్ట సభలో ఈ వేల  దుర్యోధనుడి వేషం కట్టిన వాడు, రేప్పొద్దుటికల్లా  ధృతరా ష్ట్రు డి  వేషం కట్టే దౌర్భాగ్యం పట్టవచ్చు.   బుచ్చెమ్మకు నకలు  పదవులకోసం విధవ వేషాలెయ్యని  గిరీశాలు పాలిటిక్సుకు బొత్తిగా తగరు! పారాబ్రహ్మ పరమేశ్వర అంటూ ప్రత్యేకంగా గొంతెత్తి పాడితేనే తెర తొలిగేదనుకునే అంగరి బుచ్చెయ్య లిప్పుడెక్కడాలేరు. ముఖాలకు మేకప్పులేకపోయినా, మన నేతలు ఆడేదంతా తెరచాటు  నాటకమేనని తెలిసేందుకు  ఓటరు మహాశయుడేమీ  మళ్ళా బళ్లల్లూ  చేరి 'ఓనమశ్శివాయ ' అంటూ సిద్ధమవాత్సిన పనిలేదు. శాసనసభ సమావేశాలయినా, పెరేడు గ్రౌండు  ప్రధాన నాయకుల ఉపన్యాసాలు  అయినా, రాజీవుడి  పల్లెబాటలనైనా ఏ చిరంజీవి సినిమాలకు మల్లేనా , ఎండమావులు సీరియల్ తలదన్నేలానో  ఎంజాయి చెయ్యటమే తప్పించి ఇంకేం చెయ్యలేమని  గ్రహించిన స్వతంత్ర భారత సగటు ఓటరు ప్రేక్షక పాత్రలో తానా లీనమై నటిస్తున్నాడు. అంతే... 


మరి అప్పటిదాకా ఈ ఉత్తుత్తి ఆటలపోటీలు, మైకేల్ జాక్సన్  మహా డేంజరు షోలూ, బ్యాక్ స్ట్రీట్ బాయ్స్ స్టెప్స్ యూనివర్సిటీ కుర్రాళ్ల సుకూన్ సంబరాల్లో సందడిలాగా  సాగుతూనే ఉండాల్సిందేనా? ఏ మాటకు ఆ మాటే ! అవిభక్త భక్తమండలి గొంతెత్తి పాడే సోనియమ్మ స్తోత్రాలూ, పేరాకొక్కటి మాత్రమే  ఫుల్ స్టాపు, కామాలుండే జ్ఞానోదయ ఉపదేశాలు, నోములవారి పిట్టక థలు, నాగంచేసే ఆగాలు, రొప్పయినా  రోశ య్యగారి యాంకరింగు , ఉప్పు సత్యాగ్రహం రీప్లే, జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా నాటకం, తెలంగాణా రోటిపాట, ఇలా క్షణానికో విధంగా సినిమాలను  మించిన వినోదాలను అందిస్తున్నందుకు  టిక్కెట్టు ఖర్చు ఆదా అయిందని ఆనందించాలి, ఆస్పాదించాలి.  అంతకు మించి  ప్రేక్షక పాత్రలో  పాత్రలో నటించే ఓటరుకిక కిక్కురుమనే ఛాన్సే లేదు . 


అదేం కాదు ! సమయం వస్తే  సత్తా చూపిస్తా!  అప్పటిదాకా నే ఈ రాజకీయ వినోదవల్లరి. 


రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు

( ఈనాడు - ప్రచురితం - 09 -04 - 2005 ) 

ఈనాడు - హాస్యం - వ్యంగ్యం అసలు గెలుపు రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( ఈనాడు - ప్రచురితం - 20 -04 - 2011)


ఈనాడు - హాస్యం - వ్యంగ్యం 

అసలు గెలుపు 


రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు

( ఈనాడు - ప్రచురితం - 20 -04 - 2011)   


ఫాహియాన్, హ్యుయన్ సాంగ్ లాంటి విదేశీ యాత్రికులు ఇప్పటికిప్పుడు ఇండియాలో పర్యటిస్తే ఏం రాసి ఉండేవారో తెలుసా? "భారతదేశం బీదదేశం అనే మాట వట్టిదే. నేతలు ప్రజల కష్టసుఖాలను అసలు పెట్టించుకోరన్న మాటా ఎవరో గిట్టనివాళ్ళు పుట్టించిందే. తమిళనాడుకు వెళ్ళి చూడండి! తెల్లారుజామునే దినపత్రికల్లో నోట్లకట్టలు పెట్టి పంచుతున్నారు. వాటిని తీసుకునేవరకు గుమ్మంలో కూర్చుని ధర్నా చేస్తున్నారు' అని రాసి ఉండేవాళ్లు!


నిజమే బాబాయ్ ! మన ప్రజాప్రతినిధులు ఈ మధ్య జనం గురించే కుమిలిపోతున్నట్లున్నారు. ఆ చింతే లేకపోతే- బోలెడంత డబ్బుపోసి పోటాపోటీగా అలా మిక్సీలు, గ్రైండర్లు, టీవీ లాంటివి ఎందుకు పంచుతారు? ఆర్థిక మాంద్యం రోజుల్లోనూ మనదేశ నేతలు ప్రజా సేవకోసం ఇలా తహతహలాడుతుంటే  పెద్దాయన అన్నా హజారే వారినసలు గుర్తించడమే లేదు . జంతర్మంతర్లో ధర్నాకు ఒక్క రాజకీయ పక్షినైనా దగ్గరకు రానీయలేదు. అందుకే బాబాయ్, ఒక్కసారి ఇక్కడ గిల్లు


ఇప్పుడు అర్ధాంతరంగా ఈ గిల్లుడేమిట్రా బాబూ! అర్ధమైంది. ఏ పార్టీ జెండా ఎగరకపోయినా అన్నా హజారే నాలుగు రోజులు నాలుగు మెతుకులు తినడం మానేసిందుకు అంత పెద్ద కేంద్రం దిగిరావడం- కలా నిజమా అని ఆశ్చర్యపోతున్నావ్ కదూ! వాస్తవం తెలుసుకోవడం కోసమేనా గిల్లమని అడుగుతున్నావ్?' 


గెల్లమంటే గిల్లకుండా... ఆ నవ్వెందుకు బాబాయ్! 


నవ్వక, గొల్లుమని ఏడవమంటావా! రాజకీయాల లోతు నీకింకా అంతుబట్టలేదురా అబ్బాయ్. అయిదు రాష్ట్రాల ఎన్నికలను ముందు పెట్టుకుని బుద్దున్న ఏ అధికార పార్టీ అయినా అంతలావు ఆందోళనను కాదు పొమ్మనగలదా! ఓటేసే తీరిక లేని మన ప్రధాని ధర్నా చేస్తున్న పెద్దమనుషులతో చర్చలు- తమాషాకు జరిపించాడనుకున్నావా?


నన్ను మరీ అమూల్ బేబీలా తీసిపారేయొద్దులే బాబాయ్!  మిన్ను విరిగి మీదపడ్డా సలహాదారులు చెప్పనిదే పెదవి విప్పని అధినేత్రి అంతటివారే సొంతంగా ఆలోచించి మరీ ఆదేశమిచ్చిన తరవాత- వేరే అవకాశం ఇంక ప్రధానికి ఎక్కడిది? కొత్త బిల్లులో ఎవరు ఎవరి మీదైనా ఫిర్యాదు చేయవచ్చట. ప్రాథమిక ఆధారాలు దొరికితే ఎంతటివారిపైనైనా కేసులు రాసుకుని ఎలాంటి విచారణ అయినా చేసుకోవచ్చట. నేరం రుజువైతే యావజ్జీవ  కారాగారమే. ఫిర్యాదు చేసేవాడిపై ఈగైనా వాలకుండా రక్షణ కల్పించడం సర్కారు బాధ్యతట. నాకైతే భస్మాసురుడికి వరమిచ్చిన బోళాశంకరుడే గుర్తుకొస్తున్నాడు బాబాయ్!


బోడిగుండుపై కోడిగుడ్డు నిలబెట్టాలని మీవాడు ఏడిస్తే నువ్వేం చేస్తావ్?


వీలుకాదని నచ్చజెబుతా. ఇంకా మారాం చేస్తుంటే నాలుగు తగిలించి నోరు మూయిస్తా!


నీ దెబ్బకు వాడికి జ్వరమొస్తుంది. ఆపై ఆసుపత్రి బిల్లు భారం నీపై పడుతుంది. ఇలాంటి క్రిమినల్ గొడవలు లేకుండా గుండుమీద గుప్పిట పట్టి దాంట్లో కోడిగుడ్డు పెట్టి చూపిస్తాడు తెలివైనవాడు. అదే మాయ ఇప్పుడు పెద్ద సర్కారూ చేస్తోందర్రా  అబ్బాయ్!


అర్ధం కాలేదు బాబాయ్ ! 


అర్ధం కావాలంటే ముందు మనదేశాన్ని బాగా అర్ధం చేసుకోవాలి. స్వతంత్రం తరవాత ఇప్పటివరకు దేశంలో బయటపడిన కుంభకోణాల  విలువ కోటి కోట్లకు పైమాటేనని ప్రపంచం కోడై కూస్తోంది. ఆసియా పసిఫిక్ ప్రాంతంలో అత్యంత అవినీతి దేశాల జాబి తాలో మనది నాలుగో స్థానం. నిజాయతీపరుల చిట్టాలో అడుగునుంచి ముప్పయ్యో స్థానం. కర్ణాటక చట్టసభలో ఒక్క నీతిమంతు డైనా లేడని లెక్కలు కట్టి మరీ తేల్చేశాడు తెహల్కావాడు. పార్లమెంటు స్పీకరు టేబుల్ మీద పరచిన నోట్లకట్టలను ప్రపంచమంతా చూసింది. కత్రోచీలు, అండర్సన్ లూ దర్జాగా జారి పోయినప్పుడు ఎవరూ కళ్ళు మూసుకుని కూర్చోలేదు గదా! విచారించే కొంతమంది విజి లెన్స్ కమిషన్ అధికారులే పచ్చి అవినీతిపరులు. తీర్పులు చెప్పే న్యాయాధీశులపైనా అను మానాలు పుట్టుకొస్తున్నాయి. వికీలీక్స్ అసాంజే విదేశీ ఖాతాల్లోని నల్లధనం వివరాలు బయటపెట్టినా- మనమింకా బుకాయించే దశలోనే ఉన్నాం. మన ఆటలూ వేలంపాటలూ అంతర్జాతీయంగా తెచ్చిపెట్టిన గొప్ప పేరును ఎంత తక్కువగా చెప్పుకొంటే... అంతమంచిది


నిజమే బాబాయ్! మన దగ్గర పనివాళ్ల పేర్లపైనా సిమెంటు ఫ్యాక్టరీలు ఉంటాయి! నాయకులు వీరప్పన్ కన్నా గొప్ప గజదొంగలు కాదని చెప్పలేం. కిరసనాయిలు పట్టుకున్నాడని అధికారిని పెట్రోలు పోసి తగలబెట్టిన కిరాతకులు- మహారాజుల్లా వెలిగిపోతున్నారు. మహా నేత అంటే- పెద్దమనుషులు అనే పెడసరి అర్థమే  ముందుగా తోస్తున్నది .


