సుపరిపాలన ( ఈనాడు ఓనాటి సంపాదకీయం ) - కర్లపాలెం హనుమంతరావు

 సుపరిపాలన

( ఈనాడు ఓనాటి సంపాదకీయం ) 

- కర్లపాలెం హనుమంతరావు 

 

'దేశమంటే మట్టి కాదోయి.. దేశమంటే మనులోయి'అన్నారు మహాకవి గురజాడ. మట్టో.. మనిషో.. పేరులో ఏముంది? పాలన కదా ప్రధానం! తల్లి లాలనను పోలి ఉండాలి ఆ  విధానం. 'కృత మెరిగిన పతియె జగజ్జనుల నెల్ల బరిపాలించున్' అని నన్నయగారి భారత కథనం! 'వైయక్తిక భోగదృష్తి కాదు.. ప్రజోపయోగ దృష్తి సుపరిపాలకుల కెంతో అవసరం' అని చాణక్యుని సూక్తి.కాదంబరిలో బాణకవి శుకవాసుడి ద్వారా చెప్పించిందీ ఈ రాజనీతే. 'రాచపుటక, నూత్న యవ్వనం, దేహసౌందర్యం, మితి ఎరుగని అధికారం.. విడివిడిగానే వినాశ హేతువులు కాగా.. అన్నీ ఒకే చోట జత కూడితే కలిగే కీడో?'  పట్టాభిషేక వేళ కొడుకు చంద్రాపీడుడికి ఆ తండ్రి చేసే హెచ్చరికలు గద్దెనెక్కే వారందరూ కంఠోపాఠం చేయదగ్గ సుపాలనా మార్గ సూచిక . అందరూ స్వర్ణయుగంనాటి గుప్తులు కాలేక పోవచ్చు. అందివచ్చిన అధికార దండాన్ని ప్రభువు ప్రాజాభిమతానికి మాత్రమే మీదు కట్టాలన్న కామన అత్యాశ అయితే కాదుగా!'భృత్యులొప్పని పని చేసిన విభులు' ఏ విధంగా 'బంధుర చారు యశంబు బేరు బెంపు పోయి' దుర్యశము పొందుతారో పోతన భాగవతం కథగా చెబుతుంది. కాళిదాసు అభిజ్ఞాన శాకుంతలంలో సుపారిపాలన ఎలా సాగిందో  నిరూపించే ఘట్టం ఒకటుంది. అప్పటికి అమల్లో ఉన్న చట్టం ప్రకారం నిస్సంతుగా దేహాంతుడైన పౌరుడి యావదాస్తులు రాజు పరమవాల్సినప్పటికీ  దురాశ పడడు దుష్యంత మహారాజు. సముద్ర ప్రయాణంలో ప్రాణాలు పోగుట్టుకున్న ఓ వ్యాపారి సమస్త ఆస్తులు  వెదికి మరీ అతగాడి గర్భస్థ శిశువుకు ధారపోస్తాడు. శకుంతలా స్మృతి వియోగ విషాద అస్థిమిత  వేళలో కూడా ప్రజాక్షేమం తప్ప ఊహించలేని మతి ఆ చక్రవర్త్దిది.     'ఆప్తులను పోగొట్టుకున్న పౌరులందరికి ఆ పాత్రలో ఆదుకునేందుకే తనకు రాజ్యం ఉందనే' దుష్యంతుణ్ణి మించిన సుపరిపాలకుడు ఉంటాడా?  దండికవి శ్లాఘించినట్లు'సమక్షంలో ఉన్నా లేకున్నా వాజ్ఞ్మయ దర్పణంలో సదా ప్రతిఫలించేది ఇలాంటి ధర్మప్రభువుల కీర్తి చంద్రికలే.' 