అదే మరి నేనూ  చెప్పేది. నీలాంటివాడికే రాజకీయమంటే పెడర్థం తోస్తున్నప్పుడు, జనం మంచిచెడ్డల గురించి అహర్నిశ లూ అవగాహనతో పనిచేసే ఆ అన్నా హజారేలు, స్వామి అగ్నివేశ్, కిరణ్ బేడీ, కేజ్రీవాలు , మేధాపాట్కర్ లాంటి మేధావుల ముందు అధికారం కోసం నాయకులు మామూలు జనాలతో చేసే మాయలు నిలుస్తాయా? ఐరాస ఎనిమిదేళ్ళకిందట చేసిన తీర్మా నానికి సరే సరే అన్నా- అవినీతిని శిక్షార్హమైన నేరంగా చట్టంలా మార్చడానికి ఇన్నేళ్లు గడిచినా... మన మాయగాళ్ళకు మన సొప్పడం లేదే మరి! 


మరైతే హజారే 'జన్ లోక్పాల్ బిల్లును తీసుకురావడానికి ఎందుకు ఒప్పుకొన్నారు? తదుపరి పార్లమెంటు సమావేశాల్లోనే దాన్ని ప్రవేశపెడతారని అంటున్నారు. అదేమిటి బాబాయ్.. మళ్లీ నవ్వుతున్నావ్?


అరేయ్, ఇల్లలకగానే పండగంటే- ఇండియాలో ప్రతిరోజూ పండగేరా అబ్బాయ్! బిల్లు ముసాయిదా రూపకల్పన కమిటీలో అప్పుడే ముసలం పుట్టింది చూడు ! నాలుగురోజులు పోతే, హసన్ అలీ నిర్దోషిగా బయటకు వచ్చి కమిటీలో సభ్యుడయ్యేదాకా ఆగుదాం... తొందరేముందని కపిల్ సిబల్ అన్నా అనొచ్చు. అది కుదరదంటే ఏ రాజానో, రాజుగారో, రాడి యానో సలహాదారులుగా ఉండాలని ఇంకో మహానుభావుడు పేచీ పెట్టవచ్చు. క్రికెట్లో భారతజట్టు ప్రపంచకప్ గెలిచింది. భారతీయ పౌరులందరూ విజేతలయ్యేదీ, జన్ లోక్పాల్ బిల్లు- చట్టం అయినప్పుడే!'


కర్లపాలెం హనుమంతరావు

( ఈనాడు - ప్రచురితం - 20 -04 - 2011)   


ఈనాడు - సంపాదకీయం చిరంజీవులు రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( ఈనాడు - ప్రచురణ- 25-06-2009 )

 


ఈనాడు - సంపాదకీయం 


చిరంజీవులు

రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడు - ప్రచురణ- 25-06-2009 ) 


'షేక్స్పియర్ నాటకాలు- అన్నీ షేక్స్పియరే రాసి ఉండకపోవచ్చు' అని ఒకాయన తెగ వాదిస్తున్నాడు. విని విని శ్రోతకు విసుగొచ్చింది. 'ఇదిలా తేలదు, నేను చచ్చి స్వర్గానికి వెళ్ళాక ఆయననే అడిగి కనుక్కో వాలి' అని లేచి పోబోయాడు. మొదటాయన వదలలేదు- 'షేక్ స్పియర్ స్వర్గంలోనే ఉంటాడని నమ్మకం ఏముంది? నరకంలో ఉండొచ్చుగా' అని ఎదురు తిరిగాడు. శ్రోత తాపీగా లేచి 'అయితే పేచీ ఏముంది? మీరే స్వయంగా ఆయనతో తేల్చుకుందురుగాని' అనేసి చక్కాపోయాడు. స్వర్గం నరకం అనేవి ఉన్నాయని, అక్కడికి వెళ్ళాక తమ పూర్వీకులను కలుసుకోవచ్చునని చాలామంది నమ్ముతారు. వారిలో కొందరిది విశ్వాసం, మరికొందరిది భయం. విశ్వాసం గల వారికి పుణ్యకార్యాలు చేద్దామన్న ఆసక్తి ఉంటుంది. భయపడేవారిలో పాపకార్యాలు చేయరాదన్న జంకు ఉంటుంది. స్వర్గ నరకాలు ఎక్కడో కాదు మనలోనే ఉంటాయి' అని మరికొందరంటారు. జపాన్ జాన పద కథలో ఒక గొప్ప మల్లయోధుడు(సమురాయ్) రాజవుతాడు. స్వర్గ నరకాలకు తేడా తెలుసుకోవాలన్న ఆలోచన ఓరోజు అతని మనసును  తొలిచేస్తుంది. ఉన్నపళంగా తన ఆధ్యాత్మిక గురువు దగ్గరకు పోయి, సంగతి తేల్చుకోవాలనుకుంటాడు. విషయం విన్న గురువు రాజును తేరిపారచూసి తిరిగి ధ్యానంలోకి వెళ్ళిపోతాడు. కాసేపటికి రాజుకి ఓపిక తగ్గినా ఎలాగో తమాయించుకున్నాడు. అసలే సాహసి, దానికితోడు రాజ్యాధికారం. చివరికి గురువును బలవంతాన పట్టి కుది పాడు. ఆయన కళ్లు తెరిచి 'నువ్వు మూర్ఖుడివి... స్వర్గ నరకాల మధ్య తేడా గురించి నీకు చెప్పినా అర్థం కాదు' అన్నాడు. రాజుకు ఒళ్లు మండిపోయింది. కోపం ముంచుకొచ్చింది. 'నిన్ను చంపేస్తాను' అంటూ కత్తిదూసి రొప్పుతూ గురువుపైకి దూకాడు. గురువు చిన్నగా నవ్వి 'అదిగో అదే నరకమంటే!' అన్నాడు. ఒక్కసారిగా బిత్తర పోయాడు రాజు. గురువు చెప్పిందేమిటో అర్థం అయ్యేసరికి సిగ్గుతో చచ్చిపోయాడు. పశ్చాత్తాపంతో కుమిలిపోతూ గురువు కాళ్లపై పడి 'గురువర్యా' ఎందుకిలా చేశారు? ఒక్కక్షణం ఆలస్యం అయితే ఎంత ఘోరం జరిగిపోయేది!' అంటూ విలపించాడు. గురువు ఆప్యాయంగా లేవనెత్తి 'ఇప్పుడు నువ్వున్నది స్వర్గంలో' అన్నాడు.


' కారే రాజులు! రాజ్యముల్గలుగనే! గర్వోన్నతి పొందరే! వారేరీ? భూమిపై పేరైనన్లదే' అని ప్రశ్నించాడు బలిచక్రవర్తి. ' శిబి వంటివారిని ప్రజలు ఇప్పటికీ మరిచిపోలేదు. కారణం ఏమిటి?' అని శుక్రాచార్యుణ్ని నిలదీశాడు. ఇహపరాల్లో మనిషికి కీర్తి యశస్సు అనేవి రెండే తోడు. ధర్మబుద్ధివల్ల దానగుణంవల్ల కలిగే పేరు ప్రతిష్ఠలను  కీర్తి అంటారు. శౌర్య పరాక్రమాలతో విజయాలు సాధించిన వారికి దక్కేది యశస్సు . ఆ రెండే ఇక్కడ మనిషికి ప్రాచుర్యాన్ని కలి గిస్తాయి. పరలోకానికి వెంట వస్తాయి. 'ఈ లోకమయగుకొందరకు, ఆలోకమ కొందరకున్.. ఇహమ్మున్ పరమున్ మేలగు కొందరకు' అన్నాడు భారతంలో ఎర్రాప్రెగ్గడ.  అలా ఇక్కడా అక్కడా కూడా గొప్పగా గుర్తింపు సాధించాలనే పూనికతో జీవించేవారిని 'మహాశయులు' అంటుంది లోకం. వారికి స్వగతమే కాకుండా లోకహితమూ ప్రధానమై ఉంటుంది. కొందరికి స్వార్ధమే జీవితాశయం. పాప పుణ్యా లతో గాని, స్వర్గ నరకాలతో గాని ప్రమేయం ఉండదు. అసలాదృష్టి ఉండదు. ఈ భూమిపై ఉన్నన్నాళ్లూ ఉంటారు. తినగలిగినంతా తింటారు. ఎవరికీ తెలియకుండా పోతారు. బతికున్నప్పుడే ఈ లోకం వారిని పట్టించుకోదు. మరణించిన మరుక్షణం మరిచిపోతుంది. అలాంటివారిని 'జీవన్మృతులు'గా పరిగణిస్తుంది లోకం. 'నరుడు నరు డౌట ఎంతో దుష్కరమ్ము సుమ్ము!' అన్నాడు గాలిబ్. మనుషులంద రిలో మనిషి లక్షణాలే ఉంటాయని చెప్పలేం. దయ, సౌజన్యం, ఇత రులకు సాయం చేద్దామన్న బుద్ధి వంటివి మనిషి లక్షణాలు. వాటి వల్ల మంచి గుర్తింపు లభిస్తుంది. 'ఇతరులను పీడించడం పాపం, మేలు చేయడం పుణ్యం' అని చెప్పింది భారతం. దాన్ని పాటించిన వాడే మనిషి.  మానవీయమైన గుణాలతో సంపూర్ణ మానవుడిగా జీవించిన మనిషిని ఈ లోకం దేవుడిగా ఆరాధిస్తుంది.


రాముడు, ధర్మజుడు, జీసస్ వంటివారు తమ ఉదాత్త జీవితాల కారణంగా మహాశయులుగా పేరొందారు. రావణ వధానంతరం వరం కోరుకొమ్మని ఇంద్రుడు అడిగితే- 'నా కొరకు చనిపోయిన వానర వీరులందరికీ జీవం ప్రసాదించాలి' అని కోరాడు రాముడు. నాకన్నా ముందు మరణించిన బంధువర్గం అంతా ఎక్కడ ఎలా ఉన్నారో తెలు సుకోకుండా- నేను స్వర్గంలో అడుగుపెట్టే ప్రశ్న లేనేలేదు' అన్నాడు ధర్మరాజు. తన వారికోసం ప్రాణత్యాగానికి సిద్ధపడటమే కాదు, తనకు హాని చేసినవారికి క్షమాభిక్ష సైతం కోరాడు జీసస్ క్రీస్తు.  మహాశ యులు, మహనీయుల జీవన వైఖరి ఆ రకంగా ఉంటుంది. అలాంటివారు  గతించి ఎన్నో వేల ఏళ్లయినా ప్రజల గుండెల్లో సజీవంగా నిలిచిపోతారు. గట్టిగా కొలిస్తే గుప్పెడుండే గుండెలో కొండంత చోటిచ్చి మనిషి అలాంటివారి జ్ఞాపకాలను నిత్యం పచ్చగా కాపాడు కుంటాడు. గుండెలో కొంతమేర అలా పచ్చగా ఉండటమే మనిషితనా నికి గుర్తు. జీవించి ఉన్నంతకాలం స్మరించడమే కాదు, చనిపోయాకా వారిని కలుసుకోవాలన్న ఆశ మనిషి గుండెలో ఏమూలో స్థిరపడి ఉంటుంది. అలాంటి మూడువేల మందితో బ్రిటన్ లో ఇటీవల ఒక సర్వే నిర్వహించారు. 'చనిపోయాక ఎవరిని కలుసుకోవాలని గాఢంగా కోరుకుంటారు? ' అనేది ప్రశ్న. ఎక్కువమంది జీసస్ క్రీస్తును కలవ డానికి మొగ్గు చూపారు. ప్రజల గుండెల్లో కొలువై ఉన్న ఆ పరమ పురుషుడు ఇప్పటికీ బ్రిటన్ ప్రజల 'సూపర్ స్టారే' అని నిర్వాహకులు కొనియాడారు. యువరాణి డయానా, విలియం షేక్స్పియర్, ఐన్స్టీన్, మార్లిన్ మన్రో, మోనాలిసా చిరునవ్వును ముగ్ధమోహనంగా చిత్రించిన లియోనార్డో డావిన్సీ వరసగా తరవాతి స్థానాలు పొందారు. తాము చనిపోయాక వీరిని కలుసుకోవాలనుకోవడానికి కారణాలు ఏమైనా వారంతా ఇప్పటికీ జనం గుండెల్లో కొలువున్నారన్నది వాస్తవం. ఎన్నేళ్లు గడిచినా పచ్చగా గుర్తుండేవాళ్లు మరణించారని ఎలాగంటాం? 


రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడు - ప్రచురణ- 25-06-2009 ) 

Wednesday, December 15, 2021

వ్యాసం మేనరికాలు ( మూలం - తాపీ ధర్మారావు గారి 'పెళ్లి - దాని పుట్టుపూర్వోత్తరాలు' నుంచి ) సేకరణ- కర్లపాలెం హనుమంతరావు


 


వ్యాసం 

మేనరికాలు 

( మూలం - తాపీ ధర్మారావు గారి 'పెళ్లి - దాని పుట్టుపూర్వోత్తరాలు' నుంచి ) 

సేకరణ- కర్లపాలెం హనుమంతరావు 


మానవ సమాజంలో మొట్టమొదట వుండిన విచ్చలవిడిగా జతకూడే పద్ధతి, రాను రాను కొన్ని నియమాలకు లోబడవలసివచ్చింది. ఈ వ్యక్తితో జతకట్ట వచ్చును, ఈ వ్యక్తితో జతకట్టరాదు అని నిషేధాలు కలిగాయి. తల్లి పిల్లల జతలు ఈ నిషేధాల కిందికే వచ్చాయి. 


రాజకీయ కుటుంబాలలో మాత్రం ఇతర రక్తాలు కలియకుండా వుంచుకోడానికి అక్కా తమ్ముడు జతలు కట్టే పద్ధQ కొంత సాగింది. మరి కొన్నాళ్ళకు అదే  ఒక్క తల్లికి పుట్టినవారు తప్ప తక్కిన బాపతు అక్కా తమ్ములు జతకట్టే పద్ధతి ఆమోదనీయమైంది. 


మరి కొంత కాలం తరువాత మరికొన్ని నిషేధాలు వచ్చాయి. రక్తసంబంధం వుంటే జతకట్టడం మంచిది కాదన్న అభిప్రాయం కలిగింది. ఆ దృష్టిని చూసేసరికి ఒక గూడెం ఒక జట్టులో  అంతా, బీరకాయ పీచు సంబంధాలే .  . ఒక్క వేలు విడిచిన సంబంధం, రెండు మూడు నాలుగు..వేళ్ళు విడిచిన సంబంధం అందరూ సంబంధం వున్నవాళ్ళే . 


కాబట్టి, ఒక జట్టులో ఉన్నవారు ఆడవారు కానీ, మగవారు కానీ-అదే జట్టులో నుండేవారిని పెళ్ళి చేసుకో కూడదన్నారు. 


జతల కోసం ఇంకొక జట్టుకు పోవాలి. దీనికి "ఎక్సాగమీ" అని పేరు పెట్టారు. 


మరికొన్ని దేశాలలో దీనికి విరుద్ధంగా వుంది నియమం. ఏ జట్టువారు ఆ జట్టులోనే జతకట్టుకోవాలి అని. దీనిని "ఎండాగమీ" అన్నారు. దీనికి కారణం ఎవరి జాతి మహత్తుమీద వారికి ఆధిక్యత ఎక్కువ అనిపించడం. 


పై జట్టు పెళ్ళి..  ఆ జట్టు పెళ్ళి అన్న ఈ రెండూ రెండు రకాలా, ఒకటే రకమా అనిగూడా వివాదం వుంది. పై జట్టుమీదనే ఆధారపడిపోతే, అలా జతలు కట్టడానికి అవకాశాలు ఉండవచ్చును, ఉండకపోవచ్చును. ఈ రెండు జట్టులకు ఉన్న సఖ్యాన్నిబట్టి, వైరాన్నిబట్టి కథ నడపవలసి వస్తుంది. అదే సూత్రంగా పెట్టుకుంటే, ఒక జట్టు ఇంకొక ಜಟ್ಟು వారితో పోట్లాడి, ఆ జట్టువారి ఆడవారిని తెచ్చుకోవలసి వస్తుంది. ఇలాంటి వివాహాలూ ఉన్నాయి. కాని, ఇదంతా చాలా బెడద వ్యవహారం. పెళ్లే కావాలి అంటే పోట్లాడాలన్న మాట వస్తుంది. నిత్యజీవితంలో ఇంత బెడద పెట్టుకుంటే చాలా కష్టం. ఆ రోజులలో వాళ్ళంత బెడద తెచ్చిపెట్టుకొని ఉంటారా?


ఒక్క జాతిలో రెండుమూడు జట్టులుండవచ్చును కదా? కొండ మీద ఒక జట్టు, లోయలో ఒక జట్టు, కొండ అవతల ఒక జట్టు అన్నట్టు ఉండవచ్చును. ఈ మూడు జట్టులూ ఒక్క తెగవే. సఖ్యంతో  ఉండేవి. అలాంటప్పుడు, పై జట్టునుంచే పెళ్ళి చేసుకోవాలి అని ఒక నియమం పెడితే ఏమయింది? కొండమీది వారు లోయలోని వారితోనూ, లోయవారు అవతలివారితోనూ సంబంధాలు చేసుకోవచ్చు నన్నమాట. లోయలోనివారు, లోయలోనివారిని పెళ్ళిచేసుకోరని అర్థం. ఈ పద్ధతిని జట్టునుపట్టి చూస్తే ఇది ఎక్సాగమీ! జాతినిపట్టి చూస్తే ఇది ఎండాగమీ అవుతుంది. నిత్యజీవితానికి అడ్డు, ఆటంకమూ వుండవు.


ఇలాంటిదే మన గోత్రాల పద్ధతి. ఏ గోత్రం వారు ఆ గోత్రంలో పెళ్లి చేసుకోకూడదు. ఇతర గోత్రం వారినే చేసుకోవాలి. ఇది ఎక్సాగమీ; బయటి సంబంధం. కాని, వారందరు ఒక్క కులంవారే అవడంచేత ఇదే ఎండాగమీ; లోపలి లోపలి సంబంధం. ఈ దృష్టిని చూస్తే ఈ రెండూ ఒక్కటే అని తేలుతుంది.


బయటి సంబంధమయినా సరే, లోపలి సంబంధం అయినాసరే, జతకూడే హక్కులూ, పద్ధతులూ అన్నీ ఇంతకుముందు నేను మనవిచేసినట్టే- అందరికీ హక్కు వుంటుంది. ఒక ఇంటిలో ఒకడు పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. అంటే, ఆ ఇంటివారు అందరూ ఆ పెళ్ళికూతురితో జతకట్టవచ్చును. ఒకడికి భార్య అయితే ఆ అన్నదమ్ముల కందరికీ

భార్య అవుతుంది. ఒక ఆమె ఒకడ్ని పెళ్ళిచేసుకుంది అంటే, ఆమె అక్కచెల్లెళ్ళందరూ అతనితో జతకట్టవచ్చును. అతనికి పెళ్ళాం ఇతనికి పెళ్ళాం అని విచక్షణ లేదు. ఇంటందరికీ పెళ్ళామే అవుతుంది. ఇంటికోడలు  అవుతుంది.


ఆశ్చర్యపడకండి. భారతంలో పాండవులు చేసుకున్న పెళ్ళి ఇలాంటిదే. ద్రౌపది ఇంటందరికీ ఇల్లాలే. నాయర్లలో గూడా ఈ ఆచారం వుంది. టిబెట్లో ఇలాంటి ఆచారమే వుంది. నీలగిరి తోడాజాతిలో గూడా ఈ ఆచారం వుంది.