 

'పరనారీ సోదరుడై/పరధనముల కాసపడక పరులకు హితుడై/పరులు దను బొగడ నెగడక/పరు లలిగిన నలుగ నతడు' పరముడని సుమతీ శతకకారుడి నిర్వ చనం. ఆ పరముడు పాలకుడైతే పాలితులు  లాలితు లెలా అవుతారో తెలిపేందుకే వాల్మీకి రామాయణం మిషతో పదహారు కళల పరమ పురుషోత్తమ్ముణ్ని పనిగట్టుకుని చిత్రించింది. శత సహస్ర నామాలలో 'భద్రుడు'రామచంద్రుడికి అత్యంత అర్థవంతమైన బిరుదు. దాసులకు దాసానుదాసుడా ప్రభువని రామదాసు చరితంవల్ల విదిత మవడం లేదా! సేతుబంధన యాగానికి చేతనైన సమిధలందించిన ఉడుతను అల్పజీవమని కూడా చులకన చూపకుండా   చేరదీసిన మేరునగ ధీరుడా రామచంద్ర ప్రభుడు. వాత్సల్య తంత్రం అంత గాఢంగా వంటబట్టించుకున్న నేత కాబట్టే నేటికీ  రాజుగా గాక ఓ  తండ్రిగా ప్రజాకోటి గుండెల్లో కోట కట్టించుకుని పూజ్య పీఠం పైన కొలువైవున్నది  .'ఉత్తమశ్లోకుడై ప్రజాయత్తచిత్తు / డైన వాడు రాజైనచో నఖిల ప్రజలు/ సిరియు సంపదయు గల్గి చెలగు చుంద్రు/ కానినాడెల్ల జగమును గాలిపోవు' అని కదా శ్రీపాద వారి మధురవిజయం బోధ''   .'రాజధర్మంబు కంటెం బాపకర్మంబు లేదు పొమ్మ'న్న పాండవాగ్రజుడి నిర్వేదమే నిజమైనదైతే ఆ దుష్కర్మలమీద ఆధిపత్యానికేనా ఇన్నిన్ని ప్రపంచ కురుక్షేత్రాలు జరుగడం ప్రస్తుతం ! ? 'క్రూరుడు, లోభి, గొందీడు, శఠుడు, ఉగ్రుడు, ఖలుడు, జడుడు, కృతఘ్నుడు, సత్యహీనుడు, కారుణ్య వర్జితుడు, కలుషాత్ములతో కొలువు దీరిన భూవిభుడి పాలనలో ప్రజల శాంతిభద్రతలు చెడును'  అన్న  సోమన ద్విపద భారతం శాంతి పర్వ చెవులకు సోకాలి కదా !   అమాయక ప్రజావళికి కవచాలుగా ప్రజావాదుల ఆయుధాలు సదా సిద్ధమయే ఉంటాయి ; నిజమే   కానీ.. ఆ ఘర్షణలకు అసలు అవకాశమే లేని ప్రజాకర్షక పాలనకే ముందుగా శాంతి కాముకులు మొగ్గు చూపేది. 'పౌరాభిప్రాయమనే తృణబాహుళ్యంతో  మృగరాజంవంటి  శాసన్నాన్నైనా సునాయసంగా నిలవరించ వచ్చ'న్నది  హర్షవర్ధనుడి  ప్రజాపాలనను హర్షిస్తూ బౌద్ధ యాత్రికుడు హ్యూయన్ త్సాంగ్ చేసిన పరిశీలనలోని ఒక సూక్తి..

సర్వం సహాధికారాలు ఆయాచితంగా వచ్చిపడ్డా రాజ్యపాలన అంటే ప్రజాదైవాన్ని అర్చించుకునే పూజాద్రవ్యంగా భావించిన హర్షవర్ధనుడి వంటి మహారాజులు ఎందలికో  ఈ భరత వర్షంలో. హిందూ ముసల్మానులన్న తేడా లేదు.  ఈ పుణ్యభూమి పై 