అంతేకాదు, రామాయణంలో రాముడు మాయలేడిని పట్టుకోడానికి పోయిన తరువాత "హా లక్ష్మణా" అన్న ధ్వని వినిపించినప్పుడు సీత లక్ష్మణుడ్ని వెళ్ళమంటుంది. అన్న చెప్పినమాట తప్పకూడదని లక్ష్మణుడు కదలడు . అప్పుడు' సీత  నిష్ఠురాలు  పలుకుతూ, 'మీ అన్న పోయినట్టయితే నన్ను పొందాలనా ఇలా కదలకుండా ఉన్నావు ? ' అని అన్నది.


సీతమ్మ అజ్ఞానురాలు కాదు. ఇంత నీచమయిన మాట ఆడదు. అయినా ఆ మాటలు వాల్మీకి అంతటివాడు వ్రాశాడు. ఏమి? అప్పటి ఆచారం; అన్న భార్యను తమ్ముడు చేసుకోవచ్చు. వచ్చుకాదు; చేసుకోవాలి. గూడాను. వాలి సుగ్రీవులు చేసినపని ఇదే. తార ఇద్దరికీ భార్యయే. అన్నభార్యలను చేసుకొన్న బృహస్పతులు అనేకు లున్నారు.


మహారాజులు ఎందరెందరో తమ కూతుళ్ళను ఇద్దరు ముగ్గురివి కాదు యాభై మందిని, నూరుమందిని, ఒక్క ఋషి గారికి ఇచ్చి వివాహాలు చేశారని మన గాథలున్నాయి. అన్ని వివాహాలూ జరపరు. ఏదో పెద్దదానికి మాత్రం పెళ్ళిచేస్తే చాలు; తరువాత పెళ్ళిళ్ళు తమంతట అవే జరిగిపోతాయి. వాటికోసం వేరే బెడద పడనక్కరలేదు.


ఈ ఆచారం ఇప్పుడు కొంచెం వెగటుగా కనిపిస్తుంది; నిజమే. కాని, ఆ రోజులలో వెగటు ఉండేదికాదు. పైగా చాలా రుచిగా ఉండేదనే చెప్పాలి. ఎందుచేతనంటే, చూడండి. అదే అసహ్యం అయినపని అయితే, దానిని వట్టి రోతతో చూచి, ఈపాటికి దాని మచ్చుమాయా కనిపించకుండా  మరిచిపోయి ఉండేవారం; దాని సంపర్కం రవ్వంతయినా కనబడకుండా చేసేవారం.


కాని, అలా జరపలేదు.  ఇప్పటికీ మనలో ఈ వాసన ఉంది. మరదళ్ళూ, వరస మాటలు ఇప్పటికీ ఉన్నాయి. వాళ్ళ హాప్యాలు బావలూ చాలా దూరం పోతాయని వారి మాటలు విన్న వారందరూ అంగీకరిస్తారు. ఇంటిలో ఉన్నవారు ఎవ్వరూ ఆ హాస్యాలకు ఆక్షేపణ చెప్పరు. అంతా నవ్వేవారే.  ఆనందించేవారే  అంటే, సంఘం ఆ వరసలను అంగీకరించిందన్న మాట. ఆ రూపంగా మన పూర్వాచారల లక్షణం.  మనలో ఇప్పటికీ ఉన్నది. ఇలాంటి వరసలే . . మేనమామ మేనకోడల వరసలు.  జతకూడడానికి అవకాశం వున్న జట్టులు- పైని చెప్పినలాంటివి- 


మేహన అన్నమాటకే జతకట్టడం అని అర్థం చెప్పడం న్యాయం. ఈ మాటను నేను "దేవాలయాల మీద బూతుబొమ్మ లెందుకు? అన్న గ్రంథంలో సూచించాను. ఎందరు విసుగుకున్నా అర్థం తప్పదు. మేహన సంబంధమే మేన సంబంధం.  మేనరికం అయింది. మేనరికం ఉంది అంటే జతకట్టుకోడానికి అవకాశం ఉందనికదా, మనలో అర్థం? అంతేకాదు, కొన్ని సంఘాలలో తప్పకుండా పెళ్ళి చేసుకోవాలి కూడాను. తప్పించకూడదు. పెళ్ళి చేసుకున్నా, చేసుకోకపోయినా, ఈ మేనరికం ఉన్నవారు పైని చెప్పిన బావమరదళ్ళ లాగానే పచ్చి పచ్చిగా హాప్యం ఆడుకుంటారు. వారికా అధికారం ఉంది. ఇంత పచ్చిగా మాటలాడినారే అని ఒక్కరయినా చీకాకుపడరు. . చీవాట్లు పెట్టరు . అదీ మన మేనరికం వరస లక్షణం.

( మూలం - తాపీ ధర్మారావు గారి 'పెళ్లి - దాని పుట్టుపూర్వోత్తరాలు' నుంచి ) 

సేకరణ- 

కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

 16 -12-2021  


ఈనాడు - హాస్యం- వ్యంగ్యం - గల్పిక మాయం రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( ఈనాడు - ప్రచురణ తేదీ 06 -08 - 2004 )


 


ఈనాడు - హాస్యం- వ్యంగ్యం - గల్పిక 

మాయం 

రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు

( ఈనాడు - ప్రచురణ తేదీ  06 -08 - 2004 ) 


' మాయ రాజకీయాల్లో ఇప్పుడు నడుస్తు న్నది 'మాయం' శకం! దేశ రాజధానిలో పట్ట పగలే చట్టసభకు చెందిన శాల్తీ చటుక్కుమని మాయమయిందంటే ఇన్ని దశా బ్దాల కాలంలో మన ప్రజాస్వామ్యం సాధించిన పురో'గతి'  ఆహా!అని వేనోళ్లతో పొగుడుకోవచ్చు' 


'సందు దొరికితే చాలు సెటైరేస్తావు! మాయలూ... మంత్రాలు మనకేమన్నా కొత్తట్రా ? శివుడంతటివాడు శని పడతాడని భయపడి గుహలో దాక్కున్నాడా లేదా! దేవుడు కనపడకపోతే అంతర్ధానమూనూ, మనిషి కనప డకపోతే మాయమూనా!' 


పి.సి. సర్కారు తాజ్మహల్ని మాయం చేస్తే అదో వినోదమనుకున్నాం. భారత్ సర్కార్ ఏకంగా మంత్రుల్నే మాయం చేస్తుంటే ఏమనుకోవాలి! 


' దుబాయి పోయిన భాయీలు మాయమవటం తెలుసు. సుభాష్ చంద్రబోస్ విమానయానం చేస్తూ మాయమయిపోయాడనటం తెలుసు. సభలో సమాధానం చెప్పాల్సిన అమాత్యులే గభాలున ఇలా మాయమయి పోవడం మాత్రం నిజంగా మహా అయోమయంగానే ఉంది భాయీ!' 


' మాయలేనిదెక్కడ నాయనా! ఊరికే యాగీ చేస్తావు గానీ యోగులు సమాధిలోకెళ్ళటం 'మాయం' కాదూ! ఇంటాయన కనిపించకపోతే సన్నాసుల్లో కలిసాడంటావ్. ఇంట్లో ఆవిడ కనిపించక పోతే లేచిపోయిందంటావ్. ఆఫీసులో, రిజిస్టర్లో సంతకాలన్నీ  ఉన్నా సీట్లలో సగం మంది కూడా కనిపించరు... దీన్నే మంటావ్? మంత్రులూ, వాళ్ల సామంతులూ సీటు దిగిపోగానే ఫైళ్లు కనిపించవు. పబ్లిగ్గా హీరో ఫటాఫటామని. . ఆరు రౌండ్లు తుపాకి గుండ్లు  పేల్చేసినా కేసు కనపడకుండా హుష్ కాకి అయిపోయింది. దీన్ని మాయమని అనాలని .. లాకప్పుల్లో ఖైదీలు, గుళ్లల్లో విగ్రహాలు, బ్యాంకుల్లో ఖాతాలు, ఆసుపత్రుల్లో కిడ్నీలు పత్తాలేకుండా పోతుంటే నోరెత్తవు గానీ, నలభయ్యేళ్లనుంచీ నానబెట్టిన కేసును బైటికి తీసి వారెంటిస్తే 'జీహుజూరంటూ జైల్లో కెళ్ళి కూర్చోవటానికేనా మన సోరెన్ భాయ్ అంత గొప్పగా గడ్డాలూ... మీసాలూ పెంచింది? ఇంట్లో వాడింట్లోనే సెక్యూరిటీ కళ్ళుగప్పి మాయమై పోవటానికెంత ఐక్యూ ఉండాలి! ఏదీ మెచ్చుకోలేరు నీలాంటి ముచ్చుగాళ్ళు....' 


' నిజమే సుమా! వీరప్పన్ చిట్టడవుల్లో ఉన్నాడు గనక పట్టుకోలేక పోయారనుకొందాం. నగరం నడిబొడ్డునే అంతంత పెద్ద గడ్డం మీసాలు దువ్వుకుంటూ తిరిగే వాడిమీద రవ్వంత కూడా దువ్వ పడటం లేదంటే...

జనం నివ్వెర పోతున్నారు. కనపడటం లేదని తలుపు మీద కాగితాలంటించి పోతే ఓ పనై పోతుందన్నట్లుగా తంతు నడవటమే వింతగా ఉంది. మరీ నిలదీస్తే ప్రధాన మంత్రే మాయమయ్యేట్లున్నాడు.' 


' మరంతే. మంత్రివర్యుడు అంటే మంత్రగాడనే గదా నిఘంటువు అర్థం! 'మాయం' అని ఈ మధ్య అదేదో సినిమా వచ్చింది. అందులోని హీరోకి మల్లే సోరెన్ బాయికి ఏ దేవత వరమిచ్చిందో గాని... టయానికి

ఠక్కుమని మాయమైపోయాడు. ముందు తరాలకి కొత్త మార్గం చూపించాడు. జె.ఎం.ఎం. జిందాబాద్!... శిబూసోరెన్‌ వర్ధిల్లాలి! ' 


'అభిమాన సంఘం పెట్టేట్లున్నావే!' 


' అవును . నేరాల్లో దొరికే సమయానికి తీరిగ్గా మాయదారి రోగాలు కొని తెచ్చుకొని ఆసుపత్రుల్లో ఆపసోపాలుపడే వారికి శ్రమ తప్పించిన వాడికి తప్పకుండా అభిమాన సంఘం పెట్టాల్సిందే. ఈ ఊహ రాకే  సద్దాం బుష్ కి  చిక్కింది . పప్పూ యాదవ్ చిప్పకూడు తింటున్నది . కృష్ణయాదవ్ శ్రీకృష్ణ జన్మస్థానంలో ఉంటున్నది. ఎ. కె. గోపాలన్ ఏకంగా అన్ని నెలలు పోటా - క్రింద జైల్లో పడి నలిగిపోకుండా శిబూభాయి దారిలో పోయుంటే సుఖపడుండేవాడా, కాదా! జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా నాయకుడి అడుగుజాడలే రేపటి రాజకీయ తరాలకు నిజమైన ముక్తి మార్గం. విఠలాచార్య సినిమాలోలాగా హాలీవుడ్ టైపులో హఠాత్తుగా మాయమై పోవటమెలాగో శిబూసోరెన్ శిబిరం పెట్టి మరీ  భావితరాలవారికి శిక్షణ గట్రా  ఇస్తే శిబి చక్రవర్తులకు మల్లే  ఎవరూ పాతాళంలో ముక్కిపోకుండా సరిపోతుందని నా సలహా, ఏమంటావ్? రాబోయే రోజుల్లో వారెంట్ జారీ అయ్యే అవకాశాలున్న వారంతా సావకాశంగా క్రాష్ కోర్సు చేసుకుంటే  సేఫ్ అని నా ఉద్దేశం' 


' అవును; పబ్లిగ్గా శిక్షణ పొందటానికి సిగ్గు పడేవాళ్లకు బొగ్గు గనుల్లో తర్పీదివ్వచ్చు.  తుమ్మితే దగ్గితే తరగతులు నిర్వహించే ఓ ప్రాంతీయ పార్టీకీ మధ్య అంతగా క్లాసులు పీకే అవకాశం రావటం లేదు. మిగిలిన పార్టీలవారు కూడా ఈ తక్షణ రాజకీయావసరాన్ని గుర్తించి ప్రత్యేక శిక్షణకు పూనుకుంటే శాసనసభాపతులకు సభ్యుల సెలవు మంజూరు విష యంలో దుగ్ధ తగ్గించిన వారవుతారు. అఖిల భారత అజ్ఞాతవాసుల సంఘం, ఆలిండియా అండర్ గ్రౌండ్ అసోసియేషన్, ఇంటర్నేషనల్ బిన్ లాడెన్ డెన్ గ్రూపు, తదితర గ్రహాంతరవాసులూ, గత జన్మలో ఏదైనా చిల్లర కేసుల్లో పోలీసులకు చిల్లర సమర్పించక తాత్సారం చేసినవాళ్లూ... అర్జంటుగా ఈ షార్ట్ టరమ్ కోచింగ్లో చేరి ప్రయోజనం పొందితే మంచిది.' 


' దారిలోకొచ్చావురా నాయనా! అయితే ఒక నోట్ తయారు చెయ్ ! కాలానుగుణంగా రాజకీయావసరాలను గుర్తించి ఎప్పటికప్పుడు సిలబస్ ను  అపుడేట్ చేసే క్రమంలో ఇప్పుడు శిబూసోరెన్ ఆధ్వర్యంలో ' క్షణంలో మాయమవటమెలా? ' అనే విషయం మీద తరగతులను నిర్వహించమని అఖిలపక్ష సంఘాలకు మనవి. దానికి సంబంధించిన ప్రకటన మనమే తయారుచేద్దాం... పట్టు! 

' మీ తలుపులకు వారెంట్లు అంటించారా? దిగులు పడకండి!

' కనపడుట లేదు' అని మీ పేరున పేపరులో ప్రకటన పడిందా! కలవరపడకండి! వీసాదొరకక విసుగేస్తుందా ? అమాంతం అమెరికాలో ప్రత్యక్షమవాలని ఉందా? ఆదా యపు పన్ను అధికారుల సోదా రోజు రోజుకూ అధికమ వుతుందా! ఆఫీసుల్లో ఆకస్మిక తనిఖీల పర్వం తలనొ ప్పిగా తయారైందా? పత్తాలేకుండా పోయే సత్తా లేదా?' 


' టీవీల వాళ్లతో తంటాలు లేకుండా, ఆసుపత్రుల్లో ఆపసోపాల బాధ లేకుండా..  హాయిగా ఉండాలంటే క్షణంలో మాయమయిపోయే మా కొత్త కోర్సుల్లో చేరండి. చట్టం తన పని తనను  చేసుకు పోనీయండి. శిబూసోరెన్ అభిమాన సంఘం నిర్వహించే శిక్షణా తరగతుల్లోసత్వరమే చేరండి. క్షణంలో మాయమైపోండి...' 


గమనిక: కోర్సు ఫీజు మొత్తం  ముందే చెల్లించాలని మనవి. 


రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు

( ఈనాడు - ప్రచురణ తేదీ  06 -08 - 2004 ) 

ఈనాడు- హాస్యం - వ్యంగ్యం - కరుడు కట్టిన మంచితనం రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( ఈనాడులో పద్దుల కందని పాపాలు శీర్షికతో - ప్రచురితం - 25 - 12 -2009 )


 




ఈనాడు- హాస్యం - వ్యంగ్యం - 


కరుడు కట్టిన మంచితనం 

రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడులో పద్దుల కందని పాపాలు   శీర్షికతో - ప్రచురితం - 25 - 12 -2009 ) 


'ఇదేమి చిత్రం చిత్రగుప్తా' ఇన్ని యుగాల నుంచి ఈ యమధర్మాన్ని ఇంత నిర్విఘ్నంగా నిర్వహించుకొస్తున్నామే! సమవర్తి అనే మా కీర్తికి మచ్చ వచ్చే పెను ప్రమాదం ఎదురైంది! ఈ అగ్ని పరీక్షనుంచి నిష్కళంకంగా బయటపడే దారేదైనా ఉంటే వెంటనే వెదకవయ్యా! ' 


'నిజమేకానీ మహాప్రభో! జీవితంలో ఒక్కసారైనా నిఖార్సైన  పాపం చేయని ఈ పుణ్యాత్ముడికి నరకంలో నివాసం కల్పించే నిబంధన ఏదీ నా పరిజ్ఞానమునకు కూడా అందటంలేదు యమధర్మరాజా!' 


'అసంభవం! నాలుగు పదులు నిండిన ఈ నగరజీవి జీవితకాలంలో ఒక్క నేరమైనా చేయకుండా నేరుగా ఇలా మన ముందు బొందితో నిలబడి ఉండటం ఎలా సంభవం? సరిగ్గా చిట్టా చూడవయ్యా.. ఏ చీమనో దోమనో అయినా చంపకుండా ఉంటాడా?' 


'ఎర్రబస్సుల మీద ఏ కారణం లేకుండానే రాళ్ళు. వేసే వాళ్ళ ముందు ఈ జీవి చేసిన చిరుహింస ఏపాటిది ప్రభూ! చీమలనూ, దోమలనూ, నల్లు లనూ, వ్యాధులు కలిగించే ఏ క్రిమికీటకాలనైనా చంపటం ఒక నేరంగా పరిగణించరాదని పరమేశ్వ రుడు ఈమధ్యే మన నిబంధనలలో సవరణ చేశాడని మరచితిరా మహాప్రభూ!'


' పోనీ మానవజన్మ ఎత్తినవాడు జీవితంలో ఒక్క సారైనా ఏదైనా మోసానికి పాల్పడకుండా ఉంటాడా! చూడవయ్యా! '


'రేషన్ కార్డులలో గాంధీ.. గాడ్సేల వంటి  వాళ్ళ పేర్లు కూడా దూర్చి నలుగురికీ చవకగా పంచవలసిన పంచదార, బియ్యం, నూనెల వంటి సరకులను ఒక్కరే బొక్కే సేవారికన్నా ఈ బక్కయ్య చేసిన మోసం ఏపాటిది యమధర్మరాజా!  చిన్న చిన్న మోసాలకు కూడా శిక్షలు విధిస్తూ కూర్చోవాలంటే  విధులు అమలుచేసేందుకు తగిన సిబ్బంది ఏదీ? కొత్త నియామకాలంటే నిధులు లేవని మొన్నే గదా మన కుబేరులవారు కుండబద్దలేసి సెలవిచ్చిందీ  ! ' 


అబద్ధాలు ఆడటం మహాపాపం.  ఈ మనిషి వాలకం చూస్తే నిత్య సత్యవ్రతం ఆచరించే సత్య హరిశ్చంద్రుడి లాగా ఏం లేడు . గట్టిగా చూడు.... చిట్టాల్లో ఏ చిట్టి పొట్టి అబద్ధమాడినట్లున్నా ఓ శిక్ష వేసి ఫైలు మూసేద్దాం. ' 


' లేదు యమధర్మరాజా! మనం అబద్ధాన్ని ఒక పాపంగా పరిగణించటం మానేసి ఒక మన్వంతరం దాటిపోయింది. క్లింటన్ వంటి పెద్ద పెద్ద అగ్ర దేశాధినేతలే అబద్ధాలాడి తప్పించుకుంటున్నారు. కడుపున పుట్టిన బిడ్డల్నే సొంత సంతానం  కాదని బుకాయించే నేతలున్నారు  భూలోకంలో.  ఎన్నికల సమయాల్లో నాయకులిచ్చే వాగ్దానాల ముందు ఈ పిచ్చి బక్కయ్య చెప్పే చిన్ని చిన్న అబద్ధాలు చీమంత.  యమ ధర్మస్మృతుల  ప్రకారం అవి అసలు శిక్షారాలే కాదు.' 


' ఇంక చాలు చిత్రగుప్తా! చాలు...చాలు.... '


' అదేమిటి స్వామీ' ఎన్నడూ లేనిది కళ్ళల్లో ఆ నీళ్ళు! ' 


' కరుడు కట్టిన మంచితనంతో ఈ బక్కయ్య నా కళ్లలో నీళ్ళు తెప్పించాడయ్యా ! ఇంతటి మహాత్ముడిని మన నరకలోకం దాకా తెచ్చినందుకు ముందు ఆ మన యమకింకరులను విధులనుంచి బహిష్కరిస్తున్నాను'


' మాట మధ్యలో అడ్డొస్తున్నందుకు  మన్నించండి యమధర్మరాజా ! ఇందులో మన యమకింకరులు చేసిన తప్పేమీ లేదు' అని అప్పుడు నోరు తెరిచాడు బక్కయ్య.  