కామాతురుడు రావణాసురుడు ఉన్న చోటనే      ధర్మాభిమాని విభీషణుడు పుట్టుకొస్తాడు. గుడ్డిప్రేమతో చెడ్డబిడ్డలను  అడ్డగించని ధృతరాష్ట్రులకు సుద్ది చెప్పే విదురు లెప్పుడూ చెవుల దగ్గరే   ఏ   సోదరుల రూపేణా హితవు చెబుతుంటారు . నిష్కారణంగా ధర్మద్వేషం పెంచుకుంటే కన్నపేగే ఏ  విరోధుల  రూపంలోనో  ఎదురు  తన్నే శక్తులుగా  ఎదిగి రావచ్చు. వేల యేళ్ళ కిందటే ఈ వేదభూమి పై   క్రూర వేమరాజుకు రుషిగణాల ఆధ్వర్యంలో పేదప్రజ ఎదురు తిరిగింది. వామదేవుడి దుష్టపాలనకు భీష్మసేనుడు విరుద్ధంగా నిలబడింది   . 'యదా యదా హి ధర్మస్య గ్లానిర్భవతి భారత/ అభ్యుత్ఠాన మధర్మస్య తదానాత్మాzzనం సృజమామ్యహమ్' అన్న జగద్గురువు హామీ మేరకే జరుగుతుంది లోకతంత్రం  సర్వం   ! క్రాంవెల్ ప్రజ్వలన, అమెరికన్ల తిరుగుబాటు, ఫ్రెంచి వారి విప్లవం, రష్యనుల చైతన్యం, చైనీయుల లాంగ్-మార్చ్.. దేశం ఏదైతేనేమి.. రాజ్యం కంటకమైతే  జనం చోద్యం చుస్తూ కుర్చో రన్నదే చరిత్ర చెవినులిమి చెప్పే పాఠం. ఎందాకనో    ఎందుకు? వందేళ్ళ కిందటి మన 'వందేమాతరం' చాలదూ కుపరిపాలన ఆట్టే కాలం చెల్లుబాటు కాదని సందేశం అందించేందుకు! 'చోరులచే చెడకుండం /గ్రూరులచే జావకుండ గువలయ జనులున్/జారులచే బడకుండ ధ/రారమణుడు నేర్పు గలిగి రక్షింప దగున్' అన్న  బ్రహ్మరాజశాస్త్రం నుంచి.. బార్హస్పత్య రాజశాస్త్రం దాకా.. రామాయణమైనా.. అంబేద్కర్ రాజ్యాంగమైనా చెప్పుకొచ్చేది ఇదే  ప్రాధమిక  సుపరిపాలనా సూక్తి. సుదూర దేశంనుంచి పాలించ వలసిన అగత్యం వల్ల తెల్లదొర లేనాడో అల్లిపోయిన  కల్లిబొల్లి దళ్లకు అర్థ శతాబ్ది పైబడినా 

మన సర్వ సత్తాక ప్రభుత్వాల మెదళ్ళుఇంకా నకళ్లేనా? ! 'రాజ విరహితమైన / పుడమి జనులకు నింకిన మడువులోని/జలచరంబులు పడు పాట్లు సంభవిల్లు' అని భీష్మనీతి. 'ఎఱుక లేని దొరల నెన్నాళ్ళు కొలిచిన/బ్రతుకు లేదు వట్టి భ్రాంతి గాని' అన్న తెలివిడి మామూలు పౌరుడి బుద్ధికేర్పడితే చాలు. ఆ  తెల్లారే .. మొండి వృక్షం మీద పక్షులు వాలడం మానేసినట్లు.. గొడ్డుమోతు ప్రభుత్వానికి చెల్లు చీటీ రాసేయడం ఖాయం.  జన చైతన్య మహా  చరిత్ర పదే పదే చెప్పుకొచ్చే మహిమలు  'విననే వినం.. విన్నా పెడచెవిన  పెడతాం' అంటే శాశ్వతంగా నష్టపోయేది దుష్టపాలన పట్ల అంతులేని విశ్వాసం కలిగిన నియంత పాలకులే ! 

- కర్లపాలెం హనుమంతరావ