' మరెవరిది తప్పు? ' 


'నా కథ ఆసాంతం వింటే తమరికే తెలుస్తుంది మహాప్రభూ ! నేనొక సగటు నగరజీవిని.  బతుకుతెరువు కోసం పనికి వెదుకులాడుకునే రోజుకూలీని.  మొన్న కరవు, అటు మొన్న పేరుతెలియని రోగం, నిన్న వరద. పెరిగిన ధరవరలతో పూట గడవటమే కటకటగా ఉంటే గోరుచుట్టు మీద రోకటిపోటులాగా రోజు మార్చి రోజు దేనికోదానికి బందులు!  పనిదొరకక బతుకుమీద వెగటు పుట్టి.. తాగిన పురుగుమందు. ససం ప్రాణమే తీసి చచ్చింది మహాప్రభూ! వైద్యం కోసం ధర్మాసుపత్రికని వెళితే పెద్ద పెద్ద మనుషులకే పడకలు చాలక ఇబ్బంది పడుతుంటే మధ్య బక్కోడివి.. నీకు వైద్యమేంటి.. చోద్యం కాకపోతే! '  అంటూ గెంటేశారు. బైట మందుల షాపులో కొని మింగిన గోలీలో ఏం గోలుమాలుందోగానీ.. యమధర్మ రాజా! మింగీ మింగకముందే... ఇదిగో మిగిలిన ఆ కాస్త ప్రాణాన్ని మీ యమభటులొచ్చి ఇలా తీసుకొచ్చేశారు' 


' ఆరెఁ... ఎందుకు స్వామి.. తిప్పుకోకుండా నవ్వుతున్నారు? ' 


'ఉసురు తీయాల్సిన విషము ఉసురు తీయలేదా? ఊపిరి నిలపాల్సిన మందు ఊపిరితీసిందా ! భళా. . బక్కయ్యా మీ భారతము కడు చిత్రముగా నున్నది. నీ చరితము కడు కామెడీగానున్నది. కానీ నాకు ఒకందులకు నాకు మహదానందముగా కూడా ఉన్నది.ఆత్మహత్యా ప్రయత్నం మహాపాపమనిగదా శిక్షాస్తుృతి చెప్పుచు న్నది! నీవు కోరినవిధంగానే నీకు నరకలోకమును ఇప్పుడు ప్రసాదిస్తున్నందుకు సంతోషముగానున్నది. ' 


'ధన్యుణ్ణ్ని యమధర్మరాజా! నా కోరికకు మరో చిన్న కొనసాగింపు కూడా ఉన్నది. నాకు పాపులకు దండనలు అమలుచేసే కింకరుల పని ఇప్పించమని మనవి' 


రచన- కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడులో పద్దుల కందని పాపాలు   శీర్షికతో - ప్రచురితం - 25 - 12 -2009 ) 


ఈనాడు - సంపాదకీయం ఆనందోబ్రహ్మ! రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( ఈనాడు - ప్రచురితం 05 -06-2011 )




ఈనాడు - సంపాదకీయం 


ఆనందోబ్రహ్మ!

రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడు - ప్రచురితం 05 -06-2011 ) 


మనుచరిత్ర వరూధిని మొదలు సముఖం కృష్ణప్ప అహల్యా సంక్రందనం కథానాయిక చెలికత్తె వరకు ఎందరికో- ఆనందమంటే అదేదో ఒంటినుంచి పుట్టే పరబ్రహ్మ స్వరూపం! 'ఎందే డెందము కందళించు రహిచే - అందే ఆనందోబ్రహ్మం'  వరూధినికి. అహల్య సహేలికీ 'ఎందును సంచరింపక అఖిలేంద్రియముల్ సుఖమొందు'- అలాంటి, బుద్ధికి అగోచరమైన ఆనందమే పరమానందం. తార అతిచొరవతో మనసు చెదిరిన శశాంకుడూ ప్రారంభంలో పరకాంత అని కొంతా, అధర్మమని కొంతా చింతపడ్డా చివరికి దేహరుచికే దాసోహమన్నాడు. అడిదం  సూరపరాజు 'కవి జనరంజనం' కథానాయకి చంద్రమతి శోభనం గదిలో అడుగుపెట్టే వేళ చెలికత్తెలకు బహుపరాకులు చెప్ప వలసిన పరిస్థితి. మొగుడు మునిపంట నొక్కగానే మొగమటు తిప్పుకొనే అంతటి లజ్జావతీ ఆరుమాసాలు ముగియకుండానే అతగాడు అడిగీ అడగక ముందే తియ్యనిమోవినందించే గడసరితనానికి అలవాటుపడింది! ఇదంతా పడుచుతనపు పరవళ్ల ఉరవళ్లని సరిపుచ్చుకొంటే సరిపోతుందా? మరి రఘునాథ నాయకుడి 'శృంగార సావిత్రి' విశ్వా మిత్రుడి వ్యథో? మద్ర దేశాధిపతి ఉగ్రదీక్షను భగ్నం చేయాలని బదరికావనానికి బయలుదేరిన మేనక వెనుక  'అకట! నీవు నన్ను విడనాడి చనం బదమెట్టులాడు? ' నంటూ అంతటి జితేంద్రియుడూ గోడుగోడుమంటూ వెంటబడ్డాడే! ఆనందం ఒక అర్ణవమైతే అందులో ఒక్కొక్కరిదీ ఒక్కో తరహా మునక. రసరమ్య కావ్యం రాయమని రాయలవారు అడిగినప్పుడు పెద్దనామాత్యుడి వంటి పెద్దమనిషే 'నిరుపహతి స్థలం, రమణీయ ప్రియదూతిక చేతి కప్పుర విడెం, ఆత్మ కింపయిన భోజనం, ఊయల మంచం' వంటి భోగాలు లేనిదే ఊర కృతులు రాయడం ఆశక్యమనేశాడు. మరి మామూలు మనిషికి ఆనందమంటే భౌతిక సుఖాల భోగమని మాత్రమే అనిపించదా?


నిజానికి ఆనందానికీ భౌతిక సుఖాలకీ అసలు సంబంధమనేది ఉందా? సిలువ మేకులకు వేలాడే క్రీస్తు పెదవులమీది చలువ నవ్వులు ఏ ఆనందానికి ప్రతీకలు? ఆనందమంటే కేవలం భౌతిక భోగానుభవం అనే భావన బలంగా ఉన్నంత కాలం ఎవరికైనా, భిక్షాపాత్ర ధరించిన బుద్ధ భగవానుడి వదనంలోని ఆ ప్రశాంతత అర్ధం కాదు. చిదానంద స్వరూపంగా సదా మనం సంభావించే ఏ భగవదవతారమూ భూమిపై  సుఖపడిన దాఖలాలు లేవు అంటారు స్వామి సుఖబోధానంద. లోకాదర్శంకోసం చివరికి జానకి నైనా సంతోషంగా పరిత్యజిస్తానని ఆచరించి చూపినవాడు మర్యాదా పురుషోత్తముడు. రాజసూయ యాగం వేళ అతిథి అభ్యాగతుల ఎంగిలి విస్తరాకులను గోవర్ధనోద్ధరణమంత సంబరంగా ఎత్తి పారేసినవాడు గోవిందుడు. అన్నమయ్యను ఎవరి బలవంతాన బాలాజీ పల్లకిలో మోసుకెళ్లాడు? తామరాకుమీది నీటిబొట్టు తత్వం నాకు అత్యంత ప్రీతిపాత్రం- అని గీతలో భగవానుడు చెప్పాడు. ఆనందం, భౌతిక సుఖాలు- పాలూ నీరు వంటివి. నీటిలో నేరుగా కలిస్తే పలచనయ్యే పాలు పెరుగై మథనానికి గురయి వెన్న ముద్దగా  మారితే ఏ  నీరూ ఏమీ చేయలేదు. పెరుగుగా మారటానికి పాలకు పెట్టే తోడే ఆనందం అంటారు మాతా అమృతానందమయి. 'ఒక కొత్త ముఖాన్ని చూడకుండా ఒక కొత్త సుఖాన్ని చవిచూడకుండా / నా రోజు మరణిస్తే/ నేను బతికి ఉన్నట్లా?'  అని ఓ ఆధునిక కవి అంతర్మథనం. మనసుతోపాటు మన పరిసరాలకు సరిసమానంగా సంతోషాన్ని పంచేదే అసలైన ఆనందం. అది ఉండేది పైనో, పక్కనో, పక్కలోనో కాదు. కస్తూరి మృగం దేహ పరిమళం లాగా అది పుట్టుకొచ్చేది మనలోని మంచి భావనల్లోనుంచే! మనిషి ఆ పరి మళ మృగంలాగా ఆనందమనే ఆ చందనం కోసం మూలమూలలా వెదుకులాడటమే ఇప్పటి అన్ని అశాంతులకూ మూలకారణం.


కౌమారంలో మిరాయి నోరూరిస్తే యౌవనాన మిఠారి  చూపులు కవ్విస్తాయి. వయసు పడమరకు వాలుతున్నకొద్దీ గతం ఆకాశాన వెలుగులు విరజిమ్మిన తారల చమత్కారాలు పగటి చుక్కలకు మల్లే వెలాతెలాబోతాయి. చివరకు మిగిలేది విలువైన క్షణాలు వృధాగా  చెయి జారిపోయాయన్న బాధాజ్ఞానమే. 'ఎంతమాత్రం ఎవరు దలచిన అంతమాత్రమే'  అందే ఆ బ్రహ్మపదార్థం ఆదీ అంతూ ఇదీ అని ఇదమిత్థంగా తేల్చిచెప్పినవారు ఇటు వైదాంతికుల్లోనూ లేరు, అటు శాస్త్రవేతల్లోనూ కానరారు. 'నీ వలన కొరత లేదు. మరి నీవు నీరు కొలది తామెరవు' అంటూ వాగ్గేయకారుడు అన్నమయ్య పాడినదే ఇప్పటివ రకూ అందరం ఒప్పుకోవలసిన ఆ ఆనందస్వరూపం తాలూకు స్వభావం. ఆవల భాగీరథి  ఉంటే దరిబావుల ఆ జలమే ఊరుతుంది. మరి మన అంతరంగబావుల్లో సంతోషపు జల పడవలనంటే - మన జీవన ప్రవాహాన్ని ఆనందసాగరానికి పాయలుగా మలచాలి. ఆరు దశాబ్దాలక్రితం ఓ కారు బయలుదేరతీయాలంటే ఇద్దరు ముగ్గురు వెనకనుంచి తోయవలసి  వచ్చేది. కాలంమారి అదే పనిని ఒకరు ముందు ఓ చువ్వసాయంతో పూర్తిచేసేవారు. ఇప్పుడు ఎవరిసాయమూ లేకుం డానే బ్యాటరీతో కారు బయలుదేరుతోంది. కారుమీద గల శ్రద్ధ  మనిషికి తన మనసుమీద ఉండాలా, వద్దా?! చక్కని ఇల్లు, చల్లని సంసారం, సంఘంలో పరువూ, జేబునిండా పరుసు బరువు... అన్ని ఆనందాలకూ భౌతిక సుఖాలే మూలమన్న ఇక్ష్వాక కాలంనాటి ఆలోచనలే ఈనాటికీ చలామణీలో ఉన్నాయంటున్నారు బ్రిటన్ పింఛన్ల శాఖ తరపున సర్వే చేసిన మానవ శాస్త్రవేత్తలు. యుక్తవయస్కుల్లో మధ్య వయస్కులలో భౌతికానంద అయస్కాంతం మరీ బలంగా పనిచేస్తుంటే ఏడుపదుల వయసు దాటినవారిలో మాత్రం నూటికి డెబ్బై రెండుమంది తాతయ్యలు, తాతమ్మలు శీత వేళాను , శిశిరాన్ని ఖాతరు చేయటం లేదంటున్నారు! 'తీరని దాహము దేనికై / వేసారిన మోహము దేనిపై / క్షీర జలనిధి నీలోనే ఉండగ, ఆరని దీపం లోపల ఉండగ? ' అని మన భావకవి కృష్ణశాస్త్రిలా కులాసాగా పాడు కునే ఆ తాతల తరాన్నుంచి ఆనందానికి అసలైన అర్థం ఆధునికులూ తెలుసుకుంటే... అదే బ్రహ్మాండంలో అసలు సిసలు ఆనందో బ్రహ్మ !


రచన - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడు - ప్రచురితం 05 -06-2011 ) 

Tuesday, December 14, 2021

ఆంధ్ర మహా భారత అవతరణ - సేకరణ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( మూలం - ఆంధ్రుల సంక్తిప్త చరిత్ర - ఆంధ్ర మహా భారత అవతరణ - శ్రీ ఏటుకూరి బలరామమూర్తి )



ఆంధ్ర మహా భారత అవతరణ 

- సేకరణ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( మూలం - ఆంధ్రుల సంక్తిప్త చరిత్ర - ఆంధ్ర మహా భారత అవతరణ - శ్రీ ఏటుకూరి బలరామమూర్తి ) 


చాళక్యుల కాలంలో మత, కుల విభేదాలు రాజ్య భద్రతకే విచ్ఛిన్నకరంగా తయారయాయి. సుస్థిర రాజ్యపాలన అసంభవమౌతుండేది. ఇతర రాష్ట్రాల నుండి దండెత్తి వచ్చే రాజులను ఆహ్వానించే మతస్థులు, కులస్థులు ఎప్పుడూ ఎవరో ఒకరు ఉండేవారు. కుట్రలను, అరాచకాన్ని ప్రోత్సహించేవారికి మతం ఒక ముసుగుగా ఉపయోగపడేది. ఆ సందర్భంలో అవతరించినది ఆంధ్ర మహా భారతం . 


ఆంధ్ర మహాభారత అవతరణ


విచ్ఛిన్నకర ధోరణులను కొంతవరకైనా అరికట్టి ఐక్యజాతి పరిణామాని కవసరమైన సంస్కృతిని నిర్మించిన ఘనత తెలుగు సాహిత్యానిది.  అందుకు మహాభారతం నాంది.


మత ప్రవక్త దృక్పథం సంకుచితం. తన దేవునిపై భక్తి కంటె పొరుగు దేవుడిపై ద్వేషం జాస్తి. దేవతల ద్వేషం ప్రజలలో వ్యాపించి అంతఃకలహాలకు కారణమైంది.


కవుల దృక్పథం వేరు. జీవితంలోని కుల, మత భేదాలకు అతీత మైన, సామాన్య మానవ భావాన్ని ప్రస్ఫుటంగా వ్యక్తీకరించటమే కవి కర్తవ్యము. ఈ గురుతర బాధ్యతను నిర్వహించిన కావ్యాలు భారత, భాగవతాలు. అయితే ఈ కర్తవ్యం -  నాటి ప్యూడల్ సమాజ పరిధికి లోబడి జరిగింది. సామాన్య ప్రజల జీవితం ఈ సాహిత్యంలోకి ఎక్కలేదు.


మహాభారతం సర్వజన వంద్యంగా వుండవలెనని తాను రచించి

నట్లు నన్నయభట్టు ఇలా వివరించాడు.


'ధర్మతత్వజ్ఞులు ధర్మశాస్త్రం బని 

అధ్యాత్మ విదులు వేదాంత మనియు 

నీతి విచక్షణుల్ నీతి శాస్త్రం బని 

కవి వృష  మహా కావ్య మనియు

లాక్షణికులు సర్వలక్ష్య సంగ్రహమని 

ఐతిహాసికులితిహాసమనియు 

పరమ పౌరాణికుల్ బహుపురాణ సముచ్చ

 యంబని మహ గొనియాడుచుండ


గీ. వివిధ వేద తత్వవేది వేదవ్యాసు 

డాదిముని పరాశరాత్మజుండు 

విష్ణు సన్నిభుండు విశ్వజనీనమై 

పరగుచుండ జేసె భారతంబు.


తామెంతటి మహత్కార్యానికి పూనుకున్నారో మహాభారత కవులు

గుర్తించారు.


“నానా రుచిరార్థ సూక్తినిధి 

నన్నయభట్టు తెనుంగునన్, మహాభారత 

సంహితా రచన బంధురుడయ్యె 

జగద్ధితంబుగాన్”


"గాసట బీసటే చదివి గాథలు త్రవ్వు తెలుంగు వారికిన్ వ్యాస ముని ప్రణీత"మైన మహాభారత గాథను వివరిస్తున్నానని నన్నయభట్టు మరొక చోట చెప్పాడు.


ఇదే విషయాన్ని భారతంలో అత్యధిక భాగాన్ని రచించిన కవి బ్రహ్మ తిక్కన యింకా స్పష్టంగా చెప్పాడు.


ఉ॥ కావున భారతామృతము కర్ణపుటంబుల నారగ్రోలి, 

ఆంధ్రావళి మోదముం బొరయునట్లుగ సాత్యవతేయ 

సంస్కృతి శ్రీవిభవాస్పదంబయిన చిత్తముతోడ మహాకవిత్వ దీక్షావిధినొందిపద్యములగద్యములన్ రచియించెదన్కృతుల్ ——


అంతేకాదు.


తెలుగు భాషలో ప్రజాసామాన్యానికందరికీ అర్థమయ్యేటట్లు వ్రాయటంలో పురుషార్థ సాధన ఇమిడి వున్నదని కూడా తిక్కన భావించాడు.


తే॥ తెనుగుబాస వినిర్మింప దివురుటరయ

భవ్యపురుషార్థ తరు పక్వ  ఫలము గాదె ॥


ఆంధ్ర మహాభారతం నన్నయ ప్రారంభించిన తర్వాత 200 సంవత్సరాలకు గాని పూర్తికాలేదు. ఏ ఆశయంతో నన్నయభట్టు భారత రచన కుపక్రమించాడో, అదే ఆశయంతో క్రీ.శ. 1260 ప్రాంతంలో తిక్కన ఆ కావ్యాన్ని పూర్తిచేశాడు.


ఆంధ్రదేశంలోని అన్ని జిల్లాలలోని అన్ని కులాలలోను మహా భారతం అంతటి విస్తార ప్రచారంగల గ్రంథం మరొకటి లేదు. పాండవ కౌరవ గాథలు, నాటినుండి నేటివరకు సామాన్య ప్రజలకు విజ్ఞానాన్ని లోకానుభవాన్ని అందజేస్తూనే ఉన్నాయి.


నాడు ప్రజలలో జైన, హిందూ మతాలు వ్యాప్తిలో ఉన్నాయి. పూర్వ మీమాంసాకారుడైన కుమారిలభట్టు ఆంధ్రుడైనందు వలన, ఆంధ్రలో ఆ సిద్ధాంతానికి ఆలంబనం హెచ్చుగా ఉండేది.


నిర్జీవమైన కర్మకాండకు జైన, పూర్వ మీమాంసా ధోరణులు రెండూ విశేష ప్రాధాన్యత నిచ్చినవి. అర్థంతో నిమిత్తం లేకుండానే మంత్రోచ్చారణ ద్వారానే ఫలితాలు వస్తాయన్న మూఢ నమ్మకాలు విరివిగా ఉండేవి.


క్రీ. శ. 787 లో మలబారులో  పుట్టి అద్వైత వాదాన్ని ప్రచారం చేసిన శంకరాచార్యుని బోధనలు దేశమంతా వ్యాపించినప్పటికీ, పాత ధోరణులింకా బలంగానే వున్నాయి. శంకరుని ఆద్వైతం జ్ఞానప్రధానం; కర్మకాండను నిరసించింది.


నన్నయ్యభట్టు మహాభారత రచన అద్వైత ధోరణికి ఎనలేని సహాయం చేసింది. శైవ, వైష్ణవ ద్వేషాలను ఖండించింది. నిర్జీవ కర్మ కాండపైనుండి ప్రజల దృష్టిని వాస్తవ జీవితంవైపు మళ్ళించింది. 


రాజ్యలోభం, ద్వేషం, కక్ష మొదలైన ఆవేశాలకు లోనైనప్పుడు మహా సామ్రాజ్యాలు పతనమైపోతాయన్న నీతిని ప్రచారం చేసింది. కర్మలు అప్రధానమని, జ్ఞానం, సమవృష్టి, అద్వైతభావం ముఖ్యమని కథా రూపంలో ' ప్రజలకు బోధ చేసింది.


ఈ ఉపకృతితోపాటు, మరొక అపకారం కూడా జరిగింది. నన్నయ భట్టుకు పూర్వమే చాలా కాలం నుండి తెలుగులో రచనలు సాగుతూ వచ్చాయని ప్రాచీన శాసనాలే తెలియజేస్తున్నాయి. కాని నాటి గ్రంథాలేవి లభించటం లేదు. అట్టి ప్రజా వాఙ్మయాన్ని, “గాసట బీసట" అని నన్నయభట్టు హేళన చేసి ప్రజావాఙ్మయం పట్ల నిరసన కలిగించాడు. 


ఈ నిరసన వైఖరిపై తిరుగుబాటుగానే, రెండు శతాబ్దాల అనంతరం వీరశైవ మతం, వీరశైవ వాఙ్మయం తలయెత్తాయి.

- సేకరణ - కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

14 -11-2021 


( మూలం - ఆంధ్రుల సంక్తిప్త చరిత్ర - ఆంధ్ర మహా భారత అవతరణ - శ్రీ ఏటుకూరి బలరామమూర్తి ) 

ఈనాడు - హాస్యం - వ్యంగ్యం - గల్పిక యాచన లోకువా? – రచన: కర్లపాలెం హనుమంతరావు ( ఈనాడు ప్రచురితం - 24 - 10 - 2009 )


 



ఈనాడు - హాస్యం - వ్యంగ్యం - గల్పిక


యాచన లోకువా? 

– రచన: కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడు ప్రచురితం - 24 - 10 - 2009 ) 


యాచకులు ఎక్కడ ఉంటారో సంపదలు అక్కడ సమృద్ధిగా ఉంటాయంటారు. భిక్షువులే సుభిక్షానికి ప్రత్యక్ష సూచికలు. కులాలవారీగా అధికారంలో భాగం దబా యించి మరీ అడుగుతున్న ఈ కాలంలో  యాచకులం మాత్రమే మౌనంగా మా పని మేము చేసుకు పోతున్నాం. అయినా  మాకిన్ని అవమానాలా? పుణ్యంగా సంపాదించి పెట్టడమే మేం చేస్తున్న పాపమా?


ఆ మాటకొస్తే ఈ యాచక వృత్తి భూమి పుట్టక ముందునుంచీ ఉన్నదే గదా! మా కులదైవం మహాశివుడు అది భిక్షువు . ఆ దైవాన్ని కొలిచేవాళ్ళే మాదాకా వచ్చేసరికి తోలు వలుస్తామంటున్నారే! సాక్షాత్తు లక్ష్మి అర్ధాంగి అయి ఉండీ  విష్ణువు వామనావతారు వేషంలో బలిని మూడడు గులు అడిగితే 'అహో... ఏమి ఆ లీల' అంటూ భక్తులంతా ఈల వేశారే!  ఇవాళ మేమేదో ఈ జానెడు పాడు పొట్టకోసం 'భవతీ భిక్షాందేహి!' అంటూ అడుక్కుంటుంటే ఆ భక్తులే ఇంతలా  గోల చేస్తున్నారే! ఇంద్రుడి దగ్గర్నుంచి హిరణ్యకశిపుడిదాకా దేవదానవులందరూ ఏదో ఒక సందర్భంలో సందు చూసుకుని చేతులు చాచినవారే కదా?  అడుక్కునేవాడంటే అందరికీ లోకువేగానీ- ఆ యాచకుడు అనేవాడే లేకపోతే కర్ణుడు, బలి, అంబరీషుడు మహాదాతలుగా కీర్తి గడించేవారా? ఆ ఖ్యాతి మా యాచక వృత్తివల్ల వచ్చింది కాదా?


అడగనిదే అమ్మైనా పెట్టదని మీరే అంటారు. అడుక్కుంటుంటే ఎద్దులాగా ఉన్నావు... ఏదైనా పనిచేసుకుని బతకరాదా! అంటూ మళ్ళీ మీరే ఈసడించుకుంటారు. పంట పొలాలనన్నింటినీ పరిశ్రమలవారికి ధారపోసి  ఉన్న ఎద్దులకే  దున్నేందుకు  గజం నేలయినా  లేకుండా అన్యాయం చేసింది మీరు.  వాటితో పోటీకి పోకుండా మాకు తోచినట్లు మేమే ఏదో నెట్టుకొస్తుంటే ' శభాష్' అని భుజంతట్టి మెచ్చుకోవల్సిందిపోయి- శనిగాళ్ళని చిన్నబుచ్చటం అన్యాయం కాదా?


బిచ్చగాడంటే మీకు పట్టదుగానీ- నిజాయతీగా జనాభా లెక్కలు సేకరిస్తే మా యాచకులానిదే మెజారిటీ! దామాషా ప్రకారం అన్ని చట్టసభల్లో మేమే మూడొం తులు మించి ఉండాలి. ఎన్నికల ముందు మీరందరూ మా బిచ్చగాళ్ళ ఓట్లు అడుక్కుని మరీ వేయించుకున్న విషయం అప్పుడే మరపుకొస్తే ఎలా? యాచకులంటూ మమ్మల్ని తక్కువగా చూస్తున్నారు

గానీ- అసలు అడుక్కోవటమనేది ఎంత గొప్ప ళో మీకు తెలీదు. అస్తమానం హస్తిన చుట్టూ ఇన్ని వందలసార్లు కాళ్ళరిగిపోయేటట్లు ముప్ఫైముగ్గురు ఎంపీలు తిరిగారు గానీ... ఒక్క రైలుగానీ, ప్రాజెక్టు గానీ, నిధులు గానీ అదనంగా సంపాదించగలిగారా?


పనిచేసుకోమని మాకు ఉచిత సలహాలివ్వకుండా.. మా సలహాలు గనక విని ఉంటే ఈపాటికి ప్రపంచ

బ్యాంకు నుంచే ఎప్పటికీ తీర్చక్కర్లేని అప్పులూ కుప్పలు తెప్పలుగా తెప్పించి ఉండేవాళ్ళం.


పుట్టినప్పటినుంచీ బొచ్చె తప్ప మరొకటి పట్టడం ఎర గని పరమవీర ముష్ఠులు మన గడ్డమీద గజానికి ఇద్దరు తగ్గకుండా ఉన్నారు. ఒక్కరి దగ్గరైనా మీరు చక్కటి శిక్షణ పొంది ఉంటే, అణు ఇంధనంకోసం అమెరికావాడి చుట్టూ అన్నిసార్లు తిరగటం తప్పి ఉండేది. పెరటి చెట్టు కనక మీకు మా కళ ఎందుకూ పనికిరాక పోతోంది. గానీ- ప్రపంచం మొత్తం మన యాచక కళా నైపుణ్యాన్ని చూసి నివ్వెరపోతోంది.


పంచాయతీలు మండలాల్ని, మండలాలు జిల్లాల్ని, జిల్లాలు రాష్ట్రాన్ని రాష్ట్రాలు దేశాన్ని, దేశం ప్రపంచ బ్యాంకు నుంచి అమెరికా దాకా అందరినీ- దేనికో దానికి ఎప్పుడూ ఏదో అర్ధిస్తూనే ఉండగా లేనిది. మేం ఏదో రోడ్డువారగా నిలబడి వచ్చిపోయే వాళ్ళను ఓ రూపాయి ధర్మం చేయమని చేతులు చాపి అడగటం ఏ లెక్కన పాపమవుతుందో చెప్పాలి.


అసలే ఆర్థికమాంద్యం. చదువుకున్న వాళ్ళలాగా ఉద్యో గాలిప్పించమని అడుగుతున్నామా? భూములు కావాలని, రేషన్ బియ్యం పెంచాలనీ, ధరలను దించాలనీ, ధర్నాలకు దిగుతున్నామా? మగ పిల్లల మాదిరి ప్రేమిం చమని యాసిడ్ సీసాలు పట్టుకుని ఆడపిల్లల వెంట పడుతున్నామా? అల్లుళ్ళకు మల్లే అదనపు కట్నం తేకపోతే పెళ్ళాల మీద కిరోసిన్ పోసి చంపుతామని బొబ్బలు పెడుతున్నామా? చందాలవాళ్ళకన్నా, పార్టీల కోసం విరాళాలివ్వమని వేధించేవాళ్లకన్నా, పనులు కావాలంటే చాయ్ పానీల  సంగతి చూసుకోవాలనే కొందరు ఉద్యోగులకన్నా మేమేమన్నా చికాకులు పెడుతున్నామా?  'మాదాకబళం తల్లీ'  అంటూ మర్యాదగానే కదా గడప ముందు నిలబడి వేడుకుంటున్నాం!


గొంతెత్తి అరవటం, గొప్పలు చెప్పుకోవడం, ఇచ్చ కాలు పోవటం, వందిమాగదుల్లా  స్తోత్రాలు చేయడం , గంగిరె ద్దులా తలూపటమే యాచకుల పనికిమాలిన గుణాలై తే- ఆ అవలక్షణాలన్నీ మాకన్నా ఎక్కువగా పుణికిపు చ్చుకున్నది మన రాజకీయ నాయకులేనంటే కాదనగలరా?  నిజంగా యావత్ యాచకుల్లీ  బహిష్కరించదలిస్తే  ముందుగా కట్టడిచేయవలసింది పుట్టగొడుగుల్లా పెరుగుతున్న అట్లాంటి రాజకీయ నేతలనే! 


ఎప్పుడో జరగబోయే ఏవో కామన్వెల్తు క్రీడల కోసం ఇప్పటినుంచే మమ్మల్ని రోడ్లమీద కనపడకుండా చేస్తే మాకన్నా ప్రమాదం ముందు మీకే నాయకులారా సాధు మేధానిధి అనే శతకంలో పుష్పగిరి అమ్మన అనే పెద్దా యన చెప్పినట్లు- ప్రపంచంలో ధనవంతుడు బీదవాడుగాను, , బీదవాడు దనవంతుడిగాను మారువేషాలలో తిరుగుతూ  మాయచేస్తుంటారు. సృష్టి మొదలైనప్పటినుంటే ఒకే వేషంలో తిరిగేవాడుమాతం  ఒక్క ధర్మం అడుక్కునేవాడేనని మీరు గుర్తుంచకొంటే మంచిది?


- రచన: కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

( ఈనాడు ప్రచురితం - 24 - 10 - 2009 ) 


The benefit of a good vocabulary

 😁I recently called an old Engineering buddy of mine and asked what he was working on these days.


He replied that he was working on "Aqua-thermal treatment of ceramics, aluminum and steel under a constrained environment."


I was impressed until, upon further inquiry, I learned that he was washing dishes with hot water under his wife's supervision.😂

మతాల స్వరూపాలు కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్, 08-09-2010

  మతాల   స్వరూపాలు కొడవటిగంటి   రోహిణీప్రసాద్ ,  08-09-2010  మతభావనలు ,  మనిషికీ   నరవానరానికి   తేడాలు   తలెత్తినప్పటినుంచీ   మొదలైనవిగానే ...